ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 23 Απρίλη 1997
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Πριν τριάντα χρόνια

Τριάντα χρόνια πέρασαν από τότε, που το πραξικόπημα της 21ης Απρίλη 1967 σημάδεψε την ιστορία της χώρας μας και επέβαλε την πιο βάρβαρη στρατιωτικοφασιστική δικτατορία στη χώρα - που την προετοίμασαν και τη θρόνιασαν 7 ολόκληρα χρόνια στις πλάτες του λαού μας οι Αμερικάνοι, το παλάτι και η ξενόδουλη αστική τάξη.

Η δικτατορία των "συνταγματαρχών" δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Οργανώθηκε και στηρίχτηκε από την ντόπια οικονομική ολιγαρχία και τον αμερικανοΝΑΤΟικό παράγοντα.

Τα μηνύματα για τον ερχομό της δικτατορίας είχαν αρχίσει να πυκνώνουν πριν την επιβολή της. Ποιο ήταν το στίγμα εκείνων των ημερών;

Στις βουλευτικές εκλογές του 1963, του Φλεβάρη του 1964 και σε συνέχεια στις Δημοτικές και Κοινοτικές Εκλογές, τον Ιούλη του 1964, η ΕΔΑ παρουσιάζει μια σοβαρή άνοδο. Στην εξουσία, ήρθε η Ενωση Κέντρου, με πρωθυπουργό τον Γ. Παπανδρέου. Η πραγματική εξουσία παρέμεινε στα χέρια της αντίδρασης, του παλατιού, της στρατοκρατίας και των Αμερικάνων. Ο μηχανισμός και οι δομές του κράτους διατηρήθηκαν ανέπαφοι.

Η ΚΕ του ΚΚΕ, μετά τις εκλογές του '64, καθόρισε τη στάση του Κόμματός μας απέναντι στην κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου. "Υποστήριξη κάθε θετικού μέτρου της, κριτική των υποχωρήσεών της και οργάνωση της πάλης του λαού για τα ζητήματά του". Αυτή η στάση δημιούργησε σύγχυση. Δεν έδινε το σωστό προσανατολισμό σχετικά με το ρόλο της Ενωσης Κέντρου. Με τη δουλιά των κομμουνιστών, το λαϊκό μαζικό κίνημα αναπτύχθηκε σοβαρά. Εχουμε ένα απεργιακό κίνημα που το 1966 αγκάλιασε 1.500.000 εργαζόμενους και στο πρώτο 3μηνο του 1967 έφθασε τις 700.000. Οργανώνονται οι μαζικές Μαραθώνιες Πορείες Ειρήνης εκατοντάδων χιλιάδων λαού. Η άνοδος των λαϊκών αγώνων και η ανάπτυξη της δράσης των δημοκρατικών δυνάμεων στα χρόνια 1962 - 1963 κορυφώθηκαν με τη μεγαλειώδη εκδήλωση των 500.000 λαού στην κηδεία του Γρ. Λαμπράκη, βουλευτή της ΕΔΑ και αντιπροέδρου της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη, που δολοφονήθηκε από το "υπερκράτος" της ΚΥΠ, των Αμερικανών και του παλατιού.

Η αντίδραση αντεπιτίθεται

Οι αντιδραστικές δυνάμεις, η Δεξιά, το παλάτι και οι Αμερικάνοι, βλέποντας τη σοβαρή άνοδο του λαϊκού κινήματος και φυσικά ενθαρρημένες από τη διμέτωπη πολιτική της Ενωσης Κέντρου, άρχισαν να ετοιμάζουν την αντεπίθεσή τους.

Εχουμε χαρακτηριστικές ενέργειες που έδειχναν πώς προωθούνταν τα στοιχεία για την επιβολή της δικτατορίας. Εχουμε την εμφάνιση του ΙΔΕΑ, του "Ασπίδα", τις προβοκάτσιες στο Γοργοπόταμο, στον Εβρο, με κορύφωμα το παλατιανό ιουλιανό πραξικόπημα, στις 15.7.65, που οργανώθηκε με την υποστήριξη των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών.

Σ' αυτό το πραξικόπημα αντιπαρατάχτηκε ένα μεγαλειώδες πανδημοκρατικό κίνημα των 70 ημερών, με αποκορύφωμα τη γιγαντιαία πολιτική απεργία της 27.7.65.

