Ρεσιτάλ συναίνεσης και ...παζαριού με στόχο την εφαρμογή νεοφιλελεύθερων συνταγών και την ιδιωτικοποίηση στην Παιδεία, έδωσαν χτες Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ κατά τη διάρκεια της προ ημερήσιας διάταξης συζήτησης, που έγινε στη Βουλή, με πρωτοβουλία του ΣΥΝ.

Ο πρωθυπουργός, διαπιστώνοντας ότι το ΠΑΣΟΚ συμφωνεί στην κατεύθυνση των αλλαγών που προωθεί η ΝΔ, ζήτησε ευθέως από τον Γ. Παπανδρέου να στηρίξει την αναθεώρηση του άρθρου 16 που ανοίγει το δρόμο για την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Παράλληλα, διακήρυξε ότι ουδείς δικαιούται να αντιστέκεται σε πολιτικές που επιχειρεί να εφαρμόσει μια κυβέρνηση που διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ανέλαβε το ρόλο του ...κατηγόρου σε όσους αντιτίθενται στην κατάργηση του άρθρου 16, το οποίο χαρακτήρισε κατάλοιπο του εμφυλίου και επιχειρηματολόγησε υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων, υποστηρίζοντας ότι αποτελούν προοδευτική εξέλιξη.

Το ΚΚΕ έχει δικαίωμα να αντιπαρατίθεται στις αντιδραστικές επιλογές που προωθούνται για την Παιδεία και θα το ασκήσει, τόνισε απαντώντας στον πρωθυπουργό η Γενική Γραμματέας του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, ενώ χαρακτήρισε «ξετσίπωτα νεοφιλελεύθερες» τις απόψεις που διατύπωσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου. Οσον αφορά τις εκκλήσεις συναίνεσης για τις προωθούμενες αλλαγές στην Παιδεία, η Αλέκα Παπαρήγα τόνισε ότι αυτό «σημαίνει κατάργηση υπαρκτών αντιπαρατιθέμενων συμφερόντων». Οπως χαρακτηριστικά μάλιστα σχολίασε, «υπάρχει οξύτατη πολιτική αντιπαράθεση και αυτή η αντιπαράθεση δεν πρόκειται να λυθεί μέσα στη Βουλή, θα λυθεί έξω από τη Βουλή». Η Αλ. Παπαρήγα έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα του περιεχομένου των σπουδών, ζητώντας την απόσυρση καινούριων βιβλίων μιλώντας για αντιεπιστημονικές προσεγγίσεις.

«Εμείς για άλλη μία φορά υπογραμμίζουμε ότι οι αγώνες που έγιναν, γίνονται και θα γίνουν - ανεξαρτήτως, αν θέλετε, της κριτικής που ασκούμε στις ηγεσίες ορισμένων κλάδων - είναι ένδειξη ελπίδας, παρηγοριάς, υγείας», τόνισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, στη χτεσινή της ομιλία στη Βουλή για τα θέματα Παιδείας, υπενθυμίζοντας ότι στις 26 του Μάη είχε γίνει ανάλογη συζήτηση με πρωτοβουλία του ΚΚΕ.

Υπογράμμισε δε ότι «τελικά και στο παρελθόν - κι έτσι θα γίνει και τώρα - οτιδήποτε καλό συνέβη στην Παιδεία, δεν έγινε με τη θέληση και την επιθυμία των από πάνω, αλλά επιβλήθηκε κάτω από σκληρούς αγώνες και θυσίες. Και σωστά υπογραμμίστηκε εδώ ότι δεν είναι λίγοι εκείνοι που βρέθηκαν στις φυλακές και στις εξορίες, εξαιτίας της ιδιαίτερης δράσης τους στα θέματα της Παιδείας».

