ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 22 Μάρτη 2016
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΚΕ
Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση - αφιέρωμα στη Μέρα της Γυναίκας

Με θέμα: «Γαλάτεια Καζαντζάκη, Μέλπω Αξιώτη: Για τη γυναίκα»

Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή η εκδήλωση - αφιέρωμα που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ για τη μέρα της Γυναίκας, με θέμα: «Γαλάτεια Καζαντζάκη, Μέλπω Αξιώτη: Για τη γυναίκα», εκδήλωση που παράλληλα ήταν ενταγμένη στην προετοιμασία για το 5ο επιστημονικό συνέδριο της ΚΕ που θα πραγματοποιηθεί το 2018, με θέμα την επίδραση του εργατικού επαναστατικού κινήματος στη νεοελληνική λογοτεχνία.

Η αίθουσα Συνεδρίων του Κόμματος στον Περισσό γέμισε από κόσμο, που παρακολούθησε μια πραγματικά όμορφη εκδήλωση, που, όπως ειπώθηκε, δεν απευθυνόταν στους μυημένους της λογοτεχνίας, αλλά «με γυναικεία λογοτεχνική φωνή μίλησε στη γυναίκα των λαϊκών στρωμάτων, σ' εκείνη δηλαδή που δέχεται διπλή καταπίεση, ταξική και φυλετική, αλλά και σε κάθε άντρα της ίδιας κοινωνικής θέσης».

Στην εκδήλωση, παρευρέθηκε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Δύο πρωτοπόρες ιδεολογικά κι αισθητικά συγγραφείς

Η κεντρική ομιλία πραγματοποιήθηκε από την Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού, η οποία ανάμεσα στα άλλα σημείωσε:

«Ισως κάποιοι θα φοβάστε ότι θα ακούσετε πράγματα ανεπίκαιρα, γιατί από τον καιρό που έζησαν και δημιούργησαν η Καζαντζάκη και η Αξιώτη πολλά άλλαξαν. Η αλήθεια είναι πως η αστική τάξη όλα αυτά τα χρόνια πήρε κάποια μέτρα που βελτίωσαν τη θέση της γυναίκας - όπως π.χ. η μαζική ένταξή της στην εργασία, η άνοδος του μορφωτικού της επιπέδου ή η σταδιακή θεσμική εξίσωση ανδρών και γυναικών - όχι βέβαια από την καλή της θέληση, αλλά κάτω από την πίεση του εργατικού και γυναικείου κινήματος, των κατακτήσεων του σοσιαλισμού και προπαντός των δικών της αναγκών. Πίσω, όμως, από τη βιτρίνα των λιγοστών κυριών που γίνονται στελέχη επιχειρήσεων, ακόμη και πρωθυπουργοί, η μειονεκτική θέση της πλειονότητας των γυναικών στον κοινωνικό και οικογενειακό καταμερισμό παραμένει. Μορφή αλλάζει η γυναικεία ανισοτιμία. Οχι περιεχόμενο. Και αυτό γιατί η φυλετική καταπίεση των γυναικών είναι προϋπόθεση και επακόλουθο μαζί τής εκμετάλλευσης και των δύο φύλων. Μόνο όταν το καπιταλιστικό εκμεταλλευτικό σύστημα θα ανατραπεί και μπουν οι βάσεις του σοσιαλισμού - κομμουνισμού, θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί η αληθινή απελευθέρωση της γυναίκας.

Βλέπετε, το αποκαλούμενο "γυναικείο ζήτημα" δεν έχει τη ρίζα του στις αναχρονιστικές νοοτροπίες και αντιλήψεις των ανδρών ή των ίδιων των γυναικών για το ρόλο τους στην κοινωνία και την οικογένεια, τις οποίες μάλιστα οι νέοι κάθε φορά πιστεύουν ότι τις έχουν πια ξεπεράσει. Γρήγορα η ζωή τούς διαψεύδει, γιατί η πραγματικότητα είναι που γεννά τις αντιλήψεις και τις ιδέες και όχι οι ιδέες την πραγματικότητα. Και όταν η αδυσώπητη σημερινή καπιταλιστική πραγματικότητα ανακυκλώνει σε νέα σχήματα τον αποβλακωτικό εγκλωβισμό της εργαζόμενης γυναίκας στα "ασήμαντα και ταπεινά" - περιορίζοντάς την για παράδειγμα τον ελεύθερο χρόνο στο σπίτι για να φροντίζει παιδιά και ηλικιωμένους, αφού δεν υπάρχει η απαιτούμενη κρατική στήριξη, ή απασχολώντας την συχνά ανασφάλιστη, κακοπληρωμένη και περιστασιακά σε απαξιωμένα αντικείμενα εργασίας - πώς θα αλλάξουν μαζικά οι αντιλήψεις για τον υποδεέστερο ρόλο της;

