Βασικό ζήτημα αποτελεί η βελτίωση του τρόπου δουλειάς μας με σκοπό να αναβαθμίσουμε την ικανότητά μας στην προετοιμασία του υποκειμενικού παράγοντα για τις επαναστατικές συνθήκες. Χαρακτηριστικά, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν από μόνοι τους να κατανοήσουν τα αίτια της κρίσης, τον χαρακτήρα του αστικού κράτους, τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, τη μόνη ρεαλιστική διέξοδο της επαναστατικής ανατροπής αυτού του συστήματος και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Πρώτο βήμα η ενίσχυση της δικής μας ιδεολογικής πολιτικής θωράκισης. Κατά δεύτερον η βελτίωση της δράση μας στις εργαζόμενες μάζες, βασικά μέσω της αυτοτελούς κομματικής παρέμβασης με το Πρόγραμμα του Κόμματος, με τις επεξεργασίες του για τον κλάδο, αλλά και με τη συνεχή, αποφασιστική παρέμβαση των κομμουνιστών στη διαπάλη για τον προσανατολισμό του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος.

Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, όπως ορθά επισημαίνουν οι Θέσεις, απαιτείται σαφής γνώση των εξελίξεων κατά κλάδο, ακριβής και αντικειμενική εκτίμηση του συσχετισμού, των διαθέσεων των μαζών, της τακτικής της εργοδοσίας και των άλλων δυνάμεων, καθώς και της επίδρασής της.

Στον κλάδο τηλεπικοινωνιών - πληροφορικής παρατηρούμε: Στα τμήματα εξυπηρέτησης πελατών οι εργαζόμενοι είχαν άλλα όνειρα για τη ζωή τους. Η εργοδοσία το παίρνει υπόψη ενισχύοντας με κάθε τρόπο την αντίληψη της προσωρινότητας, της εύκολης αντικατάστασής τους, και έτσι εκφοβίζει, ενώ χρησιμοποιώντας και την αυτοματοποίηση διαδικασιών, εντατικοποιεί την εργασία στο έπακρο.

Αντίθετα, οι εργαζόμενοι, στην καρδιά του κλάδου (τμήματα τεχνικών, μηχανικών, πληροφορικής) εργάζονται στο αντικείμενό τους. Ειδικά οι νέοι, αλλά όχι μόνο, θεωρούν ότι μαθαίνουν, κάνοντας κάτι που τους ευχαριστεί, που μπορεί να το χρησιμοποιήσουν και αργότερα, και άρα δεν πειράζει αν δουλέψουν και κάποιες ώρες παραπάνω ή/και με μεγαλύτερη ένταση ή/και για λιγότερες απολαβές. Αυτό όχι μόνο το αναγνωρίζουν αλλά και το εκμεταλλεύονται τα μονοπώλια, ειδικά αφού βασικό ζητούμενο και τάση στον κλάδο είναι η παραπέρα σύνδεση μισθού - παραγωγικότητας.

Αλλο στοιχείο αποτελεί ότι η νέα γενιά εργαζομένων δεν γνωρίζει τι έχει χάσει συνολικά η τάξη της, δεν γνωρίζει πώς να το διεκδικήσει, και από πάνω καθώς προσφέρει ειδικευμένη εργασία σε κλάδο στρατηγικής σημασίας αμείβεται συνολικά καλύτερα από τον βασικό μισθό. Οι πιο μεγάλοι ηλικιακά εργαζόμενοι έχουν μείνει στάσιμοι, έχουν έντονη δυσαρέσκεια αλλά ταυτόχρονα νιώθουν εγκλωβισμένοι, απογοητευμένοι. Οι όμιλοι στοχεύουν όχι μόνο να αποδεχτούν οι εργαζόμενοι την ισχύουσα κατάσταση και την ντε φάκτο χειροτέρευσή της, αλλά να την νομιμοποιήσουν κιόλας σταματώντας να διεκδικούν όσα έχουν χάσει. «Εξω βρέχει», έλεγε χαρακτηριστικά πέρσι διευθύντρια ανθρώπινου δυναμικού μεγάλου ομίλου σε όλες τις συναντήσεις και με το επιχειρησιακό σωματείο και με εργαζομένους.

