ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 23 Γενάρη 2021 - Κυριακή 24 Γενάρη 2021
Σελ. /40
ΔΙΕΘΝΗ
ΗΠΑ - ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Η στενότερη συνεργασία προαπαιτούμενο για την «απόκρουση» της Κίνας

Το δεύτερο μέρος στην παρουσίαση της έρευνας που συνέταξε η αμερικανική Γερουσία, ως «βάση διαλόγου» με τα όργανα της ΕΕ

Ο Αμερικανός πρώην Πρόεδρος με την Μέρκελ και τον Μακρόν σε παλιότερη σύνοδο των ΗΠΑ - ΕΕ
Ο Αμερικανός πρώην Πρόεδρος με την Μέρκελ και τον Μακρόν σε παλιότερη σύνοδο των ΗΠΑ - ΕΕ
«Παρά τις ορισμένες διαφορές (...) οι ΗΠΑ και η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσουν ότι θα διασφαλίσουν πως το διεθνές σύστημα θα διατηρήσει τη δέσμευσή του στις αξίες του, ακόμα και απέναντι στις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές της Κίνας, τις "σκοτεινές" και διεφθαρμένες επενδύσεις και τις πολιτικές παρεμβάσεις για την προώθηση των αυταρχικών της σκοπών. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα έχουμε ισχυρότερες απαντήσεις αν σταθούμε ενωμένοι».

(Εκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας, με τίτλο «ΗΠΑ και ΕΕ: Μια σαφής ατζέντα για τη διατλαντική συνεργασία απέναντι στην Κίνα»)

* * *

Στο φύλλο 16-17/1 ο «Ριζοσπάστης» παρουσίασε βασικά σημεία της παραπάνω έκθεσης για τις σχέσεις ΗΠΑ - ΕΕ - Κίνας και τους «κινδύνους» που εντοπίζει η αμερικανική διπλωματία από την ανέλιξη της Κίνας στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, απειλώντας την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ. Στο παρόν δημοσίευμα παρουσιάζονται συνοπτικά οι τομείς που προτείνουν οι Αμερικανοί στους Ευρωπαίους συμμάχους τους για στενότερη συνεργασία και πιο αποφασιστική αντιμετώπιση της αυξανόμενης κινεζικής επιρροής.

Το κείμενο προτάθηκε από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας ως «βάση διαλόγου» με τα ευρωπαϊκά όργανα, ύστερα από σχετική εισήγηση του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, Ζ. Μπορέλ.

Η αμερικανική έκθεση εντοπίζει την ανάγκη αποφασιστικότερης κοινής δράσης, στο πλαίσιο της ευρωατλαντικής συμμαχίας, στους εξής τομείς:

  • Απόκρουση της κακόβουλης πολιτικής επιρροής.
  • Προστασία της ακεραιότητας των διεθνών οργανισμών.
  • Αντιμετώπιση των «αντι-ανταγωνιστικών» εμπορικών και οικονομικών πρακτικών.
  • Επένδυση σε μελλοντικές τεχνολογίες και διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιούνται.
  • Αντιμετώπιση των επιπτώσεων των στρατηγικών επενδύσεων της Κίνας στους τομείς της Ενέργειας, των Μεταφορών και των ψηφιακών υποδομών μέσω του «One Belt, One Road».
  • Ανάπτυξη νέων εταιρικών σχέσεων με την Αφρική και τον Ινδο-Ειρηνικό.
Προσδοκίες για μεγαλύτερη «ευθυγράμμιση»

Αν και η έκθεση διαπιστώνει ότι «σε όλους αυτούς τους τομείς υπάρχει ήδη ισχυρή συμφωνία για κοινές αρχές και θεμέλιο για μελλοντική συνεργασία», δεν κρύβει την ανησυχία της για το ότι τα ανταγωνιστικά συμφέροντα ανάμεσα στα κράτη - μέλη της ΕΕ, αλλά και το βάθος των αντιθέσεων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, εμποδίζουν τη διαμόρφωση μιας πιο ενιαίας στάσης απέναντι στην Κίνα.

