Στο πάνελ της εκδήλωσης (από αριστερά) η Σεμίνα Διγενή, η Νίκη Τσιριγώτη και η Μαρία Βουλβούλη

Η Σεμίνα Διγενή, δημοσιογράφος - συγγραφέας, στην παρέμβασή της σημείωσε ότι δικαίωμα στην τέχνη και τον πολιτισμό έχουν όλοι, ωστόσο «η ουσιαστική ενασχόληση με τον πολιτισμό προϋποθέτει να έχεις δουλειά, το σπίτι σου να έχει ρεύμα και νερό, τα μέλη της οικογένειάς σου φαγητό, αλλά και ικανοποιητικές παροχές σε Παιδεία, Υγεία, Πρόνοια. Ολα αυτά δηλαδή που αυτές τις εποχές στερείται μεγάλο τμήμα του λαού. Σαν κρατικός ή θεσμικός παράγοντας, κοροϊδεύεις τον κόσμο αν λες πως ασχολείσαι διακαώς με τον πολιτισμό και τις τέχνες, αλλά την ίδια στιγμή αδιαφορείς για τη ζωή που περνούν τα λαϊκά στρώματα και δεν προσπαθείς με τις πολιτικές σου θέσεις να συμβάλεις στη βελτίωσή της».

Στο έργο, δηλαδή, σκιαγραφείται ο ιδεατός κόσμος του δημιουργού, και αυτό το γεγονός από μόνο του εμπεριέχει πολιτική ουσία και άποψη. Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ είχε πει - και αξίζει να το θυμόμαστε - πως "για την τέχνη, το να είναι κανείς απολίτικος σημαίνει ότι έχει διαλέξει το στρατόπεδο αυτών που κρατούν τα ηνία της εξουσίας". Το μεγαλύτερο ηθικό και κοινωνικό χρέος της πνευματικής ηγεσίας είναι να αναδείξει με το έργο της ότι αυτή η αθλιότητα, που βιώνουμε σ' αυτούς τους καιρούς, δεν είναι μοιραία ούτε αναπόφευκτη και ότι μπορεί να ανατραπεί προς όφελος του κοινωνικού συνόλου».

«Πολιτισμός, ένας συνεχής αγώνας του ανθρώπου να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσής του και να καλλιεργήσει το πνεύμα του στον υλικό, πνευματικό και ηθικό τομέα», σημείωσε η Μαρία Αϊβαλιώτη, σκηνοθέτης. Στάθηκε ακόμα στο ότι οι Ελληνες καλλιτέχνες έχουν να αντιμετωπίσουν την εισβολή των μονοπωλίων στο χώρο του πολιτισμού, τονίζοντας: «Ποιος καλλιτέχνης δημιουργός θα μπορεί να υπερασπίζεται την ποιότητα του έργου του, μα και τον ίδιο τον εαυτό του, από τις παραχωρήσεις και τους συμβιβασμούς που η ανάγκη για επιβίωση θα του επιβάλει, όταν η ανεργία και η υποαπασχόληση θα αποτελούν τη μοναδική πραγματικότητα;».

Η Μυρσίνη Κουτσκουδή και η Στρατούλα Χιώτη

Λίγο κρατούσε, διότι δεν υπήρχε στήριξη από κρατικούς φορείς. Ηταν δύσκολα εγχειρήματα αυτά, καθώς οι πόροι ήταν σχεδόν ανύπαρκτοι, μηδαμινοί. Οι χώροι ήταν κρύοι, ακατάλληλοι, χωρίς τις απαραίτητες υποδομές που απαιτούνται για τέτοιες δραστηριότητες. Πώς να λειτουργήσει; Επρεπε να πηγαίνω στη Μυτιλήνη και στην Αγιάσο για να κάνω αυτό που αγαπούσα, όχι μόνο εγώ αλλά και πολλά άλλα παιδιά. Να πληρώνουν δίδακτρα οι γονείς μου και υλικά».

Η Μαρία Γκαρτζοπούλου, καθηγήτρια στο Μουσικό Λύκειο Μυτιλήνης, αναφέρθηκε διεξοδικά στην κατάσταση που επικρατεί στο Μουσικό Σχολείο της Μυτιλήνης, αναδεικνύοντας παράλληλα και τις ευθύνες της δημοτικής αρχής. «Για αυτούς το Μουσικό Σχολείο ήταν και είναι ένας πολυέξοδος και άνευ ουσίας μπελάς. Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση πρώην αντιδημάρχου και πρώην περιφερειακού διευθυντή Εκπαίδευσης, πως στο Μουσικό Σχολείο διδάσκονται όργανα που οχλούν, γι' αυτόν το λόγο πρέπει να πάψουν να διδάσκονται.

