ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 24 Δεκέμβρη 2021 - Κυριακή 26 Δεκέμβρη 2021
Σελ. /40
ΔΙΕΘΝΗ
3η ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ - ΑΦΡΙΚΗΣ
Ενισχυμένος ρόλος για τα τουρκικά μονοπώλια εν μέσω σφοδρών ανταγωνισμών

Στη Σύνοδο συμμετείχαν 13 αρχηγοί αφρικανικών κρατών και αξιωματούχοι από συνολικά 39 χώρες της ηπείρου
Στη Σύνοδο συμμετείχαν 13 αρχηγοί αφρικανικών κρατών και αξιωματούχοι από συνολικά 39 χώρες της ηπείρου
Σε πεδίο έντονου «ενδιαφέροντος» από μονοπωλιακούς κολοσσούς και σφοδρών καπιταλιστικών ανταγωνισμών μεταξύ διεθνών και περιφερειακών δυνάμεων εξελίσσεται όλο και περισσότερο η αφρικανική ήπειρος, μεταξύ άλλων εξαιτίας του τεράστιου φυσικού και ορυκτού πλούτου, των μεγάλων εκτάσεων που δίνουν πρόσφορο έδαφος στις λεγόμενες «πράσινες» επενδύσεις (όπως για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) και του πολυάριθμου και νεανικού εργατικού δυναμικού.

Με στόχο την εκμετάλλευση αυτών των σημαντικών πόρων της αφρικανικής ηπείρου και της στρατηγικής της θέσης ανάμεσα σε Ασία, Ευρώπη και Αμερική, τα ισχυρότερα καπιταλιστικά κράτη και οι λυκοσυμμαχίες τους, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η ΕΕ, η Ρωσία, η Ινδία κ.ά. διαγκωνίζονται για να προωθήσουν τις δικές τους στρατηγικές επενδύσεις και κινήσεις.

Στο ίδιο πλαίσιο, ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις όπως η Τουρκία επιχειρούν εδώ και χρόνια να ενισχύσουν τον ρόλο τους, αξιοποιώντας το δικό τους «ειδικό βάρος», θρησκευτικές και πολιτιστικές σχέσεις κ.λπ.

Η 3η Σύνοδος Κορυφής Τουρκίας - Αφρικής, που πραγματοποιήθηκε τις προηγούμενες μέρες στην Κωνσταντινούπολη, αποτυπώνει το βάθος και τη συνθετότητα των σχέσεων που προσπαθεί να οικοδομήσει η Αγκυρα με αφρικανικές χώρες για τα συμφέροντα των τουρκικών μονοπωλίων, «εκθέτοντας» για μία ακόμα φορά και την κλασική αστική προπαγάνδα περί «απομονωμένης Τουρκίας»...

Τα ανταγωνιστικά επενδυτικά σχέδια...

Η προσπάθεια της Κίνας να εξασφαλίσει, ιδιαίτερα από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, πρώτες ύλες και τεράστιες ποσότητες Ενέργειας απαραίτητες για την αλματώδη οικονομική της ανάπτυξη, καθώς και να ενισχύσει τα οικονομικά και γεωπολιτικά της «πατήματα» σε αυτήν την κρίσιμη ήπειρο, προώθησε σε δεκάδες αφρικανικές χώρες σημαντικά έργα υποδομής από κινεζικά κρατικά και ιδιωτικά μονοπώλια. Με «μοχλό» την τοποθέτηση τεράστιων κεφαλαίων από το Πεκίνο, πολλές αφρικανικές χώρες εντάχθηκαν στην πρωτοβουλία «Μία Ζώνη - Ενας Δρόμος» (BRI), δίνοντας προβάδισμα στην Κίνα και στα μονοπώλιά της έναντι των Δυτικών ανταγωνιστών τους.

Εναν παράλληλο δρόμο ακολούθησε η Ρωσία, μονοπώλια της οποίας τα τελευταία χρόνια συνάπτουν όλο και περισσότερες συμφωνίες, κυρίως στον τομέα του ορυκτού πλούτου και της πολεμικής βιομηχανίας, αλλά και σ' αυτόν της προσφοράς υπηρεσιών «ασφαλείας» και μισθοφορικών επιχειρήσεων (όπως φανερώνει η δράση του ομίλου «Wagner Group» σε Τσαντ, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Λιβύη κ.α.).

Οι ΗΠΑ και η ΕΕ από την πλευρά τους επιχειρούν να ενισχύσουν τις μπίζνες τους στην ήπειρο, συνδυάζοντας τις επιχειρηματικές δραστηριότητες με γεωπολιτικά συμφέροντα υπό το πρόσχημα της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας» ή της προσφοράς καλύτερων όρων για «πράσινες» υποδομές, π.χ. με τις πρωτοβουλίες «Build Back Better World» του G7 και «Παγκόσμια Πύλη» της ΕΕ (βλ. περισσότερα στη σελ. 40).

...και ο αυξανόμενος ρόλος της Τουρκίας

Η Τουρκία δεν έμεινε αμέτοχη. Ιδιαίτερα τα τελευταία 15 χρόνια επιχείρησε να θέσει γερές βάσεις για πολύπλευρη ανάπτυξη των εμπορικών, οικονομικών και πολιτικών της σχέσεων με αφρικανικές χώρες, επιδιώκοντας το άνοιγμα νέων αγορών για τα τουρκικά μονοπώλια.

Το μαρτυρούν μεταξύ άλλων το άνοιγμα της πρώτης στρατιωτικής της βάσης στο εξωτερικό, στη Σομαλία, και η δραστηριοποίηση εκατοντάδων τουρκικών επιχειρήσεων σε αφρικανικές χώρες.

Από την αρχή του 2021 μέχρι τα τέλη Νοέμβρη, το εμπόριο μεταξύ Τουρκίας και αφρικανικών χωρών ξεπέρασε τα 30 δισ. δολάρια, και ο στόχος είναι να πλησιάσει τα 50 δισ. μέχρι το 2026.

Επιπλέον, υπολογίζεται ότι πάνω από 25.000 Αφρικανοί εργαζόμενοι απασχολούνται σε τουρκικές επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε έργα - κατασκευαστικά και όχι μόνο - συνολικής αξίας περίπου 78 δισ. δολαρίων.

Στην ίδια κατεύθυνση αξιοποιείται και η «ήπια ισχύς» της Εκπαίδευσης, καθώς υπολογίζεται ότι την τελευταία δεκαετία πάνω από 14.000 Αφρικανοί φοιτητές έχουν σπουδάσει σε τουρκικά πανεπιστήμια.

Χαρακτηριστική είναι εξάλλου η σημασία που δίνουν οι ΗΠΑ στον ρόλο της Τουρκίας στην Αφρική, όπως και η προσπάθεια της Ουάσιγκτον να «κουμπώσει» τα σχέδια της Αγκυρας με τα δικά της. Στα μέσα Δεκέμβρη ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στο Κέρας της Αφρικής, Τζέφρι Φέλτμαν, συζητώντας τις περιφερειακές εξελίξεις με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών, Σεντάτ Ονάλ, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι Τουρκία και ΗΠΑ έχουν κοινό στόχο«τη σταθερότητα και την ευημερία στο Κέρας της Αφρικής».

Η Σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη και οι μπίζνες των εξοπλισμών

Στο πλαίσιο της συστηματικής προσπάθειας της Τουρκίας να ενισχύσει τον ρόλο της και τις μπίζνες των μονοπωλίων της στην αφρικανική ήπειρο εντάσσεται και η 3η Σύνοδος Κορυφής Αφρικής - Τουρκίας, που πραγματοποιήθηκε στις 17 και 18 Δεκέμβρη στην Κωνσταντινούπολη.

Στην παρέμβασή του στη Σύνοδο ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερντογάν, ανέφερε ότι η Αγκυρα επιθυμεί «συνεργασία επί ίσοις όροις», σε αντίθεση με την «ιμπεριαλιστική κηδεμονία και νεοαποικιοκρατική εκμετάλλευση της Αφρικής από άλλες χώρες».

Τόνισε ιδιαίτερα την ανάπτυξη των εμπορικών συναλλαγών της Τουρκίας με τις αφρικανικές χώρες, με στόχο να φτάσουν στο μέλλον τα 70 δισ. δολάρια. Αναφέρθηκε επίσης στην «κατάφωρη αδικία» που συνιστά το γεγονός ότι «η Αφρική με 1,3 δισ. ανθρώπους δεν εκπροσωπείται στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ».

Παράλληλα, στο πλαίσιο της «διπλωματίας των εμβολίων», ανήγγειλε τη χορήγηση 15 εκατομμυρίων δόσεων του τουρκικού εμβολίου «Turkovac» κατά της COVID-19.

Τόσο ο Ερντογάν όσο και άλλοι Τούρκοι αξιωματούχοι που συμμετείχαν στη Σύνοδο ανέδειξαν την ανάπτυξη της στρατιωτικής - εξοπλιστικής συνεργασίας, μέσω και της πώλησης τουρκικών όπλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών «Bayraktar ΤΒ2».

Η επιτυχής «δοκιμή στην πράξη» των εν λόγω drones στον περσινό πόλεμο Αζερμπαϊτζάν - Αρμενίας για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά και στη Λιβύη, φαίνεται πως ανοίγει νέες αγορές στον τομέα αυτό για τα τουρκικά μονοπώλια. Είναι ενδεικτικό ότι από τα 235.000 δολάρια που ήταν οι εξαγωγές όπλων και άλλων προϊόντων της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας σε αφρικανικές χώρες το πρώτο 10μηνο του 2019, το ανάλογο ποσό φέτος έφτασε τα 94,6 εκατ. δολάρια!

Ο Τούρκος Πρόεδρος πρόσφατα δεν έκρυψε την «έκπληξή» του για το ότι παντού στο εξωτερικό, και ιδιαίτερα στην Αφρική, τον ρωτούν για τα τουρκικά drones. Τους τελευταίους μήνες άλλωστε έχει εκδηλωθεί ανοιχτά ενδιαφέρον για αγορές τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Αγκόλα, το Τσαντ και το Μαρόκο.

Το γερό «μπάσιμο» της Τουρκίας στις αφρικανικές αγορές όπλων (μετά την έναρξη εξαγωγών σε Σομαλία, Αιθιοπία, Μαρόκο και Λιβύη) δεν αποκλείεται να αυξήσει τις τριβές μεταξύ ανταγωνιστικών τουρκικών και ρωσικών μονοπωλίων πολεμικής βιομηχανίας. Να σημειωθεί ότι η Ρωσία είχε μεταξύ 2015 και 2019 το 49% της αγοράς όπλων στην Αφρική (στοιχεία SIPRI).

Το πενταετές σχέδιο δράσης

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το σχέδιο δράσης 2022 - 2026 που συμφωνήθηκε κατά τη Σύνοδο Κορυφής. Σ' αυτό προβλέπονται στόχοι που αφορούν πέντε «στρατηγικούς τομείς συνεργασίας»: «Ειρήνη, ασφάλεια, διακυβέρνηση», «Εμπόριο, επενδύσεις, βιομηχανία», «Παιδεία, επιστήμη, τεχνολογία, δεξιότητες σε καινοτομίες, Γυναίκες και νεολαία», «Ανάπτυξη υποδομών και γεωργία», «Προώθηση βιώσιμων συστημάτων Υγείας».

Υπεγράφη επίσης μνημόνιο κατανόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Αφρικανικής Διηπειρωτικής Περιοχής Ελεύθερου Εμπορίου.

Αξίζει τέλος να καταγραφεί ότι οι δεκάδες Αφρικανοί ηγέτες και αξιωματούχοι που συμμετείχαν στη Σύνοδο πήραν πρόσκληση για συμμετοχή στο δεύτερο «Φόρουμ Διπλωματίας» στην Αττάλεια, που προγραμματίζεται για το Μάρτη του 2022, με βασικό θέμα την «εποικοδομητική διπλωματία».


Δ. Ορφ.


ΧΙΛΗ - ΕΚΛΟΓΗ ΝΕΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Επιχείρηση «ξαναζεστάματος» των σοσιαλδημοκρατικών παραμυθιών

Τις πρώτες συναντήσεις του είχε ο σοσιαλδημοκράτης Γκαμπριέλ Μπόριτς Φοντ που αναδείχθηκε Πρόεδρος της Χιλής, επικρατώντας στον β' γύρο των προεδρικών εκλογών της περασμένης Κυριακής, με ποσοστό 56%, έναντι του νεοφιλελεύθερου Χοσέ Αντόνιο Καστ, θαυμαστή της δικτατορίας του Πινοσέτ, που πήρε 44%.

Ο νέος Πρόεδρος αναλαμβάνει επίσημα καθήκοντα τον Μάρτη, ωστόσο δηλώνει ότι έως τις 22 Γενάρη θα έχει επιλέξει το υπουργικό συμβούλιο. Για τη σύνθεσή του, λέει πως δεν θα ακολουθήσει αναλογικά κριτήρια σε σχέση με τα κόμματα που τον στήριξαν στη συμμαχία «Apruebo Dignidad» (Εγκρίνω / Ψηφίζω Αξιοπρέπεια), στην οποία συμμετέχει και το ΚΚ Χιλής, αλλά θα επιδιώξει μεγαλύτερες συμφωνίες για να «επιλεγούν οι καλύτεροι για το καλό της Χιλής».

Σε αυτό το πνεύμα, συναντήθηκε και με τον απερχόμενο αντιδραστικό Πρόεδρο Σεμπάστιαν Πινιέρα στο προεδρικό μέγαρο, από όπου βγήκε ικανοποιημένος ότι θα υπάρξει «μια ομαλή και συγκροτημένη μετάβαση της εξουσίας». Δήλωσε ότι «το κράτος έχει συνέχεια», ενώ και προεκλογικά έλεγε ότι δεν θα αμφισβητήσει μονομερώς τις διεθνείς συμφωνίες της χώρας.

Αντίστοιχα, και στα ζητήματα της οικονομίας δηλώνει ότι αναγνωρίζει τις «δυσκολίες» και ότι θα υπάρξουν «σταδιακές» μεταρρυθμίσεις με «δημοσιονομική υπευθυνότητα» και «φορολογική δικαιοσύνη».

Στις πρώτες κινήσεις του επέλεξε να συναντηθεί και με το προεδρείο της λεγόμενης συντακτικής συνέλευσης που θα αναθεωρήσει το Σύνταγμα, παίρνοντας υπόψιν τις μεγάλες λαϊκές προσδοκίες να καταργηθούν πολλά άρθρα και διατάξεις που διατηρούνται στην ουσία τους από το Σύνταγμα της δικτατορίας του Πινοσέτ και δεν άλλαξαν στα χρόνια που κυβέρνησαν οι αστικές κυβερνήσεις φιλελεύθερων και σοσιαλδημοκρατών (π.χ. για ιδιωτικοποιημένη Παιδεία, Υγεία και Κοινωνική Ασφάλιση, για το ρόλο της στρατιωτικοποιημένης αστυνομίας κ.ά.). Τα αιτήματα αυτά ήταν και από τα βασικά στις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις του 2019 και παλιότερα, όπου ως συνδικαλιστής φοιτητής συμμετείχε και ο Μπόριτς.

Ωστόσο ο νέος Πρόεδρος έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να πειράξει το ιδιωτικό κεφάλαιο σε Υγεία, Παιδεία, Ασφάλιση, απλά ...θα μπουν κάποιοι κανόνες. Στην πραγματικότητα και στους τομείς αυτούς και συνολικά στα ζητήματα της οικονομίας προβάλλεται η γνωστή απάτη ενός «πιο ανθρώπινου, πιο πράσινου καπιταλισμού», που «βαφτίζεται» κοινωνική δικαιοσύνη και «συμμετοχική δημοκρατία», με δήθεν περισσότερα δικαιώματα στους παραγκωνισμένους αυτόχθονες πληθυσμούς (όπως οι Μαπούτσε στην συγκεκριμένα χώρα).

Στις δε πρώτες δηλώσεις του, προμοτάροντας την ταξική συνεργασία και «ξαναζεσταίνοντας» την απάτη περί «καπιταλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο», ο Μπόριτς υποστήριξε χαρακτηριστικά: «Μόνο με κοινωνική συνοχή μπορούμε να προχωρήσουμε σε μια πραγματική ανάπτυξη που θα φτάνει σε κάθε χιλιανή οικογένεια, σε κάθε μικρομεσαία επιχείρηση»...

Ο 35χρονος Μπόριτς θεωρείται «φέρελπις» διαχειριστής του συστήματος και γι' αυτό «αγκαλιάζεται» από τμήματα της αστικής τάξης και τον αντιδραστικό απερχόμενο Πρόεδρο.

Και βέβαια σύσσωμη η διεθνής σοσιαλδημοκρατία αξιοποιεί το βολικό δίπολο κεντροαριστερά (ή όπως αλλιώς βαφτίζεται κατά περίπτωση) - νεοφιλελευθερισμός, για να κρύψει την πλήρη ταύτιση των αστικών πολιτικών δυνάμεων σε όλα τα βασικά στρατηγικά ζητήματα για τα συμφέροντα του κεφαλαίου, όπως και την προσπάθειά της να «αναγεννηθεί» για να παίξει και πάλι καθοριστικό ρόλο στην «κοινωνική συναίνεση» και την «εθνική ενότητα», δηλαδή στην υποταγή των εργαζομένων και του λαού στις σύγχρονες ανάγκες των κεφαλαιοκρατών εκμεταλλευτών τους.

Σε αυτή την κατεύθυνση και στη χώρα μας, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλ. Τσίπρας χαιρέτισαν την «ιστορική νίκη της αριστεράς», όπως είχε κάνει και παλιότερα με άλλους σοσιαλδημοκράτες και «αριστερές», «προοδευτικές κυβερνήσεις», που... έφερναν «άνεμο ανανέωσης». Ομως οι λαοί της Λατινικής Αμερικής, της Ευρώπης, όπως και της ίδιας της χώρας μας πλέον, έχουν συσσωρευμένη εμπειρία από όλες αυτές τις σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις - συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - από το πώς προώθησαν ακόμα παραπέρα την αντιλαϊκή πολιτική, σε περιόδους που τα πιο «κλασικά» αστικά κόμματα συναντούσαν δυσκολίες λόγω της έντονης λαϊκής δυσαρέσκειας. Οι αυταπάτες που καλλιέργησαν και ορισμένα Κομμουνιστικά Κόμματα, με τη στήριξη ή συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις, το μόνο που έκαναν και κάνουν είναι να αφοπλίζουν το εργατικό - λαϊκό κίνημα, να το θέτουν κάτω από ξένες σημαίες, να σπέρνουν τελικά απογοήτευση και μοιρολατρία, να στρώνουν το έδαφος για παραπέρα συντηρητικοποίηση και νέα κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