ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 24 Μάρτη 2018 - Κυριακή 25 Μάρτη 2018
Σελ. /40
ΣΥΡΙΑ
Νέα στοιχεία όξυνσης του ανταγωνισμού ισχυρών δυνάμεων

Η τουρκική σημαία και αυτή των μισθοφόρων του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» κυματίζουν από την περασμένη Κυριακή στο κέντρο διοίκησης στο Αφρίν

(c)2018 DepoPhotos

Η τουρκική σημαία και αυτή των μισθοφόρων του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» κυματίζουν από την περασμένη Κυριακή στο κέντρο διοίκησης στο Αφρίν
Ακόμη μεγαλύτερη όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων σηματοδοτούν οι εξελίξεις στο Αφρίν της βορειοδυτικής Συρίας και στην Ανατολική Γκούτα της νοτιοδυτικής Συρίας (που απέχει μερικές δεκάδες χλμ. από την πρωτεύουσα, Δαμασκό). Οι συγκρούσεις στα πεδία των μαχών συνοδεύονται, και σε αυτήν την περίπτωση, από νέες μαζικές εξόδους πολλών δεκάδων χιλιάδων αμάχων, επιτείνοντας το δράμα και την αγωνία της επιβίωσης στα λαϊκά στρώματα, που πληρώνουν μονίμως το μεγαλύτερο τίμημα από τους ανταγωνισμούς των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των συμμαχιών τους, που εκφράζονται στη Συρία και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Στην Ανατολική Γκούτα, ο συριακός στρατός, που προς το τέλος της βδομάδας είχε θέσει υπό τον έλεγχό του πάνω από το 80% της περιοχής, συνεχίζει την ανακατάληψη περιοχών επιτρέποντας παράλληλα την αποχώρηση των πρώτων χιλιάδων αντικαθεστωτικών με ρωσικές εγγυήσεις και τελικό προορισμό τη βόρεια συριακή επαρχία Ιντλίμπ, όπου έχουν συγκεντρωθεί οι περισσότερες δυνάμεις αντικαθεστωτικών, τζιχαντιστών. Παράλληλα, φαίνεται ότι μικρότερες ομάδες αντικαθεστωτικών συνεχίζουν τα τυφλά χτυπήματα κατά αμάχων σε προάστια της Δαμασκού, όπως αυτό που έγινε στα μέσα της βδομάδας στη συνοικία Κασκούλ, προκαλώντας πάνω από 70 νεκρούς και τραυματίες πολίτες.

Από την άλλη, η κατάληψη του Αφρίν από τα τουρκικά στρατεύματα και τους μισθοφόρους του λεγόμενου «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» στις 18/3, που επιτεύχθηκε με την ανοχή ΗΠΑ - Ρωσίας και έπειτα από την επιλογή του τουρκικού στρατού να αφήσει ελεύθερους διαδρόμους για τη μαζική έξοδο αμάχων αλλά και μαχητών των δυνάμεων ΥPG, δεν αναμένεται να σημάνει ούτε το τέλος των τουρκικών χερσαίων εισβολών στο συριακό έδαφος, ούτε βεβαίως την επίλυση των αντιθέσεων μεταξύ Αγκυρας και Ουάσιγκτον. Η παρουσία και δράση των Κούρδων μαχητών των δυνάμεων της οργάνωσης ΥPG (που θεωρείται από την Τουρκία «τρομοκρατική οργάνωση» και παρακλάδι του ΡΚΚ) θα συνεχίσει να αυξάνει, επικίνδυνα, τις τριβές στις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις και στο ΝΑΤΟ.

Ευρύτερη σύγκρουση συμφερόντων

Οι διαφορές τους δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις κουρδικές Ενοπλες Δυνάμεις, στις οποίες οι ΗΠΑ στηρίχτηκαν για να νικήσουν στρατιωτικά τους τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους» (που, ας μην ξεχνάμε, οι ίδιες με άλλους συμμάχους τους δημιούργησαν και εξόπλισαν). Επί της ουσίας, στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης ΗΠΑ - τουρκικής κυβέρνησης είναι το με ποιους όρους θα παραμείνει η Τουρκία εντός του ΝΑΤΟικού πλαισίου.

