Τηλεδιάσκεψη με τον Αμερικανό πρέσβη στην Τρίπολη, Ρίτσαρντ Νόρλαντ, είχε χτες ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας, παρουσία του πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζ. Πάιατ. Επισήμως στο επίκεντρο της συζήτησης ήταν «οι πρόσφατες εξελίξεις στη Λιβύη».

Θυμίζουμε, ο Νόρλαντ σε συνέντευξή του πριν λίγες μέρες κατήγγειλε την «παρουσία 2.000 μισθοφόρων από το "Wagner Group"» (ρωσικών συμφερόντων) στη Λιβύη, στο πλευρό του Χάφταρ, ως «απειλή για την κυριαρχία της χώρας και την περιφερειακή σταθερότητα». Τόνιζε επίσης ότι οι ΗΠΑ θέλουν να τερματιστεί η επίθεση των δυνάμεων του Χαλίφα Χάφταρ στην Τρίπολη. «Ο Χάφταρ πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η επιρροή και ο έλεγχός του στη Λιβύη συρρικνώνονται με τις συνεχιζόμενες επιθέσεις. Θα μπορούσε να χάσει την πολιτική του νομιμοποίηση εάν δεν επέτρεπε στην περιοχή της ανατολικής Λιβύης να συμμετάσχει σε πολιτικές διαπραγματεύσεις. Οι χώρες που υποστηρίζουν τον Χάφταρ γνωρίζουν τώρα ότι οι στόχοι τους για καταπολέμηση της τρομοκρατίας υπονομεύονται από την επίθεση του Χάφταρ στην Τρίπολη», τόνισε.

Θυμίζουμε, Δένδιας αλλά και Μητσοτάκης είχαν καλοδεχτεί τον Γενάρη τον Χάφταρ στην Αθήνα, με τον Δένδια να αναλαμβάνει δέσμευση ήδη από τότε ότι «η Ελλάδα είναι έτοιμη να βοηθήσει την επόμενη μέρα στη Λιβύη, είτε με τη συμμετοχή στις δυνάμεις εκείνες οι οποίες χρειάζονται για να υπάρξει η ανακωχή (σ.σ. "διεθνής μηχανισμός επιτήρησης εκεχειρίας") είτε με τη συμμετοχή ελληνικών δυνάμεων στην ευρωπαϊκή επιχείρηση επιβολής του εμπάργκο των όπλων και της μεταφοράς μισθοφόρων στη Λιβύη».

Καθώς ξεκίνησε, άλλωστε, η τέτοια επιχείρηση της ΕΕ, «IRINI», η κυβέρνηση έχει διαθέσει ήδη τη φρεγάτα «ΥΔΡΑ», με το οργανικό της ελικόπτερο, καθώς και ειδικά εκπαιδευμένη ομάδα για εκτέλεση νηοψιών (ρεσάλτο). Θέμα που έθιξε και ο Ν. Δένδιας στη συνομιλία, ως δείγμα της βούλησης της κυβέρνησης να συμβάλει στην εμπέδωση της ευρωατλαντικής «σταθερότητας» στην περιοχή, κόντρα στην παρουσία και δράση άλλων κέντρων.

Κατά πληροφορίες, έβαλε και το θέμα του τουρκο-λιβυκού συμφώνου καθορισμού ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών, επιχειρηματολογώντας ότι δρα «αποσταθεροποιητικά» στην ευρύτερη περιοχή. Ως απάντηση έλαβε - κατά τις ίδιες πηγές - για άλλη μια φορά ότι οι ΗΠΑ «αποθαρρύνουν όλες τις πλευρές από την πρόκληση εντάσεων» και ότι θέλουν όλα τα ζητήματα να λύνονται με «εποικοδομητικό διάλογο». Ενα επικίνδυνο, στρογγυλεμένο ευχολόγιο, που επιβεβαιώνει ότι είναι η εμπλοκή της χώρας στα ιμπεριαλιστικά σχέδια των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και στην προσπάθεια διατήρησης της ΝΑΤΟικής «συνοχής» αυτή που «γκριζάρει» κυριαρχικά δικαιώματα και αφήνει ορθάνοιχτη την πόρτα σε επικίνδυνες «διευθετήσεις».

