Στην παραπέρα φίμωση της φωνής των μικρότερων κομμάτων και, κατά συνέπεια, στον περιορισμό της απήχησης των απόψεών τους στην κοινωνία, αλλά και στον εξοβελισμό των εκπροσώπων τους από τα υπάρχοντα θεσμικά όργανα ελέγχου της προεκλογικής δράσης και των αντίστοιχων δαπανών υποψηφίων βουλευτών και κομμάτων, προχωρά η κυβέρνηση. Τον έλεγχο, αντίθετα, αναλαμβάνουν εισαγγελείς και δικαστές, στο όνομα της διαφάνειας!

Την ίδια ώρα, ενισχύει τους άνισους όρους του προεκλογικού αγώνα των υποψηφίων κομμάτων και βουλευτών - που «εγγυάται» ήδη η κατοχύρωση της δυνατότητας των μεγάλων ραδιοτηλεοπτικών μέσων να προβάλλουν τις αρεστές στους ιδιοκτήτες τους απόψεις - παρέχοντας στους ιδιώτες το «κίνητρο» της φοροαπαλλαγής, ώστε να χρηματοδοτούν κόμματα.

Στην κατεύθυνση αυτή - όπως προέκυψε από τη χθεσινή συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής - η κυβέρνηση προτίθεται να προχωρήσει σε τρεις σημαντικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, που αφορά τη χρηματοδότηση και τους όρους προβολής των υποψηφίων κομμάτων και βουλευτών. Αυτές - οι οποίες παρουσιάστηκαν από την υπουργό Εσωτερικών, Βάσω Παπανδρέου, ως προτάσεις που θα συζητηθούν με τα υπόλοιπα κόμματα - είναι:

• Κατάργηση της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής, η οποία ελέγχει τις προεκλογικές δαπάνες κομμάτων και βουλευτών και αποφασίζει για τυχόν ποινικές και διοικητικές κυρώσεις.
• Κατάργηση των διακομματικών επιτροπών που λειτουργούν σε επίπεδο Περιφέρειας, οι οποίες ελέγχουν την προεκλογική συμπεριφορά των υποψηφίων βουλευτών και εισηγούνται στην ανωτέρω επιτροπή κυρώσεις.
• Κατάργηση της χρηματοδότησης από νομικά πρόσωπα και θέσπιση κινήτρων στους ιδιώτες να κάνουν δωρεές στα κόμματα.

Οι παραπάνω προτάσεις συνιστούν κατ' αρχήν ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής, αφού οι αρμοδιότητες της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για τον έλεγχο των προεκλογικών δαπανών μετατίθενται σε «όργανο εκτός Βουλής» - όπως δήλωσε η Β. Παπανδρέου - το οποίο θα αποτελείται από δικαστικούς, εμπειρογνώμονες, ορκωτούς λογιστές, εκπροσώπους του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ενώ μένει «ανοιχτό αν θα υπάρχει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση», σύμφωνα με τις δηλώσεις της υπουργού Εσωτερικών.

Οι δε διακομματικές επιτροπές ελέγχου σε επίπεδο περιφέρειας δίνουν τη θέση τους σε ολιγομελείς επιτροπές σε επίπεδο νομού, στις οποίες δε θα εκπροσωπούνται όλα τα κόμματα. «Δε θα υπάρχει διακομματική εκπροσώπηση», είπε χαρακτηριστικά η Β. Παπανδρέου. Η απόφαση αυτή έρχεται να συμπληρώσει το στόχο της συγκρότησης του νέου εκτός Βουλής οργάνου, αφού είναι φανερό πως οι κυρώσεις (που εισηγούνται αυτές οι επιτροπές) θα στραφούν εναντίον των μικρότερων κομμάτων, καθώς δε θα έχουν καμία συμμετοχή, άρα και άποψη.

Σε ό,τι αφορά την ιδιωτική χρηματοδότηση των κομμάτων, επιτρέπεται μόνον από φυσικά και όχι από νομικά πρόσωπα. Δεν προσδιορίστηκε ανώτατο όριο, ωστόσο στην περίπτωση υπέρβασής του, θα πρέπει να συνοδεύεται από το ονοματεπώνυμο του χρηματοδότη. Η διαδικασία χρηματοδότησης θα γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν επιχειρεί να βάλει φρένο στις σχέσεις υποψηφίων κομμάτων με ιδιώτες, αλλά, αντίθετα, τους προσφέρει και κίνητρα, ώστε να κάνουν δωρεές στα κόμματα, αφού τα αντίστοιχα ποσά θα εκπίπτουν από τη φορολογική τους δήλωση.

Η δε συζήτηση για το ύψος της κρατικής χρηματοδότησης θα γίνει παράλληλα με τη διαδικασία της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Ωστόσο, όπως δήλωσε χθες η υπουργός Εσωτερικών, στα σχέδια της κυβέρνησης είναι το ίδιο το κράτος να αγοράσει από τα κανάλια τηλεοπτικό χρόνο, ο οποίος θα διατίθεται στα κόμματα, μειώνοντας έτσι την επιχορήγηση που λαμβάνουν.

Φραγμούς στη φωνή των μικρότερων κομμάτων βάζουν και οι όροι προβολής τους, αφού αυτή επαφίεται στην οικονομική δυνατότητα των κομμάτων για πολιτική διαφήμιση. Παραμένει η απαγόρευση ανάρτησης πανό και αφισών (το πιο πρόσφορο μέσο προβολής για τα μικρότερα κόμματα).

Σε ό,τι αφορά την προβολή των υποψηφίων βουλευτών, ισχύει η απαγόρευση της πολιτικής διαφήμισης και καταχώρισης στον Τύπο. Ενδεχόμενα να απαγορευτεί και το στήσιμο εκλογικών κέντρων. Οι δε εμφανίσεις τους σε εκπομπές πολιτικού περιεχομένου προτείνεται να περιοριστούν στις τρεις, ενώ μελετάται να υπάρξει περιορισμός στις εμφανίσεις στις πρωινές (μη πολιτικές εκπομπές). Οι ποινικές κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των όρων διεξαγωγής του προεκλογικού αγώνα μπορεί να φτάσουν μέχρι και την έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα.

Πάντως, το ύψος των προεκλογικών δαπανών - που δεν προσδιορίστηκε - είναι άμεσα συνδεδεμένο με το ζήτημα του εκλογικού νόμου, που θα συζητηθεί μετά τη συνταγματική αναθεώρηση.

Προσπάθησε να ρίξει τους τόνους ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου Στ. Ματθίας, ο οποίος χτες, μετά το τέλος της διοικητικής ολομέλειας του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι δικαστές του Αρείου Πάγου δεν αντιδικούν με την κυβέρνηση, αλλά απλώς εκφράζουν τη γνώμη τους στα υπό αναθεώρηση άρθρα του Συντάγματος για τη Δικαιοσύνη.

Ωστόσο, από τη γνωμοτοδότηση της ολομέλειας του Αρείου Πάγου προκύπτει ότι οι απόψεις των δικαστικών λειτουργών είναι ριζικά αντίθετες με τις επιλογές της κυβέρνησης για τη δικαιοσύνη. Ετσι, η κρίση που σοβεί στις σχέσεις της τρίτης εξουσίας με την κυβέρνηση δε φαίνεται να αμβλύνεται, καθώς ο Αρειος Πάγος ζητάει την απάλειψη από την αναθεώρηση αρκετών από τις προτεινόμενες διατάξεις.

Ειδικότερα, τα μέλη του Αρείου Πάγου είναι αντίθετα με το άρθρο 86 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος, όπου προβλέπεται ότι μόνο η Βουλή μπορεί να ασκεί δίωξη ή προκαταρκτική εξέταση για υπουργούς και για τυχόν συμμετέχοντες. Η ολομέλεια στο θέμα αυτό προτείνει ότι δεν πρέπει να είναι απαραίτητη η συγκατάθεση της Βουλής για τη δίωξη των συμμετεχόντων, γιατί με τον τρόπο αυτό θα βρίσκονται υπό την ασυλία των βουλευτών.

Η προτεινόμενη ρύθμιση για τετραετή θητεία για τους προέδρους των ανωτάτων δικαστηρίων βρίσκει σύμφωνη την Ολομέλεια, με τον όρο ότι μετά τη λήξη της θητείας δε θα συνταξιοδοτείται, αλλά θα επιστρέφει στη θέση του αντιπροέδρου.