Μεγάλο όπλο στα χέρια της εργοδοσίας αποτελούν οι αξιολογήσεις. Χρησιμοποιούνται σαν εργαλείο εντατικοποίησης (δεν έπιασες τους στόχους, δεν είσαι αρκετά καλός πρέπει να προσπαθήσεις, να δουλέψεις παραπάνω, να βγει το «project»). Αποτελούν έκφραση της προσπάθειας διαχωρισμού των εργαζομένων, καλλιέργειας ανταγωνισμού ανάμεσά τους. Χρησιμοποιούνται για στοχοποίηση, για δικαιολόγηση απολύσεων, για τρομοκρατία. Χρησιμοποιούνται όμως και σαν καρότο για τη σύνδεση μισθού - παραγωγικότητας, συνδέονται άμεσα με το ύψος του ετήσιου bonus, της αύξησης.

Οι όμιλοι, ταυτόχρονα, χτίζουν με συγκεκριμένο και πολύμορφο τρόπο το «μοντέλο» τού όλοι μια «οικογένεια» είμαστε: πάρτι για τα παιδιά των εργαζομένων, ταξίδια στο εξωτερικό, επιμορφώσεις, γυμναστήριο μέσα σε χώρους δουλειάς κ.ά.

Πρέπει να τα παίρνουμε όλα αυτά υπόψιν μας, γιατί αυτά επηρεάζουν την ψυχολογία των εργαζομένων, την οπτική τους. Σε συνδυασμό, βέβαια, και πρωτίστως με την κυρίαρχη κυβερνητική πολιτική και προπαγάνδα, που όμως πάντα τα μονοπώλια επεξεργάζονται και εξειδικεύουν μεταφέροντάς την μέσα στους χώρους δουλειάς. Σκοπός τελικά να αποδεχτούν οι εργαζόμενοι το καπιταλιστικό σύστημα σαν αιώνιο και αδιασάλευτο, που μεταφράζεται τελικά και σε απογοήτευση, αποστασιοποίηση από τις συλλογικές διαδικασίες. Οτι ο καλός, δηλαδή ο υπάκουος, που δεν ασχολείται με την πολιτική μπορεί να διατηρήσει την εργασία του και όταν έρθει η «ανάπτυξη» μπορεί και να ανταμειφθει. Ετσι οι εργαζόμενοι «εκπαιδεύονται» να «διεκδικούν» να ζήσουν καλύτερα, όχι όμως συλλογικά και συνολικά, αλλά με την αποδοχή της αντεργατικής επίθεσης.

Κρίσιμο το πώς σε αυτήν τη βία (ιδεολογική, υλική) της εργοδοσίας, του αστικού κράτους διαμορφώνουμε, εκπαιδεύουμε μαζικοποιούμε μια υλική δύναμη τέτοια που βάσει σχεδίου αντιπαρατίθεται, συγκρούεται, έχει νίκες και τελικά κάνει βήματα στη συγκέντρωση και προετοιμασία δυνάμεων για τις επαναστατικές συνθήκες. Η ίδια η ύπαρξη και στάση των κομμουνιστών μέσα στους χώρους είναι κομβική. Πώς απαντάμε στον προϊστάμενο, στον διευθυντή, όχι απλά δείχνοντας ανυπακοή αλλά βάζοντας τη δική μας λογική. Πώς δεν δεχόμαστε στην πράξη την εντατικοποίηση, την αυθαιρεσία, την τρομοκρατία και ταυτόχρονα αποκαλύπτουμε τα αίτιά τους. Πώς, με το παράδειγμά μας, ανοίγουμε δρόμους, εμπνέουμε, δημιουργούμε προϋποθέσεις για να στηθούν πόλοι αντίστασης σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση. Πώς καλλιεργούμε ετοιμότητα και επαγρύπνηση. Μπροστάρηδες και οργανωτές αγώνων που μπαίνουν πραγματικά καρφί στο μάτι των ομίλων. Κρίσιμο το πώς η πρότασή μας γίνεται πιο συγκεκριμένη πιο ξεκάθαρη. Τα αιτήματά μας πατούν στο χώρο, χωρίς να περιορίζονται στενά οικονομικά αλλά αποκαλύπτοντας τους δύο δρόμους ανάπτυξης οδηγούν σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, σε σύγκρουση με την εργοδοσία, εξηγούν το περιεχόμενο των αναγκών μας, το γιατί δεν καλύπτονται από τον καπιταλισμό, το γιατί η ικανοποίησή τους απαιτεί ριζικά διαφορετικό δρόμο. Χρειάζεται πολλή προσπάθεια για να ξεριζωθεί π.χ. η λογική του «καλού, δίκαιου εργοδότη» ή του διαχωρισμού «καλών - κακών εργαζομένων». Οι λογικές αυτές αποκρύπτουν την αντίληψη ότι μπορεί στον καπιταλισμό να υπάρξει καλή διαχείριση, να βγουν κερδισμένοι και ο καταπιεστής και ο καταπιεζόμενος. Ο εργαζόμενος που έχουμε συζητήσει μαζί του για το χαρακτήρα του αστικού κράτους, που έχει πειστεί για τη θέση μας για τη μη συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις θωρακίζεται απέναντι σε αυτές τις λογικές. Αρα η προσωπική στάση, το μαζικό κάλεσμα του σωματείου για μη συμμετοχή στις διαδικασίες της αξιολόγησης, η αποκάλυψη των μηχανισμών της εργοδοσίας φτάνουν μέχρι ένα σημείο. Για να μετράμε βήματα στην κατεύθυνση που θέλουμε χρειάζεται ο εργαζόμενος να έρθει σε επαφή με την πολιτική μας πρόταση, χρειάζεται ο «Ριζοσπάστης», η ΚΟΜΕΠ, η κομματική εκδήλωση που στοχευμένα θα φωτίσουν αυτές τις πλευρές.

Για τη συγκρότηση μιας μαχητικής πρωτοπορίας, πεισμένης για την ανάγκη ανατροπής του συστήματος, που να εμπνέεται από τη σοσιαλιστική προοπτική, απαιτείται οργανωμένο σχέδιο παρέμβασης που ναι μεν «πατάει» στην αντικειμενική κατάσταση οφείλει όμως να υπηρετεί την στρατηγική μας, αγκαλιάζοντας όλες τις πλευρές της ζωής του εργαζόμενου ακριβώς όπως και ο αντίπαλος. Με αισιοδοξία και πίστη προχωράμε σε αυτήν την κατεύθυνση.

Τα τελευταία χρόνια, τα πανεπιστήμια και ΤΕΙ τελούν υπό διαρκή «μεταρρύθμιση», ώστε αυτά να είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν πιο αποτελεσματικά τους στρατηγικούς στόχους της ΕΕ, για μια «οικονομία της γνώσης» με εργαλεία αφενός την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού μέσα από την εκπαίδευση και την κατάρτιση και αφετέρου την εκμετάλλευση ερευνητικών και τεχνολογικών προϊόντων, στο όνομα της καινοτομίας, με το μικρότερο δυνατό κόστος για το κεφάλαιο. Η ευθυγράμμιση των ελληνικών ΑΕΙ με τους στόχους της ΕΕ απαιτεί προσαρμογές ή ανατροπές σε ιδεολογικό, θεσμικό, οικονομικό κι εργασιακό επίπεδο, που στοχεύουν στους φοιτητές, στο επιστημονικό - εκπαιδευτικό - τεχνικό - διοικητικό προσωπικό αλλά και στις δομές.