Σε κάθε περίπτωση, ικανοποιημένος από όσα άκουσε ο Πάιατ, έγραφε κατόπιν σε ανάρτησή του στο διαδίκτυο ότι έγινε μια «σπουδαία συζήτηση για τις προσπάθειές μας να σταματήσουμε τις μάχες στη Λιβύη και για τη σημασία της επιχείρησης "IRINI", όπου η Ελλάδα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο». Ευχαρίστησε τον συνάδελφό του, Νόρλαντ, για τον «συντονισμό» και τον υπουργό Δένδια για την «εταιρική σχέση» («partnership»).

Την κατηγορηματική της αντίθεση στο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο εκφράζει η συριακή κυβέρνηση, μέσω επιστολής που απέστειλε στις 29 Απρίλη ο μόνιμος αντιπρόσωπός της στον ΟΗΕ, Μπασάρ Αλ Τζααφάρι, προς τον γγ του Οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες. Σε αυτήν επισημαίνει ότι «το μνημόνιο Τουρκίας - Λιβύης παραβιάζει τις αρχές και αξίες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων, καθότι δεν υπάρχει επικάλυψη θαλάσσιων περιοχών ή κοινά σύνορα ανάμεσα σε Τουρκία και Λιβύη. Συνεπώς, δεν υπάρχει νομικό υπόβαθρο για την υπογραφή ενός τέτοιου "μνημονίου κατανόησης" ανάμεσα σ' αυτά τα δύο μέρη. Μάλλον, τα πολιτικά γεγονότα και οι νόμιμες Αρχές επιδεικνύουν ότι η υπογραφή αυτού του μνημονίου είναι απλώς μια προκλητική πολιτική πράξη, η οποία θα μετατρέψει την περιοχή της Μεσογείου σε εστία σύγκρουσης και έντασης και μπορεί να προκαλέσει περιορισμένες ή εκτενείς συγκρούσεις.

Το πιο πάνω μνημόνιο αντικατοπτρίζει μια κατάφωρη επίθεση κατά των κυριαρχικών οικονομικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου και επηρεάζει αρνητικά τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες ανάμεσα σ' αυτά τα κράτη.

Τα σύνορα της υποτιθέμενης "υφαλοκρηπίδας και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης", όπως καθορίζονται σ' αυτό το μνημόνιο, είναι φανταστικά, παράνομα, αυθαίρετα και προκλητικά, κι έτσι θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα, με ενδεχόμενο η Μεσόγειος να μετατραπεί σε ζώνη πολέμου».

Επίσης, επισημαίνει ότι το μνημόνιο αυτό «δεν έχει καμία επίπτωση στα κυριαρχικά δικαιώματα της Συρίας» και τονίζεται ότι «ένα τέτοιο μνημόνιο σίγουρα θα δημιουργούσε νομικά, πολιτικά και πρακτικά προβλήματα στο μέλλον και σε μια ενδεχόμενη συμφωνία των θαλάσσιων συνόρων ανάμεσα σε Συρία και Τουρκία. Είναι ξεκάθαρο ότι η τουρκική πλευρά επιδιώκει, μέσω αυτού του μνημονίου, να νομιμοποιήσει και να παγιώσει το στάτους κβο της παράνομης κατοχής εδαφών σε άλλες χώρες, πέραν της προσπάθειας να διαγράψει τα δικαιώματα άλλων στην αποκλειστική οικονομική ζώνη».

Τέλος, καλεί «να αποφευχθεί η όποια εγγραφή των σχετικών εγγράφων που στέλνει η τουρκική πλευρά στον ΟΗΕ για χάρη της διασφάλισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των χωρών της περιοχής» και επισημαίνεται ότι «η τουρκική πλευρά επιδιώκει να πολιτικοποιήσει τις έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο εντός αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, η οποία θα προκαλέσει ένταση».