Περισσότερο ως ευχολόγιο, καταγράφει τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), που δείχνουν «αναδυόμενη συναίνεση» εντός της ΕΕ για την Κίνα, η οποία χαρακτηρίζεται από «κοινή αίσθηση οικονομικής ανισορροπίας, απογοήτευσης και ανησυχίας». Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, «η έρευνα του ECFR δείχνει επίσης ευρεία ευθυγράμμιση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων στην Ευρώπη, παρόμοια με τη γενική συμφωνία μεταξύ Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατών στις ΗΠΑ για την Κίνα».

Σε κάθε περίπτωση, το συμπέρασμα - παραίνεση στο οποίο καταλήγει είναι ότι «η αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης θα απαιτήσει μια κοινή και διαρκή δέσμευση όχι μόνο να δοθεί προτεραιότητα στην Κίνα ως μείζον ζήτημα στις αντίστοιχες εξωτερικές και οικονομικές πολιτικές μας, αλλά και στη συνεργασία μεταξύ μας, ακόμα και όταν προκύπτουν διαφορές».

Διαπιστώνοντας τα εμπόδια «που εμφανίζονται μερικές φορές στη διατλαντική σχέση», η έκθεση παραδέχεται ότι ΗΠΑ και ΕΕ «θα συνεχίσουν να έχουν διαφορές σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης της Κίνας».

Μπροστά στην απειλή όμως που συνιστά για τα ευρωατλαντικά συμφέροντα η οικονομική και στρατιωτική ισχυροποίηση της Κίνας, η έκθεση αναδεικνύει ως επιτακτική ανάγκη «να ξεπεράσουμε και να εργαστούμε μέσα από αυτές τις διαφορές (...) Ευρώπη και ΗΠΑ, καθώς και οι δημοκρατικοί σύμμαχοί μας, έχουν πολλά να χάσουν σε αυτόν τον μεταβαλλόμενο κόσμο, αλλά και πολλά να κερδίσουν μέσω της συνεργασίας».

Ζητούμενο είναι επομένως «να μετατραπεί αυτή η αυξανόμενη συμφωνία σε μια εποικοδομητική και συμπαγή διατλαντική ατζέντα για την υπεράσπιση κοινών συμφερόντων και αξιών», με δεδομένο ότι «οι ΗΠΑ και η Ευρώπη συμφωνούν όλο και περισσότερο ότι η Κίνα θέτει σημαντικές προκλήσεις - πολιτικές, ακόμα και ασφαλείας».

Σημειώνεται μάλιστα με έμφαση ότι χρειάζεται άμεσα «να λύσουμε τα ζητήματα που μπορούν να διορθωθούν στη δική μας εμπορική σχέση, ώστε να μπορέσουμε να επικεντρωθούμε στην πραγματική πρόκληση: Την Κίνα».

Ως χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η έκθεση επικαλείται τη συνεχιζόμενη διαμάχη μεταξύ της «Boeing» και της «Airbus», για την οποία συνιστά: «Οι κυβερνήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού θα πρέπει να συμμετάσχουν σε συζητήσεις για την πρόληψη μελλοντικών διαφορών. Θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνουν τις συζητήσεις στο πλαίσιο της βιομηχανίας, να εστιάσουν τις συνδυασμένες ενέργειες της "Boeing" και της "Airbus" για την αντιμετώπιση του μεγαλύτερου, αναδυόμενου προβλήματος - μιας εταιρείας εμπορικών αεροσκαφών της Κίνας εφοδιασμένης με κλεμμένη τεχνολογία, και πλήρως υποστηριζόμενης και χρηματοδοτούμενης από την κινεζική κυβέρνηση».

Οι βασικοί άξονες της συνεργασίας

Στους άξονες για στενότερο συντονισμό και κοινή δράση ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΕΕ, η αμερικανική έκθεση περιλαμβάνει ανάμεσα σε άλλα τα εξής:

