EUROKINISSI

Τα παραπάνω προκύπτουν από την εγκύκλιο που εξέδωσε στις αρχές του Ιούλη το ΙΚΑ, με θέμα: «Παρακράτηση ποσού σύνταξης περιθαλπομένων σε ΝΠΔΔ τα οποία παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης και απόδοση αυτού στα θεραπευτήρια». Με τη συγκεκριμένη εγκύκλιο, η διοίκηση του ΙΚΑ κοινοποιεί προηγούμενη Υπουργική Απόφαση με αντίστοιχο περιεχόμενο και θέτει σε εφαρμογή όσα αυτή προβλέπει.

Συγκεκριμένα, η εγκύκλιος ορίζει πως «οι περιθαλπόμενοι σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, τα οποία παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης, οι οποίοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και για όσο χρονικό διάστημα αυτοί διαμένουν μόνιμα εντός των φορέων αυτών συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψής τους με ποσοστό επί της σύνταξης που λαμβάνουν. Με απόφαση του υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, καθορίζεται το ποσοστό συμμετοχής κλιμακωτά ανάλογα με τη σύνταξη του κάθε περιθαλπόμενου, η διαδικασία και ο τρόπος καταβολής του, το όργανο ελέγχου και διαχείρισης των χρημάτων και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Αντίθετοι όροι στις συναφθείσες συμβάσεις μεταξύ των δημόσιων φορέων που παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης με τους ασφαλιστικούς φορείς δεν ισχύουν». Ακόμα, επισημαίνεται πως «το παρακρατηθέν ποσό της σύνταξης αποδίδεται είτε απευθείας από τον ασφαλιστικό φορέα στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που φιλοξενεί τον περιθαλπόμενο είτε παρακρατείται απευθείας από το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου».

Στη συνέχεια, ακολουθεί ο «τιμοκατάλογος» των περικοπών, η κλίμακα δηλαδή των παρακρατήσεων ανάλογα με το ποσό της σύνταξης: «Το ποσό της μηνιαίας σύνταξης που θα παρακρατείται και θα αποδίδεται στο ΝΠΔΔ καθορίζεται κλιμακωτά ως ακολούθως:

α) Για σύνταξη μέχρι 360 ευρώ ποσοστό 40%.

β) Για σύνταξη από 360,01 ευρώ μέχρι 500 ευρώ ποσοστό 50%.

γ) Για σύνταξη από 500,01 ευρώ μέχρι 1.000 ευρώ ποσοστό 60%.

δ) Για σύνταξη από 1.000,01 ευρώ μέχρι 1.500 ευρώ ποσοστό 70%.

ε) Για σύνταξη από 1.500,01 ευρώ και άνω ποσοστό 80%».

Ακόμα, η εγκύκλιος αναφέρεται στον τρόπο είσπραξης των παραπάνω ποσών από τα ιδρύματα. Σημειώνει πως η υπουργική απόφαση ορίζει δύο εναλλακτικές, δηλαδή είτε απόδοση του ποσού από τον ασφαλιστικό οργανισμό στο ΝΠΔΔ είτε παρακράτηση απευθείας από το ΝΠΔΔ, και επομένως οι υπηρεσίες του ΙΚΑ μπορούν είτε να χορηγούν «στοιχεία με το καθαρό ποσό της σύνταξης, οπότε το Θεραπευτήριο θα αναζητά το αντίστοιχο ποσό απευθείας από τον περιθαλπόμενο», είτε να δίνουν «εντολή στη μηχανογράφηση για παρακράτηση του ποσού της σύνταξης και απόδοσής του στο Θεραπευτήριο».

Τελικά οι παρακρατήσεις είτε γίνονται από το θεραπευτήριο είτε από τις υπηρεσίες του ΙΚΑ για λογαριασμό του εκάστοτε ιδρύματος, δεν αφήνουν στους ηλικιωμένους, τους ασθενείς, τους χρονίως πάσχοντες παρά ένα μικρό «χαρτζιλίκι»: Για παράδειγμα, η σύνταξη των 360 ευρώ ροκανίζεται στα 216 ευρώ, μια σύνταξη των 500 ευρώ υποδιπλασιάζεται και φτάνει στα 250 ευρώ, από μια σύνταξη ύψους 1.000 ευρώ δε μένουν παρά 400 ευρώ!

Αποκαλυπτικό είναι και το σκεπτικό της Υπουργικής Απόφασης, με βάση το οποίο θεσπίστηκαν οι παραπάνω παρακρατήσεις. Το συγκεκριμένο μέτρο αποφασίστηκε, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η «ανάγκη κάλυψης λειτουργικών και λοιπών αναγκών», να εξασφαλιστεί η «βιωσιμότητα» και η «αποτελεσματική λειτουργία των δημοσίων φορέων, Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας, που παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης σε άτομα που χρήζουν ειδικής και συνεχούς μέριμνας (χρονίως πάσχοντα)». Η Υπουργική Απόφαση δεν περιορίζεται στην ανάγκη να εξασφαλιστεί η «βιωσιμότητα», αλλά κάνει σαφή αναφορά στο στόχο για «ταυτόχρονη μείωση της κρατικής επιχορήγησης». Εκμηδενίζουν, δηλαδή, την ήδη λειψή κρατική χρηματοδότηση και επιδιώκουν να την αντικαταστήσουν από την κατακόρυφη αύξηση των πληρωμών των ασφαλισμένων.

