Τα στοιχεία που βγήκαν αυτήν τη βδομάδα, καθώς εξελίσσεται η πανδημία κορονοϊού σε όλο τον κόσμο - με τα κρούσματα να προσεγγίζουν τα 98 εκατομμύρια και τους νεκρούς τα 3 εκατομμύρια - είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά. Επιβεβαιώνουν για άλλη μια φορά ότι ο καπιταλιστικός «ιός» είναι αυτός που ευθύνεται για το γεγονός πως οι λαοί δεν μπορούν να έχουν την περίθαλψη που απαιτείται και δεν μπορούν να ωφεληθούν από «όπλα» που είναι σήμερα διαθέσιμα, φάρμακα και εμβόλια, γιατί γίνονται αντικείμενο ενός σφοδρού ανταγωνισμού ανάμεσα σε μονοπωλιακούς ομίλους και ισχυρά καπιταλιστικά κράτη και κέντρα.

Ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους, εμφανίστηκε να κάνει απελπισμένες δηλώσεις ότι ο κόσμος βρίσκεται στο χείλος μιας «καταστροφικής ηθικής αποτυχίας», αναφερόμενος στην άνιση κατανομή και διανομή των εμβολίων κατά της Covid-19, ζητώντας από τις «παρασκευάστριες εταιρείες να μοιραστούν τις δόσεις με πιο δίκαιο τρόπο σε όλο τον κόσμο». Δηλαδή, κάλεσε τα μονοπώλια του Φαρμάκου που προσδοκούν κέρδη να κάνουν σωστή μοιρασιά, όταν έχει αποδειχτεί ότι αυτά έκλεισαν συμφωνίες και προαγορές με αυτά τα κράτη και τις ενώσεις που έδωσαν «ζεστό» χρήμα, το οποίο βέβαια προέρχεται από τα κλεμμένα από τους λαούς. Το φαινόμενο παρουσιάζεται ως «εμβολιαστικός εθνικισμός», που υποτίθεται μπορεί να αποτραπεί από ένα παγκόσμιο πρόγραμμα για την προμήθεια των εμβολίων, το COVAX.

Αυτό βέβαια πρακτικά προσκρούει στη ζούγκλα της καπιταλιστικής αγοράς, όπου η μια εταιρεία πάει να φάει το μερίδιο της άλλης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο παραμένει η απαίτηση της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ, να δοθούν στη δημοσιότητα οι συμβάσεις που υπέγραψε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις φαρμακευτικές εταιρείες, αίτημα που δεν έγινε αποδεκτό, με το επιχείρημα ότι είναι θέμα «εμπιστευτικότητας» και «προστασίας του ανταγωνισμού». Στην πραγματικότητα, κρατώντας στο σκοτάδι ρήτρες, δεσμεύσεις, τιμές της συμφωνίας κρατών και ιμπεριαλιστικών ομίλων...

Αυτός λοιπόν ο θανάσιμος ανταγωνισμός είναι που έχει οδηγήσει στο φαινόμενο να έχουν υπογραφεί 44 διμερείς συμφωνίες μέσα στο 2020 και άλλες 12 στον τρέχοντα χρόνο και 11 χώρες να συγκεντρώνουν το 90% των 40 και πλέον εκατ. δόσεων εμβολίου που έχουν χορηγηθεί σε όλο τον κόσμο. Σε αυτές περιλαμβάνονται: Ισραήλ, Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα. Με βάση τον όγκο των εμβολίων, οι ΗΠΑ είναι στην κεφαλή της κούρσας, με 12,28 εκατ. δόσεις να έχουν χορηγηθεί σε 10,60 εκατ. ανθρώπους (3,2% του πληθυσμού).

Τα εμβόλια που κυκλοφορούν αυτήν τη στιγμή είναι 7 και για όλα προβλέπονται δύο δόσεις. Είναι της «Pfizer»/«BioNTech» (αμερικανική και γερμανική εταιρεία), της «Moderna» (αμερικανική) που κυριαρχούν στη Βόρεια Αμερική, στην Ευρώπη, στο Ισραήλ και τις χώρες του Περσικού Κόλπου. Της «AstraZeneca» - Πανεπιστημίου Οξφόρδης (βρετανικό) κυριαρχεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ινδία, όπου επίσης χρησιμοποιείται το ινδικό εμβόλιο από την «Bharat Biotech».

