ΟΣΕΣ φορές γινόταν λόγος για τα φωτογραφικά ντοκουμέντα της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, ο φωτογράφος που «έφυγε» για πάντα, ο Σπύρος Μελετζής, μιλούσε με ξεχωριστή συγκίνηση για την πρώτη εκείνη έκθεση, που οργάνωσε το ΕΑΜ λίγες μόλις μέρες, μετά την απελευθέρωση της Αθήνας, το Νοέμβρη του 1944, που έγινε στο χώρο, όπου λειτουργούσε το ζαχαροπλαστείο «Φλόκα», στην οδό Κοραή.

Η ΕΚΘΕΣΗ αυτή ήταν ένα ξάφνιασμα για όλους εκείνους, που δεν είχαν ζήσει την Ελεύθερη Ελλάδα και μόνον ακουστά είχαν για την καινούρια ζωή, που έπλαθε τότε, μέσα στον Αγώνα, το ΕΑΜ. «...Τέτοια έκθεση, κι έχω κάνει πολλές - γράφει ο φωτογράφος - δεν ξαναθυμάμαι...».

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ εκατοντάδες αγωνιστές μ' αφάνταστη συγκίνηση, αλλά και υπομονή περίμεναν ώρες στην ουρά για να μπορέσουν να χαρούν με τα μάτια αυτό το μεγάλο θάμα, που είχε συντελεστεί στην Ελεύθερη Ελλάδα. Ηταν ένα προσκύνημα της Αντίστασης. Οι φωτογραφίες παρουσίαζαν τον ένοπλο αγώνα του ΕΛΑΣ, αλλά δίπλα σ' αυτές υπήρχαν επίσης, για πρώτη φορά, και πολλές άλλες φωτογραφίες, που με τη δική τους γλώσσα παρουσίαζαν τον καινούριο κόσμο, που το ΕΑΜ είχε πλάσει στην Ελεύθερη Ελλάδα.

ΚΑΙ δεν είναι έτσι καθόλου παράξενο πως οι επισκέπτες αυτής της έκθεσης λαχταρούσαν να 'χουν κι αυτοί μια φωτογραφία με τους αντάρτες στα βουνά. Ενα τεφτέρι έγραφε εκατοντάδες ονόματα και κάθε αγωνιστής με τις δικές του αγάπες και προτιμήσεις. Σ' αυτούς προστέθηκαν κι οι ξένοι δημοσιογράφοι, που ζητούσαν να έχουν σύντομα υλικά για τις εφημερίδες τους. Ηταν οι πρώτοι ξένοι εκπρόσωποι του Τύπου και αναζητούσαν να έχουν φωτογραφικά υλικά για την Αντίσταση. Η έκθεση τούς φανέρωνε με τις φωτογραφίες έναν κόσμο, που δεν είχαν φανταστεί.

Ο ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ, μιλώντας για τον τρόπο της δουλιάς του, για το σκοτεινό θάλαμο, έλεγε σ' όσους ζητούσαν να μάθουν για την τεχνική και το τύπωμα: «Δεν λέω ποτέ σαν τυπώνω μια φωτογραφία πως τύπωσα και τέλειωσα. Αυτό, μου έδωσε το αρνητικό. Δεν έχει τίποτε άλλο. Το αρνητικό το παλεύω, κάνω ένα, δυο, τρία και περισσότερα δείγματα και δε σταματάω, μια και βλέπω πως μπορεί το αρνητικό κι άλλο. Εγώ εξακολουθώ να το παλεύω. Και δε σταματάω, παρά όταν πια είμαι βέβαιος πως πήρα όσα μπορούσε να μου δώσει...». Δάσκαλος έμπειρος και με αγάπη ξεχωριστή για τους νέους, που δοκίμαζαν να κάνουν τα πρώτα βήματα στο φωτογραφικό επάγγελμα, ο Μελετζής βοηθούσε τους νέους συναδέλφους του σ' όλες τις φάσεις της δουλιάς.

«ΜΕΣΑ σ' αυτά τα επικά χρόνια, γράφει ο Νίκος Αλεξίου, διαμόρφωσε ο Μελετζής τη χαρισματική του προσωπικότητα. Οι φωτογραφίες, που πήρε από εκείνες τις απίθανες κατεβασιές του ΕΑΜικού κόσμου στους δρόμους της Αθήνας, γίνονται αδιάσειστα ιστορικά ντοκουμέντα. Δεν μπορούν ν' αρνηθούν τούτα τα ιστορικά γεγονότα ούτε οι προσκυνημένοι ούτε οι μηδίζοντες...».

ΤΟ ΠΕΡΙΕΡΓΟ είναι πως μέσα σ' αυτές τις εκατοντάδες φωτογραφίες, ο Μελετζής κατόρθωσε να δώσει από την επιλεγμένη γωνία όρασης και φωτισμού μιαν υποβλητική ατμόσφαιρα, που σε οδηγεί πέρα από το εικονιζόμενο. Φωτογράφισε μεμονωμένους αντάρτες κι αντάρτισσες πάνω σε διάσελα, με το όπλο στο χέρι, σύμβολα του αγώνα και τραγουδώντας «Εμπρός ΕΛΑΣ για την Ελλάδα, το δίκιο και τη λευτεριά...».

