Κυβέρνηση και τραπεζίτες, κρατούν «κλειστά τα χαρτιά» τους, απέναντι στην απόφαση του Αρείου Πάγου, που στιγματίζει την κερδοσκοπία στην οποία επιδίδονταν και συνεχίζουν να επιδίδονται οι ιδιωτικές και κρατικές τράπεζες, με το να βάζουν «καπέλα» στους χρήστες πιστωτικών καρτών. Με τη στάση τους αυτή προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο, για να δουν στη συνέχεια πώς θα εφαρμόσουν την απόφαση του Αρείου Πάγου, που δίνει το δικαίωμα στους χρήστες πιστωτικών καρτών (οι οποίοι έχουν επιβαρυνθεί με «καπέλα» από καταχρηστικούς και δυσμενείς όρους που περιέχονται στα συμβόλαιά τους με τις τράπεζες) να αποζημιωθούν και να διεκδικήσουν την επιστροφή των χρημάτων τους μέσω της δικαστικής οδού (αγωγές κατά των τραπεζών).

Η δημοσιοποίηση της συγκεκριμένης απόφασης του Αρείου Πάγου, αναμένεται να προκαλέσει μπαράζ αγωγών και μηνύσεων, αφού το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο διευκρινίζει ότι τα τραπεζικά επιτόκια δεν μπορεί να είναι ανώτερα από τα «εξωτραπεζικά», (πρόκειται για τα επιτόκια που αφορούν ιδιωτικές υποθέσεις και σύμφωνα με αποφάσεις αστικών δικαστηρίων κυμαίνονται γύρω στο 10,5%).

Η δικαστική απόφαση, ανοίγει, θεωρητικά το δρόμο για την πτώση των επιτοκίων που χρησιμοποιούνται στις πιστωτικές κάρτες (σήμερα τα επιτόκια αυτά κυμαίνονται στο 15,5 - 17%). Στην ουσία, με την απόφαση αυτή, ο Αρειος Πάγος, δικαιώνει όσους μιλούσαν για «τραπεζική τοκογλυφία», αφού οι τράπεζες, πέραν των... νόμιμων κερδών, κέρδιζαν και το «πανωτόκι» των 6 περίπου μονάδων που επέβαλαν με το «έτσι θέλω» στους πελάτες τους, κατόχους πιστωτικών καρτών. Το δικαστήριο στηρίζει την απόφασή του, για να μην υπερβαίνουν τα ανώτατα όρια 10,5% στο άρθρο 281 του Αστικού Κώδικα για την καλή πίστη και τα χρηστά ήθη στις συναλλαγές, ώστε να μην υπάρχουν καταχρηστικές συμπεριφορές.

Οι καταναλωτές μπορούν με εξώδικα να διεκδικήσουν τα χρήματα που προέρχονται από τα «καπέλα» και αν οι τράπεζες αρνηθούν, τότε θα πρέπει να καταθέσουν αγωγές και μηνύσεις εναντίον των τραπεζών για να τους επιστραφούν τα επιπλέον χρήματα. Οσον αφορά αυτούς που θα θελήσουν τώρα να κάνουν χρήση πιστωτικής κάρτας θα πρέπει να φροντίσουν να μην υπάρχουν οι παραπάνω όροι, όπως συνηθίζεται, στα «ψιλά» των συμβολαίων.

Μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου η Πολιτεία είναι υποχρεωμένη να παρέμβει προς τις τράπεζες για να συμμορφωθούν με τη δικαστική απόφαση για να επέλθει εξορθολογισμός ως προς το ύψος των επιτοκίων.

Στον Αρειο Πάγο είχε προσφύγει η ένωση καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ στην αντιδικία της με την τράπεζα Citibank, όπου το δικαστήριο επικύρωσε την απόφαση του Εφετείου Αθήνας που είχε επιδικάσει στην ένωση το ποσό των 30 εκατ. δραχμών ως αποζημίωση για ηθική βλάβη των μελών της από τη συγκεκριμένη τράπεζα.