Η κυβέρνηση του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν έχει καταστήσει σαφές ότι σκοπεύει να συνεχίσει τις επιχειρήσεις διευρύνοντας τα μέτωπα συγκρούσεων με Κούρδους μαχητές και στο Μάνμπιτζ και ακόμη ανατολικότερα (Κομπανί, Ράκα κ.α.) μέχρι τα εδάφη του Βορείου Ιράκ και ενδεχομένως και του Ιράν, με εμφανή στόχο η τουρκική αστική τάξη να κατοχυρώσει τις θέσεις της σε συνθήκες σημαντικών μεταβολών στην περιοχή, την ίδια ώρα που ανοιχτά αμφισβητεί σύνορα, κυριαρχικά δικαιώματα και Συμφωνίες.

Μιλώντας την Τρίτη στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματός του στην Αγκυρα, ο Ερντογάν κάλεσε τις ΗΠΑ «να σεβαστούν την Τουρκία αν τη βλέπουν ως στρατηγικό σύμμαχο», κατηγορώντας τες παράλληλα ότι προσπάθησαν να ξεγελάσουν την Αγκυρα πουλώντας όπλα στους Κούρδους «τρομοκράτες των δυνάμεων YGP». «Λένε ότι τώρα ανησυχούν για το Αφρίν. Πού ήσασταν όταν μεταφέραμε τις ανησυχίες μας και σας ζητήσαμε να καθαρίσουμε μαζί τους τρομοκράτες; Αν είμαστε ο στρατηγικός σας εταίρος, θα πρέπει να μας σέβεστε, να πορεύεστε στο πλευρό μας», είπε. Μία μέρα μετά, ο Τούρκος Πρόεδρος ανέβασε κι άλλο τις κορόνες έναντι των ΗΠΑ. Αφού τόνισε ότι «οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία δουλειά» στο (έτερο κουρδικό θύλακα της βόρειας Συρίας) Μάνμπιτζ, πρόσθεσε με νόημα: «Θελήσαμε να αγοράσουμε όπλα από εσάς, δεν το θέλατε. Ομως δώσατε δωρεάν όπλα και πυρομαχικά στους τρομοκράτες. Τι είδους συνεργασία είναι αυτή;».

Προειδοποιήσεις και «ζύγισμα» αποφάσεων

Η όξυνση των τριβών Αγκυρας - Ουάσιγκτον συνοδεύτηκε από εντάσεις και σε διπλωματικό επίπεδο. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σπεύδοντας να δείξει ότι ο ορίζοντας είναι «καθαρός» για τις επόμενες κινήσεις του τουρκικού στρατού στο Μάνμπιτζ, ισχυρίστηκε ότι υπήρξε συμφωνία με τις ΗΠΑ για «εκτοπισμό» των εκεί Κούρδων μαχητών, «κοινές περιπολίες» Τούρκων και Αμερικανών στρατιωτών και τη δημιουργία «ζώνης ασφαλείας» μέχρι τα τουρκικά σύνορα. Εντούτοις, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Χέδερ Νάουερτ, με λίγες μέρες καθυστέρηση (και αφού είχε προηγηθεί η αποπομπή του Ρεξ Τίλερσον από το υπουργείο Εξωτερικών...) διέψευσε κατηγορηματικά τα περί «συμφωνίας», αλλά και τα περί «επικείμενων διαβουλεύσεων» μεταξύ Αμερικανών και Τούρκων αξιωματούχων για το Μάνμπιτζ, όπου εδρεύουν κάποιες χιλιάδες Αμερικανοί στρατιώτες.