Η Αλ. Παπαρήγα σχολίασε τις προκλητικά νεοφιλελεύθερες και αντιδραστικές θέσεις που ανέπτυξε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος μίλησε πριν από την ίδια και τόνισε: «Κύριε Παπανδρέου, ξέρω τις θέσεις σας για την Παιδεία. Τις παρακολουθούμε, γιατί είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε αυτό. Ειλικρινά, δεν περίμενα σήμερα, που θέλετε να κάνετε αντιπολίτευση στη Νέα Δημοκρατία, να προβάλλετε, θα έλεγα ξετσίπωτα, νεοφιλελεύθερες απόψεις. Οχι, δεν είστε εσείς ξετσίπωτος. Οι απόψεις, οι θέσεις, τις οποίες επισημαίνετε. Δεν είμαστε στην εποχή του Ροβινσώνα, για να μιλάμε για ελεύθερες επιλογές, για ελευθερία να διαλέγει ο άλλος το σύγγραμμα. Ζούμε σε μία κοινωνία ταξική, που ανεξάρτητα αν το κράτος είναι μικρό ή μεγάλο - αυτό είναι μία δεύτερη πλευρά, τι είναι το κράτος κλπ., δε θέλω να κάνω ανάλυση - η μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών, που ανήκουν στην εργατική τάξη, στα λαϊκά στρώματα, δεν έχουν ελευθερία επιλογής. Δηλαδή, τι θέλετε να πείτε; Οτι τα πάντα γίνονται με την ατομική ελευθερία επιλογής; Και πασπαλίσατε και λίγο με τη χρυσόσκονη, ότι όταν τελειώσει ένα παιδί το Λύκειο, θα πάρει και ένα επίδομα από το κράτος, για να πάει σε ένα πανεπιστήμιο. Δε θα το επιλέξει, όμως, το παιδί, αλλά θα επιλεγεί να το πάρουν, γιατί κάθε πανεπιστήμιο θα έχει τις δικές του επιλογές. Μα, υπάρχει πιο ταξική άποψη; Το ένα πανεπιστήμιο θα λέει "εγώ θα πάρω τη βάση του 19" και το άλλο θα λέει "εγώ θα πάρω και τη βάση του 9". Εν πάση περιπτώσει, είναι επικίνδυνες απόψεις. Και είναι πολιτικές δοκιμασμένες στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού. Είναι αυτό που λέμε "η Αγρια Δύση". Τέλος, θα ήθελα να πω το εξής: Απ' όλα τα κόμματα - και από το Συνασπισμό και από την κυβέρνηση και από την αξιωματική αντιπολίτευση - ακούγεται η αναβάθμιση της δημόσιας Παιδείας. Για εμάς αυτό δε φτάνει. Δεν μπορεί να υπάρξει αναβάθμιση της δημόσιας Παιδείας, μίας Παιδείας που, πρώτον, ήδη είναι ασφυκτικά περικυκλωμένη από την ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα και, δεύτερον, που ήδη λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, ανεπαρκώς βεβαίως, γι' αυτό η κυβέρνηση θέλει να φέρει καινούρια μέτρα, να λειτουργεί πια 100% έτσι. Δε φτάνει, λοιπόν, να λέμε για ενίσχυση της δημόσιας Παιδείας. Εμείς συμπληρώνουμε "εκπαιδευτικό σύστημα αποκλειστικά δημόσιο στην Ελλάδα". Οι καπιταλιστές ας πάνε να επενδύσουν αλλού, σε άλλα είδη. Εχουν πολλά είδη και τομείς για να επενδύσουν. Δεν μπορούν να επενδύσουν με κανέναν τρόπο στην Παιδεία».

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ τόνισε ότι θα κάνει μια επιλογή θεμάτων από όσα απασχολούν την Παιδεία και επικέντρωσε ιδιαίτερα στο περιεχόμενο των σπουδών και των βιβλίων που διδάσκονται οι μαθητές ζητώντας την απόσυρση των νέων σχολικών βιβλίων.