«ΤΟΥΤΕΣ οι λήψεις - παρατηρεί ο κριτικός του «Ρ» Ν. Αλεξίου - καθιερώνουν τον φωτογράφο σε έναν χαρισματικό εικαστικό καλλιτέχνη. Εχει ένα έμφυτο ένστικτο, που αναπτύχθηκε με τη μακρόχρονη εμπειρία του και τον ύψωσε σε βάρδο της Αντίστασης του λαού μας...».

ΚΑΙ πώς το πέτυχε τούτο το επίτευγμα; Ο τεχνοκρίτης απαντά στο ερώτημα: «.. Πιστεύουμε πως το βασικό, το προσδιοριστικό στοιχείο της δουλιάς του Μελετζή είναι το πνεύμα, που την εμψυχώνει. Και το πνεύμα που καθοδήγησε τον φωτογράφο ήταν η υπέρβαση του "εγώ" του. Το ατομικό του "εγώ" ενοποιήθηκε μέσα στο ομαδικό και το "εγώ" γίνηκε "εμείς". Και τότε ο λαός μας μεγαλουργεί, όπως μας το λέει η ιστορία...».

«ΒΡΕΘΗΚΑΜΕ, θυμάται ο Αλεξίου, πολλές φορές με τον Μελετζή σε περιπτώσεις επιθέσεων από "αγανακτισμένους" πολίτες, καθοδηγούμενους και οργανωμένους (Κόρινθος - Χαλκίδα)... Θαύμασα την ψυχραιμία του και την εγκαρτέρησή του». Με τη μικρή "ρόλεϊ" που 'χε στα βουνά. Ατρομος στις δολοφονικές επιθέσεις, που είχαν οργανώσει οι φασιστικές παρακρατικές ομάδες ενάντια στην αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΕΑΜ, που περιόδευε στην Πελοπόννησο και την Εύβοια. Με τη "ρόλεϊ" στα χέρια...».

Με φτηνά και σαθρά επιχειρήματα η κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομίας προσπάθησαν να περάσουν την ψεύτικη αντίληψη ότι η φορολογική πολιτική πρόκειται τάχα να ελαφρύνει, την επόμενη χρονιά, τα λαϊκά εισοδήματα. Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Ν. Χριστοδουλάκης, παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό του 2004 εστίασε την προπαγάνδα στα δυο παρακάτω σημεία:

• Πρώτον: Ισχυρίζονται ότι το 2004 φορολογικές δηλώσεις θα υποβάλλουν μόνον 4 εκατομμύρια φορολογούμενοι, έναντι 5 εκατομμυρίων που υπέβαλαν για το 2003. Με το συγκεκριμένο ψευτοεπιχείρημα προσπαθούν να δημιουργήσουν ψευδείς συνειρμούς. Είναι το απόλυτο ψεύδος. Στην πραγματικότητα και όσοι βρίσκονται κάτω από το αφορολόγητο όριο θα πρέπει να υποβάλουν δήλωση. Είτε για να πάρουν πίσω το φόρο που πλήρωσαν, είτε ακόμη και για να μπορέσουν να πάρουν τα όποια ψευτοεπιδόματα της «κοινωνικής πολιτικής» (όπως για παράδειγμα το ΕΚΑΣ).
• Δεύτερον: Ισχυρίζονται ότι με τη «φορολογική μεταρρύθμιση» οι μισθωτοί και συνταξιούχοι θα έχουν για το 2004 όφελος 500 εκατ. ευρώ. Η αλήθεια είναι πως ο νέος προϋπολογισμός φορτώνει στα λαϊκά εισοδήματα πρόσθετους φόρους πάνω από 600 εκατ. ευρώ (συνολικά 8,34 δισ. ευρώ το 2004 από 7,79 δισ. το 2003) με ποσοστό αύξησης 7,8%. Η προβλεπόμενη αύξηση της φορολογικής αφαίμαξης πάνω στα λαϊκά εισοδήματα (φυσικά πρόσωπα) είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των ποσοστών του τιμαρίθμου και των όποιων αυξήσεων δοθούν στους μισθούς και τις συντάξεις. Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κλέβει εισοδήματα και από το γεγονός ότι δεν τιμαριθμοποίησε τη φορολογική κλίμακα.
• Ενα ακόμη «περιθωριακό» επιχείρημα της κυβέρνησης είναι η δικαιολόγηση της λεηλασίας των λαϊκών εισοδημάτων που συντελείται μέσω της έμμεσης φορολογίας (κυρίως ΦΠΑ). Οι έμμεσοι φόροι έφτασαν στο 59,4% του συνολικού φόρου από 57,6% το 2000. Ο Ν. Χριστοδουλάκης «δικαιολογήθηκε» λέγοντας ότι η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην «πάταξη της παραοικονομίας» και στο γεγονός ότι η Εφορία μπορεί και πιάνει το ΦΠΑ. Ερώτηση: Εάν δηλαδή η κυβέρνηση - και στη βάση της δικής τους επιχειρηματολογίας - είχε εξαλείψει πλήρως την παραοικονομία, τότε η έμμεση φορολογία πού θα έφτανε άραγε; Στο 90%, στο 95%, ίσως και στο 99% των συνολικών φόρων. Και αυτό το αποκαλούν «δίκαιη φορολογική πολιτική»...

