Με τον όρο STEM, που είναι ακρωνύμιο των όρων Science (Θετικές Επιστήμες), Technology (Τεχνολογία), Engineering (Μηχανική) και Mathematics (Μαθηματικά), περιγράφεται διεθνώς μία μέθοδος που ενοποιεί τα παραπάνω πεδία και έχει στο επίκεντρο τα ομαδικά πρότζεκτ από τους μαθητές. Ξεφεύγοντας από τις «παραδοσιακές» μεθόδους του σχολείου, η εισαγωγή των STEM αποτελεί μία τομή στο περιεχόμενο του ανιαρού για τους μαθητές σχολικού προγράμματος και περιλαμβάνει στοιχεία της αναγκαίας σύνδεσης επιστημονικής θεωρίας και πράξης, σύνδεση των διαφορετικών αντικειμένων στην πρακτική τους εφαρμογή.

Από εκεί και πέρα διαχωρίζονται οι δρόμοι της αστικής παιδαγωγικής και της αντίληψης για το σχολείο των πραγματικών σύγχρονων αναγκών.

Καταρχάς ξεκαθαρίζει από πού πηγάζει το ενδιαφέρον του, σημειώνοντας εισαγωγικά πως «ο ΣΕΒ συστηματικά τονίζει την ανάγκη προώθησης ενός σύγχρονου μοντέλου εκπαίδευσης και κατάρτισης, εναρμονισμένο με τις ανάγκες που δημιουργεί ο διεθνής ανταγωνισμός, η μετάβαση στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία και η μετατόπιση του καταμερισμού εργασίας μεταξύ ανθρώπων και μηχανών με την κατάργηση 85 εκατ. θέσεων εργασίας και τη δημιουργία 97 εκατ. νέων μέχρι το 2025».

Παρατίθενται παράλληλα στοιχεία συμμετοχής στα STEM από τις χώρες που πρωτοστατούν στον διεθνή ανταγωνισμό στον οποίο αναφέρεται, από τις ΗΠΑ, από χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας (Κίνα, Κορέα, Ιαπωνία), χώρες της ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά τους όρους εφαρμογής τους, σε μια φάση μάλιστα έντονου προβληματισμού και διεθνώς για την ανάγκη να μην αντικατασταθούν τα διακριτά επιστημονικά αντικείμενα στο όνομα της προώθησης των STEM, ο ΣΕΒ καθόλου τυχαία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις δεξιότητες που αναπτύσσουν οι μαθητές γύρω από την εφαρμογή τους. Παράλληλα, στην έκθεση καταγράφονται με θετικό πρόσημο πρωτοβουλίες επιχειρήσεων για την προώθηση της εκπαίδευσης STEM σε όλες τις βαθμίδες, ωστόσο χαρακτηρίζονται «μεμονωμένες και αποσπασματικές».

Η έκθεση καταλήγει σε μια σειρά προτάσεων που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη θεσμική κατοχύρωση της ουσιαστικής αυτονομίας του σχολείου, αξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών με βάση το βαθμό προώθησης των STEM ή/και της συνεργασίας τους με το εξωσχολικό περιβάλλον, δικτύωση επιχειρήσεων για την ανάληψη κοινών δράσεων προώθησης των STEM στα σχολεία κ.ά.

Παράλληλα, στο σχολείο που έχει στο επίκεντρο τις δεξιότητες, άλλα αντικείμενα, όπως η καλλιτεχνική παιδεία, οι κοινωνικές επιστήμες κ.λπ., υποβαθμίζονται και εξοβελίζονται, όπως βλέπουμε και στην πράξη, στο όνομα του να παραμείνουν τα «χρήσιμα» για την ανταγωνιστικότητα.

Μόνιμο «τυράκι» είναι η καταπολέμηση της ανεργίας, που όντως αποτελεί μόνιμη αγωνία για παιδιά και γονείς. Σίγουρα, όμως, όπως δείχνει και όλη η έως τώρα πείρα, το ζήτημα αυτό δεν μπορεί να λυθεί από τους καπιταλιστές και το κράτος τους, που προσπαθούν να «προσαρμόσουν» την ύλη και τις μεθόδους του σχολείου στις εφήμερες «ανάγκες» της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Αλλωστε, και στην έκθεσή τους κάθε άλλο παρά «εργασιακός παράδεισος» ούτε καν σίγουρη απασχόληση (η έκθεση κάνει λόγο για μικρότερη ανεργία από τη συνολική) στοιχειοθετείται για τους αποφοίτους STEM. Και πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, εφόσον η ανεργία είναι σύμφυτη του καπιταλιστικού συστήματος, του ανταγωνισμού και της αναρχίας της παραγωγής που βρίσκονται στο DNA του;

Πράγματι, η αναμόρφωση του περιεχομένου του σχολείου είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία, με δεδομένη και την αρνητική εμπειρία από την υποκατάσταση γνώσεων με δεξιότητες (π.χ. συνταγές μαγειρικής αντί για λογοτεχνικά κείμενα) που έχει αφήσει ήδη το αποτύπωμά της, αλλά και τις μεγάλες εξελίξεις στην επιστήμη που πρέπει να αποτελούν εφόδιο για τους μαθητές για να καταλάβουν τον κόσμο. Και σε αυτό το πλαίσιο η εισαγωγή των νέων μεθόδων, των ομαδικών εργασιών, με τους κατάλληλους όρους μπορεί να συμβάλει και να αποτελέσει εργαλείο. Το ζήτημα όμως είναι «σε ποιο σχολείο» και σε «ποια κοινωνία».

Τη σφραγίδα στις αλλαγές που είναι αναγκαίο να γίνουν στην Εκπαίδευση μπορεί και πρέπει να τη βάλει ο λαός. Η μόρφωση και το μέλλον των παιδιών του πρέπει να γίνει δική του υπόθεση: Ο αγώνας για την πραγματική αναβάθμιση του σχολείου περιλαμβάνει και τον πραγματικό εκσυγχρονισμό του περιεχομένου του, με ενσωμάτωση νέων μεθόδων, με τρόπο καθολικό, ενιαίο, παιδαγωγικά ορθό και με ευθύνη του κράτους, χωρίς την εμπλοκή των επιχειρήσεων. Αυτό προϋποθέτει τη διεκδίκηση των αναγκών του σημερινού σχολείου σε υποδομές (εδώ να θυμίσουμε ότι μόλις το 5% των Δημοτικών και το 26% των Γυμνασίων - Λυκείων διαθέτει εργαστήρια φυσικών επιστημών), τον προσανατολισμό σε μια Εκπαίδευση που δεν θα καθορίζεται από τις εκάστοτε ανάγκες της καπιταλιστικής οικονομίας, με οδηγό τις ανάγκες μιας κοινωνίας που δεν θα καθορίζεται από τα «θέλω» μιας χούφτας επιχειρήσεων, αλλά από τις ανάγκες και την πρόοδο του λαού και της νεολαίας.