Ο Τσαρλς Κάπτσαν, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν και στέλεχος του «Συμβουλίου Ξένων Σχέσεων», που διετέλεσε «ειδικός βοηθός» του Προέδρου των ΗΠΑ για υποθέσεις εθνικής ασφάλειας μεταξύ 2014 - 2017, με άρθρο του στο αμερικανικό περιοδικό «Foreign Policy» στις 15/3, που φέρει τίτλο «ΗΠΑ και Τουρκία πρέπει να κάνουν πίσω από το χείλος του γκρεμού», υποστηρίζει την ανάγκη άμεσης εκτόνωσης των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ - Τουρκίας και σημειώνει χαρακτηριστικά: «Τώρα που το "Ισλαμικό Κράτος" τρέπεται σε φυγή, οι ΗΠΑ και η Τουρκία θα πρέπει να εργαστούν σκληρά για να επιδιορθώσουν τις σχέσεις τους. Ωστόσο, το μόνο που κάνουν τώρα είναι να χειροτερεύουν τα πράγματα. Οι ΗΠΑ ενισχύουν τη σχέση τους με την οργάνωση ΥPG, θεωρώντας τη συμμαχία αυτή ως όχημα για διατήρηση της αμερικανικής επιρροής στη μεταπολεμική Συρία. Η Αγκυρα, που αισθάνεται προδομένη από την Ουάσιγκτον, πιέζει και προχωρά την στρατιωτική εκστρατεία έναντι των Κούρδων μαχητών YPG στο θύλακα Αφρίν και απειλεί να συνεχίσει στο Μάνμπιτζ, μία πόλη ανατολικά του Αφρίν με σημαντική παρουσία δυνάμεων και από το ΥPG και από τον αμερικανικό στρατό. Η τουρκική επίθεση ήδη απέσπασε τους ενόπλους του YPG από τα τελικά στάδια του αγώνα κατά του "Ισλαμικού Κράτους". Γι' αυτό και ΗΠΑ και Τουρκία πρέπει επειγόντως να αλλάξουν πορεία. Με την ήττα του "Ισλαμικού Κράτους" ενόψει, η Ουάσιγκτον μπορεί να ξεκινήσει να μειώνει την υποστήριξη στην οργάνωση ΥPG και να βάλει μπροστά τις τουρκικές προτεραιότητες».

Στο στόχαστρο η Ρωσία

Ταυτόχρονα, οι εξελίξεις στη Συρία σηματοδοτούν την όξυνση της αντιπαράθεσης των ΗΠΑ με τη Ρωσία, που θεωρούν και βασικό ανταγωνιστή. Οι ΗΠΑ πάση θυσία θέλουν να αποδυναμώσουν συμμαχίες της Ρωσίας (όπως με το Ιράν) και σίγουρα να αποτραβήξουν την Τουρκία από την επιρροή της. Η αντιπαράθεση των δύο ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη γενίκευση του πολέμου. Εδώ και βδομάδες, σχεδόν σε καθημερινή βάση, οι Ρώσοι στρατηγοί και αξιωματούχοι του ρωσικού υπουργείου Αμυνας δεν παύουν να προειδοποιούν τις ΗΠΑ να μην αποτολμήσουν αφενός προβοκάτσια με χημικά όπλα, που φαίνεται πως πασχίζουν να στήσουν το τελευταίο διάστημα ομάδες αντικαθεστωτικών και τζιχαντιστών, αφετέρου να χτυπήσουν δυνάμεις του συριακού στρατού ή της κυβέρνησης Ασαντ στη Δαμασκό. Το πρωί της Πέμπτης, πάντως, ο αρχηγός του ρωσικού Γενικού Επιτελείου Στρατού Βαλέρι Γκερασίμοφ τηλεφώνησε με δική του πρωτοβουλία στον Αμερικανό ομόλογό του, στρατηγό Τζόζεφ Ντάνφορντ, ανακοινώνοντας ότι συζήτησαν «για τη Συρία και για πιεστικά ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος» και συμφώνησαν να συνεχίσουν τις μεταξύ τους επαφές...