Συγκεκριμένα ανέφερε: «Θα κάνω μία επιλογή θεμάτων. Δε θα ασχοληθούμε με όλα, γιατί ισχύουν αυτά που έχουμε πει και για το άρθρο 16 κλπ. Θα ήθελα ξεκινώντας να θέσω εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Κόμματος ένα ζήτημα και θα ήθελα να απευθυνθώ προσωπικά και στον κύριο πρωθυπουργό και στην υπουργό Παιδείας, που αφορά τα βιβλία που διδάσκουν οι εκπαιδευτικοί και τα οποία βεβαίως προωθούνται από το υπουργείο Παιδείας, αφορά τι μαθαίνουν τα παιδιά μας. Το πρόβλημα δεν είναι η ελλειμματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που υπάρχει. Το ζήτημα είναι και όταν γίνεται η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, τι διδάσκουν. Εμείς χτυπάμε ισχυρή καμπάνα. Εδώ απαιτούνται τα πιο δραματικά λόγια, παρά το γεγονός ότι δεν είμαι και πάρα πολύ ικανή στο να δραματοποιώ τα πράγματα, τα οποία είναι πραγματικά δραματικά. Εδώ δε φταίει ένας, ο άλφα, ή ο βήτα συγγραφέας ενός βιβλίου. Αυτά τα βιβλία γράφτηκαν και δόθηκαν επί ΠΑΣΟΚ. Η Νέα Δημοκρατία τα υιοθέτησε. Εμείς λέμε να τα αποσύρετε. Ας γυρίσουν τα παλαιά, που επίσης δεν ήταν καλά και σύγχρονα, αλλά από το να βάζουμε μπρος καινούρια τέτοια βιβλία, καλύτερα να γυρίσουμε προσωρινά στα παλαιά, γιατί βεβαίως δε λέμε να σταματήσει η διδασκαλία στα σχολεία. Η όλη υπόθεση των βιβλίων έχει σχέση και με τη δράση μεγαλοεκδοτικών συγκροτημάτων. Υπάρχει, επίσης, ο ρόλος αυτών που παράγουν, πέρα από βιβλία, CD-ROM, DVD κλπ. Θα ήθελα, λοιπόν, να σταθώ σε αυτό το ζήτημα. Με βάση "το σύγχρονο πρόγραμμα διδασκαλίας" αντικαθίστανται μαθήματα από δήθεν θέματα, τα οποία προσεγγίζονται διαθεματικά, δηλαδή κάτω από το πρίσμα διαφορετικών μαθημάτων. Αυτό θεωρείται πρόοδος και εκσυγχρονισμός. Θα σας πω, λοιπόν, συγκεκριμένα παραδείγματα για το πώς διδάσκονται.

Στο μάθημα της Ιστορίας των αρχαίων χρόνων δε θα διδάσκονται από εδώ και μπρος τα ιστορικά γεγονότα της Αρχαίας, της Ελληνιστικής και της Ρωμαϊκής Περιόδου, ώστε να αποκτήσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες μία ενιαία αντίληψη για την ιστορική εξέλιξη, αλλά το μάθημα για την αρχαία Ελλάδα μπορεί να γίνεται με επιλογή ενός θέματος, όπως, για παράδειγμα, η ιστορία της Μεσογείου. Το θέμα αυτό δε θα προσεγγίζεται κυρίως από την ιστορική εξέλιξη, αλλά ως ένα θέμα που θα εξετάζεται από τη σκοπιά της ιστορίας των λαών που την περιβάλλουν, από τα γεωγραφικά στοιχεία. Θα μάθουν οι μαθητές τη χλωρίδα, την πανίδα, θα μάθουν τα σχετικά πράγματα με τη θρησκεία, τη λογοτεχνία, τα έθιμα, κλπ., δηλαδή θα μορφώνονται με τη μεθοδολογία ενός λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια. Εάν ανοίξουμε την εγκυκλοπαίδεια, θα μάθουμε για τη Μεσόγειο τα πάντα. Και έτσι, για παράδειγμα, θα μαθαίνουν και για τη Χρυσή Εποχή του Περικλέους, θα μαθαίνουν και για τον Ζορζ Μουστακί, θα μαθαίνουν και για τη μεσογειακή διατροφή, ό,τι έχει σχέση με τη Μεσόγειο. Αυτό για εμάς είναι σύγχρονος αναλφαβητισμός».

Σχολιάζοντας τα όσα δήθεν «μοντέρνα» προωθούνται στην εκπαίδευση με τις λεγόμενες Ευέλικτες ζώνες κατήγγειλε: «Καταργείται ο όποιος ενιαίος χαρακτήρας του σχολικού προγράμματος με τη λεγόμενη Ευέλικτη ζώνη στο δημοτικό, ή τη λεγόμενη Ελεύθερη ζώνη στο γυμνάσιο και μάλιστα, εάν πάρουμε υπόψη μας και τις προτάσεις του ΕΣΥΠ και τις προτάσεις που κάνει το ΠΑΣΟΚ, σε λίγα χρόνια και με μαθηματική ακρίβεια θα πάμε κατά σχολείο σε διαφορετικό πρόγραμμα διδασκαλίας. Και βεβαίως το υπόβαθρο θα είναι ταξικά, ιδεολογικά, πολιτικά, ή ατομικιστικά κριτήρια. Η τοπικότητα και η διαφορετικότητα των προγραμμάτων δεν οδηγεί μόνο στη χειραγώγηση και στη σύγχρονη αμάθεια, αλλά είναι βεβαίως σφιχταγκαλιασμένη με τη διείσδυση των βιβλίων, που δε θα κάνει ο άλφα ή ο βήτα μεμονωμένος συγγραφέας, αλλά μεγάλα επιχειρηματικά συγκροτήματα. Θέλω να αναφέρω ορισμένα παραδείγματα από την αποσπασματικότητα που διέπει τα μαθήματα και όλη την οργάνωση της διδασκαλίας.

Τα βιβλία, παραδείγματος χάριν, των φυσικών επιστημών, δηλαδή της Φυσικής, της Χημείας, της Βιολογίας, διδάσκουν τα διάφορα φυσικά φαινόμενα, τις ιδιότητες της ύλης, τους φυσικούς νόμους, αποσπασμένα από την εξέλιξη της φύσης και από τους γενικούς νόμους που διέπουν τη φύση, την ύλη. Και κοιτάξτε να δείτε, δεν είναι ανάγκη να είσαι μαρξιστής για να υιοθετήσεις ότι η εξέλιξη της ύλης διέπεται κάτω από ορισμένους νόμους.

