Οπως γράφαμε και χτες σε τούτη τη στήλη, τελευταία τα Βαλκάνια αναδεικνύονται σε πεδίο σύγκρουσης μονοπωλιακών συμφερόντων, με έξαρση εθνικισμών και παρέμβαση ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων. Οι εξελίξεις αξιοποιούνται για να «ζυμώνεται» το ενδεχόμενο ευρύτερων ανακατατάξεων στην περιοχή, αλλαγής συμμαχιών, ακόμα και επαναχάραξης των συνόρων.

Εχει ένα ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε πώς κινείται μέσα σε αυτό το πλέγμα η ελληνική αστική τάξη και ταυτόχρονα πώς παρακολουθεί τις κινήσεις άλλων κεφαλαίων της ζώνης στην προσπάθεια καθενός να κατοχυρώσει θέσεις και συμφέροντα. Με βάση στοιχεία του ελληνικού ΥΠΕΞ και της ελληνικής πρεσβείας στα Τίρανα, καταγράφουμε:

Στις 13/12/2016, η πρέσβειρα της Ελλάδας στην Αλβανία, Ε. Σουρανή, συναντήθηκε με τον Αλβανό υπουργό Ενέργειας και Βιομηχανίας. Σύμφωνα με το ενημερωτικό που έφτασε κατόπιν στα κεντρικά στην Αθήνα, «κύρια θέματα της συνάντησης αποτέλεσαν οι δυνατότητες εμβάθυνσης της συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα, με έμφαση στην υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου TAP, όπου η Ελλάδα δύναται να βοηθήσει με την τεχνογνωσία της». Παρακάτω: «Η αλβανική πλευρά εκδήλωσε την εκτίμησή της, ακόμη, για την πρωτοβουλία της ελληνικής πρεσβείας για τη διοργάνωση εργαστηρίων για την ασφάλεια των αγωγών». «Επιπροσθέτως, δυνατότητα συνεργασίας διανοίγονται και στον τομέα των ΑΠΕ (...) Τέλος, συζήτηση έλαβε χώρα για την τριμερή συνεργασία Ελλάδας - Αλβανίας - Κοσσόβου για την αύξηση των πηγών παραγωγής Ενέργειας». Εχει τη σημασία του ότι η συνάντηση έγινε στον απόηχο αντιπαραθέσεων μεταξύ Αθήνας και Τιράνων, λόγω σχεδίων της αλβανικής ηγεσίας για κατεδάφιση οικιών Ελλήνων ομογενών στη Χειμάρρα. Εγινε, επίσης, ενώ η αλβανική πλευρά «σηκώνει» το θέμα των λεγόμενων Τσάμηδων αλλά και της χάραξης υφαλοκρηπίδας. Αλλη μια απόδειξη ότι τα κεφάλαια των δύο μερών φροντίζουν να κρατούν διαύλους ανοικτούς, ώστε να προχωρούν οι μεταξύ τους μπίζνες. Αλλωστε, ίσως όχι τυχαία, η προαναφερόμενη συνάντηση έγινε μόλις μια μέρα πριν παρουσιαστεί, στις 14/12/2016, στην αλβανική βουλή, νομοσχέδιο που τροποποιούσε τον ισχύοντα νόμο περί Υδρογονανθράκων (έρευνα και παραγωγή). Μεταξύ άλλων, το νέο κείμενο περιλάμβανε «προνομιακό φορολογικό καθεστώς των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον εν λόγω τομέα», ενημερώνει η ελληνική πρεσβεία.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη και δείχνοντας ότι τα διαβούλια για την Ενέργεια απλώνονται σε όλη τη Βαλκανική, ίδια μέρα, 14/12/2016, η αλβανική Γεωλογική Υπηρεσία και η Γεωλογική Υπηρεσία του ΝΑΤΟικού προτεκτοράτου Κοσσόβου υπέγραφαν, στην Πρίστινα, Μνημόνιο Συνεργασίας, για υλοποίηση κοινών επιστημονικών προγραμμάτων κ.ά. Τόσο ο Αλβανός υφυπουργός Ενέργειας και Βιομηχανίας όσο και ο Κοσσοβάρος ομόλογός του τόνισαν σε δηλώσεις τους τον«πλούσιο ορυκτό πλούτο που διαθέτουν οι δύο χώρες»και τις«προοπτικές που ανοίγονται για προσέλκυση σημαντικών επενδύσεων, με την εκπόνηση των σχετικών μελετών». Ακολούθησαν: Δηλώσεις του Αλβανού πρωθυπουργού, πως «αργά ή γρήγορα η Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο θα έχουν στο εξωτερικό κοινές πρεσβείες». Επίσης, ανακοίνωση των υπουργών Οικονομικών Αλβανίας και Κοσσόβου ότι συμφώνησαν για την έναρξη λειτουργίας τελωνειακών γραφείων του Κοσσόβου στο λιμάνι του Δυρραχίου, όπως και ότι έχει συσταθεί ειδική ομάδα εργασίας για την αναγνώριση των εμποδίων στις εμπορικές συναλλαγές των δύο χωρών. Επιπρόσθετα, οι δύο υπουργοί υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας με σκοπό την υποστήριξη της υλοποίησης του δημοσιονομικού κτηματολογίου και της συλλογής της φορολογίας ακινήτων.