Στο κάτω - κάτω σε τι διαφέρει η επίθεση ενός κριτικού στην Μέλπω Αξιώτη το 1939 για το ποίημά της "Σύμπτωση" πως "η θέση της είναι στην κουζίνα" από τη σύγχρονη λαϊκή ρήση "Αντε να πλύνεις κανένα πιάτο"; Από την άλλη πλευρά, στις μέρες μας το φαινόμενο της θανάτωσης του εξώγαμου παιδιού σε αντίθεση με τη θέληση της μητέρας ως όνειδος για την οικογένεια και την κοινότητα - όπως μας το περιγράφει συγκλονιστικά η Αξιώτη και το ίδιο συνταρακτικά η Καζαντζάκη σε ένα θεατρικό της - έχει εκλείψει. Ομως στον "μοντέρνο", "εκλεπτυσμένο" κόσμο μας πόσες οικονομικά και κοινωνικά αδύναμες γυναίκες είναι εκείνες που επιχειρούν να κρατήσουν εκτός γάμου ή συμβίωσης το παιδί τους, όταν απουσιάζει η ουσιαστική κοινωνική μέριμνα για να τις στηρίξει;

Ετσι, λοιπόν, η Γαλάτεια Καζαντζάκη και η Μέλπω Αξιώτη, δυο πρωτοπόρες ιδεολογικά και αισθητικά συγγραφείς, εξακολουθούν να μας συγκινούν και να προκαλούν αμείωτα το ενδιαφέρον μας, προπαντός γιατί το κεντρικό ζητούμενο της δημιουργίας τους, να βρει η γυναίκα το δρόμο για να γίνει ισότιμο μέλος μιας πραγματικά ελεύθερης και δίκαιης κοινωνίας, δεν έχει εκπληρωθεί».

Για το έργο τους και τη ζωή τους

Η Αριστούλα Ελληνούδη, κριτικός θεάτρου και δημοσιογράφος του «Ριζοσπάστη», αναφέρθηκε στην Γ. Καζαντζάκη.

«Η Γαλάτεια έλεγε - και εκείνη πρώτη το εφάρμοζε - ότι ο προοδευτικός δημιουργός "πρέπει να λέει με το έργο του, κάθε στιγμή στο λαό: Είμαι δικός σου. Σάρκα από τη σάρκα σου. Κι αν υπάρχει κάτι που με κάνει διαφορετικό είναι γιατί μπορώ να σου δώσω την αιωνιότητα. Να τραγουδήσω τις χαρές σου. Να φτερώσω τις ελπίδες σου".

Για όλα αυτά έγραφε η Γαλάτεια, αποτυπώνοντάς τα με καίριο, κυριολεκτικό ρεαλισμό, χωρίς τάχα λογοτεχνικές "φιοριτούρες" και με μοναδικό στόχο την ταξική συνειδητοποίηση και αγώνα των καταπιεσμένων και εκμεταλλευομένων λαϊκών μαζών για κοινωνική επαναστατική αλλαγή.

Η Γαλάτεια πρωτοπόρησε, λοιπόν, με την ένταξή της στο νεοσύστατο ΚΚΕ, καθώς ήταν από τις ελάχιστες, τότε, γυναίκες - μέλη του. Πρωτοπόρησε και γιατί - ενώ από την πρώτη έως την πέμπτη δεκαετία του 20ού αιώνα οι Ελληνίδες που δημοσίευαν ποιήματα και πεζά τους μετριούνταν στα δάχτυλα του ενός χεριού - εκείνη δεν ήταν απλώς μεταξύ των πρώτων, αλλά προπάντων, γιατί ήταν η πρώτη κομμουνίστρια συγγραφέας».

Αναφέρθηκε στα θεατρικά έργα της και σχολίασε πως η δραματουργία της αγνοείται από τους μελετητές. «Μάλλον ευνόητοι και σκόπιμοι είναι οι λόγοι που το θέατρό της περιέπεσε στη λήθη. Αφέθηκε στη λήθη γιατί αποτέλεσε ενοχλητική τομή για τους έχοντες και κατέχοντες τις τύχες του λαού μας» και κατέληξε πως το θέατρό της θα αναγνωριστεί «όταν έρθει η ώρα του καλού αγώνα του λαού ως τομή στην ελληνική δραματουργία του 20ού αιώνα».

Η Αννεκε Ιωαννάτου, διδάκτορας κλασικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, αναφέρθηκε στην ομιλία της στην Μ. Αξιώτη. «Η Μέλπω Αξιώτη ήταν οργανωμένη στο ΚΚΕ, γι' αυτό το λόγο κάποιοι τη θεώρησαν χαμένη για τη λογοτεχνία», υπογράμμισε υπενθυμίζοντας την κριτική που δέχτηκε το έργο της.