Ας αφήσουμε τους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης. Στα βιβλία των κοινωνικών επιστημών, δηλαδή της Ιστορίας, της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής, της μελέτης του Περιβάλλοντος κλπ., η ύλη οργανώνεται και δομείται με κενά. Υπάρχουν αποσιωπήσεις ή ερμηνείες που δεν ανταποκρίνονται στην αντικειμενική εξέλιξη της κοινωνικής πραγματικότητας. Στο βιβλίο της Ιστορίας, της Ε΄ Δημοτικού, για παράδειγμα, απαλείφονται βασικά γεγονότα της Επανάστασης του '21. Ο κατακερματισμός της γνώσης οξύνεται, γιατί στα διάφορα γεγονότα της Επανάστασης του 1821 προστίθενται τα κατορθώματα των τοπικών ηρώων και τα χρονικά των τοπικών μνημείων. Μέχρι εκεί αναλύονται πλατείες και κτίρια που έχουν γίνει κάτω από την επίδραση της Επανάστασης του '21. Αλλά τα βασικά ιστορικά γεγονότα της Επανάστασης του '21 απαλείφονται. Δε στέκομαι, αν συμφωνούμε με τις ιστορικές ερμηνείες ή απόψεις προσέγγισης της Επανάστασης του 1821. Μιλάμε για το με ποια μέθοδο διδάσκεται το περίφημο '21. Το βιβλίο της Ιστορίας της Ε΄ Δημοτικού, παραδείγματος χάριν, για το Βυζάντιο, χρησιμοποιεί ως αποκλειστικές ιστορικές πηγές θεολογικά και θρησκευτικά κείμενα. Πάμε σε άλλα βιβλία. Η ατομική θεωρία που αποδεικνύει ότι η φύση αποτελείται από άπειρους συνδυασμούς των διαφόρων ειδών, ατόμων, υποσκελίζεται στα βιβλία της Χημείας. Η ατομική θεωρία υποβιβάζεται - δε λέμε ότι λείπει, αλλά υποβιβάζεται - σε μια φιλοσοφική εικασία, ανάμεσα σε πολλές άλλες φιλοσοφικές εικασίες. Εδώ πρόκειται για αντιεπιστημονικότητα στα βιβλία. Να μιλήσω για παραδείγματα μεροληψίας και μονομέρειας στην Ιστορία; Πού βρίσκεται αυτό;

Κερδίζει γενικά έδαφος η εμπειρική γνώση και η θεολογική ερμηνεία των φαινομένων. Και εδώ θα το πούμε καθαρά, αντικειμενικά γίνεται πλύση εγκεφάλου. Οι κοινωνικές επαναστάσεις πού αναφέρονται στην Ιστορία; Δε μιλάμε για τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις, μιλάμε και για τις αστικές επαναστάσεις που στην εποχή τους ήταν προοδευτικές. Αλλωστε, δίχως τη Γαλλική Επανάσταση και άλλες επαναστάσεις δε θα υπήρχε το καπιταλιστικό σύστημα σήμερα. Ε, οι ερμηνείες που δίνονται είναι ερμηνείες, μέχρι και θεολογικές. Παραδείγματος χάριν, ξέρετε πώς αντιμετωπίζονται τα χαρακτηριστικά της "Στάσης του Νίκα" στο Βυζάντιο; Οτι αυτή η "Στάση του Νίκα" θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, εάν χρησιμοποιούνταν το μέσο του κοινωνικού διαλόγου, της κοινωνικής συναίνεσης. Εργαλεία, δηλαδή, που το σύστημα προωθεί σήμερα - η Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και όποιοι άλλοι τα προωθούν -, τα αντικρίζουμε - αν θέλετε τις σημερινές απόψεις που χρησιμοποιούμε - σαν στοιχεία που θα ανέκοπταν τη "Στάση του Νίκα", η οποία, όπως ξέρετε, βεβαίως, δεν επικράτησε, γιατί δεν μπορούσε να επικρατήσει τότε. Οι αιτίες των κοινωνικών φαινομένων χρεώνονται στο άτομο. Αυτά τα λένε τα βιβλία και, βεβαίως, στην καλύτερη περίπτωση όλοι είμαστε χρεωμένοι για τα κοινωνικά προβλήματα. Κράτος, κόμματα, εργαζόμενοι. Σ' αυτά τα βιβλία που διδάσκουν, ας πούμε, κοινωνικά μαθήματα, κοινωνικά θέματα, η επιχειρηματικότητα και ο ανταγωνισμός είναι αξία υπεράνω όλων».

Ολα τα παραπάνω, εκτίμησε η Αλ. Παπαρήγα, οδηγούν πλέον στη χυδαιοποίηση, και τόνισε: «Εμείς υποστηρίζουμε ότι πρέπει να υπάρξει, όσο γίνεται μέσα στις συνθήκες του συστήματος που ζούμε, ο κοινωνικός και επιστημονικός ρόλος του σχολείου. Αυταπάτες δεν έχουμε, αλλά μιλάμε τώρα για χυδαιοποίηση. Να διατηρηθεί ο ενιαίος χαρακτήρας της εκπαίδευσης και όχι τα διαφοροποιημένα προγράμματα, και σε αυτά περιλαμβάνουμε, βεβαίως, και την Ευέλικτη ζώνη που καθορίζεται από τα κοινοτικά προγράμματα, η οποία υποσκάπτει τον ενιαίο χαρακτήρα, πέρα από το τι είδους αξίες προωθεί. Ριζική αναμόρφωση περιεχομένου των αναλυτικών προγραμμάτων και των βιβλίων και της λειτουργίας του σχολείου, ενάντια στην υποκατάσταση του περιεχόμενου από ασύνδετες πληροφορίες και μαθήσεις, αντιεπιστημονικές, μονομερείς. Το σχολείο να δίνει διέξοδο στην αναζήτηση, στη δημιουργικότητα, να δίνει μέθοδο μόρφωσης. Τα προγράμματα δηλαδή να είναι σύγχρονα και κατανοητά, να επικεντρώνονται στα θεμελιακά και διαχρονικά καταξιωμένα στοιχεία της γνώσης, να είναι απαλλαγμένα από ανούσιες και άχρηστες λεπτομέρειες και αποσπασματικές πληροφορίες και, επιπλέον, να μην αναγκάζουν σε ένα μονομερή τρόπο σκέψης. Να συνοδεύεται η διαδικασία της μάθησης από εργασίες και ομαδικές δραστηριότητες που να βοηθούν τη σύνδεση της θεωρίας με την πράξη. Οι εργασίες να είναι αναπόσπαστο στοιχείο του κανονικού προγράμματος και όχι να περάσουμε την ώρα μας και να αλαφρύνουμε λίγο το μάθημα, να έχουν συνοχή και σύνδεση με το αντικείμενό τους και οπωσδήποτε να αναπτύσσουν την αυτενέργεια και την πρωτοβουλία του νέου ανθρώπου. Και για να διευρύνω το θέμα, να κατοχυρωθεί ο αποκλειστικά δημόσιος χαρακτήρας της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες με διαφύλαξη του ενιαίου χαρακτήρα, χωρίς βεβαίως τη συνύπαρξη με τον ιδιωτικό. Να ακυρωθεί κάθε μέτρο που οδηγεί στην ανταποδοτική επιχειρηματική λειτουργία. Κανένας ιδιώτης ή χορηγός στην εκπαίδευση. Εργασιακή, οικονομική και επιστημονική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού, που θα ξεκινά την εκπαίδευσή του η οποία θα συνεχίζεται βεβαίως με ετήσια επιμόρφωση από τα πανεπιστήμια και με απαλλαγή στο διάστημα αυτό από τα διδακτικά τους καθήκοντα».

Στη συνέχεια η Αλ. Παπαρήγα αναφέρθηκε στο σοβαρό θέμα της τεχνικοεπαγγελματικής εκπαίδευσης που όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις κρατούν σκόπιμα στο περιθώριο και τόνισε: «Ενα δεύτερο θέμα που θα ήθελα να θέσω εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας αφορά την τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση. Διακηρυγμένος στόχος της κυβέρνησης είναι να υπάρξει μαζική στροφή στην πρόωρη - έτσι εμείς το ερμηνεύουμε - χαμηλού επιπέδου τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, ώστε να προσεγγιστεί ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση στο σύνολο της εκπαίδευσης. Η χώρα θεωρείται ότι έχει χαμηλό μέσο όρο συμμετοχής στην τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση, 48% στην Ελλάδα και 78% στην Ευρωπαϊκή Ενωση, και βέβαια αυτό οφείλεται στην απαξίωση της τεχνικοεπαγγελματικής εκπαίδευσης, όπως την καθιέρωσε το ΠΑΣΟΚ, και στη συρρίκνωση του μαθητικού δυναμικού της χώρας, το οποίο έχει πέσει. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προωθεί την επιδίωξη αυτή, ως έκφραση -εμείς προσθέτουμε - της αντιλαϊκής της πολιτικής, με ένα βέβαια πιο ανώδυνο και ελκυστικό τρόπο σε σχέση με τη βίαιη μεθοδολογία που χρησιμοποίησε το ΠΑΣΟΚ με τους νόμους 2525/1997 και 2640/1998. Εμείς βεβαίως δε στεκόμαστε στο αν είναι μαλακή η μεθοδολογία. Οσο πιο μαλακή, τόσο πιο ύπουλη. Ο στόχος όμως είναι ίδιος.