Σε κάθε περίπτωση, προς εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της περιοχής παίρνουν ήδη θέση μια σειρά κέντρα. Π.χ. αρχές Δεκέμβρη έσπευσε για «επίσκεψη εργασίας» στην Κίνα ο Αλβανός υπουργός Ενέργειας, όπου επικεφαλής αντιπροσωπείας επισκέφθηκε την «CGGC International» (εξειδικεύεται στην κατασκευή ενεργειακών έργων). Συναντήθηκε και με τον αν. γενικό διευθυντή της «Energy China», «μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως», όπως σημειώνουν στο ελληνικό ΥΠΕΞ. Η αλβανική αντιπροσωπεία συναντήθηκε, ακόμη, με στελέχη της «Geo-Jade Petroleum», η οποία εξαγόρασε την «Bankers Petroleum» που εκμεταλλεύεται το πεδίο Patos - Marinza, στην Κεντρική Αλβανία. Εκτιμάται ως το μεγαλύτερο χερσαίο κοίτασμα πετρελαίου στην Ευρώπη. Κύριο θέμα της συζήτησης ήταν η περαιτέρω ανάπτυξή του. Η κινεζική εταιρεία δήλωσε την πρόθεσή της να επενδύσει περισσότερα από 1 δισ. δολάρια ΗΠΑ και να διπλασιάσει την παραγωγή πετρελαίου από το εν λόγω πεδίο.

Σε ένα τέτοιο κουβάρι ενδοαστικών αντιθέσεων, σε συνάντηση, στις 12/12/2016, του Αλβανού υπουργού Μεταφορών και Υποδομών με την Τσέχα πρεσβειρα στα Τίρανα και τον εκπρόσωπο της τσεχικής εταιρείας σιδηροδρόμων «AZD PRAHA», παραδόθηκε στον Αλβανό η μελέτη σκοπιμότητας για τον εκσυγχρονισμό της σιδηροδρομικής γραμμής Δυρράχιο - σύνορα με Μαυροβούνιο. Ο υπουργός τόνισε τη σημασία της σιδηροδρομικής σύνδεσης Αλβανίας με Μαυροβούνιο και εν συνεχεία με το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο, για «ενίσχυση των εμπορικών ανταλλαγών». Με αυτόν τον τρόπο, σημείωσε, ενισχύονται και τα αλβανικά λιμάνια, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πύλες εισόδου για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Στο θέμα εστιάζει και η ΕΕ. Στις 6/12/2016, έγινε στις Βρυξέλλες η ετήσια Σύνοδος των Υπουργών Μεταφορών της ΝΑ Ευρώπης, υπό την «αιγίδα» των κοινοτικών επιτρόπων Μεταφορών και Διεύρυνσης. Από αλβανικής πλευράς μετείχε ο υφυπουργός Μεταφορών και Υποδομών, ο οποίος τόνισε τη δέσμευση της αλβανικής κυβέρνησης για ολοκλήρωση της λεγόμενης Συνθήκης της Κοινότητας Μεταφορών, με στόχο τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης υποδομής μεταφορών και τη βελτίωση των μεταφορών στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων και της ΕΕ. Τα τέτοια σχέδια προσκρούουν σε αντίστοιχα σχέδια της ελληνικής αστικής τάξης, η οποία αντιπροτάσσει τα «δικά» της δίκτυα μεταφορών με άξονες τους λιμένες Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Αλεξανδρούπολης και Καβάλας, ενώ ήδη στην Ελλάδα έχει πατήσει πόδι άλλο κινέζικο μονοπώλιο, η COSCO. Και τα ζόρια συνεχίζονται...