Το εμβόλιο «Sputnik V» του ρωσικού κέντρου Γκαμαλέγια χορηγείται στη Ρωσία καθώς επίσης στην Αργεντινή, στη Λευκορωσία και τη Σερβία.

Σε ό,τι αφορά τα κινεζικά εμβόλια, εκτός της Κίνας, αυτό της «Sinopharm» χορηγείται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στο Μπαχρέιν, στις Σεϊχέλες και την Ιορδανία, και αυτό της «Sinovac» στην Ινδονησία, στη Βραζιλία και την Τουρκία.

Η «Pfizer» ανακοίνωσε ότι μειώνει τις παραδόσεις σε μερικές χώρες ακόμα και στο 50% για τη βδομάδα που τρέχει γιατί κάνει, λέει, «ανασύνταξη της παραγωγικής της δομής». Η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει δυσφορία στις κυβερνήσεις της ΕΕ, που ενώ δεν παίρνουν ουσιαστικά μέτρα θωράκισης των δημόσιων συστημάτων Υγείας ούτε προστασίας σε χώρους δουλειάς, σε χώρους Εκπαίδευσης, στα μέσα μαζικής μεταφοράς γιατί τα θεωρούν κόστος, βλέπουν τώρα και τους εμβολιασμούς που είχαν θεωρήσει «σανίδα σωτηρίας» για την ανάκαμψη και άλλων κλάδων, να καθυστερούν. Ετσι, η κυβέρνηση της Ιταλίας, που αντιμετωπίζει και πρόβλημα αστάθειας, εμφανίστηκε να απειλεί με νομικά μέτρα κατά της «Pfizer», ενώ η ουγγρική έγινε η πρώτη που έδωσε το «πράσινο φως» για τη χρήση του εμβολίου της βρετανικής «AstraZeneca» και του ρωσικού «Sputnik V», αγνοώντας την ευρωενωσιακή τακτική για διαχείριση της διανομής των εμβολίων μέσω μόνο των συμφωνιών που έχει κλείσει με εταιρείες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι οι μεταβολές στην παραγωγική διαδικασία και στις υποδομές της επιβάλλουν την εξασφάλιση νέων εγκρίσεων από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, διαδικασίες που θα επηρεάσουν τις άμεσες επόμενες παραδόσεις, αλλά υπόσχεται ότι έως τα μέσα Φλεβάρη - αρχές Μάρτη θα υπάρξει σημαντική αύξηση των διαθέσιμων δόσεων.

Επίσης, στα αξιοσημείωτα είναι το γεγονός ότι το Ρωσικό Ταμείο Αμεσων Επενδύσεων (RDIF) υπέβαλε αίτηση για την έγκριση του εμβολίου «Sputnik V» στην Ευρωπαϊκή Ενωση και αναμένει την επανεξέτασή της το Φλεβάρη, επιδιώκοντας να μπει και σε αυτήν την αγορά. Ενδιαφέρον έχει το ότι η Αγκελα Μέρκελ δήλωσε πως δεν θα είχε αντίρρηση να παράγεται στην ΕΕ εφόσον πρώτα πάρει έγκριση, προϊδεάζοντας ότι θα μπορούσαν να ωφεληθούν και γερμανικά μονοπώλια από μια τέτοια προοπτική.

Παράλληλα, ερωτήματα προκύπτουν για την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε την Πέμπτη στο «Serum Institute of India», τη μεγαλύτερη μονάδα παρασκευής εμβολίων στον κόσμο, που βρίσκεται στη Δυτική Ινδία, όπου παρασκευάζονται εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της «AstraZeneca». Τραγικό θάνατο βρήκαν 5 εργαζόμενοι και σημειώθηκαν μεγάλες καταστροφές, ενώ η εταιρεία έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι δεν θα επηρεαστεί σημαντικά η παραγωγή, γιατί «υπάρχουν εφεδρικές εγκαταστάσεις».