Ο δήμος Λέσβου έχει το "προνόμιο" να είναι ο μοναδικός δήμος στην Ελλάδα στον οποίο το Μουσικό Σχολείο συστεγάζεται με ένα άλλο γενικό σχολείο, με τα μουσικά μαθήματα - αλλά καμιά φορά και μαθήματα Γενικής Παιδείας, μαθήματα Κατεύθυνσης και πανελλαδικώς εξεταζόμενα - να διδάσκονται... όπου υπάρχει χώρος! Σε διαδρόμους, τουαλέτες, στο προαύλιο αν ο καιρός το επιτρέπει, στο γραφείο των καθηγητών, σε κάποια εσοχή του κτιρίου, παίζοντας όσο το δυνατόν πιο ...αθόρυβα (!) για να μην ενοχλούμε το συστεγαζόμενο σχολείο, σε κακοκατασκευασμένα λυόμενα, που πλημμυρίζουν από νερά και λάσπη όταν βρέχει και με θερμοκρασίες 4-5 βαθμούς Κελσίου».

Προφορική παρέμβαση έκανε και ο Αργύρης Χατζημαλής, χοροδιδάσκαλος, που με ιδιαίτερα εύστοχο τρόπο κατέθεσε τις δυσκολίες που συναντούν όσοι ασχολούνται με το χορό στο νησί, αλλά και την παντελή έλλειψη πρόνοιας για τη διαφύλαξη και τη γνωριμία με το πλατύτερο κοινό των παραδοσιακών ενδυμάτων της Λέσβου.

Η Νίκη Τσιριγώτη, υποψήφια δήμαρχος Μυτιλήνης, σημείωσε μεταξύ άλλων: «Στο όνομα του "δεν υπάρχουν λεφτά και προσωπικό", που χρησιμοποιείται συχνά σαν άλλοθι, συνειδητά έχουν κλείσει ή απαξιωθεί όλες οι εγκαταστάσεις και οι δομές Πολιτισμού. Ομως την ίδια στιγμή στο δήμο προϋπολογίστηκαν για παράδειγμα και διατέθηκαν κονδύλια ύψους 80.000 ευρώ για αδελφοποίηση με δήμο άλλης χώρας, αδελφοποίηση επιχειρηματικών συμφερόντων που καμία σχέση δεν έχει με τη φιλία των λαών, κονδύλια ύψους 64.000 ευρώ για την υποβολή φακέλου για τη διεκδίκηση του τίτλου της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2021, κονδύλια ύψους 15.000 ευρώ και βάλε για ρεκλάμες και άλλα τόσα πολλαπλάσια για φιέστες για τον τουρισμό, καθώς και πολλά άλλα, γνωστά στον λεσβιακό λαό, που απέχουν πολύ από τις πραγματικές ανάγκες του.

Σε ένα νησί δεκάδων χιλιάδων ψυχών, ο Πολιτισμός θα μπορούσε να είναι μια μορφή πίεσης, διεκδικήσεων και δημιουργίας. Σε τούτο τον τόπο δεν αρκεί στο όνομα του Πολιτισμού να φέρεις μόνο "υπέρλαμπρα άστρα" του τραγουδιού για μια συναυλία, και μάλιστα με πανάκριβο εισιτήριο.

Για να γίνει πράξη το σύνθημα της εκδήλωσης "Πολιτισμός για όλους - Πολιτισμός παντού", θέλει άλλα πράγματα. Θέλει βοήθεια και υποδομές από το κράτος σε αναβαθμισμένες κτιριακές εγκαταστάσεις, θέλει συλλογική αξιοποίηση του πλούτου μας. Θέλει δημοτικό κινηματογράφο, δασκάλους μουσικής και θεάτρου, και φυσικά να καλύψεις τις ανάγκες για δημιουργία στους ντόπιους. Θέλει θεατρικό εργαστήρι, στέκια πολιτισμού, εργαστήρια λαϊκής τέχνης, δημοτικό ωδείο, φιλαρμονικές και χορωδίες.

Θέλει Δημοτική Βιβλιοθήκη που να αναδεικνύει την τοπική δημιουργία και συγγραφή, να φέρνει το παιδί κοντά στο βιβλίο, με εκδηλώσεις για κάθε ηλικία, θέλει Δημοτική Πινακοθήκη που δεν θα εκθέτει απλά δημιουργίες, αλλά θα λειτουργεί εργαστήρια για παιδιά και νέους καλλιτέχνες. Θέλει εγκαταστάσεις, χώρους και ενθάρρυνση για τους ερασιτεχνικούς πολιτιστικούς συλλόγους.

Θέλει ανάδειξη, με ευθύνη των δημόσιων φορέων, της αρχιτεκτονικής δομής, της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, της λαϊκής μας παράδοσης. Θέλει δημόσιους και δημοτικούς χώρους αναψυχής με ελεύθερη πρόσβαση για όλους, για δημιουργική ενασχόληση των παιδιών και των νέων, όλων των λαϊκών οικογενειών. Θέλει Μουσικό Σχολείο που να μην αναγκάζεται να σιγήσει».

Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν ο Σταύρος Τάσσος, βουλευτής Λέσβου του ΚΚΕ και υποψήφιος περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, και η Αγλαΐα Κυρίτση, δημοσιογράφος και υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.

Ο Στ. Τάσσος σημείωσε: «"Πολιτισμός για όλους - Πολιτισμός παντού" ή "Ο πολιτισμός σώζεται όταν σώζονται οι άνθρωποι", για να συνδέσω τη σημερινή εκδήλωση με την αυριανή παράσταση "Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν" και τον συγγραφέα του έργου Μπέρτολτ Μπρεχτ». Ακόμα τόνισε ότι χρειάζονται «έργα που αναζητούν αξίες, ιδανικά και ανώτερες αλήθειες. Εργα διαχρονικά και ακατάλυτα στο χρόνο. Εργα υψηλής αισθητικής και καλλιτεχνικής αξίας, που ανοίγουν νέους δρόμους και προοπτικές. Για μια Τέχνη, που, όπως λέει ο Μαγιακόφσκι, "δεν θα αντανακλά σαν τον καθρέφτη, μα σαν φακός θα μεγεθύνει". Για μια Τέχνη που καλλιεργεί το ανθρώπινο συναίσθημα, τη φαντασία, την ευαισθησία, την έξαρση, αλλά και τη θέληση να πραγματοποιηθεί η κοινωνική αλλαγή για μια αταξική κοινωνία, όπου οι έννοιες του πολιτισμού και της τέχνης συμπίπτουν».

Η Αγλαΐα Κυρίτση, από την πλευρά της, κατέθεσε κάποιες σκέψεις, ως ερεθίσματα για προβληματισμό και εμβάθυνση: «Τι ορίζεται σήμερα ως πολιτισμός; Τι είναι πολιτισμός; Από ποιους παράγεται; Μέσα από ποια κανάλια παράγεται; Πώς προωθείται; Και, τελικά, τι υπηρετεί; Ο λαϊκός πολιτισμός βρίσκεται σε υποχώρηση και γιατί; Ο περίφημος πολιτιστικός ιμπεριαλισμός, όπως εύστοχα έχει οριστεί, πώς προωθείται, πώς αναπτύσσεται και πού στοχεύει; (...) Ομογενοποίηση, ισοπέδωση, ομοιομορφία, απόσυρση από τα κοινά, ιδιώτευση, ατομισμός και τελικά απογοήτευση και μοναξιά, ακριβώς για να αναπαράγεται το κυρίαρχο πρότυπο και να μη διαταράσσεται ο κύκλος του αγοραίου πολιτισμού, που ως εμπορικό προϊόν υπακούει στους κανόνες της αδηφάγου καπιταλιστικής ανάπτυξης. Μιας καπιταλιστικής ανάπτυξης που θέλει για να επιτευχθεί όχι τον άνθρωπο - πολίτη που συμμετέχει και παράγει, αλλά τον άνθρωπο - καταναλωτή.

Που θέλει τον άνθρωπο όχι καθημερινό κοινωνό και παραγωγό του πολιτισμού, αλλά τον άνθρωπο καταναλωτή ενός "πολιτισμού" που χειραγωγεί αντί να χειραφετεί, που ελέγχει αντί να απελευθερώνει».