Πλημμύρισε κυριολεκτικά η αίθουσα συνεδρίων της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό χτες βράδυ, καθώς η προσέλευση στην εκδήλωση με θέμα «Η δράση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στη δικτατορία και η συμβολή του στην οργάνωση του λαού», που διοργάνωσε η ΚΟΑ και η ΚΝΕ, ήταν αθρόα. Εκατοντάδες μέλη και φίλοι του Κόμματος και κυρίως της ΚΝΕ, νέα παιδιά, κατέκλυσαν όλους τους χώρους της αίθουσας και παρακολούθησαν, πολλοί ακόμα και όρθιοι, με αμείωτο ενδιαφέρον την εκδήλωση, η οποία ξεκίνησε με την προβολή ταινίας - σύντομης αναδρομής στην επταχρονη δικατορία.

Την εκδήλωση άνοιξε ο Π. Παπαγεωργόπουλος, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ και γραμματέας της Οργάνωσης Αθήνας, ο οποίος επεσήμανε την ανάγκη μελέτης της ιστορίας, ως προϋπόθεση για τη σωστή διαπαιδαγώγηση των νέων κομμουνιστών, αλλά και την ανάγκη για Κόμμα γερό, ατσαλωμένο, με επαναστατική γραμμή και δράση, έτοιμο να καθοδηγήσει την πάλη της εργατικής τάξης για την εκπλήρωση της ιστορικής της αποστολής. «Το ΚΚΕ - υπογράμμισε - δήλωση μετανοίας στον ιμπεριαλισμό δεν έκανε, δεν κάνει», και η αίθουσα σείστηκε από το σύνθημα «Ούτε σε ξερονήσια, ούτε σε φυλακές, ποτέ τους δεν λυγίσαν οι κομμουνιστές».

Αργότερα, με την ολοκλήρωση της κεντρικής ομιλίας απ' τον Δ. Γόντικα, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του Κόμματος, οι παρευρισκόμενοι με μια φωνή «υπενθυμίζουν»: «Εννιά δεκαετίες αγώνας και θυσία, το ΚΚΕ στην πρωτοπορία». Εχοντας στο ενδιάμεσο ξεσπάσει πολλές φορές σε θερμά χειροκροτήματα, ιδίως τις στιγμές που ο ομιλητής αναφερόταν στο παράδειγμα αγωνιστών που η χούντα δεν μπόρεσε να τους σπάσει όσες μεθόδους κι αν επιστράτευσε, γιατί τα ιδανικά, οι αρχές τους, η πίστη τους στο Κόμμα και σε όλα εκείνα για τα οποία πάλευαν, τους ατσάλωναν και τους κράτησαν όρθιους.

Σε κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης ακολούθησε το καλλιτεχνικό αφιέρωμα στην αντιδικτατορική πάλη του λαού και της νεολαίας. Πολλές ήταν οι στιγμές που οι καρδιές των παρευρισκομένων χτύπησαν πιο δυνατά και τα χέρια τους ρυθμικά στις αγωνιστικές μελωδίες. Οπως στο άκουσμα των ποιημάτων «Αν θες να λέγεσαι άνθρωπος» του Τάσου Λειβαδίτη, «Οσοι μπορούν να φύγουν», του Μπέρτολντ Μπρεχτ, της «Αληθινής απολογίας του Σωκράτη» του Κώστα Βάρναλη κ.ά.

Οι γροθιές υψώθηκαν στον ύμνο της ΚΝΕ και ξέσπασαν σε χειροκροτήματα στο άκουσμα του ποιήματος «Τα παιδιά της ΚΝΕ», του Γιάννη Ρίτσου. Ολη η αίθουσα «παλλόταν» στους ρυθμούς των τραγουδιών εμπνευσμένων από τους αγώνες του λαού. «Πάντα ο ίδιος όρκος μένει: Λευτεριά και προκοπή», σιγοτραγουδούσαν, ενώ η ένταση ανέβηκε στα μελοποιημένα λόγια του Ναζίμ Χικμέτ «πάντα η καρδιά μου στην Ελλάδα τουφεκίζεται». Στο ποίημα «Στους 15 συντρόφους» του Χικμέτ δόθηκε η υπόσχεση της νέας βάρδιας της εργατικής τάξης: «Στάχτη θα γίνεις κόσμε γερασμένε». Το ίδιο και στο τέλος της εκδήλωσης, όπου κάτω από το άκουσμα της «Διεθνούς» ακούστηκε δυνατά και ξεκάθαρα: «Το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός, είναι ο νέος κόσμος, ο σοσιαλισμός!».