Παράλληλα με αυτήν την υπόθεση πάει και η συζήτηση για το ζήτημα του λεγόμενου πιστοποιητικού εμβολιασμού που προτείνουν κάποιες αστικές κυβερνήσεις, ανάμεσά τους και η ελληνική, που παρουσίασε ο Κυρ. Μητσοτάκης στη διά τηλεδιάσκεψης Σύνοδο Κορυφής την Πέμπτη, με ζητούμενο το πώς θα προστατευτούν τα κέρδη τμημάτων του κεφαλαίου, ιδιαίτερα των Μεταφορών και του Τουρισμού ενόψει της νέας τουριστικής περιόδου. Οι γνώμες πάντως διίστανται.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τάχθηκε υπέρ της ιδέας, όπως και η Διεθνής Ενωση Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ). Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σημειώνουν ότι «δεν είναι για τώρα η συζήτηση επί πιθανών ταξιδιωτικών διευκολύνσεων μέσω του πιστοποιητικού εμβολιασμού (...)». Και προσθέτουν: «Θα πρέπει να οριστούν κάποια βασικά σημεία που θα υπάρχουν στο χαρτί και αυτά θα αρχίσουν να συζητούν οι ηγέτες, ωστόσο για συμφωνία στα στάνταρντ που θα εμπεριέχει, θα χρειαστούν κι άλλες Σύνοδοι Κορυφής». Σε αυτό συμβάλλει και το γεγονός πως οι επιστήμονες διαβεβαιώνουν ότι δεν μπορούν να μιλήσουν ακόμα με σιγουριά για το διάστημα ανοσίας που παρέχουν τα εμβόλια, καθώς και αν οι εμβολιασμένοι μεταδίδουν τον ιό, ενώ ιδιαίτερα ανησυχεί το ότι συνεχίζονται οι αναμενόμενες μεταλλάξεις του ιού, κάποιες εκ των οποίων είναι ιδιαίτερα μεταδοτικές.

Την πρόταση του πιστοποιητικού εμφανίστηκε να στηρίζουν, εκτός από την Ελλάδα, η Αυστρία, η Δανία και η Ισπανία. Πάντως, ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας, Κλεμάν Μπον, δήλωσε ότι η χώρα του είναι πολύ επιφυλακτική, λέγοντας ότι «είναι μία συζήτηση που δεν έχει χώρο να γίνει και θα ήταν σοκαριστικό, την ώρα που μόλις αρχίζουμε παντού την εκστρατεία εμβολιασμού στην Ευρώπη, να υπάρχουν σημαντικότερα δικαιώματα για ορισμένους παρά για άλλους. Δεν είναι αυτή η δική μας ιδέα περί προστασίας και πρόσβασης στα εμβόλια». Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η Βρετανία.

Ακόμα, και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τάχθηκε, «προς το παρόν», κατά της ιδέας ενός διαβατηρίου εμβολιασμού «σε πλανητικό επίπεδο», θεωρώντας πρόωρη μια τέτοια συζήτηση.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχοντας επίγνωση των ανεπαρκών μέτρων που λαμβάνονται, ως απόρροια και της πολιτικής πλήρους εμπορευματοποίησης της Υγείας, αναγκάζεται να απευθύνει εκκλήσεις για περισσότερα τεστ, καλύτερη ιχνηλάτηση επαφών και αλληλούχιση γονιδιώματος, για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος από νέες παραλλαγές του ιού και απευθύνει εκκλήσεις στις χώρες - μέλη να αυξήσουν τη διαδικασία αυτή από το 1% περίπου που είναι στο 5% και στο 10% των δειγμάτων των μοριακών τεστ. Ταυτόχρονα συνεχίζει τα καλέσματα για τη διενέργεια μαζικών εμβολιασμών σε κάθε χώρα της ΕΕ, με στόχο έως το Μάρτη να έχουν εμβολιαστεί τουλάχιστον το 80% των ατόμων ηλικίας άνω των 80 ετών και το 80% των επαγγελματιών Υγείας και κοινωνικής μέριμνας σε κάθε κράτος - μέλος, και μέχρι το καλοκαίρι το 70% του ενήλικου πληθυσμού.

Μόνο που όλα αυτά με τη σημερινή κατάσταση είναι πολύ δύσκολο να συμβούν. Τα αποδυναμωμένα δίκτυα Πρωτοβάθμιας Υγείας, που βλέπουμε στη χώρα μας και σε άλλες χώρες, οι ελλείψεις σε υγειονομικό προσωπικό και υποδομές, η ανεπάρκεια εμβολίων δημιουργούν τεράστια εμπόδια και είναι ζητήματα που μπαίνουν και στην πρώτη γραμμή διεκδικήσεων αγωνιστών εργαζομένων στην Υγεία (γιατρών και νοσηλευτών) στις περισσότερες χώρες της ΕΕ.