Στο Εμπόριο και τις επενδύσεις

-- «Να εστιάσουμε τη συνεργασία για τον έλεγχο των επενδύσεων στις επιπτώσεις των επενδύσεων και εξαγορών που κατευθύνονται από το κράτος της Κίνας (...) Μέσω κατάλληλων φόρουμ και διαλόγων, ΗΠΑ και ΕΕ θα πρέπει να προσδιορίσουν και να επικεντρωθούν σε τομείς τρέχουσας ή μελλοντικής στρατηγικής εξάρτησης ή ευπάθειας έναντι της ΛΔΚ (σ.σ. Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας). Τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, τα λιμάνια και τα υποβρύχια καλώδια εντάσσονται σε αυτήν την κατηγορία, αλλά και άλλοι αναδυόμενοι τομείς ανησυχίας θα πρέπει να διερευνώνται συνεχώς. Αυτές οι συζητήσεις και η ανταλλαγή πληροφοριών θα πρέπει να επεκταθούν περαιτέρω ώστε να συμπεριλάβουν και άλλα κράτη εκτός ΕΕ με καλούς μηχανισμούς ελέγχου, καθώς και έθνη όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Αυστραλία».

Είναι εμφανής η ανησυχία των Αμερικανών για τις επιθετικές κινεζικές εξαγορές κρίσιμων επιχειρηματικών ομίλων και υποδομών, με σημαίνοντα ρόλο στις οικονομίες των ευρωατλαντικών συμμάχων, αλλά και για την ασφάλεια της ίδιας της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας.

Το ζήτημα απασχολεί τόσο τις ΗΠΑ όσο και την ΕΕ, που έχει διαμορφώσει ένα πλαίσιο αντιμετώπισης επενδυτικών σχεδίων της Κίνας που περιλαμβάνουν στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις και υποδομές, όχι πάντα με ενιαίο τρόπο, αφού η Κίνα διαπραγματεύεται και ξεχωριστά με τα ισχυρότερα κράτη - μέλη της ΕΕ, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και άλλα, εντείνοντας τις «ανασφάλειες» των ΗΠΑ.

-- Αντίστροφα, η έκθεση προτείνει «να αναλάβουμε μια πιο συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τους ελέγχους των εξαγωγών στην Κίνα. Να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να συνεργαστούμε για να διαφοροποιήσουμε ορισμένες βασικές αλυσίδες εφοδιασμού μακριά από την Κίνα, ως αντιστάθμισμα έναντι μελλοντικών εμπορικών διαταραχών, υποκινούμενων είτε πολιτικά, είτε οικονομικά, είτε φυσικά. Η νόσος Covid-19 έχει αναγκάσει τις εταιρείες και τις κυβερνήσεις να επανεξετάσουν την έκταση της εξάρτησής τους από τις αλυσίδες εφοδιασμού που βασίζονται στην Κίνα (...) Θα μπορούσαμε επίσης να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να εργαστούμε από κοινού για τη δημιουργία ζωνών ελεύθερου εμπορίου και μεταποίησης στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία».

Το αξιοσημείωτο αυτής της παραγράφου δεν είναι μόνο η ανησυχία για την κυριαρχία της Κίνας στις αλυσίδες εφοδιασμού όλων των δυτικών κρατών, που χαρακτηρίζεται «απειλή» για την ασφάλειά τους, αλλά και η πρόβλεψη ότι η απειλή αυτή θα γίνει πράξη στο μέλλον, εξαιτίας συγκρούσεων που θα ενταθούν. Επιβεβαιώνεται επίσης ότι η Αφρική και η ΝΑ Ασία αποτελούν πεδία όπου διασταυρώνονται οι σφοδροί ανταγωνισμοί με την Κίνα.

-- Στην παραπάνω κατεύθυνση, η έκθεση προτείνει να αξιοποιηθεί καλύτερα και με πιο ενιαία στάση ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, ως «σημείο εκκίνησης για την αναζωογόνηση της συνεργασίας σε θέματα διεθνούς εμπορίου». Συγκεκριμένα, προτείνει ΗΠΑ και ΕΕ να υποστηρίξουν «την ανάκληση του καθεστώτος της Κίνας ως αναπτυσσόμενης χώρας» στο πλαίσιο του ΠΟΕ, επειδή «η Κίνα, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, εκμεταλλεύεται αυτό το καθεστώς εις βάρος άλλων παραγόντων της αγοράς, καθώς και πραγματικά αναπτυσσόμενων χωρών».