Λόγω, όμως, των ταλαντεύσεων της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΔΑ, αυτό το λαϊκό κίνημα τελικά αποδυναμώθηκε και δεν μπόρεσε να ανατρέψει το παλατιανό πραξικόπημα, που, τελικά, άνοιξε το δρόμο για τη χούντα των συνταγματαρχών. Οι δυνάμεις της ντόπιας και ξένης αντίδρασης προσανατολίζονται καθαρά πλέον προς ανοιχτή φασιστική δικτατορία.

Το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ σημείωσε "πως αν είχε συνειδητοποιηθεί ο κίνδυνος της δικτατορίας θα ήταν δυνατό, αν όχι να ματαιωθεί το πραξικόπημα, τουλάχιστον, να προβληθεί αντίσταση σ' αυτό και, στη χειρότερη περίπτωση, να δημιουργηθούν συνθήκες για τη συνέχιση από καλύτερες θέσεις της αντιδικτατορικής πάλης".

Επεσήμανε τον υπονομευτικό ρόλο των ηγετών της αναθεωρητικής ομάδας, που εκδηλώνονται με τον λεγκαλισμό, την υποτίμηση της εξωκοινοβουλευτικής δράσης, τον ευνουχισμό των αγώνων της εργατικής τάξης, την πολιτική της ουράς απέναντι στην Ενωση Κέντρου. Η ηγεσία της Ενωσης Κέντρου, που αποπροσανατόλιζε το λαό με τα "δημοκρατικά" της κηρύγματα, έχει τεράστιες ευθύνες για την πολιτική των υποχωρήσεων και των συμβιβασμών απέναντι στο παλάτι και τους Αμερικάνους. Με την εμμονή της στο διμέτωπο και το δικομματισμό διευκόλυνε στην πράξη την προετοιμασία του χουντικού πραξικοπήματος. Ο Γ. Παπανδρέου, με κάθε τρόπο, φανέρωνε το μίσος ενάντια στο προοδευτικό κίνημα και κυρίως ενάντια στους κομμουνιστές.

Στις 19.10.1949, σε ένα γιορταστικό δείπνο είπε, μεταξύ των άλλων: "Οι ηγέτες και τα κύρια στελέχη του κομμουνισμού ουδέποτε θα αμνηστευθούν. Οχι μόνο δεν είναι πολίται, αλλά δεν είναι Ελληνες, δεν έχουν θέση κάτω από τον ουρανό μας. Δι' αυτούς υπάρχουν οι στέπες και είναι τέλος η αναγνώριση του ΚΚΕ ως νόμιμου πολιτικού κόμματος. Η διαφωνία μας είναι απόλυτος. Πρώτο διά λόγους ηθικούς και ψυχολογικούς, είναι τόση η προδοσία, τόσο το έγκλημα και τόσαι αι καταστροφαί, ώστε είναι ηθικώς, ιστορικώς αδύνατον να αναγνωρισθεί ως νόμιμον το ΚΚΕ".

Η διάλυση και η μακρόχρονη απουσία των κομματικών οργανώσεων είχε σοβαρότατες συνέπειες σ' όλους τους τομείς δράσης του Κόμματος.

Εξασθένησαν οι κομματικές αρετές, μειώθηκε η κομματικότητα, το πνεύμα ευθύνης, χαλάρωσε η κομματική πειθαρχία και διευκολύνθηκε η ανάπτυξη αναθεωρητικών και άλλων οπορτουνιστικών αντιλήψεων.

Πληροφορίες διάφορες φθάνουν στην ΕΔΑ, που μιλούν για κινήσεις αξιωματικών, που δυστυχώς δε λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Η οργάνωση της ΕΔΑ Αθήνας είχε ετοιμάσει σχέδιο για την αντιμετώπισηενδεχόμενης δικτατορίας. Δεν μπόρεσε, όμως, να μπει σ' εφαρμογή και ασφαλώς δεν είναι άσχετο αυτό, με τις απόψεις στελεχών της ηγεσίας της ΕΔΑ, ότι δεν υπήρχε δυνατότητα των αντιδραστικών δυνάμεων να προχωρήσουν σε εκτροπή. Απόψεις απόλυτα λαθεμένες, γιατί οι εξελίξεις στη χώρα μας πριν τη χούντα απαιτούσαν μέτρα αντιμετώπισης. Το αποτέλεσμα ήταν να μην παρθούν ούτε τα στοιχειώδη μέτρα σχεδόν από το σύνολο των στελεχών του Κόμματος και της ΕΔΑ.

