Την ερχόμενη Δευτέρα αναμένονται ανακοινώσεις σχετικά με την επαναλειτουργία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μετά από εισήγηση της επιστημονικής επιτροπής για την πανδημία του κορονοϊού.

Σε γονείς και εκπαιδευτικούς, όμως, διάχυτοι είναι ο φόβος και ο προβληματισμός για τους όρους με τους οποίους θα φοιτήσουν και πάλι οι μαθητές στα σχολεία, καθώς όπως έδειξε και η επαναλειτουργία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης τις προηγούμενες μέρες, η ευθύνη της κυβέρνησης δεν πήγε πολύ παραπέρα από τη διανομή ενός λίτρου αντισηπτικού για κάθε τάξη.

Σοβαρή ανησυχία εκφράζεται για το θέμα της καθαριότητας των σχολείων, αφού στους περισσότερους δήμους για να καλυφθούν οι ανάγκες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση αξιοποιείται το προσωπικό καθαριότητας από την Πρωτοβάθμια και από άλλες υπηρεσίες των δήμων.

Ερευνες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας φέρουν μεγάλο ποσοστό των γονιών να εμφανίζονται αρνητικοί να στείλουν τα παιδιά τους στα σχολεία για ένα μήνα, τον Ιούνη, αν τελικά ανοίξουν τα σχολεία, ενώ στη συζήτηση μπαίνουν έντονα και οι όροι επαναλειτουργίας των σχολείων από το Σεπτέμβρη, καθώς το πιθανότερο είναι να μην έχουμε ξεμπερδέψει μέχρι τότε με την πανδημία.

«Νερό στο μύλο» των παραπάνω έριξε και η τοποθέτηση της επιστημονικής επιτροπής για την πανδημία, την περασμένη βδομάδα, στην ενημέρωση των δημοσιογράφων, όπου από τον επικεφαλής της ειπώθηκε μεταξύ άλλων: «Ο,τι και αν εισηγηθεί η επιστημονική επιτροπή, ό,τι και να αποφασίσει η πολιτεία, την καλύτερη απόφαση για τα παιδιά τους θα την πάρουν στο οικογενειακό περιβάλλον οι δικοί τους άνθρωποι (...) με γνώμονα τι είναι καλύτερο για το παιδί τους»...

Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση επιστρατεύει για άλλη μια φορά την προσφιλή της - στην περίοδο της πανδημίας και όχι μόνο - «ατομική ευθύνη», πετώντας το μπαλάκι στον γονιό να αποφασίσει τι θα κάνει με το παιδί του σε περίπτωση που ξανανοίξουν τα Δημοτικά.

Λίγο - πολύ, με τον ίδιο τρόπο έχει λειτουργήσει η κυβέρνηση και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αρκεί να σκεφτούμε ότι σε αυτές τις νέες εντελώς διαφορετικές συνθήκες και τις αυξημένες ανάγκες που δημιουργούνται για τη λειτουργία της Εκπαίδευσης, η κυβέρνηση δεν έδωσε ούτε ένα ευρώ για την ενίσχυση των σχολείων!

Αντί να εξασφαλίσει τους όρους ασφαλούς φοίτησης όλων των μαθητών, όρισε ότι οι απουσίες δεν θα μετράνε (και μάλιστα σε μια διαδικασία που προχωράει παρακάτω η ύλη) και άφησε ουσιαστικά, γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές να εκτιμήσουν τι ρίσκα θα πάρουν... Να σφραγίσουν π.χ. ακατάλληλες αίθουσες και να τα βγάλουν πέρα με τις υπόλοιπες, να φτιάξουν πρόγραμμα όπως όπως, χωρίς καμιά πρόβλεψη για κάλυψη των κενών που δημιουργούνται από εκπαιδευτικούς που ανήκουν π.χ. στις ομάδες υψηλού κινδύνου, να εφοδιάζουν οι γονείς τα παιδιά τους με ατομικά μέσα προστασίας, να γίνονται οι ίδιοι «γιατροί» για να τους δίνουν οδηγίες και «ψυχολόγοι» για να τα στηρίζουν στη νέα κατάσταση στην οποία καλούνται να προσαρμοστούν.

Το ίδιο έργο ετοιμάζεται να παίξει τώρα η κυβέρνηση και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.

Στον αντίποδα όλων των παραπάνω, είναι αυτά που διεκδικούν σήμερα γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές. Είναι οι μόνιμοι διορισμοί όλων των αναπληρωτών που δουλεύουν εδώ και χρόνια στην Εκπαίδευση και επιπλέον εκπαιδευτικών όπου χρειάζεται, για να καλυφθούν πλήρως οι ανάγκες των σχολείων.

