«Αύριο αρχίζει τις εργασίες του στη Θεσσαλονίκη το Πρώτο Συνέδριο της Ομοσπονδίας των Κομμουνιστικών Νεολαιών. Από πολύ καιρό έπρεπε να έχει συγκληθεί αυτό το Συνέδριο, μα οι επιστρατεύσεις, οι καταδιώξεις, ο φοβερός πόλεμος του παλαιοκομματισμού εναντίον κάθε κομμουνιστή δεν επέτρεψε τη σύγκληση ενός τέτοιου Συνεδρίου (...) Ολοι μας ξέρουμε πως οι Νεολαίες ιδρυθήκανε γιατί νοιώσαμε όλοι πως οι νέοι, μονάχα αυτοί, άμα μορφωθούν κομμουνιστικά, θ' αποτελέσουν τη μελλούμενη γενιά που θα ξεσκλαβωθή από τις προλήψεις, πως οι νέοι θα 'ναι κείνοι που θα αποτελέσουν τις κομμουνιστικές οικογένειες. Το Συνέδριο των Νεολαιών δεν πρέπει ν' αφήσει ασυγκίνητο κανέναν νέο».

Στα 20 σχεδόν χρόνια ζωής της, η ΟΚΝΕ, η πρώτη κομμουνιστική Οργάνωση Νεολαίας στο πλευρό του ΚΚΕ, διαπαιδαγώγησε χιλιάδες νέους με την κοσμοθεωρία του μαρξισμού - λενινισμού, πρωτοπόρους αγωνιστές που βρέθηκαν στις πρώτες γραμμές της ταξικής σύγκρουσης, μετέπειτα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ.

Η πορεία διαμόρφωσης και κατάκτησης των επαναστατικών χαρακτηριστικών της νεαρής τότε Οργάνωσης κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση ήταν. Η ΟΚΝΕ, εξάλλου, δημιουργήθηκε και ανδρώθηκε μέσα σε μια περίοδο ιδιαίτερα πυκνή και πλούσια σε πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, αλλά και έντονης ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης. Ατσαλώθηκε στους μεγάλους ταξικούς αγώνες του Μεσοπολέμου. Τα μέλη της, που φωτίζονταν από τη φλόγα του πρώτου εργατικού κράτους στον κόσμο και τη νικηφόρα σοσιαλιστική Επανάσταση του Οκτώβρη, έδρασαν σε σύνθετες και πρωτόγνωρες συνθήκες, που περιλάμβαναν από την «αστική νομιμότητα» και το κοινοβουλευτικό κυνηγητό της δράσης των κομμουνιστών έως την ανοιχτή φασιστική τρομοκρατία, τις εξορίες, τις φυλακίσεις και βασανιστήρια. Αντιμετώπισαν στο πλευρό του Κόμματος δύο αστικές δικτατορίες, όπως και την υπονομευτική - διαβρωτική δουλειά του οπορτουνισμού. Αντιπάλεψαν τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης, όπως και την προετοιμασία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Η πορεία της ΟΚΝΕ, από τη στιγμή της ίδρυσής της μέχρι την αυτοδιάλυσή της, έχει ανεξίτηλα πάνω της τα σημάδια της πορείας του Κόμματός μας, την ανιδιοτέλεια, την αδιαλλαξία απέναντι στον ταξικό αντίπαλο. Την πρωτοπόρα δράση στους χώρους που ζει, δουλεύει και μορφώνεται η νεολαία, για να οργανωθεί η πάλη. Τη δράση κάτω από όλες τις συνθήκες, για να φτάνει στη νεολαία η πολιτική του ΚΚΕ, για να κερδίζονται νέοι εργάτες, σπουδαστές και μαθητές με αυτήν. Αν και ξεκίνησε ως μια χούφτα άνθρωποι, με την καθοδήγηση του ΚΚΕ έφτασε να καθοδηγεί τους μεγαλύτερους αγώνες της νεολαίας την περίοδο του Μεσοπολέμου, να έχει δεσμούς και να κινητοποιεί χιλιάδες νέους εργάτες, φοιτητές, μαθητές, ανέργους.

Η ΟΚΝΕ ανέπτυξε πλούσια ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση στη νεολαία. Φρόντιζε συστηματικά μέσα από την καθημερινή της δράση να διαπαιδαγωγεί τα μέλη της στο πνεύμα του πατριωτισμού και του προλεταριακού διεθνισμού, για το ανέβασμα του πολιτικού - ιδεολογικού επιπέδου των μελών της. Οπλο για την παρέμβασή της αυτή ήταν τα έντυπά της, η «Νεολαία» και ο «Νέος Λενινιστής».

Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο ότι γαλούχησε εργατόπαιδα, παιδιά από τα σπλάχνα της εργατικής τάξης, μαθητές, φοιτητές, σε πρωτοπόρους μαχητές της τάξης τους, για το σπάσιμο των δεσμών της εκμετάλλευσης, της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και εξουσίας, για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Δεκάδες ήρωες του Κόμματος και του λαού μας βγήκαν από τα σπλάχνα της ΟΚΝΕ. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον Χρήστο Μαλτέζο, τον ηρωικό Γραμματέα της ΟΚΝΕ που δολοφονήθηκε στις φυλακές της Κέρκυρας, τον Αρη Βελουχιώτη, τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη, την Ηλέκτρα Αποστόλου, τον καπετάν Διαμαντή, τον Νίκο Μπελογιάννη. Αλλά και εκατοντάδες άλλοι δίδαξαν και ακόμα διδάσκουν τους νέους κομμουνιστές με το παράδειγμά τους. Γραμματέας της ΟΚΝΕ διετέλεσε και ο Νίκος Ζαχαριάδης.

Στα 93 χρόνια από την ίδρυση της ΟΚΝΕ, ο «Ριζοσπάστης» κάνει μια μικρή αναφορά και θυμάται ορισμένες χαρακτηριστικές πλευρές από τη ζωή και τη δράση της.