Από την άλλη, οι αντιδραστικές δυνάμεις προετοιμάζονταν πυρετωδώς. Πληροφορίες ανέφεραν πως υπήρχε σχέδιο προετοιμασίας από τις 17.4 και συγκεκριμένα ο διοικητής της μοίρας καταδρομών του Διόνυσου καθόρισε το σχέδιο δράσης ενός τομέα που του είχαν αναθέσει, την κατάληψη των τηλεφωνικών κέντρων του ΟΤΕ, όπως και έγινε.

Στις 21.4.67 κηρύσσεται η δικτατορία και αξίζει να σημειώσουμε πως στην "Αυγή" στις 21.4 υπήρχε άρθρο ανώτατου στελέχους της ΕΔΑ, με τίτλο "Γιατί δεν μπορεί να γίνει δικτατορία στην Ελλάδα".

Οργανώνεται η αντίσταση

Αμέσως με την κήρυξη της δικτατορίας, ορισμένα στελέχη του Κόμματος στην ΕΔΑ που δεν μπόρεσε η χούντα να μας συλλάβει, μπορέσαμε να βρεθούμε, να ανταλλάξουμε σκέψεις και να προχωρήσουμε στους πρώτους πυρήνες κομματικών οργανώσεων. Πράγματι, συγκροτούμε το Γραφείο της ΚΟΑ του ΚΚΕ, με γραμματέα τον γράφοντα.

Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε. Με βάση την απόφαση της 11ης Ολομέλειας του ΚΚΕ, στην Κομματική Οργάνωση αποφασίστηκε επίσης, να προχωρήσουμε στην έκδοση της "Αδούλωτης Αθήνας", ως οργάνου της ΚΟΑ του ΚΚΕ. Η έκδοση αυτή συνέβαλε σοβαρά στην ανάπτυξη της αντιδικτατορικής πάλης, ειδικά στην Αθήνα. Δημιουργήσαμε εκδοτικό και κυκλοφοριακό μηχανισμό. Από τις πρώτες μέρες της δικτατορίας, κυκλοφορήσαμε χειρόγραφα τρικ στην αρχή, με στάμπες αργότερα, πολυγραφημένα κλπ. Συνθήματα στους τοίχους, τοποθέτηση μαγνητοφώνων σε καίρια σημεία της Αθήνας.

Την πρώτη περίοδο, η αντίσταση του λαού εκφράστηκε με στοιχειώδεις μορφές, με διαβήματα και υπομνήματα. Κηρύχτηκε στάση εργασίας, πρώτες απεργίες, όπως η απεργία των ταξιτζήδων Αθήνας - Πειραιά (1967), η απεργία των τυπογράφων "Ακρόπολις" και άλλες μικρότερες. Η αντιδικτατορική δράση του λαού, με κύριο καθοδηγητή το ΚΚΕ, προχωρά και συνεχίζεται σ' όλη την περίοδο της φασιστικής δικτατορίας.

Η "Ελευθεροτυπία", της 14.4.97, αναφέρει ποιες οργανώσεις έκαναν αντίσταση κατά της δικτατορίας: ΠΑΚ: 17,3, ΚΚΕ: 3,5. Ρωτώ από πού άντλησαν αυτά τα στοιχεία; Εγώ δεν αρνούμαι τη συμμετοχή και άλλων δημοκρατικών προοδευτικών δυνάμεων, που έπαιξαν ένα ρόλο ενάντια στη λαομίσητη δικτατορία, αλλά από πού βρίσκουν αυτά τα ποσοστά. Σημειώνω πως οι συλλήψεις στην περίοδο της 7χρονης δικτατορίας έφτασαν τις 13.000, κλήθηκαν στα αστυνομικά τμήματα για αναγνώριση και ανακρίθηκαν περίπου 80.000. Αυτοί φυσικά, με βάση τους περίφημους φακέλους της Ασφάλειας που στη μεγάλη τους πλειοψηφία ήταν κομμουνιστές. Κρατήθηκαν στις φυλακές και εξορίες πάνω από 3.000, που το 90% ήταν κομμουνιστές. Αυτά είναι τα επίσημα στοιχεία και όχι στοιχεία τύπου γκάλοπ. Η πραγματικότητα λέει ότι το ΚΚΕ στην περίοδο της 7χρονης δικτατορίας έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην οργάνωση και καθοδήγηση των αντιδικτατορικών δυνάμεων. Οπως κάνει και σήμερα στην πάλη των λαϊκών δυνάμεων ενάντια στη "νέα τάξη πραγμάτων".

