Παπαγεωργίου Βασίλης

Η αντίστροφη μέτρηση για την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Κοπεγχάγη (12 του Δεκέμβρη) άρχισε στην Πράγα, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Από τις χτεσινές δηλώσεις του πρωθυπουργού προκύπτει ότι η ελληνική κυβέρνηση χαμηλώνει τον πήχη των προσδοκιών από τη Σύνοδο της Κοπεγχάγης. Τα αποτελέσματα των επαφών που είχε ο Κ. Σημίτης, στο περιθώριο της Συνόδου της Πράγας, συμπυκνώνονται σε ένα κλίμα «συγκρατημένης απαισιοδοξίας». Ενδιαφέρον παρουσιάζει ακόμη η αναφορά του Κ. Σημίτη στη συνάντηση που είχε χτες, εδώ στην Πράγα, με τον πρωθυπουργό της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, Μπορίς Τραϊκόφσκι. «Υπάρχει ιστορικός χρόνος και για τα Σκόπια», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, και άφησε να εννοηθεί ότι υπάρχει πιθανότητα να σημειωθούν εξελίξεις στις συζητήσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων (στο πλαίσιο του ΟΗΕ), ακόμα και στο θέμα του ονόματος.

Η ελληνική κυβέρνηση, όπως υπογράμμισε ο Κ. Σημίτης, θα επιδιώξει στην Κοπεγχάγη μια «καθαρή λύση», δηλαδή μια απόφαση των «δεκαπέντε» για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Ομως, ο πρωθυπουργός με αυτή τη δήλωσή του αναφέρθηκε μόνο στο ένα μέρος της πραγματικότητας. Το άλλο μέρος αφορά στις προσπάθειες που άρχισε ήδη σε διπλωματικό πεδίο η ελληνική κυβέρνηση για το περιεχόμενο ενός πρωτοκόλλου, το οποίο θα συνοδεύει την απόφαση της Κοπεγχάγης για την ένταξη της Κύπρου. Σ' αυτό το πρωτόκολλο θα γίνεται αναφορά στο «ειδικό καθεστώς» στη Βόρεια Κύπρο, όπου δεν μπορεί να ισχύσει το «κοινοτικό κεκτημένο». Θα τονίζεται, επίσης, ότι αυτό το τμήμα της Κύπρου θα ενταχθεί στην ΕΕ μετά την επίλυση του «πολιτικού προβλήματος». Θα πρόκειται, ουσιαστικά, για ένα κείμενο που θα ακολουθεί τη Συνθήκη ένταξης της Κύπρου και θα θολώνει αρκετά τη «λύση». Αυτό το ενδεχόμενο, φυσικά, θεωρείται το πιο ευνοϊκό για την ελληνική κυβέρνηση, αφού παραμένει ανοιχτό και το ενδεχόμενο να μην υπάρξει απόφαση για ένταξη της Κύπρου μια και πολλοί «εταίροι» θεωρούν την επίλυση του Κυπριακού προϋπόθεση για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ.

Ο βαθμός διασύνδεσης της ένταξης της Κύπρου με τα θέματα του ευρωστρατού και του «σχεδίου Ανάν» κάνει για την ελληνική κυβέρνηση ιδιαίτερα επώδυνες τις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν. Το γεγονός ότι στην Πράγα η τουρκική πλευρά πέτυχε να μην εκδοθεί απόφαση για τον ευρωστρατό δείχνει ότι η Αγκυρα επιδιώκει τη δημιουργία μιας δέσμης προβλημάτων για μια συνολική διαπραγμάτευση τόσο στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ. Η ηγεσία της Τουρκίας ζητάει από τη Σύνοδο της Κοπεγχάγης μια ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων που θα οδηγήσουν και στη δική της ένταξη στην ΕΕ. Για να αποσπάσει αυτή την ημερομηνία θα διαπραγματεύεται για τα υπόλοιπα θέματα της δέσμης.

Ο πρωθυπουργός δήλωσε χτες ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να υποστηρίξει το αίτημα της Τουρκίας για ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Θέτει όμως τρεις προϋποθέσεις, τη συμβολή στην επίλυση του Κυπριακού, τη συμφωνία για το θέμα του ευρωστρατού και την εφαρμογή του «κοινοτικού κεκτημένου».

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο πρωθυπουργός στη συζήτηση που είχε προχτές το βράδυ με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζ. Μπους, και τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Κ. Πάουελ. Ο πρωθυπουργός ανέπτυξε στους δύο συνομιλητές τις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης για όλα τα παραπάνω θέματα και ζήτησε την παρέμβασή τους προς την τουρκική πλευρά για να υπάρξει κάποια πρόοδος ενόψει της Κοπεγχάγης. Ο Πρόεδρος Μπους ανέφερε στον Κ. Σημίτη ότι τα θέματα αυτά τα συζητά στις επαφές του με την τουρκική πλευρά και το ίδιο θα πράξει και ο υπουργός του των Εξωτερικών, Κόλιν Πάουελ.

Πάντως, όπως έγινε γνωστό από διπλωματικές πηγές, μετά από αμερικανικές πιέσεις προς τους Ευρωπαίους «συνεταίρους», στην Κοπεγχάγη θα ικανοποιηθεί εν μέρει το αίτημα της Τουρκίας. Δηλαδή, αντί να προσδιοριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας θα προσδιοριστεί ένα «ραντεβού» (πιθανότατα σε ένα χρόνο, ή επί ιταλικής προεδρίας) όπου θα αποφασιστεί και η ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων.