ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 23 Αυγούστου 2018
Σελ. /20
ΕΕ - ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΔΗΓΙΑΣ ΓΙΑ «ΔΙΑΦΑΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΟΥΣ» ΟΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
«Νέα ελάχιστα δικαιώματα»... περιτύλιγμα της κλιμάκωσης της αντεργατικής επίθεσης

Χαρακτηριστικό παράδειγμα για τον πραγματικό χαρακτήρα της περιβόητης «κοινωνικής Ευρώπης»

MotionTeam

Την απάτη περί «νέων ελάχιστων δικαιωμάτων» των εργαζομένων και «διαφανών και προβλέψιμων όρων εργασίας» λανσάρει σε κείμενα και Οδηγίες της η ΕΕ, ως περιτύλιγμα στην κλιμάκωση της αντεργατικής επίθεσης, στην εκτόξευση της δουλειάς - λάστιχο, με τη σφραγίδα της ευρωενωσιακής λυκοσυμμαχίας και των κυβερνήσεων των κρατών - μελών της.

Στο πλαίσιο της συζήτησης γύρω από την Πρόταση Οδηγίας για τη βελτίωση «της διαφάνειας και της προβλεψιμότητας των όρων εργασίας σε όλη την ΕΕ», γίνεται αναφορά στις αλλαγές που έχουν επέλθει στην αγορά εργασίας, με την εμφάνιση και επέκταση «νέων μορφών απασχόλησης», και στην ανάγκη να προβλεφθούν... «νέα ελάχιστα δικαιώματα» για τους εργαζόμενους. Η υπό διαμόρφωση και διαπραγμάτευση Πρόταση Οδηγίας πρόκειται να επικαιροποιήσει και να αντικαταστήσει την ισχύουσα Οδηγία «για τη γραπτή δήλωση» (91/533/EEC), βάσει της οποίας οι εργαζόμενοι έχουν το δικαίωμα να... ενημερώνονται γραπτώς για μια σειρά πτυχές της εργασιακής τους σχέσης.

Τη συζήτηση άνοιξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρουσιάζοντας σχετική Πρότασή της τον περασμένο Δεκέμβρη. Οι συζητήσεις συνεχίστηκαν τον Ιούνη στο Συμβούλιο Απασχόλησης και Κοινωνικής Πολιτικής (EPSCO), ενώ στη βάση της Πρότασης που διαμορφώθηκε θα ακολουθήσουν διαβουλεύσεις με το Ευρωκοινοβούλιο.

Η αναθεώρηση της ισχύουσας Οδηγίας εντάσσεται στην πορεία υλοποίησης του περιβόητου «Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων». Ειδικότερα, η Οδηγία σχετίζεται με την αρχή 5 του ΕΠΚΔ, για «ασφαλή και ευπροσάρμοστη απασχόληση», και την αρχή 7, που αφορά την «ενημέρωση για τους όρους απασχόλησης» και την «προστασία σε περίπτωση απολύσεων». Το περιεχόμενο της Οδηγίας, γύρω από την οποία διαβουλεύονται ευρωενωσιακά όργανα και επιτελεία, προσφέρει μία ακόμα απόδειξη για την αντιδραστική κατεύθυνση και το στόχο των μέτρων που δρομολογούνται στο πλαίσιο του πολυδιαφημισμένου Πυλώνα.

«Πλήρης ενημέρωση»... για τους όρους της δουλειάς - λάστιχο!

«Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με την Οδηγία για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας συγκαταλέγονται στις προτεραιότητες της αυστριακής Προεδρίας», αναφέρει στον ιστότοπό του το Συμβούλιο Απασχόλησης της ΕΕ (EPSCO), επισημαίνοντας πως η Πρόταση «θεσπίζει νέα ελάχιστα δικαιώματα για τους εργαζόμενους, στοχεύοντας ειδικά στις νέες επισφαλείς μορφές εργασίας».

Απέναντι στην ανάγκη των εργαζομένων για μόνιμη και σταθερή δουλειά με πλήρη δικαιώματα, η ΕΕ προσπαθεί να λανσάρει γαρνιρισμένο το φρούτο των... «νέων ελάχιστων δικαιωμάτων», απογειώνοντας μάλιστα την κοροϊδία με ασάφειες και σειρά από «εξαιρέσεις» ακόμα και σε αυτά τα περιβόητα «ελάχιστα δικαιώματα»!

«Οι νέες μορφές απασχόλησης συχνά δεν είναι τόσο σταθερές όσο οι παραδοσιακές εργασιακές σχέσεις και οδηγούν σε μειωμένη προβλεψιμότητα για τους εργαζόμενους, δημιουργώντας αβεβαιότητα ως προς τα ισχύοντα δικαιώματα και την κοινωνική προστασία», αναφέρει το Συμβούλιο στο κείμενο που υιοθέτησε. Διαστρεβλώνοντας και πάλι τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων, αναφέρει πως «στον εξελισσόμενο κόσμο της εργασίας υπάρχει αυξημένη ανάγκη για πλήρη ενημέρωση των εργαζομένων σχετικά με τις βασικές συνθήκες εργασίας τους, οι οποίες πρέπει να γίνονται γραπτώς και εγκαίρως».