Η κυβέρνηση, παραδείγματος χάριν, κατήργησε τα ΤΕΕ - πάνε προς οριστική κατάργηση - και προσπαθεί να δώσει κύρος στα επαγγελματικά λύκεια έναντι αυτών των απαξιωμένων ΤΕΕ. Προβάλλεται λοιπόν ότι στα σχολεία αυτά θα υπάρχει και γενική μόρφωση και ότι θα υπάρχει ισοτιμία τίτλων και μάλιστα δυνατότητα πρόσβασης στα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Ταυτόχρονα, ακούμε τα τροπάρια για τα επαγγελματικά δικαιώματα. Και εδώ είναι ακριβώς όλο το κρυφτούλι που παίζεται με το ρόλο της τεχνικοεπαγγελματικής εκπαίδευσης, διότι πέρα από τα επαγγελματικά δικαιώματα - εμείς βάζουμε εισαγωγικά στην επίσημη άποψη που υπάρχει - η επαγγελματική εκπαίδευση κυρίως θα τροφοδοτήσει τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις και τους τομείς της μερικής απασχόλησης. Η δημιουργία των Επαγγελματικών Σχολών (ΕΠΑΣ), που μάλιστα βγαίνουν από το υπουργείο Παιδείας και διαχέονται σε διάφορα υπουργεία, κατά τη γνώμη μας δεν είναι τίποτα άλλο παρά αυτή η επιδίωξη της κυβέρνησης να υπονομευτεί παραπέρα ο ενιαίος και υποχρεωτικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης, διότι σε αυτά τα σχολεία θα πάνε τα παιδιά από τα λαϊκά στρώματα - και εδώ η ελευθερία που λέει ο κ. Παπανδρέου είναι ένα σύνθημα και το ξέρει και ο ίδιος - διότι θα πάνε εκείνα τα παιδιά τα οποία δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την αναβαθμισμένη λυκειακή επαγγελματική εκπαίδευση. Και να το ξεκαθαρίσουμε: Δεν είναι θέμα χαμηλών νοητικών δυνατοτήτων των παιδιών αυτών. Είναι καθαρά η επίπτωση της ταξικής πολιτικής. Και βέβαια η κυβέρνηση, για να διασκεδάσει την παραπέρα υπονόμευση της υποχρεωτικότητας της Παιδείας με σύγχρονους όρους, λέει ότι θα κάνει το δωδεκάχρονο. Λέει ότι θα κάνει στην πορεία υποχρεωτικό το δωδεκάχρονο. Την ίδια ώρα όμως ανοίγει το δρόμο στις ΕΠΑΣ, ανοίγει με τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ) και ακριβώς έτσι θα υπονομεύεται το ενιαίο δωδεκάχρονο, όταν καθιερωθεί.

Δεν άκουσα από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ για το δωδεκάχρονο. Ισως μου διέφυγε. Ισως το είπε και δεν πρόσεξα. Κατά τη γνώμη μας, κυβέρνηση είναι και τα πυρά προς τα εκεί πρέπει να πάνε. Ωστόσο, πρέπει να πούμε ότι έχει μεγάλη ευθύνη το ΠΑΣΟΚ και σε ένα βαθμό έχει και ο Συνασπισμός, παρά το ότι υπάρχουν επιμέρους διαφορές στις θέσεις, γιατί στην ουσία συμφωνούν με το διπλό και ανισότιμο σχολικό δίκτυο, πράγμα το οποίο πρέπει να το δούμε συνδεδεμένο και με τις θέσεις για τη διά βίου μάθηση και κατάρτιση, η οποία δεν έχει σχέση με το ότι μέχρι να πεθάνω, άμα έχω τα μυαλά μου, πρέπει να βρίσκω τρόπους να αναπτύσσω γνώσεις. Βεβαίως, κάποιος και στα πενήντα του χρόνια μπορεί να θέλει να αποκτήσει ένα πτυχίο. Δεν πρόκειται γι' αυτό. Εδώ η διά βίου κατάρτιση και μάθηση είναι αυτό που λέμε ελλιπής μόρφωση, υποβαθμισμένη μόρφωση, μόρφωση για μισή ειδικότητα ενός επαγγέλματος και συνεχώς θα είσαι σε μία διαδικασία να είσαι στα θρανία για να μπορείς να βρεις δουλιά στις δήθεν νέες απαιτήσεις που υπάρχουν».

Υπάρχει διέξοδος απέναντι στη σημερινή κατάσταση, τόνισε η Αλ. Παπαρήγα, και ανέπτυξε συγκεκριμένες προτάσεις:

«Μοναδική πρόταση διεξόδου από το νέο λαβύρινθο που θα δημιουργηθεί, γιατί θα δημιουργηθεί νέος λαβύρινθος, είναι το ενιαίο δωδεκάχρονο υποχρεωτικό σχολείο βασικής εκπαίδευσης πριν από όποια επαγγελματική επιλογή ειδίκευσης, με σκοπό την ολόπλευρη διαμόρφωση της προσωπικότητας και την ισόρροπη ανάπτυξη των ικανοτήτων κάθε νέου.

Ζητάμε να καταργηθεί το ανισότιμο Γενικό Επαγγελματικό Λύκειο και η διάσπαση - αν θέλετε - του σχολείου σε δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο. Είναι αναχρονισμός. Το ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο, βεβαίως, δεν το αντιλαμβανόμαστε σαν ένα σχολείο που στο όνομα της γενικής μόρφωσης εξορίζει την τεχνολογία και την τεχνική. Ισα ίσα, εμείς αντιπαλεύουμε κάθε προσπάθεια που ταυτίζει την τεχνολογία και την τεχνική με τους δήθεν πνευματικά και κοινωνικά υστερούντες. Θεωρούμε την τεχνολογία και την τεχνική, για να χρησιμοποιήσω αυτούς τους όρους, αναπόσπαστο κομμάτι της γενικής παιδείας και ισότιμο εταίρο σε αυτό που λέμε "συνδυασμός θεωρίας και πράξης". Η επαγγελματική εκπαίδευση να παρέχεται σε μεταλυκειακό επίπεδο μέσα από ένα σύστημα δημόσιων και δωρεάν τεχνικών και επαγγελματικών σχολείων που θα εξασφαλίζουν ουσιαστική επαγγελματική μόρφωση, βασισμένη πάλι στη σύνδεση θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων. Τα ΙΕΚ, τα ΚΕΚ και τα άλλα ιδρύματα της εφήμερης και πρόχειρης κατάρτισης πρέπει να καταργηθούν και εμείς παλεύουμε σε αυτήν την κατεύθυνση, αφού μόνη τους αποστολή είναι να μοιράζουν κυρίως ψευδαισθήσεις μόνιμης επαγγελματικής αποκατάστασης. Το δικαίωμα της πρόσβασης στο επάγγελμα πρέπει να κατοχυρώνεται μετά την απόκτηση του πτυχίου και γι' αυτό πρέπει να καταργηθεί κάθε φορέας πιστοποίησης και διαπίστευσης της επαγγελματικής ικανότητας».