Τα παραπάνω υπογράμμισε μιλώντας στην εκδήλωση της ΚΟΑ του ΚΚΕ χτες βράδυ, στον Περισσό, με θέμα «Η δράση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ ενάντια στη δικτατορία και η συμβολή τους στην οργάνωση του λαού», ο Δ. Γόντικας, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του Κόμματος, «ξεναγώντας» τους παραβρισκόμενους στα σκληρά χρόνια της χούντας, περιγράφοντας ορισμένα «στιγμιότυπα» που όπως είπε «έχουν γενικότερη σημασία και μπορούν να προσθέσουν σε γνώσεις, ιστορική πείρα και προβληματισμό».

Οπως σημείωσε, «η γνώση και η μελέτη της ιστορίας είναι ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες που συμβάλλουν να προλαβαίνεις και να αποφεύγεις στραβοπατήματα και να προβλέπεις, όσο γίνεται καλύτερα προετοιμασμένος, τις εξελίξεις. Η ιστορική εξέλιξη και η ταξική πάλη ποτέ δεν είναι μια ευθεία γραμμή, φέρνει πάντα καινούργια και απρόβλεπτα ζητήματα».

Στη συνέχεια στάθηκε στην κατάσταση που επικρατούσε στο Κόμμα με την διαπάλη με τις οπορτουνιστικές αντιλήψεις, κρίση η οποία έληξε το 1968 με τη 12η ολομέλεια. «Το Κόμμα σήμερα - τόνισε - απαλλαγμένο από αστικές και μικροαστικές επιρροές μπορεί ελεύθερα, ως εκφραστής των συμφερόντων της εργατικής τάξης να χαράσσει τη στρατηγική και τακτική του και να οργανώνει την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα και τη νεολαία σε αποφασιστικό αγώνα με την αστική τάξη και την εξουσία της. Εκφράζεται χαρακτηριστικά στα συνθήματα: "Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη", "Απειθαρχία - Ανυπακοή", "Αλλαγή τάξης στην εξουσία", "Λαϊκή εξουσία - σοσιαλισμός"».

Για να καταλήξει με την επισήμανση: «Στο Κόμμα μας υπάρχει πλούσια πείρα σε αυτά τα ζητήματα που δείχνει ότι ο αγωνιστής έχει ανεξάντλητες δυνάμεις και αντοχές όταν είναι αποφασισμένος και βάζει πάνω από τον εαυτό του το Κόμμα, τον αγώνα, το δίκιο του αγώνα. Και ποιες είναι οι πηγές της δύναμης που τον οπλίζει να αντέχει; Οτι εκφράζει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, του λαού σε κάθε στιγμή απέναντι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, ότι δεν είναι ένα απλό άτομο, ότι δεν προδίδει τον λαό και το Κόμμα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες». Η τέτοια παράδοση του ΚΚΕ, η συνεπής αγωνιστική του στάση που έφτανε ως το εκτελεστικό απόσπασμα, είναι μια απ' τις βαθιές του ρίζες στο λαό που πάντα εκτιμά την αγωνιστική στάση και το αγωνιστικό ήθος, τόνισε.

Ο Δ. Γόντικας δεν παρέλειψε να ανοίξει το μεγάλο κεφάλαιο της ζωής στην εξορία και τις φυλακές, εξαίροντας το συλλογικό κλίμα και την αλληλεγγύη. Αναφέρθηκε ακόμα στην παράνομη δουλειά και στα στοιχεία που τη διαπερνούν και την καθορίζουν, σημειώνοντας πως «μέσα στον λαό υπάρχουν πάντα δυνάμεις που στηρίζουν τον αγώνα, το κίνημα δεν χάνεται, ξαναγεννιέται ακόμα και από τις στάχτες. Η ίδρυση της ΚΝΕ είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα».

