Associated Press

Πάουελ και Σολάνα πήραν το μέρος της Γεωργίας, στην αντιπαράθεσή της με τη Νότια Οσετία και τη Ρωσία

Από τη μεριά του ο Α. Γιακοβένκο, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, δήλωσε για το υπονοούμενο του Σαακασβίλι: «Αν ο Πρόεδρος της Γεωργίας εννοούσε τη Ρωσία, τότε αυτό είναι εντελώς ακατανόητο και απαράδεκτο».

Και πράγματι η Ρωσία δεν έχει ανάγκη να εισβάλει στη Γεωργία, αφού ήδη βρίσκεται εκεί στη βάση συγκεκριμένων διεθνών συμφωνιών και με την άδεια του ΟΑΣΕ, ως «ειρηνευτική δύναμη» και στις δύο περιοχές της Γεωργίας που έχουν αυτομολήσει τα τελευταία χρόνια, την Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία. Οι αρχές των δύο αυτών περιοχών έχουν ζητήσει την ένταξή τους στη σύνθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΡΟ). Είναι χαρακτηριστικό πως η Βόρεια Οσετία είναι στη σύνθεση της ΡΟ. Αν και η Ρωσία έχει προς το παρόν απορρίψει αυτό το αίτημα, διατηρεί στρατιωτικές δυνάμεις, με την αιτιολογία της εμπόδισης αιματηρών γεγονότων, αλλά και της υπεράσπισης της ζωής των Ρώσων πολιτών, που ζούνε σε αυτές τις δύο περιοχές. Κι η πραγματικότητα είναι πως μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού και στις δύο αυτές περιοχές έχει ήδη πάρει και τη ρωσική υπηκοότητα! Επίσης η Ρωσία έχει και στρατιωτικές βάσεις στη Γεωργία («κληρονομιά» της πρώην ΕΣΣΔ), τις οποίες πρόσφατα το ΝΑΤΟ ζήτησε να τις αποσύρει.

Ποια όμως ήταν τα γεγονότα που όξυναν την έτσι κι αλλιώς πολύπλοκη κατάσταση; Στις 8/7 οι γεωργιανές αρχές κατάσχεσαν δύο ρωσικά στρατιωτικά φορτηγά, που μετέφεραν πυρομαχικά (πυραύλους) για τις ρωσικές «ειρηνευτικές» δυνάμεις. Δεν άργησε η «απάντηση». Τα χαράματα της 9/7 ένοπλη ομάδα αντρών της Ν. Οσετίας εισέβαλε σε παραμεθόριο χωριό στα σύνορα Ν. Οσετίας - Γεωργίας και συνέλαβε, κυριολεκτικά στον ύπνο, 50 Γεωργιανούς στρατιώτες της ειρηνευτικής δύναμης της Γεωργίας και τους απελευθέρωσε μετά από 24 ώρες, αφού παρενέβησαν ΗΠΑ -ΕΕ - ΟΑΣΕ και υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία των υπουργών εξωτερικών Ρωσίας - ΗΠΑ. Να σημειωθεί ότι 20λεπτη ανταλλαγή πυρών υπήρξε και στα σύνορα Αμπχαζίας - Γεωργίας, αυτή τη φορά των ρωσικών «ειρηνευτικών» δυνάμεων και «αγνώστων» από τη μεριά της Γεωργίας.

Στο μεταξύ η Ρωσία, διά στόματος του υπουργού Αμυνας, Σ. Ιβανόφ, ο οποίος επίσης βρέθηκε στο Λονδίνο, ζήτησε, σε τόνο έντονο, από τη Γεωργία να επιστρέψει πίσω τα «κλεμμένα» πυρομαχικά! Ο Γεωργιανός Πρόεδρος αντιπρότεινε τη δημόσια καταστροφή τους, λέγοντας μάλιστα πως θα πρέπει ο ΟΑΣΕ να επανεξετάσει το ρόλο των ρωσικών δυνάμεων στην περιοχή. Από τη μεριά της η ρωσική πλευρά ταχύτατα απέκλεισε το ενδεχόμενο της καταστροφής των πυρομαχικών, εμμένοντας στην επιστροφή τους. Σ' ό,τι αφορά το ρόλο της Ρωσίας, σημείωσε πως "ακριβώς η Ρωσία είναι που στη διάρκεια 12 χρόνων καταβάλλει το μάξιμουμ των δυνάμεών της για να αποτραπεί η αιματοχυσία και να μην αναφλεχτεί ο αδελφοκτόνος πόλεμος ανάμεσα σε Οσέτιους και Γεωργιανούς».