Δικό μας καθήκον είναι να είμαστε έτοιμοι να παρεμβαίνουμε σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους χώρους. Προτεραιότητά μας είναι η στήριξη και προετοιμασία των φοιτητών μας, ώστε να μπορούν να σταθούν όρθιοι καταρχήν σαν φοιτητές αλλά κι αργότερα σαν εργαζόμενοι. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται η οικοδόμηση της κοινωνικής συμμαχίας και στα πανεπιστήμια/ΤΕΙ, στην οποία θα συμμετέχουν τα πιο πρωτοπόρα και ριζοσπαστικά μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, λαμβάνοντας υπόψη ότι:

1. Οι καθηγητές είναι ερευνητές - δάσκαλοι - εργαζόμενοι. Οι τρεις αυτές ιδιότητες δεν έχουν την ίδια βαρύτητα, ούτε ιεραρχούνται το ίδιο από τον καθένα, αλλά η προσέγγισή μας πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τις τρεις για να είναι αποτελεσματική:

α) Με τον ερευνητή θα ανοίξουμε τη συζήτηση για τον ad hoc χαρακτήρα των διαφόρων έργων, την κατασπατάληση πόρων στη διαρκή αναζήτηση χρηματοδότησης, τα κριτήρια αποτίμησης της αξίας ενός έργου ή του ερευνητή, τη διαμόρφωση εργασιακών σχέσεων μέσα από την έρευνα, τον κοινωνικό χαρακτήρα της έρευνας, τα κριτήρια επιλογής ερευνητικών περιοχών, το γιατί είναι αντιεπιστημονικό ο επιστήμονας να ασχολείται μόνο με την επιστήμη του, τη σημασία που έχει εν τέλει να θέσει ο ερευνητής τις γνώσεις του στην υπηρεσία όχι απλά και αόριστα του κοινωνικού συνόλου, αλλά συγκεκριμένα αυτών που παράγουν τον κοινωνικό πλούτο. Να τον καλέσουμε να σχεδιάσουμε μαζί τρόπους διεκδίκησης κι αξιοποίησης κονδυλίων και να προτείνουμε έργα με κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες, που θα σμιλεύουν το σώμα της γνώσης, κόντρα στις κυρίαρχες αγοραίες αντιλήψεις για την καινοτομία, την εξωστρέφεια, το ρόλο του ερευνητή και της έρευνας.

β) Με τον δάσκαλο πρέπει να αναδείξουμε τη μεγάλη επιρροή που έχει πάνω στους φοιτητές και άρα τη μεγάλη ευθύνη του να τους οδηγεί με ασφάλεια στα δαιδαλώδη μονοπάτια της γνώσης, να τους μαθαίνει να τα ιχνηλατούν, να τους βοηθάει να απεγκλωβιστούν από τα πλοκάμια του συστήματος που τους θέλει σύγχρονους σκλάβους, «ανταγωνιστικούς» και αναλώσιμους. Να τον καλέσουμε να συζητάει με τους φοιτητές θέματα της επικαιρότητας μέσα στην τάξη, να αποκαλύπτει τον ύπουλο ρόλο του ατομικού δρόμου, να προστατεύει τη γνώση και να θωρακίζει τα μυαλά των φοιτητών απέναντι σε αντιεπιστημονικές κι αντιδραστικές θεωρίες.

γ) Στον εργαζόμενο πρέπει να αποκαλύπτουμε τον πραγματικό χαρακτήρα των οικονομικών σχέσεων μέσα κι έξω από τα ΑΕΙ, τι εξυπηρετεί η πληθώρα των εργασιακών σχέσεων, τι σημαίνει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας στο Πανεπιστήμιο, την αιτία για την ανεπάρκεια μέσων και πόρων για αξιοπρεπή εργασία και να του υπενθυμίζουμε ότι πρέπει να αποτελεί πρότυπο για τους φοιτητές του και ως εργαζόμενος.

Στην προσέγγισή μας δεν πρέπει να κατατάσσουμε όλους τους καθηγητές στην «εργατική αριστοκρατία», δεν έχουν όλοι οι καθηγητές έσοδα από επιχειρήσεις κι έργα, δεν είναι όλοι αυτοβούλως και φανατικά στην υπηρεσία του κεφαλαίου. Είναι λάθος να τους χαρίζουμε a priori και συλλήβδην στον αντίπαλο, γιατί χρειαζόμαστε συμμάχους για τον απεγκλωβισμό της νεολαίας και επιστήμονες που θα υπηρετήσουν την εργατική εξουσία.

2. Οι φοιτητές είναι μαθητές, συχνά εργαζόμενοι, αλλά και μελλοντικοί επιστήμονες /εργαζόμενοι.