Νίκος ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ

"ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ"
Κυριαρχούν και σήμερα πολλές επιλογές της χούντας

Σε ανακοίνωσή της για την 30ή επέτειο της εγκαθίδρυσης της χούντας, η "Αγωνιστική Συνεργασία για την Αθήνα" καυτηριάζει το γεγονός ότι βασικές επιλογές της χούντας, όπως το ηλεκτρονικό φακέλωμα, το τέρας της πολεοδομικής αυθαιρεσίας και η καταστροφή του περιβάλλοντος, αποτελούν βασικές πολιτικές επιλογές και σημερινών κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων.

Συγκεκριμένα, στην ανακοίνωση αναφέρεται:

"Η 30ή επέτειος του πραξικοπήματος της 21ης Απρίλη 1967 πρέπει να προβληματίσει βαθύτερα όσους επιδίδονται με ευκολία σε επετειακές δηλώσεις και ανώδυνες καταδίκες. Σήμερα βασικές επιλογές της χούντας αποτελούν πολιτικές επιλογές, για τις οποίες σεμνύνονται οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις! Ετσι π.χ.:

1. Ο νόμος για το ηλεκτρονικό φακέλωμα και η επερχόμενη Συνθήκη Σένγκεν ολοκληρώνουν και περιβάλλουν με δημοκρατικό μανδύα το έργο που άρχισε η χούντα με την προμήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών (των τελειότερων της εποχής) για τις ανάγκες των υπηρεσιών ασφάλειας.

2. Το ν.δ. 1003/71 περί ενεργού πολεοδομίας, που πρόβλεψε ιδιωτική πολεοδόμηση από το μεγάλο κεφάλαιο, παρουσιάζεται σήμερα ως κορυφαία πολιτική επιλογή των κυρίαρχων πολιτικών δυνάμεων.

3. Το αεροδρόμιο των Σπάτων, που αποτελεί καταστροφή για το φυσικό, αλλά και το πολιτιστικό περιβάλλον, άρχισε από τη χούντα και σήμερα γίνεται πραγματικότητα.

4. Ο α.ν. 345/68, που αύξησε τους συντελεστές δόμησης και κατέστρεψε τα προάστια και τα χωριά, εξακολουθεί να ισχύει, με κάποιες μειώσεις των συντελεστών. Δεν πρέπει, εξάλλου, να ξεχνάμε ότι αν και το Μουσείο Πασά που κτίστηκε επί χούντας σε κοινόχρηστο χώρο πρασίνου κατεδαφίστηκε με την αποκατάσταση της δημοκρατίας, σήμερα η καταστροφή κοινόχρηστου πρασίνου και χώρου ιστορικής μνήμης για την επέκταση του Μεγάρου Μουσικής, προβάλλεται από τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις ως κατόρθωμα συγκρίσιμο με τον Παρθενώνα".

Και η ανακοίνωση κλείνει με την επισήμανση ότι η δημοκρατία βάζει, πάνω από όλα, την προστασία και την αξία του ανθρώπου. Σημειώνει χαρακτηριστικά:"Ακρογωνιαίος λίθος της Δημοκρατίας είναι η προστασία και η ανάδειξη της αξίας του ανθρώπου. Πέρα από τις πολιτικές ελευθερίες που αποκαταστάθηκαν με την πτώση της δικτατορίας, μένει για κατάκτηση η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Αλλωστε, δημοκρατία δεν είναι μόνο το δικαίωμα να διαμαρτύρεσαι, αλλά και το να έχεις όσο γίνεται λιγότερους λόγους γι' αυτό".

"Αδούλωτη Αθήνα". Κυκλοφόρησε στη διάρκεια της δικτατορίας ως όργανο της ΚΟΑ του ΚΚΕ (από το βιβλίο του Γιώργη Μωραϊτη "Κόντρα στη Χούντα")



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