Είναι το να βρίσκονται όλοι οι αναγκαίοι εκπαιδευτικοί στις θέσεις τους. Γιατί αποτελεί μεγάλο ερώτημα, ειδικά για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, όπου ο δάσκαλος είναι ο κύριος εκπαιδευτικός της τάξης: Θα καλυφθούν άραγε τα κενά που θα προκύψουν σε ένα ενδεχόμενο άνοιγμα των Δημοτικών, για ένα μήνα, τον Ιούνη; Πολύ περισσότερο αυτό ισχύει για όλες τις βαθμίδες το Σεπτέμβρη που θα ανοίξουν τα σχολεία μετά από αυτήν την ιδιαίτερη σχολική χρονιά που τελειώνει τώρα.

Είναι κομβικής σημασίας να είναι όλοι οι εκπαιδευτικοί στις θέσεις τους από την πρώτη στιγμή και όχι να καλούνται τμηματικά αναπληρωτές μέχρι και το Γενάρη και να δημιουργούνται τεράστια κενά στην ύλη για τους μαθητές. Πόσο μάλλον που είναι αναγκαίο να υπάρξει από τώρα μέριμνα για την πλήρη και ουσιαστική αναπλήρωση της ύλης που χάθηκε από την καραντίνα και το κλείσιμο των σχολείων για όλους τους μαθητές. Να υπάρξουν επίσης από την πρώτη στιγμή επαναλειτουργίας των σχολείων Ενισχυτική Διδασκαλία και Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη για όλους τους μαθητές που το έχουν ανάγκη.

Και βέβαια, επειδή όλα δείχνουν πως δεν τελειώσαμε με τον κορονοϊό, εξίσου σημαντικά είναι και μια σειρά από μέτρα που θα εξασφαλίσουν την υγεία και την ασφάλεια των μαθητών και εκπαιδευτικών που θα ξαναβρεθούν στις σχολικές τάξεις και αυλές.

Είναι επιτακτική ανάγκη να μελετηθούν και να βρεθούν από τώρα λύσεις για σχολεία που λειτουργούν σε κοντέινερ ή σε υπόγειες αίθουσες που δεν αερίζονται, για σχολεία που οι αυλές τους είναι μικρές και οι μαθητές συνωστίζονται. Είναι ευθύνη της κυβέρνησης ΤΩΡΑ να εξασφαλίσει όλο το αναγκαίο μόνιμο προσωπικό καθαριότητας για όλα τα σχολεία.

Είναι ανάγκη σήμερα ο σχεδιασμός για την ανάπτυξη ενός δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που θα έχει συγκεκριμένη έκφραση στα σχολεία, με παρουσία και ελέγχους από νοσηλευτές και γιατρούς, ώστε να υπάρχει κατάλληλη επιστημονική πρόβλεψη σε κάθε χώρο και να επιλέγονται έγκαιρα ενδεδειγμένες μέθοδοι πρόληψης (μαζικά τεστ, θερμομετρήσεις), όπου χρειάζεται.

Τέτοια μέτρα θα καθησυχάσουν τους δικαιολογημένους προβληματισμούς γονιών και εκπαιδευτικών, τέτοια μέτρα θα εξασφαλίσουν την ασφαλή, αλλά και ισότιμη πρόσβαση όλων των μαθητών στη μορφωτική διαδικασία, με δεδομένο μάλιστα ότι ο κορονοϊός ήρθε για να μείνει, σύμφωνα με τους ειδικούς, και με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα συνεχίσει να επηρεάζει από το Σεπτέμβρη την εκπαιδευτική διαδικασία και να απασχολεί γονείς και εκπαιδευτικούς.

Απέναντι σ' αυτήν την κατάσταση, γίνεται καλύτερα κατανοητό ότι με την «ατομική ευθύνη» δεν μπορεί να εξασφαλιστεί καμιά ισοτιμία σε μια ταξική κοινωνία. Κι αυτό μπορούν να το αντιληφθούν σήμερα από την εμπειρία τους και στην περίοδο της καραντίνας γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές, καθώς η πολιτεία δεν τους εξασφάλισε π.χ. ούτε τα ελάχιστα μέσα για την ισότιμη πρόσβαση στην τηλεκπαίδευση.

Αποτέλεσμα ήταν μέρος των εκπαιδευτικών να μη συμμετάσχει καν στη διαδικασία της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης, ενώ και η συμμετοχή των μαθητών στις ψηφιακές τάξεις της σύγχρονης τηλεκπαίδευσης συχνά δεν ξεπερνούσε το 50% του συνόλου της κανονικής τάξης. Ομως, η εικόνα δεν είναι ίδια στην ιδιωτική Εκπαίδευση (σχολεία, φροντιστήρια), όπου η συμμετοχή ήταν πολύ μεγαλύτερη...

Επιπλέον, γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές καταλαβαίνουν από την εμπειρία τους πλέον ότι οι ρυθμοί της τηλεκπαίδευσης (παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των εκπαιδευτικών που ρίχτηκαν σ' αυτήν τη μάχη χωρίς καμιά ουσιαστική στήριξη και επιμόρφωση) αντικειμενικά δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να πλησιάσουν αυτούς της διά ζώσης διδασκαλίας.

Και, αντίστοιχα, τα αποτελέσματα της τηλεκπαίδευσης δεν είναι συγκρίσιμα με αυτά που προκύπτουν όταν συνυπάρχουν μαθητές και εκπαιδευτικός στη σχολική αίθουσα.

Τα κενά και οι ελλείψεις που δημιουργούνται στους μαθητές από αυτές τις συνθήκες είναι μεγάλα, ακόμα κι αν δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά. Σε πρόσφατο άρθρο του «Economist», που παραθέτει στοιχεία για διάφορες χώρες την περίοδο της καραντίνας, σημειώνεται ότι «το κλείσιμο (σ.σ. των σχολείων) επηρεάζει ιδιαίτερα τους φτωχότερους και τους νεότερους μαθητές (...) Και αν η μάθηση των οκτάχρονων σταματήσει μέχρι το φθινόπωρο, όπως θα ισχύει για μερικούς, θα έχουν κενό στα μαθηματικά σχεδόν ενός έτους, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις». Ενώ αντίστοιχα υπολογίζεται ότι σοβαρά κενά θα δημιουργηθούν και στη γλώσσα και τη σχέση των μικρότερων παιδιών με την ανάγνωση γενικότερα.

Γίνεται εύκολα δε κατανοητό ότι οι απώλειες αυτές δεν ισοκατανέμονται για όλους, αλλά είναι ταξικά προσδιορισμένες και βαραίνουν περισσότερο τα παιδιά των φτωχότερων οικονομικά στρωμάτων.

Στο παραπάνω άρθρο του «Economist» δίνονται μεταξύ άλλων τα εξής παραδείγματα: «Στη Βρετανία περισσότεροι από τους μισούς μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία συμμετέχουν σε καθημερινές διαδικτυακές τάξεις, σε σύγκριση με έναν στους πέντε συνομηλίκους τους σε δημόσια σχολεία, σύμφωνα με το φιλανθρωπικό ίδρυμα Sutton Trust. Τις πρώτες βδομάδες του κλεισίματος, ορισμένα αμερικανικά σχολεία ανέφεραν ότι πάνω από το ένα τρίτο των μαθητών τους δεν είχαν καν συνδεθεί στο σχολικό σύστημα, πόσο μάλλον παρακολούθησαν μαθήματα. Στο μεταξύ, ελίτ σχολεία αναφέρουν σχεδόν πλήρη παρακολούθηση και οι πλούσιοι έχουν προσλάβει καθηγητές ως ιδιωτικούς δασκάλους πλήρους απασχόλησης».

Με άλλα λόγια, το κλείσιμο των σχολείων και οι συνθήκες που δημιουργήθηκαν διόγκωσαν τις ταξικές ανισότητες που ήδη υπάρχουν στην καπιταλιστική κοινωνία σε σχέση και με την πρόσβαση των παιδιών στη γνώση.

Γι' αυτό και η επαναλειτουργία των σχολείων πρέπει να γίνει με όλους εκείνους τους όρους και τις προϋποθέσεις για την ασφάλεια των παιδιών και την ανακούφιση των λαϊκών οικογενειών που πλήττονται περισσότερο, σε συνθήκες μάλιστα νέας καπιταλιστικής κρίσης.

Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να πετάει το μπαλάκι των αποφάσεων στους γονείς, ας εξασφαλίσει αυτά που ζητούν εκπαιδευτικοί και γονείς, μέσα από τα σωματεία και τους συλλόγους τους και που τα έχει εκφράσει η Ανώτατη Συνομοσπονδία Γονέων Μαθητών Ελλάδας (ΑΣΓΜΕ) και με πρόσφατη ανακοίνωσή της με αφορμή τη συζήτηση για την επαναλειτουργία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, στην οποία μεταξύ άλλων επισημαίνει: «Το καλύτερο για κάθε γονιό είναι να βλέπει το παιδί του να μορφώνεται ολόπλευρα μέσα σε ένα υγιές και ασφαλές σχολικό περιβάλλον. Να βλέπει το παιδί του χαρούμενο από τη γνώση και την κοινωνικοποίηση που του προσφέρει το σχολείο. Να βλέπει το παιδί του να κατακτά τη γνώση σε ένα σχολείο που δεν στερείται σε εκπαιδευτικούς, υποδομές, καθαριότητα, εργαστήρια».