Ενα σοβαρό πρόβλημα της εκπαίδευσης σήμερα σε όλον τον ανεπτυγμένο καπιταλιστικό κόσμο είναι η αποξένωση των μαθητών όλων των βαθμίδων από το εκπαιδευτικό σύστημα και η χρηστική αντιμετώπισή του σαν αναγκαίο στάδιο στην πορεία προς την ενηλικίωση. Οι αιτίες είναι πολλές και η παρέμβασή μας δεν πρέπει να εξαντλείται στα προφανή, π.χ. η μη συμμετοχή των φοιτητών δεν είναι μόνο απότοκη της απαξίωσης των φοιτητικών συλλόγων, η χρησιμοθηρία κι ο ατομισμός δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της διαφθοράς καθηγητών και φοιτητικών παρατάξεων, η αδιαφορία για τη γνώση δεν οφείλεται μόνο σε κακά προγράμματα σπουδών ή κακούς καθηγητές. Εχει ιδιαίτερη σημασία οι φοιτητές που συσπειρώνονται με την ΚΝΕ να είναι πρωτοπόροι μέσα κι έξω από την τάξη, να συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, για να εξειδικεύουν στοχευμένα τις θέσεις μας μέσα από ζητήματα τόσο της φοιτητικής καθημερινότητας όσο και της επιστήμης /εργασίας τους. Είναι λάθος η αμφισβήτηση του αστικού εκπαιδευτικού συστήματος να οδηγεί στην αμφισβήτηση της αξίας της γνώσης που έχει κατακτήσει ο άνθρωπος μέσα από την εργασία του.

Εν κατακλείδι, πρέπει να ρίξουμε μεγάλο βάρος στην καλλιέργεια ηθικού αναστήματος και ταξικής συνείδησης στους φοιτητές. Επίσης, να εξετάσουμε πώς μπορεί να βοηθήσει το ΠΑΜΕ για τη σύνδεση - παρέμβασή μας με χώρους δουλειάς, καθώς και για την παρέμβασή μας στους εργαζόμενους φοιτητές που συχνά δεν έχουν την πολυτέλεια να συμμετέχουν στις φοιτητικές διεργασίες.

3. Η πρότασή μας για την Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση απαιτεί περαιτέρω επεξεργασία, για να περιλάβει τα καινούρια δεδομένα κι εξελίξεις, όπως ο ενιαίος χώρος εκπαίδευσης - έρευνας, η «μάθηση στο χώρο της εργασίας» σε δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια, ή η άτυπη μάθηση, και να απαντήσει σε ιδεολογήματα όπως η «ενηλικίωση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης» ή η εξατομικευμένη καμπύλη μάθησης. Πρέπει να αναλυθεί η ιστορική εξέλιξη, ο ρόλος, το θεσμικό πλαίσιο, η στελέχωση και η δομή της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και της Ερευνας στην Ελλάδα. Πρέπει να απαντάμε πολύ συγκεκριμένα σε ζητήματα όπως α) η ανάγκη για αλλαγές στο σημερινό Πανεπιστήμιο και ο αστικός εκσυγχρονισμός του, β) οι απαιτήσεις και ο σχεδιασμός σύγχρονων προγραμμάτων σπουδών, γ) η αριστεία ως έννοια και ως εργαλείο, δ) η διεθνοποίηση και η εξωστρέφεια ως εργαλείο πολιτισμικής επιβολής, εκμετάλλευσης πόρων τρίτων χωρών και εμπορευματοποίησης της Παιδείας, ε) η ανταγωνιστικότητα πτυχίων και πτυχιούχων, στ) η επιχειρηματικότητα σε μια οικονομία που κυριαρχεί και επεκτείνεται η μισθωτή εργασία.

Τέλος, ενόψει και των 100 χρόνων από την Οχτωβριανή Επανάσταση, πρέπει να αναλυθεί η πείρα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην ΕΣΣΔ (και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες), με έμφαση όχι μόνο στα επιτεύγματά του, αλλά και στη δομή, τη στελέχωση, τις προκλήσεις και τα εμπόδια στην ανάπτυξή του.