Προτείνει επίσης «να προωθήσουμε περαιτέρω τις προσπάθειες της ΕΕ, της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ για την ενίσχυση των υφιστάμενων κανόνων του ΠΟΕ σχετικά με τις βιομηχανικές επιδοτήσεις - ένας από τους πιο κραυγαλέους τρόπους με τους οποίους η Κίνα παραβιάζει τους κανόνες».Να βάλουν δηλαδή φρένο στη μεγάλη κρατική στήριξη που απολαμβάνουν τα μονοπώλια της Κίνας, την ίδια ώρα που οι «δυτικές» οικονομίες αδυνατούν να στηρίξουν στον ίδιο βαθμό τους δικούς τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Στην ασφάλεια των δικτύων και των πληροφοριών

-- Σε άλλο σημείο η έκθεση συνιστά την «αντιμετώπιση ζητημάτων ασφάλειας δεδομένων και κυβερνοχώρου», με «πλήρη επανεξέταση, σε συντονισμό με τη βιομηχανία» για τον εντοπισμό «τρωτών σημείων». Συναφής είναι και ο στόχος «να διασφαλίσουν οι διατλαντικοί εταίροι ότι η σάρωση και άλλος εξοπλισμός από μη αξιόπιστους προμηθευτές δεν χρησιμοποιούνται σε πρεσβείες, σε στρατιωτικές βάσεις ή σε οποιαδήποτε εγκατάσταση του ΝΑΤΟ».Το θέμα αυτό, άμεσα συνδεδεμένο με την ανάπτυξη των δικτύων 5G, συζητήθηκε πρόσφατα και σε Σύνοδο του ΝΑΤΟ.

Η έκθεση εκφράζει επίσης την ανησυχία της για τα χαμηλά ποσοστά επενδύσεων της ΕΕ στους τομείς της Ερευνας και της Τεχνολογίας, με το μεγαλύτερο μέρος αυτών των επενδύσεων να το απορροφά η αυτοκινητοβιομηχανία. Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλείται, οι βιομηχανικές επενδύσεις σε Ερευνα και Τεχνολογία για το 2019 αυξήθηκαν στην Ευρώπη κατά μόλις 4,7% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, όταν η αύξηση για τις ΗΠΑ και την Κίνα ήταν 10,3% και 26,7% αντίστοιχα, το μεγαλύτερο μέρος αυτής στους τομείς της τεχνολογίας των επικοινωνιών πληροφοριών.

Πέρα από το «καρφί» στη Γερμανία για την αξιοποίηση της αυτοκινητοβιομηχανίας ως «αιχμή» στην εξωστρέφεια της οικονομίας της, οι ΗΠΑ διαβλέπουν ένα επικείμενο χάσμα που δύσκολα θα μπορέσουν να το διαχειριστούν μόνες τους στο άμεσο μέλλον, χωρίς στενότερη συνεργασία με την ΕΕ. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει η έκθεση, «οι ΗΠΑ σήμερα είναι σε καλύτερη θέση από την ΕΕ για τη συνολική Ερευνα και Τεχνολογία, αλλά η Κίνα προβλέπεται να ξεπεράσει τις δαπάνες των ΗΠΑ μέχρι το 2030», ενώ ταυτόχρονα «η Ευρώπη υστερεί έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας σε ό,τι αφορά την ψηφιοποίηση. Από τις 15 μεγαλύτερες ψηφιακές εταιρείες στον κόσμο, καμία δεν είναι ευρωπαϊκή».

Στους διεθνείς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς

-- Τέλος, η αμερικανική διπλωματία προτείνει «συνεργασία για την προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης στους διεθνείς οργανισμούς» που θα φτάνει μέχρι τον «συντονισμό για την εκλογή υποψηφίων σε κορυφαίες θέσεις του ΟΗΕ». Επεξηγεί μάλιστα «φόρα - παρτίδα» ότι «αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει την αποφυγή καταστάσεων στις οποίες θα είναι ταυτόχρονα υποψήφιοι ένας Αμερικανός και ένας Ευρωπαίος, διαιρώντας έτσι τις ψήφους. Αντ' αυτού, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα πρέπει να επιδιώξουν να συνενωθούν γύρω από έναν υποψήφιο συναίνεσης με υψηλά προσόντα, ο οποίος έχει δεσμευτεί για αμεροληψία και διαφάνεια»...


Π. Δ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