Από τις καταγγελίες των σωματείων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της πτηνοτροφίας, η εικόνα που προκύπτει είναι αποκαλυπτική: Οι δύσκολες συνθήκες δουλειάς, που υπάρχουν έτσι κι αλλιώς από τη φύση του επαγγέλματος, γίνονται σχεδόν ανυπόφορες όταν σ' αυτές προστεθούν οι εξαντλητικοί όροι που επιβάλλει η εργοδοσία για να ανεβάσει την παραγωγικότητα στη δουλειά και μαζί την κερδοφορία της.

Η γενική εικόνα από τα πτηνοτροφεία, είναι ότι σ' αυτά δουλεύουν πολλοί μετανάστες, κυρίως μέσω εργολάβων, με εξευτελιστικά μεροκάματα και συνήθως ανασφάλιστοι. Πολλές φορές δεν τους επιτρέπεται ούτε το διάλειμμα. Μέσω εργολάβων απασχολούνται και εκατοντάδες Ελληνες εργαζόμενοι. Η παροχή εργασίας μέσω εργολάβων χρησιμοποιείται από την εργοδοσία για ακόμα χειρότερους όρους δουλειάς και αμοιβής, κυρίως σε πόστα με τις πιο άσχημες συνθήκες, όπως στο «πιάσιμο» και στο «κρέμασμα», όπου η πληρωμή γίνεται με το κομμάτι!

Εργολάβοι χρησιμοποιούνται και στο «φιλέτο», όπου τις περισσότερες φορές η πληρωμή γίνεται με το κιλό, για να βγάζουν οι βιομήχανοι ακόμα περισσότερα. Οι μέρες και οι ώρες εργασίας καθορίζονται από την εργοδοσία με βάση τις ανάγκες της παραγωγής. Ετσι, υπάρχουν εταιρείες που ο εργοδότης καλεί τους εργαζόμενους για δουλειά όποτε θέλει, με αποτέλεσμα άλλοι να δουλεύουν δύο, άλλοι τρεις και άλλοι εφτά μέρες τη βδομάδα.

Η απληρωσιά, η τρομοκρατία και η ανασφάλιστη εργασία είναι γενικευμένα φαινόμενα, όπως και το «κυνήγι» των συνδικαλιστών και των εργαζόμενων που πρωτοστατούν σε αγώνες. Σε όλες τις πτηνοτροφικές επιχειρήσεις τα προηγούμενα χρόνια έχουν γίνει μειώσεις μισθών, οι υπερωρίες και τα νυχτερινά εντείνονται χωρίς βέβαια να πληρώνονται. Το ίδιο ισχύει για την 6η μέρα εργασίας όταν προκύπτει, ή για την προσαύξηση της Κυριακής. Σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά όταν υπάρχει «φουλ» παραγωγή, οι εργαζόμενοι ξέρουν μόνο πότε πιάνουν δουλειά, αλλά όχι τι ώρα θα σχολάσουν.

Στην εκτροφή των πουλιών, οι συνθήκες είναι απάνθρωπες. Οι εργαζόμενοι ζουν μέσα στα κοτέτσια, δουλεύουν 365 μέρες το χρόνο και είναι σε επιφυλακή όλο το 24ωρο. Τα εξαντλητικά ωράρια συμπληρώνουν οι μεγάλες ελλείψεις σε μέτρα υγείας και ασφάλειας, καθώς δεν χορηγούνται καν τα στοιχειώδη Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ). Σαν αποτέλεσμα, τα εργατικά ατυχήματα «δίνουν και παίρνουν», πολλά από αυτά χωρίς ποτέ να γίνουν γνωστά πέρα από τους τέσσερις τοίχους των επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με καταγγελίες συνδικαλιστών, σε πολλές περιπτώσεις καταγράφονται προβλήματα με τα ένσημα των εργαζομένων, παρά το γεγονός ότι γίνονται κανονικά οι κρατήσεις στους μισθούς! Δηλαδή, είτε μπαίνουν λιγότερα ένσημα σε σχέση με τις μέρες εργασίας, είτε μικρότερης αξίας από αυτά που προβλέπονται για συγκεκριμένες εργασίες, είτε δεν μπαίνουν καθόλου! Πέραν όλων των άλλων, χασούρα προκύπτει και για τα ασφαλιστικά ταμεία.

Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα για τους μικροπτηνοτρόφους, που συμμετέχουν στους «συνεταιρισμούς», οι οποίοι αποτελούν στην πραγματικότητα οργανωμένες καπιταλιστικές επιχειρήσεις. Αυτοί οι μικροπαραγωγοί είναι εξαρτημένοι από ό,τι ποιότητας πρώτες ύλες τους προμηθεύουν (νεοσσοί, φυράματα κ.ά.), τους καθορίζουν πόσο και τι θα παράγουν και τους αγοράζουν τα προϊόντα τους σε όποια τιμή θέλουν. Τους χρωστάνε επίσης πολλούς μήνες, χωρίς να πληρώνονται ούτε για τα έξοδα.

Θιγμένοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο είναι και πολλοί ακόμα μικροπρομηθευτές - αυτοαπασχολούμενοι, που δουλεύουν πλάι σε αυτήν την παραγωγική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην πτηνοτροφία. Πολλά είναι τα «φέσια» που έχουν προκύψει είτε γιατί δεν πληρώθηκαν, είτε γιατί έγιναν συγχωνεύσεις και «κουρεύτηκαν», είτε γιατί σχεδιάστηκαν πτωχεύσεις κ.ά.

Στοιχεία για τις συνθήκες δουλειάς στις επιχειρήσεις του κλάδου προκύπτουν και από τις απαντήσεις που έδωσε η κυβέρνηση σε αλλεπάλληλες Ερωτήσεις που καταθέτει το ΚΚΕ στη Βουλή. Απαντώντας σε μια από αυτές (Ιούνης 2016), ο υπουργός Εργασίας παραδέχθηκε ότι το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας διαπίστωσε, ύστερα από ελέγχους, παραβίαση των όρων υγιεινής και ασφάλειας.

Συγκεκριμένα, στην επιχείρηση ΒΙΟΚΟΤ διαπιστώθηκαν «παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας, ελλείψεις στα θέματα ιατρικής παρακολούθησης των εργαζομένων, ακατάλληλοι χώροι υγιεινής. Αντίστοιχος έλεγχος έγινε στην πτηνοτροφική επιχείρηση "ΖΟΥΡΑΣ ΦΑΡΜ" στα Οινόφυτα και κινήθηκαν οι σχετικές προβλεπόμενες διαδικασίες κατά των υπευθύνων των εταιρειών αυτών».

Σε άλλο έγγραφο του υπουργείου Εργασίας (Απρίλης 2016), που δόθηκε ως απάντηση σε Ερώτηση του ΚΚΕ, επιβεβαιώνεται ότι η παραβίαση των όρων υγείας και ασφάλειας στην εργασία είναι σύνηθες φαινόμενο στις επιχειρήσεις του κλάδου. Διαπιστώθηκαν ελλείψεις μέτρων ασφάλειας από πτώση («Ζούρα Φαρμ», «Agrofer», ΒΙΟΚΟΤ), μη νόμιμος χειρισμός μηχανημάτων («Αμβροσιάδης»), δεν υπήρχε πιστοποιητικό ελέγχου μηχανήματος («Ζούρα Φαρμ», «Agrofer», «Αμβροσιάδης»), ελλιπής γραπτή εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου (ΒΙΟΚΟΤ) κ.ά.

Ωστόσο, η κυβέρνηση αρκείται στις διαπιστώσεις και στις βεβαιώσεις προστίμων, αφού, παρά τις καταγγελίες των σωματείων, η κατάσταση δεν αλλάζει μετά τους ελέγχους. Στο ίδιο έγγραφο του υπουργείου, παρουσιάζονται οι οφειλές προς το ΙΚΑ ορισμένων από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο και οι οποίες ξεπερνούν τα 8,5 εκ. ευρώ.

Το στοιχείο αυτό είναι διπλά προκλητικό αν συνδυαστεί με τις άθλιες συνθήκες δουλειάς και την εντατικοποίηση της εργασίας, αλλά και με τις κρατικές ενισχύσεις που έχουν δοθεί κατά καιρούς σ' αυτές τις επιχειρήσεις, στο όνομα του να αναπτύξουν την παραγωγική τους δραστηριότητα. Οπως προκύπτει, το κράτος συνεισφέρει μέχρι και το 30% των χρημάτων που προβλέπονται για κάθε επένδυση.

Ετσι, σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Οικονομίας, η «Agrofer» έλαβε ενίσχυση σχεδόν 500.000 ευρώ για επενδυτικό σχέδιο συνολικού κόστους σχεδόν 1,5 εκ. ευρώ. Η «Ζούρας Φαρμ» πήρε συνολικά κρατική επιχορήγηση περίπου 570.000 ευρώ για τρία επενδυτικά σχέδια συνολικού ύψους 1,55 εκ. ευρώ. Η επιχείρηση «Νιτσιάκος» πήρε κρατική ενίσχυση 1,26 εκ. ευρώ για δύο επενδυτικά σχέδια ύψους 3,87 εκ. ευρώ. Ακόμα έχει δρομολογηθεί κρατική ενίσχυση 571.000 ευρώ για επενδυτικό σχέδιο ύψους 1,63 εκ. ευρώ.

Οι ταξικές δυνάμεις στα Τρόφιμα - Ποτά και στον κλάδο της πτηνοτροφίας δίνουν τη μάχη για την οργάνωση των εργαζομένων και πρωτοστατούν στην ανάπτυξη των αγώνων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μάχη που δίνουν οι εργαζόμενοι σε εργοστάσια του ομίλου «Ζούρα», με το επιχειρησιακό τους σωματείο και τη στήριξη της κλαδικής Ομοσπονδίας.

Σε όσα τμήματα υπήρχε συσπείρωση στο ταξικό σωματείο, δεν πέρασαν οι μειώσεις στους μισθούς, ούτε η εντατικοποίηση της εργασίας, εφαρμόστηκαν ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς. Σε ορισμένα τμήματα (κρέμασμα) καταργήθηκε η εργολαβική εργασία και όσοι δούλευαν στον εργολάβο προσλήφθηκαν στην εταιρεία. Στις κινητοποιήσεις που αποφασίζονται συλλογικά, οι εργαζόμενοι παίρνουν ευθύνη στην οργάνωση και στην περιφρούρησή τους.

Την περίοδο αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθεια της εταιρείας «Νιτσιάκος» να απαλλαγεί από τα δικαιώματα των εργαζομένων που απασχολούνταν στα σφαγεία του «Ζούρα» στην Τανάγρα Βοιωτίας, τα οποία σκοπεύει να χρησιμοποιήσει η ίδια. Στόχος της νέας εταιρείας είναι να λειτουργήσει τα σφαγεία χωρίς τους παλιούς εργαζόμενους, για να απαλλαγεί ταυτόχρονα και από τη δράση του επιχειρησιακού σωματείου.

Μπροστά στις αντιδράσεις του σωματείου και των ίδιων των εργαζομένων, ο νέος εργοδότης δε διστάζει να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο. Οπως καταγγέλλεται από εργαζόμενους και συνδικαλιστές, διαδίδει ότι δεν ανοίγει τα πτηνοσφαγεία, επειδή «δεν τον αφήνει το ΠΑΜΕ». Μάλιστα, τα διαδίδει αυτά στην περιοχή των Ιωαννίνων, προσπαθώντας να συκοφαντήσει τους αγώνες του ταξικού κινήματος και να υπονομεύσει την κοινή δράση με τους μικροπτηνοτρόφους της περιοχής.

Το επιχειρησιακό σωματείο στον όμιλο «Ζούρα» δίνει απάντηση στην εργοδοτική επιθετικότητα και ταυτόχρονα προσπαθεί να οργανώσει τη μάχη της Συλλογικής Σύμβασης, έχοντας καταθέσει σχέδιο που προβλέπει αυξήσεις στους μισθούς. Αντίστοιχα, η Ομοσπονδία έχει καταθέσει στον ΣΕΒ Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και για τους εργαζόμενους στις πτηνοτροφικές επιχειρήσεις, με την οποία κατοχυρώνονται μισθοί και δικαιώματα, όπως είχαν διαμορφωθεί με την τελευταία κλαδική Σύμβαση. Στόχος είναι να γίνει η μάχη των Συμβάσεων υπόθεση των εργαζομένων του κλάδου και η υπογραφή της να αποτελέσει βάση για παραπέρα διεκδικήσεις.