Στις 13/7 οι γεωργιανές αρχές, με την κατηγορία του λαθρεμπορίου, εμπόδισαν ρωσική ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Ν. Οσετία, κάτι που οδήγησε σε νέα καταγγελία από μεριά του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, για παραβίαση από τους Γεωργιανούς της διμερούς συμφωνίας του 1992. Τόσο η ρωσική, όσο και γεωργιανή πλευρά ανταλλάσσουν κατηγορίες για προσπάθειες ανάφλεξης της κατάστασης.

Εκείνο που μπορεί όμως να σημειώσει κανείς είναι ότι τα γεγονότα αυτά ξεκίνησαν (με ευθύνη της γεωργιανής πλευράς), λίγες μέρες μετά από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Κωνσταντινούπολη,. Εκεί τέθηκε και το ζήτημα της απομάκρυνσης των ρωσικών βάσεων από τη Γεωργία. Στο παρασκήνιο μάλιστα λέγεται ότι συζητήθηκαν δύο σενάρια: Η καταβολή οικονομικής αποζημίωσης στη Ρωσία για να πάρει τις βάσεις της ή ο χαρακτηρισμός των ρωσικών βάσεων σε βάσεις του ΝΑΤΟικού «Συνεταιρισμού για την ειρήνη». Στη δεύτερη περίπτωση στόχος είναι να τεθούν οι βάσεις κάτω από κοινό ρωσο-ΝΑΤΟικό έλεγχο. Οπως και να έχει πάντως, είναι σαφές πως λόγος γίνεται για περιορισμό της ρωσικής επιρροής στον Καύκασο και τη Μ. Θάλασσα και την εδραίωση της ΝΑΤΟ-αμερικανικής.

Στη ΝΑΤΟική σύνοδο της Κωνσταντινούπολης ο Μ. Σαακασβίλι παραβρέθηκε, σε αντίθεση με τον «μεγάλο απόντα», τον Β. Πούτιν, που προτίμησε να μην ανταποκριθεί στην πρόσκληση. «Προσκλήσεις για διάφορες δραστηριότητες καταφθάνουν τακτικά στη Μόσχα, όπως και στις άλλες πρωτεύουσες, όμως δεν είναι δυνατή η συμμετοχή σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις, εξαιτίας του φόρτου εργασίας και άλλων συνθηκών», είχε πει ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σ. Λαβρόφ για την απουσία του Πούτιν. Λέτε να μην του το συγχώρεσαν;

Ο Πρόεδρος της Γεωργίας και αγαπημένο παιδί της Δύσης, Μιχαήλ Σαακασβίλι,πρόθυμος πάντα να εξυπηρετήσει τις επιδιώξεις των Δυτικών φίλων του στην περιοχή του Καυκάσου από τη στιγμή που αναδείχτηκε στο ανώτατο αξίωμα της χώρας του έθεσε ως προτεραιότητά την επανένωση της Γεωργίας. Δηλαδή, η επανένταξη περιοχών που απολάμβαναν καθεστώς αυτονομίας (Αντζαρία) ή βρίσκονται σε ντε φάκτο ανεξαρτησία (Αμπχαζία, Νότια Οσετία).

Το πρώτο βήμα, φυσικά, έγινε με την ανατροπή του Προέδρου της Αντζαρίας Ασλάν Αμπασίτζε και την κατάλυση του καθεστώτος αυτονομίας της περιοχής. Ο Σαακασβίλι, με απειλές, «πύρινες διακηρύξεις», αποστολή κομάντος στην αυτόνομη επαρχία και, φυσικά, με την υποκίνηση «αυθόρμητων διαδηλώσεων» (συν την υποστήριξη Δυτικών διπλωματών και Τύπου) κατάφερε να διώξει τον Αμπασίτζε. Ακολούθησαν οι τοπικές εκλογές του Ιούνη, στις οποίες το κόμμα του σάρωσε (ξανά), ένα νέο διάταγμα για τη σχέση μεταξύ της κεντρικής εξουσίας και της επαρχίας (τέλος, δηλαδή, στην αυτονομία) και η υπόθεση έληξε.

Οι βλέψεις του Προέδρου, όμως, δεν τέλειωσαν εκεί. Λίγο μετά την «πτώση» της Αντζαρίας, ο Σαακασβίλι διακήρυξε ότι επόμενοι στόχοι είναι η Νότια Οσετία και η Αμπχαζία, που απέκτησαν ντε φάκτο ανεξαρτησία μετά από πολεμικές συγκρούσεις, το 1992. Αρχικά, υψώθηκαν οι τόνοι με τους Αμπχάζιους, που μέχρι στιγμής δε δέχονται να καθίσουν στο τραπέζι των «διαπραγματεύσεων». Επειτα, ήρθε η σειρά της Νότιας Οσετίας. Ο Σαακασβίλι άρχισε τις γνωστές απειλές, ενώ η ηγεσία της Οσετίας ζήτησε την ένταξή της στη Ρωσία (η βόρεια Οσετία είναι τμήμα της Ρωσίας). Ακολούθησε η εισβολή μικρής γεωργιανής στρατιωτικής δύναμης στο εσωτερικό της Ν. Οσετίας (εκεί όπου κατοικεί αριθμός Γεωργιανών). Οι Οσέτιοι, σε αντίποινα, δεν επέτρεψαν την είσοδο στη γυναίκα του Σαακασβίλι και η Τιφλίδα, από την πλευρά της, έχει επιβάλει οικονομικό εμπάργκο στην περιοχή...

Επειτα από απαίτηση της ηγεσίας της Γεωργίας, δημιουργήθηκε μια τετραμελής επιτροπή (συμμετέχουν η Ρωσία, η Γεωργία και αντιπρόσωποι από τις δύο Οσετίες), με αντικείμενο την εξεύρεση μιας λύσης στη διένεξη. Ωστόσο, η Τιφλίδα τορπιλίζει και αυτήν την επιτροπή, αφού, με τη μια ή την άλλη πρόφαση, δε συμμετέχει στις συνεδριάσεις. Τελευταία αφορμή ήταν η άρνηση των αρχών της Νότιας Οσετίας να αφήσουν ελεύθερους τρεις Γεωργιανούς πράκτορες, που συνέλαβαν στο έδαφός τους με χάρτες και έγγραφα. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών είναι στο χειρότερο σημείο τους.

Η επανένταξη των δύο αυτών περιοχών δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, αφού, πέρα από το γεγονός ότι οι κάτοικοί τους, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, δεν είναι Γεωργιανοί, οι δύο επαρχίες έχουν την υποστήριξη της Μόσχας (διαθέτει στρατιώτες και στις δύο περιοχές), που επιδιώκει να διατηρήσει την επιρροή της στον Καύκασο. Η επανάκτηση του ελέγχου των περιοχών από την Τιφλίδα χωρίς τη χρήση στρατιωτικής βίας, αυτή τη στιγμή, φαντάζει αδύνατη. Ωστόσο, είναι προφανές ότι αυτή η σκέψη δεν προβληματίζει καθόλου τον Σαακασβίλι. Είναι, λοιπόν, απορίας άξιο, γιατί ο Πρόεδρος επιμένει μ' αυτόν τον τρόπο σ' αυτήν την εκστρατεία, που μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Ωστόσο, το κλειδί βρίσκεται ακριβώς στις βλέψεις της Ρωσίας και, από την άλλη, στις ακριβώς αντίθετες επιδιώξεις των Αμερικανών φίλων του Σαακασβίλι. Ηδη, οι ΗΠΑ έχουν αξιώσει το κλείσιμο των 2 τελευταίων ρωσικών βάσεων στη Γεωργία και πιέζουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Παράλληλα, είναι προφανές ότι η εκστρατεία του Προέδρου έχει ως τελικό στόχο την οριστική απεμπλοκή του ρωσικού παράγοντα από ολόκληρη την περιοχή. Με αυτόν τον τρόπο, και το πετρέλαιο, αλλά και το φυσικό αέριο διασφαλίζονται για τα δυτικά συμφέροντα, αλλά επιπροσθέτως, κατά πώς φαίνεται, η περιοχή του Καυκάσου θα εξακολουθήσει να αποτελεί εστία προβλημάτων για τη Ρωσική Ομοσπονδία.