Οι ΗΠΑ προς το παρόν φαίνεται να «ζυγίζουν» την κατάσταση και να προετοιμάζονται για όλα τα πιθανά σενάρια, μην αποκλείοντας και αυτό μίας σοβαρότερης σύγκρουσης με τη Ρωσία στη Συρία. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχουν αντιθέσεις σε αυτό το ζήτημα και μεταξύ διαφορετικών τμημάτων της αστικής τάξης των ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, η τοποθέτηση του μέχρι πρότινος διευθυντή της CIA Μάικ Πομπέο στο υπουργείο Εξωτερικών, που είναι γνωστός για την επιφυλακτική έως αρνητική στάση του απέναντι στον σημερινό Πρόεδρο της Τουρκίας, δεν αναμένεται να αποκλιμακώσει (τουλάχιστον άμεσα) την ένταση.

Από την άλλη, υπάρχουν «φωνές» στα αστικά επιτελεία των ΗΠΑ, όπως ο Ααρον Στάιν από το «Κέντρο Ραφίκ Χαρίρι για τη Μέση Ανατολή» του «Ατλαντικού Συμβουλίου», που προτείνουν στρατηγικούς ελιγμούς. Ενδεικτικός ο τίτλος άρθρου του στο «Foreign Affairs»: «Μια αμερικανική ανασχετική στρατηγική για την Συρία: Για να νικήσεις τους Ρώσους, άσε τους να κερδίσουν». Σε αυτό σημειώνει: «Οι ΗΠΑ έχουν όντως κίνητρο να αμφισβητήσουν τη Μόσχα όπου μπορούν, αλλά στη Συρία η υπόθεση είναι χαμένη. Το καλύτερο στοίχημα της Ουάσιγκτον είναι να διαπραγματευτεί την απόσυρση των δικών της δυνάμεων, γεγονός που θα άφηνε τη Ρωσία να διαχειριστεί το κόστος ενός επταετούς εμφυλίου πολέμου. Η χορήγηση στη Μόσχα αυτής της βραχυπρόθεσμης νίκης, εξάλλου, θα την άφηνε αγκιστρωμένη με τις ανοησίες του απεχθούς καθεστώτος Aσαντ»... «Η Ουάσιγκτον, αντί να συρθεί σε περισσότερες μάχες στη Συρία, πρέπει να αντιτίθεται στη Ρωσία, ακολουθώντας πολιτική διπλής ανάσχεσης προς τους δύο συμμάχους της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, τη Δαμασκό και την Τεχεράνη. Αυτή η πολιτική θα μπορούσε να περιλαμβάνει οικονομικές κυρώσεις στη Μόσχα για τη δέσμευσή της με τον Aσαντ, αυξάνοντας περαιτέρω το κόστος των προσπαθειών ανασυγκρότησης της χώρας, ενώ θα έκανε τη Ρωσία να πληρώνει για την υποστήριξή της...». «...Μια τέτοια στάση στη Μέση Ανατολή θα συμπληρώσει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες του ΝΑΤΟ για την αποτροπή της ρωσικής επιθετικότητας στην ανατολική Ευρώπη, με το να ενισχύσει τη συμμαχική στρατιωτική παρουσία στις χώρες της Βαλτικής. Αυτές οι δύο προσπάθειες θα συνεργαστούν συνδυαστικά για την ανάσχεση της Δαμασκού, ενώ ταυτόχρονα θα απωθούν τη Ρωσία σε πολλαπλά μέτωπα».

Τέτοιες αναλύσεις καταδεικνύουν την πολυπλοκότητα των εξελίξεων, που σε κάθε περίπτωση είναι αρνητικές για τους λαούς, όσο δεν δυναμώνει το κίνημα αντίστασης και ανατροπής όλων των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.


Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