Η ραγδαία αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των λαϊκών στρωμάτων της χώρας σε αντίθεση με τις απανωτές φοροελαφρύνσεις των ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων είναι η μόνιμη επωδός των προϋπολογισμών που κατέθεσαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Το γεγονός αυτό καταγράφεται ακόμη και στα επίσημα, όσο και μαγειρεμένα στοιχεία, των προϋπολογισμών της τετραετίας 2001-2004. Τα επίσημα στοιχεία για το βαθμό υλοποίησης των εκάστοτε στόχων που έβαζαν οι προϋπολογισμοί δείχνουν με τρόπο ανάγλυφο τη συντελούμενη μεταφορά πλούτου από τα λαϊκά εισοδήματα προς την πλουτοκρατία. Κοινό γνώρισμα όλων των προϋπολογισμών της περιόδου αποτελεί και το γεγονός ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις τελικά πληρώνουν λιγότερους φόρους σε σχέση με τους αρχικούς στόχους. Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται οι μισθωτοί, ΕΒΕ, συνταξιούχοι που πληρώνουν και πρόσθετα χαράτσια (πάνω από τα προϋπολογιζόμενα) αναπληρώνοντας με το παραπάνω τις φοροελαφρύνσεις και άλλες «διευκολύνσεις» που η κυβέρνηση χαρίζει στο μεγάλο κεφάλαιο.

Η επισκόπηση της φορολογικής πολιτικής 2001-2004 μας πληροφορεί και τα παρακάτω:

• Για το 2004 προϋπολογίζουν να εισπράξουν από τα νομικά πρόσωπα (δηλαδή από τη φορολογία στα κέρδη των επιχειρήσεων) φόρο εισοδήματος ύψους 4,7 δισ. ευρώ. Το 2001 ο φόρος εισοδήματος από την ίδια πηγή ήταν 5,1 δισ. ευρώ. Επομένως η επίσημη έκπτωση φτάνει σε 8%. Είναι φανερό ότι η έκπτωση αφορά τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις που κάνουν χρήση διαφόρων φοροπρονομίων. Αντίθετα οι ΕΒΕ τα τελευταία χρόνια δέχονται τα αλλεπάλληλα φορολογικά γιουρούσια και πληρώνουν διπλά και τριπλά. Στο συγκεκριμένο διάστημα το μεγάλο κεφάλαιο βλέπει τα κέρδη να αυξάνονται με εκρηκτικούς ρυθμούς και, αντίθετα, χρόνο με το χρόνο να πληρώνει ολοένα και λιγότερους φόρους.
• Για το 2004 προϋπολογίζουν να εισπράξουν από τα φυσικά πρόσωπα (τη μερίδα του λέοντος πληρώνουν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι) φόρο εισοδήματος ύψους 8,4 δισ. ευρώ. Η πρόσθετη επιβάρυνση σε σύγκριση με το 2003 φτάνει σε 7,8% (ή 604 εκατ. ευρώ). Στον νέο προϋπολογισμό και προκειμένου να θολώσουν ακόμη περισσότερο τα νερά βάζουν στο ίδιο κονδύλι και το φόρο ειδικών κατηγοριών. Γεγονός πάντως είναι ότι η φορολογική αφαίμαξη των λαϊκών στρωμάτων στην 3ετία 2001-2003 αυξήθηκε κατά 27% και στην 4ετία 2001-2004 κατά 35%. Πρόκειται για εκρηκτικούς ρυθμούς αφαίμαξης των λαϊκών εισοδημάτων, πολύ πάνω από τον τιμάριθμο της περιόδου. Αντιλαμβάνεται κανείς τι θα συμβεί όταν υλοποιήσουν την υπόσχεση της λεγόμενης χάρτας σύγκλισης (2004-2008) που αφορά την ολοκληρωτική κατάργηση των φοροαπαλλαγών που έχουν απομείνει για τους μισθωτούς και συνταξιούχους.
• Επιγραμματικά: Στην τελευταία τετραετία οι κυβερνήσεις Σημίτη περιόρισαν το φόρο για τις μεγάλες επιχειρήσεις τουλάχιστον κατά 8%. Στο ίδιο διάστημα ο φόρος πάνω στους μισθωτούς και συνταξιούχους αυξήθηκε κατά 35%. Είναι φανερό ότι η δήθεν δίκαιη φορολογική πολιτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ μεταφράζεται σε καθαρή αναδιανομή πλούτου σε όφελος των ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων. Στην πραγματικότητα οι εκπτώσεις φόρου για τις μεγάλες επιχειρήσεις πρόκειται να είναι αρκετά πάνω από το 8%. Είναι φανερό ότι με αυτή την πολιτική θα πληρώσουν και για το 2004 λιγότερους φόρους σε σχέση με τους προϋπολογισθέντες.