Το δρόμο της ψήφισης παίρνει το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης για την Ανώτατη Εκπαίδευση, που, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, εισάγεται για συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής τη Δευτέρα 31 του Ιούλη. Συνοδευόμενο με διακηρύξεις για «απρόσκοπτη πρόσβαση στην εκπαίδευση σε όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από τις οικονομικές τους δυνατότητες» και «δημοκρατικό, αποτελεσματικό και ανοιχτό ως προς την κοινωνία τρόπο διοίκησης των ΑΕΙ», το σχέδιο νόμου δεν είναι ξεκομμένο από τη συνολική αστική στρατηγική η οποία βλέπει στην Ανώτατη Εκπαίδευση σημαντικό ρόλο στην αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

Το νομοσχέδιο παρουσιάζεται στην εισηγητική έκθεση σαν «μια ολοκληρωμένη θεσμική παρέμβαση στην οργάνωση των ΑΕΙ» με βασικούς άξονες την «εισαγωγή καινοτόμων διαδικασιών που στοχεύουν στην ακαδημαϊκή αναβάθμιση και την ανάδειξη του στρατηγικού ρόλου των ΑΕΙ», «ρυθμίσεις για την ενίσχυση της αντιπροσωπευτικότητας των οργάνων διοίκησης και την εμπέδωση της δημοκρατίας και του πλουραλισμού στα ΑΕΙ» και «μέτρα που προάγουν τη διοικητική ευελιξία και την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων των ΑΕΙ».

Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι δεν πρόκειται για το «νέο» που έρχεται να ξηλώσει προηγούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις, αλλά αντίθετα εξειδικεύει και διορθώνει πλευρές που αποδείχτηκαν αναποτελεσματικές στην υλοποίησης της στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Την ίδια στρατηγική υπηρετεί και η παρούσα κυβέρνηση. Αντίστοιχα, διατηρούνται και η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωση των Ιδρυμάτων, συνεχίζονται τα εμπόδια στις σπουδές για τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων.

Το πρώτο μέρος του νομοσχεδίου αφιερώνεται σε μεγάλο βαθμό στο ζήτημα της διοίκησης και στο κανονιστικό πλαίσιο αυτοδιοίκησης των Ιδρυμάτων. Σε ό,τι αφορά τη διοίκηση, οι ρυθμίσεις έρχονται να απαντήσουν σε μια σειρά αδυναμιών που έχουν εντοπίσει τα αστικά επιτελεία στη διοίκηση της εκπαίδευσης συνολικότερα και στην απαίτησή τους για σχήματα που πιο αποτελεσματικά θα συμβάλλουν στο ρόλο που αποδίδεται στην Ανώτατη Εκπαίδευση στη συνολική στρατηγική της ανάπτυξης, όπως αυτά την εννοούν.

Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και η θεσμοθέτηση των Ακαδημαϊκών Συμβουλίων Ανώτατης Εκπαίδευσης και Ερευνας που έρχονται να αντικαταστήσουν τα «δυσλειτουργικά» Συμβούλια Ιδρυμάτων, με στόχο τη σύνδεση της Ανώτατης Εκπαίδευσης με το αναπτυξιακό σχέδιο σε περιφερειακό επίπεδο.

Το σχέδιο νόμου, επεκτείνοντας τις ρυθμίσεις του νόμου Διαμαντοπούλου, συνεχίζει να προωθεί νέες μορφές διά βίου μάθησης. Ετσι, ορίζεται ότι τα Ιδρύματα μπορούν να διοργανώνουν διετή προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για αποφοίτους των Επαγγελματικών Λυκείων, ενώ προβλέπεται ότι με απόφαση του υπουργού Παιδείας, ύστερα από πρόταση της Συγκλήτου, ιδρύεται σε κάθε ΑΕΙ Κέντρο Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης.

Προβλέπεται, παράλληλα, ότι η επιτυχής ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου σπουδών, που οργανώνεται σε Τμήματα ΑΕΙ και διαρκεί κατ' ελάχιστον δέκα ακαδημαϊκά εξάμηνα (δηλαδή οι πενταετείς σχολές) σύμφωνα με το πρόγραμμα σπουδών, οδηγεί στην απονομή master.

Τα παραπάνω διευρύνουν το τοπίο διαβάθμισης των πτυχίων, ιδρυμάτων και αποφοίτων, με κανέναν όμως να μην είναι διασφαλισμένος στη ζούγκλα της αγοράς εργασίας.

Μέσα από το νομοσχέδιο, η κυβέρνηση διατηρώντας τη διάκριση πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης και επεκτείνοντάς την μέσα από τις διεργασίες που βρίσκονται αυτό το διάστημα σε εξέλιξη, προχωρά σε μετονομασία των οργάνων διοίκησης των ΤΕΙ κατ' αναλογία με τα πανεπιστήμια (π.χ. ο πρόεδρος του ΤΕΙ ονομάζεται πρύτανης, το Συμβούλιο του ΤΕΙ ονομάζεται Σύγκλητος κ.ο.κ).

Τέλος, με διακηρύξεις του τύπου «κανένας φοιτητής δεν θα αποκλείεται από τις μεταπτυχιακές σπουδές για οικονομικούς λόγους», γενικεύονται τα δίδακτρα και εισάγεται τελικά μια «απελευθερωμένη» αγορά μεταπτυχιακών στην οποία στην πραγματικότητα τα δίδακτρα γενικεύονται. Η απαλλαγή από τα τέλη φοίτησης με εισοδηματικά κριτήρια ενός μόνο ποσοστού των μεταπτυχιακών φοιτητών επιβεβαιώνει στην ουσία ότι τα μεταπτυχιακά θα είναι επί πληρωμή. Με τις όποιες εξαιρέσεις να αποτελούν τελικά κοροϊδία, αφού για τη συντριπτική τους πλειοψηφία στα παιδιά που βρίσκονται σε σημεία ακραίας φτώχειας (μόνο αυτά απαλλάσσει ουσιαστικά από τα δίδακτρα), οι ταξικοί φραγμοί δεν τους επιτρέπουν καν να φτάσουν σε προπτυχιακές σπουδές, πόσο μάλλον να συνεχίσουν σε μεταπτυχιακές...