Στους ευρωπαϊκούς «θεσμούς» έχουν διαβιβαστεί οι διατάξεις του νέου πτωχευτικού κώδικα, που προετοιμάζει η κυβέρνηση με στόχο τη συνολική διαχείριση της μάζας με τα «κόκκινα» δάνεια, συμπεριλαμβανομένων και των στεγαστικών δανείων για την πρώτη κατοικία. Σε αυτό το πλαίσιο, τα φυσικά πρόσωπα αποκτούν για πρώτη φορά την «πτωχευτική δυνατότητα», με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην πορεία κλιμάκωσης των πλειστηριασμών απέναντι στην πρώτη κατοικία και βέβαια στην κάθε είδους περιουσία της λαϊκής οικογένειας.

Σε γενικές γραμμές, μεταξύ άλλων, στον κώδικα θα προβλέπεται πλήρης ρευστοποίηση της περιουσίας του «οφειλέτη» προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των τραπεζών και άλλων πιστωτών, σε συνδυασμό με σειρά από διατάξεις με στόχο τη δραστική μείωση του ιδιωτικού χρέους και το «ξεσκαρτάρισμα» του επιχειρηματικού πεδίου. Σε αυτήν τη βάση και κάτω από τους λεόντειους όρους των τραπεζών και άλλων πιστωτών θα καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη λεγόμενη «δεύτερη ευκαιρία» σε μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Οπως λένε, ο οφειλέτης ...«απαλλαγμένος» από χρέη - λόγω πλειστηριασμών και τυχόν «κουρέματος» - θα έχει τη δυνατότητα επανόδου στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Μετά την κήρυξη της πτώχευσης και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας ο οφειλέτης θα μπορεί να έχει πρόσβαση μόνο σε τυχόν ποσά του εισοδήματός του, που καλύπτουν τις λεγόμενες «εύλογες δαπάνες διαβίωσης». Τυχόν άλλα εισοδήματα περιέρχονται στη λεγόμενη πτωχευτική περιουσία και βέβαια προορίζονται προς διανομή στους πιστωτές με βάση την κλίμακα κατάταξής τους.

Σε αυτό το φόντο, το προσχέδιο προβλέπει «εναλλακτικές» δυνατότητες, με λεόντειους όρους και προϋποθέσεις, μέσω διαφόρων μηχανισμών, όπως του κρατικού ή άλλου χαρακτήρα, διαχείρισης «κόκκινων» στεγαστικών δανείων, διμερών συμφωνιών αναδιάρθρωσης δανείων με τις τράπεζες. Στο ίδιο νομοθέτημα περιέχονται και οι διατάξεις που αφορούν το νέο εξωδικαστικό μηχανισμό, στον οποίο πέρα από τα επιχειρηματικά χρέη εντάσσονται και οι οφειλές φυσικών προσώπων, σε τράπεζες, στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Μεταξύ άλλων:

Προβλέπεται η πώληση και ενοικίαση του ακινήτου (sale and lease back) και μάλιστα με την ενεργοποίηση της σχετικής διαδικασίας από την τράπεζα, τα funds και άλλους πιστωτές. Σε αυτήν την περίπτωση, ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στον πιστωτή και στη συνέχεια μπορεί να έχει το δικαίωμα της διαμονής στην κατοικία του έναντι ενοικίου.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το προσχέδιο, η διάρκεια της μίσθωσης του ακινήτου ορίζεται στα 12 έτη και το ενοίκιο που θα καταβάλλεται στον φορέα διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων θα προσδιορίζεται με βάση την απόδοση που αντιστοιχεί προς το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο. Μετά την πάροδο 3ετίας ο μισθωτής θα μπορεί να ζητήσει τη μετατροπή της σύμβασης με την τράπεζα σε μίσθωση με δικαίωμα επαναγοράς και 20ετή διάρκεια.

Η περιουσία επανέρχεται στον αρχικό ιδιοκτήτη ή στους κληρονόμους τους εφόσον καταβληθεί το σύνολο των ενοικίων για ολόκληρο το προβλεπόμενο διάστημα. Παραπέρα, η τράπεζα έχει το ελεύθερο να καταγγείλει τη σύμβαση και βέβαια να προχωρήσει άμεσα σε πλειστηριασμό, σε περίπτωση που ο μισθωτής - πρώην ιδιοκτήτης δεν καταβάλει έγκαιρα 3 στη σειρά μηνιαία μισθώματα. Μετά από σχετική ειδοποίηση και με καταληκτική διορία ενός μήνα η καταγγελία επέρχεται αυτοδίκαια, σύμφωνα με τη σχετική διάταξη.

Παράλληλα, το Ελληνικό Δημόσιο, οι φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και οι τράπεζες μπορούν ως πιστωτές να κινήσουν τη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών και μάλιστα με προθεσμία αποδοχής από τους οφειλέτες μέχρι 30 μέρες.

Οπως προβλέπεται στο κυβερνητικό προσχέδιο, στις υπαγόμενες οφειλές υπάγονται οι ληξιπρόθεσμες υπέρ τρίτων, όπως των ΟΤΑ, που μεταβιβάστηκαν και εισπράττονται μέσω του φοροεισπρακτικού μηχανισμού.

Μεταξύ άλλων, ο οφειλέτης θα υποβάλει αναλυτική λίστα με όλα τα φυσικά πρόσωπα και φορείς που έχουν απαιτήσεις, τον πλήρη κατάλογο με τα περιουσιακά στοιχεία στην εκτιμώμενη εμπορική αξία τους, έτσι ώστε να προσδιορισθεί η αξία ρευστοποίησης κ.ά.

Τα σχετικά παζάρια περιλαμβάνουν και το ζήτημα της κρατικής επιδότησης δόσεων για «κόκκινα» δάνεια, καθώς και για εξυπηρετούμενα δάνεια πρώτης κατοικίας, με στόχο να μπει ανάχωμα στη διόγκωση της μάζας με τα «κόκκινα» δάνεια, που αναμένεται την επόμενη περίοδο. Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, το μεταβατικό καθεστώς κρατικής επιδότησης θα συνδυάζεται με σειρά από κριτήρια και προϋποθέσεις.

Θυμίζουμε ότι ο νέος πτωχευτικός κώδικας εντάσσεται στα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα της ενισχυμένης εποπτείας. Χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση του πρόσφατου Γιούρογκρουπ τονίζεται: «Καλούμε τις ελληνικές αρχές να προχωρήσουν αποφασιστικά (...) στη νομοθέτηση ενός αποτελεσματικού νέου πτωχευτικού κώδικα, στη διασφάλιση μίας κατάλληλης επιβολής των ενεχύρων και στην κατάργηση του τρέχοντος πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας στο τέλος Ιουλίου του 2020».