Οι κυβερνήσεις που αποφάσισαν και εφαρμόζουν το μέτρο προβάλλουν, ανάμεσα σε άλλα, και το επιχείρημα πως ο περιθαλπόμενος δεν έχει άλλες ανάγκες πέρα και έξω από το ίδρυμα, πως με τη ρύθμιση αυτή θα πληρώνει ένα μέρος των δαπανών που έτσι κι αλλιώς θα πλήρωνε αν ζούσε στο σπίτι του. Ομως, η αλήθεια είναι πως ο περιθαλπόμενος και η οικογένειά του έχουν πληρώσει το κράτος πολλές φορές, με τη φορολογία, τις κρατήσεις και τις συμμετοχές για υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας. Παρά τους φόρους και τις εισφορές που καταβάλλουν, οι ασθενείς και οι οικογένειές τους αναγκάζονται να πληρώνουν εξολοκλήρου ένα μεγάλο μέρος των αναγκαίων θεραπειών και άλλων υποστηρικτικών λειτουργιών πληρώνονται, αφού δεν παρέχονται από το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία. Τέλος, με τις πενιχρές τους συντάξεις οι περιθαλπόμενοι πρέπει να καλύψουν όλες τις ανάγκες τις δικές τους και της οικογένειάς του.

Η παρακράτηση μέρους της σύνταξης από τους περιθαλπόμενους στα δημόσια ιδρύματα και θεραπευτήρια, συνάντησε την πλήρη αντίθεση του ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή που το ζήτημα τέθηκε επί τάπητος. Οι βουλευτές του καταψήφισαν την τροπολογία με την οποία αποφασίστηκε η παρακράτηση για τους όσους βρίσκονται στα ιδρύματα χρονίων παθήσεων, όπως και την ανάλογη ρύθμιση γι' αυτούς που περιθάλπονται στις δημόσιες μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Η αντίθεση του ΚΚΕ δεν περιορίστηκε στην καταψήφιση μιας τροπολογίας, αλλά με την παρέμβαση και τη δράση του ανέδειξε και συνεχίζει να αναδεικνύει το στόχο τόσο των προηγούμενων όσο και της σημερινής κυβέρνησης: Την προσπάθεια δηλαδή να υποκατασταθεί σε όλο και μεγαλύτερο μέρος της η λειψή χρηματοδότηση του κράτους για την Υγεία και την Πρόνοια από τις πληρωμές των ασθενών, να μετατοπιστεί η ευθύνη του κράτους για την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στα ιδρύματα, τις ελλείψεις προσωπικού, υλικών και φαρμάκων στους ίδιους τους ασφαλισμένους.

Στην υλοποίηση της Υπουργικής Απόφασης έχουν ήδη προχωρήσει ορισμένα ιδρύματα και θεραπευτήρια, πριν την έκδοση της σχετικής εγκυκλίου του ΙΚΑ, τα οποία έχουν ξεκινήσει να παρακρατούν ποσοστό της σύνταξης από τους περιθαλπόμενους. Για παράδειγμα, το Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων Τρικάλων έχει αποφασίσει να θέσει σε εφαρμογή την υπουργική απόφαση εδώ και έναν χρόνο, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της συνεδρίασης του Διοικητικού του Συμβουλίου, στις 5 Ιουλίου 2012, τα οποία βρίσκονται αναρτημένα στο διαδίκτυο.

Ανάμεσα σε άλλα, η εισήγηση στη συνεδρίαση αναφέρει: «Επειδή (...) δίνεται η δυνατότητα είσπραξης της συγκεκριμένης παρακράτησης είτε διά μέσου των ασφαλιστικών ταμείων είτε μέσω του ίδιου του Θεραπευτηρίου, η υπηρεσία μας προέβη στο παρελθόν σε σχετική αλληλογραφία με τα ασφαλιστικά ταμεία από τα οποία ζητούσε τη σύμφωνη γνώμη τους για την από εκ μέρους τους παρακράτηση ποσοστού της σύνταξης και ταυτόχρονης απόδοσης στο Θεραπευτήριό μας. Ομως, η προφορική τους απάντηση ήταν αρνητική και μάλιστα καθυστερημένη. Ετσι λοιπόν παρήλθε αρκετό χρονικό διάστημα που οφείλεται στο γεγονός προσπάθειας ανεύρεσης λύσης για τον τρόπο είσπραξης του καθορισμένου ποσοστού σύνταξης.

Κατά συνέπεια, λοιπόν, η μοναδική λύση είναι το Θεραπευτήριο να προβεί με δικές του ενέργειες στην υλοποίηση είσπραξης ποσοστού των μηνιαίων συντάξεων και σύμφωνα με το προβλεπόμενο ποσοστό (...).

Κρίνεται δίκαιο και ανθρώπινο όπως η έναρξη παρακράτησης ποσοστού της σύνταξης να γίνει με την καταβολή της σύνταξης μηνός Ιουλίου 2012, διότι η καθυστέρηση δεν οφείλεται στην υπηρεσία μας».