Η «πλήρης ενημέρωση» δεν αφορά παρά τις αυτονόητες πληροφορίες για το εργασιακό καθεστώς κάτω από το οποίο καλείται ένας εργαζόμενος να δουλέψει: Τον τόπο εργασίας, τα καθήκοντα εργασίας, τη διάρκεια της απασχόλησης και άλλα παρόμοια. Η «ενημέρωση» αυτή βέβαια αποδεικνύεται ακόμα μεγαλύτερη κοροϊδία για τους εργαζόμενους που δουλεύουν με εργασιακές σχέσεις στις οποίες το ωράριο δεν είναι προκαθορισμένο αλλά διαμορφώνεται και μεταβάλλεται με βάση τις ανάγκες της εργοδοσίας. Για τους εργαζόμενους αυτούς το «δικαίωμα για μεγαλύτερη προβλεψιμότητα» περιορίζεται σε μέτρα όπως ο ορισμός ενός ελάχιστου διαστήματος ενημέρωσης πριν την έναρξη μιας βάρδιας, χωρίς καν το Συμβούλιο να προσδιορίζει τη διάρκεια του διαστήματος αυτού. Με άλλα λόγια, μεταφράζεται σε ενημέρωση για την επόμενη βάρδια λίγες ώρες πριν την έναρξή της, δίνοντας μια γεύση για τα «ελάχιστα δικαιώματα» που διαφημίζει η ΕΕ...

Στα ζητήματα για τα οποία πρέπει οι εργαζόμενοι να ενημερώνονται γραπτώς, περιλαμβάνεται και η ενδεχόμενη «δοκιμαστική περίοδος», όπως και η διάρκειά της. Το Συμβούλιο προκρίνει την ανάγκη η δοκιμαστική περίοδος να έχει «εύλογη διάρκεια», που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους 6 μήνες (άρθρο 7). Ωστόσο, δίνει τη δυνατότητα στα κράτη - μέλη να προβλέπουν δοκιμαστικές περιόδους μεγαλύτερης διάρκειας «στις περιπτώσεις που αυτό δικαιολογείται από τη φύση της απασχόλησης ή είναι προς το συμφέρον του εργαζόμενου»! Ετσι, πίσω από τα «ελάχιστα δικαιώματα» των εργαζομένων ξεπροβάλει το... δικαίωμα των εργοδοτών να επιβάλλουν «δοκιμαστικές περιόδους», δηλαδή να κρατούν σε ομηρία τους εργαζόμενους, καθώς και να επεκτείνουν τη διάρκεια της περιόδου αυτής στο όνομα της «φύσης της απασχόλησης».

Αλλο ένα «δικαίωμα» που προβλέπει η Πρόταση (άρθρο 8) είναι η δυνατότητα για «παράλληλη απασχόληση» ενός εργαζόμενου σε περισσότερους από έναν εργοδότες, με τον όρο ότι αυτή δεν θέτει σε κίνδυνο την «προστασία εταιρικών μυστικών» και δεν δημιουργεί «σύγκρουση συμφερόντων».

Αποκορύφωμα της κοροϊδίας αποτελεί το... δικαίωμα όσων δουλεύουν με «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις να αιτούνται τη «μετάβαση» σε θέση εργασίας με «πιο προβλέψιμες και ασφαλείς εργασιακές συνθήκες» (άρθρο 10) και να λαμβάνουν «γραπτή απάντηση» από τον εργοδότη αναφορικά με το αίτημά τους. Αφού λοιπόν ΕΕ, κυβερνήσεις και επιχειρηματικοί όμιλοι ξεγράφουν το δικαίωμα των εργαζομένων στη μόνιμη και σταθερή δουλειά, με μεγάλη γενναιοδωρία τους δίνουν το «δικαίωμα» για... αιτήσεις και «γραπτές απαντήσεις»!

Τέλος, στην Πρόταση περιλαμβάνεται (άρθρο 1) η δυνατότητα των κρατών - μελών «να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την παρούσα Οδηγία σε εργαζόμενους που έχουν σχέση εργασίας διάρκειας ίσης ή μικρότερης των 5 ωρών την εβδομάδα κατά μέσο όρο, σε περίοδο αναφοράς τεσσάρων εβδομάδων».

Με δεδομένα τα παραπάνω, η Πρόταση του Συμβουλίου έχει κιόλας πάρει τα εύσημα από τους επιχειρηματικούς ομίλους, με την ένωση των εργοδοτών «BusinessEurope» να χαιρετίζει τα «βήματα στην κατεύθυνση μιας πιο ρεαλιστικής προσέγγισης της κοινωνικής Ευρώπης»...