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του με αναφορά στο πώς ωρίμαζε χρόνο με το χρόνο η αντίσταση στη χούντα, στο Πολυτεχνείο, στο τέλος τελικά της χούντας ο ομιλητής επεσήμανε: «Κανένας μηχανισμός δεν είναι παντοδύναμος, αιώνιος. Η λαϊκή πάλη μπορεί να τους ανατρέψει. Αυτό είναι το τελικό συμπέρασμα, καμία θυσία δεν πάει χαμένη». Στο τέλος ο Δ. Γόντικας τόνισε πως και οι σημερινοί συσχετισμοί δεν είναι παντοδύναμοι και αιώνιοι, το κύμα της λαϊκής αντεπίθεσης θα δυναμώσει. Η ισχυροποίηση του ΚΚΕ είναι καθοριστικός παράγοντας που θα φέρει τη σοσιαλιστική επανάσταση στην ημερήσια διάταξη.

Το «ξεδίπλωμα» της ιστορίας ξεκινά με την ένταση της καταστολής και της χειραγώγησης του εργατικού και λαϊκού κινήματος μετά τη στρατιωτική ήττα του το 1949. Το εργατικό και λαϊκό κίνημα τη δεκατία του '60 γνωρίζει άνοδο. Εντείνεται η ωμή καταστολή. Η πρώτη Μαραθώνια Πορεία ειρήνης το 1963 χτυπιέται από την αστυνομία. Καταγράφονται οι μεγάλες διαδηλώσεις, οι νεκροί διαδηλωτές, οι φυλακές «Αβέρωφ». Τα κόμματα της ΕΡΕ και του Κέντρου εναλλάσσονται στην εξουσία, το αλισβερίσι με τους Αμερικάνους και το Παλάτι κυριαρχεί.

Το ΚΚΕ βρίσκεται στην παρανομία. Οι φυλακές και τα ξερονήσια γεμίζουν. Η διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων Βάσης και η διάχυση του Κόμματος στην τότε ΕΔΑ δυσκολεύει την παραπέρα ανάπτυξη των αγώνων, ενώ οξύνεται η πάλη με τις οπορτουνιστικές αντιλήψεις. Η 12η Ολομέλεια της ΚΕ το 1968 φέρει ισχυρό πλήγμα κατά του οπορτουνισμού. Το πρώτο παράνομο φύλλο του «Ρ» κυκλοφορεί την 1η Μάρτη του ίδιου χρόνου. Στο ταμπλό καταγράφεται επίσης το όργανο της ΚΟΑ του ΚΚΕ, «Αδούλωτη Αθήνα» το τεύχος του Δεκέμβρη του '69.

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ οργανώνουν απεργίες, καλούν το λαό να αντισταθεί. Μέσα από χαρακτηριστικές φωτογραφίες απεργιών, εργατικών κινητοποιήσεων και διαδηλώσεων της νεολαίας, αλλά και υλικά, τρικ και αφίσες του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, αναδεικνύεται στην έκθεση η σταδιακή άνοδος των λαϊκών αγώνων, οι οποίοι αποκτούν καθαρά πολιτικό περιεχόμενο. Το ίδιο και οι φοιτητικές κινητοποιήσεις.

Νέα φτερά στους αγώνες που ακολούθησαν έδωσε η ίδρυση της ΚΝΕ τον Αύγουστο του '68 μετά από απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Στα ταμπλό εκτίθενται φύλλα του «ΟΔΗΓΗΤΗ», του πολιτικού οργάνου της ΚΝΕ.

Εντονα αναδεικνύεται από την έκθεση ότι η χούντα χτύπησε πρώτα απ' όλα τους κομμουνιστές. Οι φωτογραφίες των πολιτικών δολοφονιών και των στοχευμένων διώξεων, τα σκίτσα από τα ξερονήσια και τις φυλακές είναι συγκλονιστικά.

Το Νοέμβρη του 1973 καταστέλλεται ο παλλαϊκός ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου και βάφεται με αίμα. «Ολοι τους έπεσαν με την πίστη ότι ο ιμπεριαλισμός δεν είναι ανίκητος και έμειναν αθάνατοι», αναγράφεται. Ενδεικτικό του κλίματος της μεταπολίτευσης είναι το σύνθημα σε πανό της πρώτης επετείου του Πολυτεχνείου: «Ο αγώνας συνεχίζεται».

Το δίλημμα σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα παραμένει επίκαιρο, γι' αυτό είναι αναγκαία η ισχυροποίηση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, για την αντεπίθεση της εργατικής τάξης, για το σοσιαλισμό.