Ειδικότερα, η απόφαση του Αρείου Πάγου έκρινε ότι είναι παράνομοι οι όροι που παρέχουν στις τράπεζες τα εξής δικαιώματα:

• Να επιβάλλουν χρέωση 5.000 δραχμές ως έξοδα κίνησης στους «μικρούς λογαριασμούς» που δεν ξεπερνούν τα πέντε εκατομμύρια δραχμές.
• Να χρεώνουν τους λογαριασμούς με συμβατικούς τόκους που καθορίζονται μονομερώς από τις τράπεζες, στις περιπτώσεις τμηματικών εξοφλήσεων της κάρτας. Στο σημείο αυτό η δικαστική απόφαση διευκρινίζει ότι η συμφωνία για τα επιτόκια δεν πρέπει να υπερβαίνει τα επίσημα εξωτραπεζικά επιτόκια.
• Την αυθαίρετη προμήθεια 3% - 4% για το ποσό ανάληψης που γίνεται μέσω της πιστωτικής κάρτας με τη μορφή δανείου.
• Τη μονομερή αναπροσαρμογή της ετήσιας συνδρομής και χωρίς ενημέρωση των κατόχων πιστωτικής κάρτας.

Επίσης, κρίθηκαν καταχρηστικοί οι όροι που μεταφέρουν την ευθύνη στους καταναλωτές για επιβαρύνσεις που προκύπτουν από κλοπή ή απώλεια της κάρτας, αν δεν ενημερώσουν άμεσα την τράπεζα.

Ακόμη, οι τράπεζες δεν μπορούν να αμφισβητήσουν τις εγγραφές στο λογαριασμό τους μετά την πάροδο 20 ημερών από την παραλαβή τους. Τέλος, ο Αρειος Πάγος έκρινε ότι οι τράπεζες δεν μπορούν να επιβάλλουν σε όλους τους κατόχους καρτών να προσφεύγουν μόνο στα δικαστήρια της Αθήνας για να επιλύσουν δικαστικές διαφορές, που μπορεί να έχουν με πιστωτικά ιδρύματα, γεγονός που αποθαρρύνει τους χρήστες πιστωτικών καρτών που διαμένουν στην επαρχία να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη.

Η Ενωση Ελληνικών Τραπεζών επίσημα δε σχολιάζει την απόφαση, ενώ «σιγήν ιχθύος» τηρεί και η κυβέρνηση. Ωστόσο οι τραπεζίτες κάνουν λόγο για «διοικητικό καθορισμό των επιτοκίων» και εννοείται πως δε δέχονται και ούτε πρόκειται να μειώσουν τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών στο 10,5%. Προβάλλουν το παλιωμένο επιχείρημα του λειτουργικού κόστους που δε θα τους επέτρεπε κάτι τέτοιο και έχοντας την πλήρη συμπαράσταση των αρμόδιων νομισματικών αρχών είναι σε θέση να βρουν πλείστα όσα «παράθυρα» και να πάνε τα πράγματα εκεί που αυτές θέλουν.

• Ορισμένα σημεία της απόφασης δεν αποτελούν γι' αυτές πρόβλημα, καθώς θα αναπροσαρμόσουν την τακτική τους. Ετσι, όσες από αυτές (όπως η Citibank) έβαζαν χρεώσεις σε λογαριασμούς μικρότερους από 5 εκατ. δρχ. θα συμμορφωθούν με την απόφαση, αλλά ταυτόχρονα θα περικόψουν έως και θα εξαφανίσουν τα επιτόκια στα χαμηλά κλιμάκια καταθέσεων. Πολύ απλά θα ακολουθήσουν την τακτική εκείνων των τραπεζών που δεν τοκίζουν τις καταθέσεις κάτω από ένα ορισμένο ποσόν και θα αποφασίσουν κλιμακωτό επιτόκιο ανάλογα με το ύψος της κατάθεσης.
• Ταυτόχρονα δε δείχνουν διατεθειμένες να απαλείψουν τις χρεώσεις που επιβάλλουν στις αναλήψεις μετρητών με πιστωτική κάρτα. Σύμφωνα με τα λεγόμενα των τραπεζιτών η απόφαση του ΑΠ - σημειωτέον ότι δεν έχει ακόμη καθαρογραφεί - στηρίζεται σε απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδας που χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του '90. Εάν έτσι έχουν τα πράγματα τότε η πρακτική των τραπεζών έχει κάνει τη συγκεκριμένη απόφαση της ΤτΕ απλό κουρελόχαρτο. Ορισμένοι τραπεζίτες τονίζουν με νόημα πως αν η ΤτΕ αλλάξει τη συγκεκριμένη απόφαση τότε θα πάψει να υπάρχει και ζήτημα...