«Κατάλληλη πλαισίωση» για την απογείωση της «ευελιξίας»

Στην πραγματικότητα, βέβαια, αυτό που στερούνται οι εργαζόμενοι με «ευέλικτες» μορφές απασχόλησης δεν είναι η πληρέστερη και άμεση ενημέρωση για τους όρους εργασίας τους. Οσο αναλυτικά και έγκαιρα κι αν ενημερωθούν γύρω από αυτούς, το γεγονός ότι οι όροι αυτοί εντείνουν την εκμετάλλευση και τους στερούν μια σειρά εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα δεν αλλάζει.

Οι «ελαστικές» εργασιακές σχέσεις, μάλιστα, δεν εξαντλούνται πλέον στις γνωστές μορφές της μερικής απασχόλησης και της προσωρινής εργασίας, αλλά αφορούν ένα ολόκληρο ψηφιδωτό από εργασιακά καθεστώτα. Η «ενοικίαση» εργαζομένων, οι συμβάσεις «μηδενικών ωρών», τα «mini jobs» και τα «flexi jobs», η εργασία «on call», η δουλειά με «voucher», οι εργαζόμενοι μέσα από «ψηφιακές πλατφόρμες» (πληθεργασία), είναι μερικές χαρακτηριστικές ψηφίδες της συνολικής εικόνας της δουλειάς - λάστιχο.

Από τα εκατομμύρια των Ευρωπαίων εργαζομένων που δουλεύουν κάτω από ανάλογα καθεστώτα, πολλοί στερούνται την ασφάλιση, την επιδότηση όταν πετιούνται στην ανεργία, επιδόματα, άδειες και πάει λέγοντας. Δεν έχουν σταθερό ημερήσιο χρόνο δουλειάς, το ωράριό τους μπορεί να συρρικνώνεται ή να επιμηκύνεται ανάλογα με τις ανάγκες του εργοδότη, βρίσκονται συνεχώς σε επιφυλακή για το ενδεχόμενο να τους καλέσουν να δουλέψουν.

Τα «νέα ελάχιστα δικαιώματα» δεν έχουν στόχο να αλλάξουν το παραπάνω τοπίο, αλλά αντίθετα, όπως το ίδιο το Συμβούλιο εξηγεί, «να πλαισιώσουν κατάλληλα την ανάπτυξη νέων μορφών απασχόλησης». Η «ευελιξία» αναγνωρίζεται από την ΕΕ ως «κινητήρια δύναμη» για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της καπιταλιστικής οικονομίας, και έτσι, αναφερόμενο στις «νέες μορφές απασχόλησης», το Συμβούλιο ξεκαθαρίζει ότι πρόκειται για μορφές που «στήριξαν τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη της αγοράς εργασίας».

Επιπλέον, προσθέτει πως η «προώθηση της ασφάλειας και της προβλεψιμότητας στις εργασιακές σχέσεις» συμβάλλει στην «ανοδική σύγκλιση μεταξύ των κρατών - μελών και τη διατήρηση της προσαρμοστικότητας της αγοράς εργασίας».

Μια πιο σαφή εικόνα γύρω από το νόημα της «ανοδικής σύγκλισης» και της «προσαρμοστικότητας της αγοράς εργασίας» μπορεί κανείς να διαμορφώσει ανατρέχοντας στις εξαγγελίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον περασμένο Δεκέμβρη, όταν δηλαδή παρουσίασε την εν λόγω Πρόταση. «Η αυξημένη διαφάνεια και η προβλεψιμότητα θα ωφελήσουν τόσο τους εργαζομένους όσο και τις επιχειρήσεις», διαβεβαίωνε και εξηγούσε πως «οι νέοι κανόνες θα διαμορφώσουν ίσους όρους ανταγωνισμού για τις εταιρείες, έτσι ώστε οι εργοδότες να επωφελούνται από πιο θεμιτό ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά, με λιγότερα νομικά κενά». Η διαμόρφωση, δηλαδή, ενός πλέγματος «κοινών ελάχιστων κανόνων» αποτελεί μέρος της προσπάθειας για τη δημιουργίας μιας «εσωτερικής αγοράς» με όσο το δυνατόν πιο ομοιογενείς όρους, ώστε να ικανοποιείται το αίτημα των μονοπωλίων για περιορισμό των «στρεβλώσεων» στον ανταγωνισμό.

Το περιεχόμενο της προτεινόμενης Οδηγίας, τα επιχειρήματα για τη σκοπιμότητα των αλλαγών που φέρνει αλλά και τα εύσημα των επιχειρηματικών ομίλων αποδεικνύουν ότι οι διακηρύξεις για το «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο» και την «κοινωνική Ευρώπη» αποτελούν το περιτύλιγμα για την ένταση της αντεργατικής επίθεσης, που στόχο έχει το βάθεμα της εκμετάλλευσης, με γενίκευση της «ευελιξίας» στις εργασιακές σχέσεις.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