Για το απόσπασμα από τις «Δύσκολες νύχτες», που είχε ακουστεί, επισήμανε ότι «φέρνει στο προσκήνιο τη θέση της γυναίκας και μάλιστα της χωριάτισσας, της γυναίκας του λαού. Η μαστοριά της μυκονιάτικης ντοπιολαλιάς είναι εντυπωσιακή, ιδιαίτερα από συγγραφέα από αστική οικογένεια με την εκπαίδευση που ταίριαζε στα κορίτσια της τάξης της. Η Μέλπω με καλλιτεχνική παρατηρητικότητα στράφηκε στη γλώσσα των απλών ανθρώπων, ιδιαίτερα των γυναικών. Με πόση αμεσότητα στο εν λόγω απόσπασμα δίνει στον αναγνώστη μέσα από την κουβέντα των ίδιων των γυναικών τη δυνατότητα να καταλάβει τη θέση τους, επισημαίνοντας σχεδόν παρεμπιπτόντως μεγάλα ζητήματα: η άγαμη μητέρα και ο πόλεμος που "αρπάζει" τους άντρες. Οι ίδιες οι γυναίκες, θα πει η Αξιώτη σε κείνη τη συγγραφική της περίοδο, ασχολούνται με μικροπράγματα, "γιατί τους είπανε και το πιστέψανε πως δεν είναι άξιες για τα μεγάλα"....».

Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στα έργα της δεκαετίας του 1940. «Σε σχέση με τα προηγούμενα το έργο - χρονικό "Οι Ελληνίδες Φρουροί της Ελλάδας" καταγράφει ένα άλμα μπροστά στην κοινωνική συνειδητοποίηση της γυναίκας. Δεν πρόκειται απλώς για έναν ύμνο στη γυναίκα της Αντίστασης, αλλά για μια συγκλονιστική μαρτυρία για την απότομη και σχεδόν βίαιη άνοδο του γυναικείου φύλου στο προσκήνιο του ιστορικού γίγνεσθαι. (...) Απ' αυτήν την άποψη, το έργο αποτελεί μια φωτεινή λάμψη της γυναικείας παρουσίας στο έργο της Αξιώτη. Γεμάτη περηφάνια και χωρίς να είναι τα μηνύματα κρυμμένα, κωδικοποιημένα σε αλληγορίες, γράφει η Αξιώτη για τις γυναίκες εκείνης της περιόδου με ρεαλισμό πια».

Αρτιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα

Ανάμεσα στις εισηγήσεις παρεμβλήθηκαν αποσπάσματα από έργα τους, που βοήθησαν το κοινό να αποκτήσει μια πιο άμεση αντίληψη για το έργο τους και τη θέση τους για τη γυναίκα, όσον αφορά το ρόλο της τόσο στην κοινωνία όσο και στην οικογένεια, τη σχέση της με το άλλο φύλο. Τα αποσπάσματα αποδόθηκαν έξοχα από τους ηθοποιούς Ηλιάνα Μαυρομάτη, Ηρα Ρόκκου και Δημήτρη Αντωνιάδη.

Ιδιαίτερη αναφορά χρειάζεται να γίνει στην πρωτότυπη σύνθεση και διασκευή τραγουδιών, ειδικά για την εκδήλωση, που έκανε ο Φίλιππος Παχνιστής κι έδενε αρμονικά με τις αφηγήσεις.

Μουσική ερμηνεία: Ροδάνθη Κασκαφέτου - Αμέρισσα Φτούλη (τραγούδι), Αλέξανδρος Καμπουράκης (ακορντεόν), Φίλιππος Παχνιστής (πιάνο), Νίκος Σαρρής (τρομπέτα), Δημήτρης Χριστοδουλόπουλος (κιθάρα).

  • Ολόκληρη την εκδήλωση μπορείτε να την παρακολουθήσετε στο portal 902.gr.
Συναυλία προς τιμήν του Γιάννη Μαρκόπουλου

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ τιμά τον μεγάλο Ελληνα συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο.

Τη Δευτέρα 28 Μάρτη, στις 19.00 (ώρα προσέλευσης 18.30), θα πραγματοποιηθεί συναυλία με έργα του Γ. Μαρκόπουλου, στην Αίθουσα Συνεδρίων του ΚΚΕ, στον Περισσό.

Η συναυλία αποτελείται από δύο μέρη:

Α' Μέρος: «Χρονικό»

Β' Μέρος: Επιλογές από τα έργα «Θητεία», «Μετανάστες», «Ιθαγένεια», «Εργάτες», «Ηλιος ο πρώτος», «Σεργιάνι στον κόσμο», «Εντεύθεν».

Διευθύνει ο συνθέτης.

Ερμηνεύουν: Νατάσσα Μποφίλιου, Μίλτος Πασχαλίδης, Χαράλαμπος Γαργανουράκης, Λάκης Χαλκιάς, Δάφνη Ζουρνατζή και η 13χρονη Γεωργία Φασουλάκη.

Συμμετέχουν: Η ορχήστρα «Παλίντονος Αρμονία» και το πειραϊκό φωνητικό σύνολο «Libro Coro» σε διδασκαλία της Ανθής Γουρουντή.

Η είσοδος είναι ελεύθερη.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