Για την επιλογή της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων (άρθρο 90 παρ. 5) η ολομέλεια του Αρείου Πάγου προτείνει να γίνεται με μυστική ψηφοφορία από τις ολομέλειες των ανωτάτων δικαστηρίων, ενώ οι πρόεδροι θα επιλέγονται μεταξύ των αντιπροέδρων, οι οποίοι θα έχουν τριετή θητεία.

Σχετικά με την προαγωγή στη θέση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η διοικητική ολομέλεια προτείνει να γίνεται απ' όλους τους δικαστές και όχι μόνο από τους αντιεισαγγελείς.

Στο κρίσιμο θέμα για το ποιος θα διοικεί «εσωτερικά» τη δικαιοσύνη, η Ολομέλεια ομόφωνα τάχθηκε κατά της συμμετοχής κατώτατων δικαστών στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο και πρότεινε στο όργανο αυτό να συμμετέχουν μόνο ανώτατοι δικαστές.

Τέλος, για το Ειδικό Δικαστήριο προτάθηκε να μείνει αμιγής η σύνθεσή του και να προεδρεύει μόνο ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου.

Την ανησυχία του για τις χτεσινές εξαγγελίες της υπουργού Εσωτερικών, καθώς στρέφονται κατά δυνάμεων που έχουν διαφορετική από την κρατούσα άποψη, εξέφρασε ο βουλευτής του ΚΚΕ, Αντώνης Σκυλλάκος.

Η δήλωσή του έχει ως εξής:

«Οι σκέψεις της κυβέρνησης κατ' αρχήν συμβάλλουν σ' ένα παιχνίδι αποπροσανατολισμού από τα μεγάλα προβλήματα. Αυτή τη στιγμή υπάρχει το θέμα των εργασιακών σχέσεων, η αφαίρεση δικαιωμάτων, η επίθεση στο εισόδημα των εργαζομένων. Η ΝΔ παίζει με τη διαπλοκή, το ΠΑΣΟΚ απαντά με θέματα διαφάνειας. Υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι, αν στις επιτροπές ελέγχου μπουν εισαγγελείς και ελεγκτές διαφόρων ειδών, όταν γνωρίζουμε πώς ελέγχεται η δημόσια διοίκηση και η δικαιοσύνη από την εκάστοτε κυβέρνηση. Υπάρχουν κίνδυνοι για την "ενοχλητική" ή μη αρεστή στην εξουσία άποψη.

Το ΚΚΕ έχει οδυνηρή πείρα από διώξεις και φοβούμαστε για το πώς θα εξελιχθούν αυτά τα μέτρα. Η εξαγορά του τηλεοπτικού χρόνου αφορά στη μείωση της επιχορήγησης και θα πλήξει κόμματα, όπως το ΚΚΕ, που δε ρίχνουν βάρος σ' αυτού του είδους την προβολή. Ο χρόνος πρέπει να διανέμεται δωρεάν, αλλιώς να προστεθεί στην κρατική επιχορήγηση».

Υπέρ της μετατροπής της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε ομοσπονδία τάχθηκε εξ ονόματος της κυβέρνησης, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου, στη διάρκεια ομιλίας του χτες βράδυ σε εκδήλωση του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, με θέμα «Η Ελλάδα στη Νέα Εποχή: προκλήσεις και ευκαιρίες».

Αναφερόμενος στο συγκεκριμένο θέμα, δήλωσε ότι η σταδιακή μορφή της υπερεθνικής οντότητας σε ομοσπονδιακή, αποτελεί για την κυβέρνηση μια επιθυμητή εξέλιξη, για την οποία συνεργαζόμαστε με τους εταίρους μας. Με την υιοθέτηση των θέσεων αυτών η ελληνική κυβέρνηση στοιχίζεται πίσω από τη γερμανική εξωτερική πολιτική, η οποία, διά στόματος υπουργού Εξωτερικών Γ. Φίσερ, έθεσε θέμα μετέξελιξης της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε ομοσπονδιακή ένωση. Κατά τον Γ. Παπαντωνίου, τα οφέλη από την ένταξη στην ΟΝΕ δεν είναι μόνο κοινωνικά και οικονομικά αλλά και πολιτικά, γιατί τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης θα αποτελέσουν τον πυρήνα της νέας αρχιτεκτονικής στην πορεία διαμόρφωσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης.