Διασχίζοντας το δρόμο που οδηγεί στην επιχείρηση "ΟΤΤΟ ΕΒΡΟΣ" στην Αλεξανδρούπολη και πλησιάζοντάς το, ένα τεράστιο υψωμένο πανό μαγνητίζει το βλέμμα. Πίσω από τις έξι λέξεις του, κρύβονται οι προσδοκίες και οι φόβοι όχι μόνο των απεργών της επιχείρησης, αλλά ολόκληρου του λαού του Εβρου. "Ναι στις επενδύσεις - όχι στις απολύσεις"."Ναι" στη δουλιά και στο δικαίωμα να μείνουν στον τόπο τους. "Οχι" στην καταστροφή, αφού με τέτοια ισοδυναμεί η απώλεια κάθε θέσης εργασίας.

Για όλα τα παραπάνω ο αγώνας των εργατών ενάντια στις 76 απολύσεις, που επιχειρεί να κάνει η επιχείρηση, απολαμβάνει τη συμπαράσταση δεκάδων άλλων σωματείων και μαζικών φορέων, πλην των "αρμοδίων" που τους καλούν να συμβιβαστούν με λιγότερες απολύσεις...

Τον αγώνα τους χαιρετίζει και η ΝΕ Εβρου του ΚΚΕ,που στάθηκε στο πλευρό τους από την πρώτη στιγμή, καλώντας τους να συγκροτήσουν το δικό τους μέτωπο πάλης και να αντιπαλέψουν την πολιτική που δίνει "γην και ύδωρ" στο μεγάλο κεφάλαιο.

Στην είσοδο του "ΟΤΤΟ ΕΒΡΟΣ" - πρώτος σταθμός της περιοδείας του Θ. Ευθυμίου,προέδρου της Ομοσπονδίας Κλάδων Ενδυσης, την Τετάρτη 13/1 - οι απεργοί εργάτες έχουν στρώσει το τραπέζι για το μεσημεριανό τους γεύμα, λουκάνικα και τσίπουρο, όπως και κάθε μέρα της απεργίας τους.

Το τσουχτερό κρύο δεν τους πτοεί, δηλώνουν αποφασισμένοι να μη σταματήσουν, αν δεν παρθούν πίσω οι 76 απολύσεις, που τις χαρακτηρίζουν "πρόκληση", τονίζοντας ότι η εταιρία φιγουράρει στις 100 πιο κερδοφόρες της χώρας.Επιπλέον, η "ΟΤΤΟ ΕΒΡΟΣ" χρηματοδοτήθηκε με 4 δισ. δραχμές από το κράτος, με μόνη προϋπόθεση τη διατήρηση 170 θέσεων εργασίας και τη δημιουργία 40 νέων. Ομως ουδέποτε προσέλαβε τους 40 επιπλέον εργάτες, ενώ έρχεται σήμερα να μειώσει το ήδη υπάρχον προσωπικό της.

Στις αρχές του Γενάρη ο διευθυντής ανήρτησε στον πίνακα ανακοινώσεων έναν κατάλογο με 76 ονόματα των προς απόλυση εργαζομένων, ανάμεσά τους και τριών συνδικαλιστών, ενώ ταυτόχρονα διέκοψε την παροχή ρεύματος στο τμήμα που εργάζονταν. Και οι 76 είναι εργάτες με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας, ανάμεσά τους πολλά ζευγάρια και πολύτεκνοι.

Στην πύλη του εργοστασίου βρήκαμε τον Αντ. Κυριακίδη.Εξοργισμένος μας μίλησε για τους εκβιασμούς που άσκησε η επιχείρηση, αλλά και για τη στάση των αρμοδίων που "δεν έδειξαν κανένα ενδιαφέρον για μας, τα κανάλια ήρθαν, αλλά δεν παρουσίασαν τίποτα, οι αγωνίες τόσων ανθρώπων δεν αξίζουν ένα λεπτό των δελτίων ειδήσεων; Τι θέλουν να εγκαταλείψουμε τον Εβρο; Εκεί μας οδηγούν δυστυχώς".

Δίπλα του ο Γ. Γιανιτζής,έκπληκτος είδε το όνομά του ανάμεσα στον κατάλογο των υπό απόλυση και με θυμό μας λέει: "23 χρόνια δουλεύω εδώ και ξαφνικά χωρίς αιτία με πετάνε στο δρόμο". Η Αννα Μαλουσούδη,πικραμένη, συμπληρώνει "αν φύγουμε από δω, κλείσανε όλες οι πόρτες για μας, μετά από 17 χρόνια δουλιάς...". Στην ίδια μοίρα η Γιαννούλα Φωκιανού,μετά από 17 χρόνια δουλιάς και 2,5 χρόνια πριν τη συνταξιοδότηση, βλέπει τη σύνταξη να μετατρέπεται σε άπιαστο όνειρο.

Η Αγγελική Στυλιανοπούλου και ο σύζυγός της μετά από 20 χρόνια δουλιάς πετιούνται στο δρόμο, "έξι ζευγάρια απολύονται, με 3 και 4 παιδιά, πείτε μου πώς θα ζήσουν;" αναρωτιέται. Ο Π. Βασιλειάδης κλείνει τη συζήτησή μας: "19 χρόνια δουλεύω εδώ, όπως και η σύζυγός μου, με 4 παιδιά, η γυναίκα μου σακατεύτηκε εδώ μέσα, από τα βάρη που σήκωνε, κι αυτή είναι η ανταμοιβή".

Ενα πέρασμα από τη βιομηχανική ζώνη της Κομοτηνής είναι αρκετό, για να καταλάβει κανείς ότι "κάτι τρέχει". Δεκάδες υπερσύγχρονα εργοστάσια έχουν εγκαταλειφθεί στο έλεος της σκουριάς. Η κατασκευή τους χρησίμεψε μόνο στο να εισπράξουν κάποιοι αετονύχηδες μερικά δισεκατομμύρια επιδοτήσεων και να προσφέρουν ελπίδες, σε όσους πίστεψαν ότι βρήκαν μια θέση εργασίας, με ημερομηνία λήξεως.

Πολλά απ' αυτά ανήκαν στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας. Ανάμεσά τους, ο "Δεδέογλου" έκλεισε, αφήνοντας απλήρωτους και χωρίς ένσημα 80 εργαζόμενους, ο "Γρηγοριάδης",ο "Τσιλιγκίρης" με 60 εργαζόμενους, η "Δρίνη" με 25, ο "Γαζής" με 200 εργάτες, ο "Μπουφινάς" με 500, ο "Νικολαϊδης" και δεκάδες άλλες μικρότερες βιοτεχνίες.

Εκτός από την ανεργία, η άλλη μεγάλη πληγή του κλάδου στην Κομοτηνή έχει να κάνει με τη σφοδρή παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων. Στη βιομηχανία "Πέτσας" που απασχολεί 500 εργάτες, τον τελευταίο καιρό κάθε μήνα γίνεται χρήση του 2% για απολύσεις. Την ίδια στιγμή, οι εργάτες της υποχρεώνονται να δουλεύουν υπερωρίες, Σάββατα και Κυριακές, ενώ η εντατικοποίηση έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις.

Τα "Κλωστήρια Κομοτηνής" άρχισαν να λειτουργούν πριν 1,5 χρόνο με τη σχετική κρατική επιδότηση και μοναδικό όρο τη δημιουργία 50 θέσεων εργασίας τον πρώτο χρόνο και 120 το δεύτερο, τον οποίο τηρεί, κάνοντας εικονικές προσλήψεις με τη βοήθεια και τοπικών αρχών.

Αφορμή της επίσκεψης του προέδρου της Ομοσπονδίας Κλάδων Ενδυσης στην Κομοτηνή στάθηκε η βιομηχανία "ΦΑΝΚΟ", η πρώτη στο νομό που επιχειρεί να εφαρμόσει τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, εκμεταλλευόμενη τον αντεργατικό νόμο 2639/98.

Η άρνηση του σωματείου να δεχτεί την παραπάνω "πρόταση" οδήγησε την επιχείρηση στο να τη συμπεριλάβει στο σχέδιο συλλογικής σύμβασης που κατέθεσε για διαπραγμάτευση. Ενα σχέδιο που επιπλέον περιλαμβάνει πρόταση για πολυειδίκευση ενός τμήματος του προσωπικού.

Η πρόταση της επιχείρησης για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, όπως αποτυπώνεται στο άρθρο 5 του σχεδίου συλλογικής σύμβασης, έχει ως εξής: "Συμφωνείται κατ' αρχήν η δυνατότητα εφαρμογής του νόμου 2639/98 και ειδικότερα του άρθρου 3 για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας"! Οι βλέψεις της επιχείρησης για πλήρη ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας αποτυπώνονται σε άλλο άρθρο, με το οποίο ζητά μέσα στο 1999 να ξεκινήσει διάλογος για τη μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας σε 35 ώρες...

Σε ό,τι αφορά την επιβολή της πολυειδικότητας, αναφέρει ότι θα επιλέξει με "διαφανή κριτήρια" 100 εργάτες - στους οποίους θα χορηγήσει αύξηση 5% για το '99 αντί 2% που θα πάρουν οι υπόλοιποι - απ' αυτούς οι 80 θα χαρακτηριστούν πολυειδικευμένοι και θα μπορούν να καλύψουν θέσεις εργασίας σε περισσότερα από ένα τμήματα!

Ο πρόεδρος του σωματείου της "ΦΑΝΚΟ" Γ. Καραστογιάννης εξέφρασε στο "Ρ" την πλήρη αντίθεσή του με τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, σημειώνοντας: "Είμαστε διατεθειμένοι να φτάσουμε στα άκρα, αν η επιχείρηση επιμείνει και προσπαθήσει με το "έτσι θέλω" να περάσει τη διευθέτηση και τις πολυειδικότητες. Και δε μεταφέρω προσωπική μου άποψη, είναι άποψη και των 500 εργαζομένων".

Η Λίτσα Μπρούσα εργάζεται 11 χρόνια στη "ΦΑΝΚΟ", απορρίπτει κάθε σκέψη για ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας, αναφωνώντας: "Ε! όχι και το 8ωρο, αρκετά δώσαμε, όχι κι αυτό".

Αγανακτισμένη, μας λέει ότι "οι εργοδότες χαρακτήρισαν το 8ωρο βαρετό, δεν ξέρουν τι σημαίνει για τον εργάτη, θυμάμαι πώς ήμουν πριν την εφαρμογή της νυχτερινής βάρδιας και πώς είμαι τώρα, όλα άλλαξαν προς το χειρότερο".Συνεχίζοντας τονίζει ότι σήμερα οι εργάτριες της "ΦΑΝΚΟ" έχουν πρόβλημα, η εναλλαγή στις βάρδιες κάνουν άνω - κάτω το πρόγραμμά τους. "Φαντάζομαι - σημειώνει - τι θα γίνει, αν καταργηθεί και το 8ωρο, εδώ τώρα και πάλι έχουμε πρόβλημα, με την ψυχή στο στόμα να ανταποκριθούμε σε όλες μας τις υποχρεώσεις, να βάλουμε μια τάξη στα σπίτια μας. Μέχρι σήμερα μπορούσα να πω "όχι" στην υπερωρία, γιατί θέλω να διαθέσω λίγο χρόνο στα παιδιά μου, μετά δε θα έχω περιθώρια επιλογής".

Οπως μας λέει, έτσι σκέφτονται και οι υπόλοιποι εργάτες, για τους οποίους σημειώνει ότι "έχουν εξαγριωθεί, δεν πρόκειται να το δεχτούν, δε θέλουν μια ζωή - "λάστιχο", δε θέλουν να είναι στη διάθεση του εργοδότη όποτε και όσο θέλει αυτός".

Τελευταίος σταθμός της περιοδείας του προέδρου της Ομοσπονδίας κλάδων ένδυσης, Θ. Ευθυμίου,η Νάουσα. Μια πόλη που μαστιγώνεται από την ανεργία, η οποία έχει εκτιναχτεί στο 40%,σύμφωνα με στοιχεία του Εργατικού Κέντρου! Από το 1990 χάθηκαν 4.000 θέσεις εργασίας, κύρια από την κλωστοϋφαντουργία και τον ιματισμό, μετά το κλείσιμο της "ΥΦΕΝ",της "ΒΕΤΛΑΝΣ",της "ΠΕΛΛΑ" κ.ά., αλλά και από άλλους κλάδους. Οι 3.500 θέσεις εργασίας μόνο στην κλωστοϋφαντουργία τη δεκαετία του '80 σήμερα φτάνουν μόλις τις 1.300! Ομως, και οι εν λειτουργία επιχειρήσεις μειώνουν τις δραστηριότητές τους. Η "ΤΡΙΚΟΛΑΝ",που πριν δέκα χρόνια είχε περισσότερους από 500 εργαζόμενους και έδινε δουλιά σε άλλους 300 εκτός εργοστασίου, σήμερα απασχολεί μόνο 220, ενώ απειλεί ότι θα μεταφέρει το εργοστάσιό της στην Κομοτηνή.

Πέρα όμως από το πλήγμα στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας, εκατοντάδες άνεργοι προήλθαν από την αγροτική οικονομία, που επίσης δέχτηκε ένα τεράστιο χτύπημα, αλλά και την κιβωτοποιία. Σ' αυτό τον κλάδο δούλευαν περισσότεροι από 500 εργαζόμενοι μόνιμα και άλλοι 500 εποχιακά. Σήμερα δουλεύουν μόλις 150 και αυτοί εποχιακά. Επιπλέον, 1.100 θέσεις εργασίας χάθηκαν από τον κλάδο του εμπορίου.

Προσπαθώντας να μας "δείξει" το μέγεθος της ανεργίας, ο Β. Κόρρας,άνεργος της "ΒΕΤΛΑΝΣ", μας λέει ότι για 32 θέσεις αστυνομικών συνόρων κατατέθηκαν 1.500 αιτήσεις!Τον ίδιο τον βρήκαμε στο εργοστάσιο της "ΒΕΤΛΑΝΣ". "Ερχόμαστε κάθε μέρα, πού να πάμε; Απλήρωτοι, άνεργοι, τόσοι άνθρωποι...", μας λέει.

Πριν από 9 περίπου μήνες και αφού πέρασε από 40 κύματα, η "ΒΕΤΛΑΝΣ", από τις πιο φημισμένες επιχειρήσεις του κλάδου, έγινε παρελθόν. Μαζί της και οι 850 θέσεις εργασίας που πρόσφερε. Ο Β. Κόρρας τονίζει ότι "κάθε εργοδότης που ερχόταν το ξεζούμιζε και το παράταγε χρεωμένο κι εμάς μαζί. Ψάχνουμε για δουλιά αλλά μάταια. Κάντε μια βόλτα στην πλατεία και θα διαπιστώσετε το δράμα του κόσμου".

Μας ξεναγεί στο εργοστάσιο και με θλίψη μάς δείχνει ό,τι έχει απομείνει από τα εμπορεύματα: Εναν σωρό από τις φημισμένες κουβέρτες που παρήγαγαν. "Εδώ μέσα μεγαλώσαμε, η ζωή μας όλη συνδέθηκε με τη "ΒΕΤΛΑΝΣ". Ποιος να φανταζόταν ότι θα γινόταν τέτοιο κακό...".

Τεράστια προβλήματα, που έχουν να κάνουν με την εντατικοποίηση (ένας εργάτης ελέγχει 4.000 αδράχτια), τις συνθήκες εργασίας (ζέστη και υγρασία και θόρυβος έως 110 ντεσιμπέλ), αλλά και την επιχειρούμενη ανατροπή των υφιστάμενων εργασιακών σχέσεων, αντιμετωπίζουν οι εργάτες στις επιχειρήσεις κλωστοϋφαντουργίας.

Ο Βαρβαρέσος επιχειρεί να μειώσει την αμοιβή για την κυριακάτικη απασχόληση στο παλιότερο από τα δύο εργοστάσια που έχει στη Νάουσα. Ζητά μάλιστα από τους εργάτες να συμφωνήσουν και να συμβάλουν μ' αυτό τον τρόπο στην κατασκευή του τρίτου εργοστασίου του, στο οποίο δηλώνει προκαταβολικά ότι δε θα εφαρμόζει τις συμβάσεις εργασίας.

Στο νεότερο εργοστάσιό του, την "ΤΕΞΤΙΛ",επιδιώκει να σπάσει την καλοκαιρινή άδεια σε δύο δεκαπενθήμερα, κάτι που επιχειρούν να κάνουν και οι άλλες επιχειρήσεις στη Νάουσα. Η εντατικοποίηση οργιάζει και στα δύο εργοστάσια.

Στα "Κλωστήρια Ναούσης Γ" επιχειρείται αλλαγή του τρόπου εφαρμογής της τέταρτης βάρδιας, αλλά και αλλαγή του τρόπου πληρωμής της απασχόλησης το Σάββατο. Οι εργάτες δηλώνουν ότι αν περάσουν τα σχέδια της επιχείρησης, θα επέλθει μείωση στους μισθούς τους και θα αυξηθεί παραπέρα η εντατικοποίηση της εργασίας.

Τους φόβους αυτούς εξέφρασαν και στον Θ. Ευθυμίου, που επισκέφτηκε τα "Κλωστήρια Γ". Ανάμεσά τους, η Μαίρη μάς είπε ότι ο μισθός της θα μειωθεί περίπου 60.000 το μήνα αν εφαρμοστούν τα μέτρα της επιχείρησης, ενώ κατήγγειλε: "Ο,τι θέλουν κάνουν, έχουν το πεπόνι και το μαχαίρι, εδώ μέσα γίνεται χαμός. Οι γυναίκες κουβαλάνε τεράστια φορτία, έρχεται η ώρα που σχολάμε και είμαστε σαν νεκρές. Ολες έχουμε πρόβλημα με τη μέση, τα πόδια μας. Πού θα πάει αυτή η κατάσταση;".

Στην κουβέντα παρεμβαίνουν ο Στέλιος και ο Δημήτρης.Ο πρώτος συμπληρώνει ότι "το παν είναι ότι χάσαμε το 5ήμερο, αυτό είναι το ζήτημα. Η τέταρτη βάρδια, όπως κι αν εφαρμοστεί, είναι σε βάρος μας. Ξεχάσαμε ότι είμαστε άνθρωποι".Και ο Δημήτρης καταλήγει λέγοντας: "Ξέρετε τι θα γίνει το καλοκαίρι; Θα δουλεύουμε δύο μήνες σερί για να αναπληρώνουμε όσους βγαίνουν σε άδεια. Ποιος θα αντέξει;".

Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής, της εναρμονισμένης με τις απαιτήσεις του κεφαλαίου, η κυβέρνηση ψηφίζει αντεργατικούς νόμους, επικαλούμενη μεταξύ άλλων και τη δήθεν αντιμετώπιση της ανεργίας, που η ίδια με την πολιτική της συντηρεί και αυξάνει.

Και ο κλοιός σφίγγει περισσότερο γύρω από τους εργαζόμενους. Από τη μια η τεράστια ανεργία, από την άλλη η παντελής έλλειψη εκείνων των μηχανισμών που υποτίθεται ότι ελέγχουν και προστατεύουν τα εργασιακά δικαιώματα, τους αναγκάζει να υπομένουν τα πάνδεινα. Τεράστιες ευθύνες έχουν και οι ηγεσίες στις ανώτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις και στα κατά τόπους Εργατικά Κέντρα. Με τη στάση υποταγής και ενσωμάτωσης που τηρούν, έχουν καθηλώσει το συνδικαλιστικό κίνημα και σε καμία περίπτωση δεν παίζουν το ρόλο τους, ρόλο υπεράσπισης των συμφερόντων των εργατών.

* Ο Θύμιος Ευθυμίου είναι πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Κλάδων Ενδυσης

Κλωστοϋφαντουργία - Ιματισμός - Δέρμα... Αλεξανδρούπολη - Κομοτηνή - Νάουσα... Ο πάλαι ποτέ κραταιός κλάδος της ελληνικής οικονομίας σήμερα "πνέει τα λοίσθια" και στις τρεις παραπάνω περιοχές δεκάδες φουγάρα έπαψαν να καπνίζουν και εργοστάσια μετατράπηκαν σε αποθήκες. Τα δισεκατομμύρια που εκταμιεύτηκαν από τον κρατικό κορβανά με τη μορφή επιδοτήσεων για επενδύσεις σε παραμεθόριες και φθίνουσες περιοχές, μετατράπηκαν σε μηδενικά στους παχυλούς τραπεζικούς λογαριασμούς των βιομηχάνων.

Κι όσα απέμειναν να λειτουργούν... Ευλογία και κατάρα για τους εργάτες τους. Η κατάκτηση του μεροκάματου καθημερινά μοιάζει με μικρό Γολγοθά, που αδιαμαρτύρητα πρέπει να πορευτούν, γιατί αλλιώς "το εργοστάσιο μπορεί να μεταφερθεί στη Βουλγαρία..."! Μια απειλή, που οι εργοδότες της Βορείου Ελλάδας αρέσκονται να χρησιμοποιούν και συχνά κάνουν πράξη.

Ομως, πόσο να σκύψεις το κεφάλι; Οι εργάτες της "ΦΑΝΚΟ" στην Κομοτηνή αρνούνται να συμφωνήσουν στη "διευθέτηση" του χρόνου εργασίας, ίσως γιατί ξέρουν ότι η δουλιά τους μόνο με τον αγώνα μπορεί να διασφαλιστεί. Το ίδιο και οι εργάτες του "ΟΤΤΟ Εβρος" στην Αλεξανδρούπολη, αρνήθηκαν να δεχτούν 76 απολύσεις, γιατί "βαρέθηκαν να σκύβουν το κεφάλι".

Οσο, για τους εργάτες του κλάδου στη Νάουσα,αυτοί πληρώνουν πολύ ακριβά την πολιτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που πρόσφερε γη και ύδωρ στο μεγάλο κεφάλαιο.

Χάρη σ' αυτή την πολιτική, ο κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας, του ιματισμού και του δέρματος: Μετράει τα τελευταία 10 χρόνια πάνω από 50.000 χαμένες θέσεις εργασίας! Είδε φημισμένες επιχειρήσεις να ξεπουλιούνται στους ιδιώτες για πενταροδεκάρες και στη συνέχεια να κλείνουν. Είδε βιομηχάνους να επιδοτούνται για επενδύσεις που ποτέ δεν έκαναν, να μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους σε χώρες όπου η εργατική δύναμη διατίθεται σχεδόν δωρεάν, πετώντας στο δρόμο τους εργάτες. Είδε στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα να καταπατούνται, με μεγαλύτερη ένταση σήμερα, μετά την ψήφιση του αντεργατικού νόμου.

Το κλωστήριο "Νικολαϊδης", στη βιομηχανική περιοχή Κομοτηνής, σήμερα είναι γεμάτο με τσουβάλια με λαχανικά

Οι εργάτες του "ΟΤΤΟ Εβρος" κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού φαγητού στην πύλη του εργοστασίου

Ο,τι απέμεινε από τη "ΒΕΤΛΑΝΣ"...

Στην αντίδραση των εργαζομένων προσκρούει η επιχειρούμενη ανατροπή των υφιστάμενων εργασιακών σχέσεων και στα "Κλωστήρια Ναούσης Γ"

"Δεν υπάρχει περίπτωση οι εργάτες της "ΦΑΝΚΟ" να δεχτούν κατάργηση του 8ωρου", μας λέει η Λίτσα Μπρούσα, που εργάζεται 11 χρόνια στην επιχείρηση

ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Βάσω ΝΙΕΡΗ