ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 22 Φλεβάρη 2004
Σελ. /32
Πολιτικές αλλαγές μπροστά στη νέα αντιλαϊκή επίθεση

Eurokinissi

Το αστικό πολιτικό σύστημα αναπροσαρμόζεται, αλλάζει. Προς ποια κατεύθυνση; Ο νέος ηγέτης του ΠΑΣΟΚ επαγγέλλεται «ρήξεις», «αλλαγές» ακόμα και «ειρηνική επανάσταση» σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. Εχει ακόμα εξαγγείλει αλλαγές και στο ίδιο του το κόμμα. Οι πολιτικοί αναλυτές θεωρούν δεδομένο πλέον ότι το ΠΑΣΟΚ, έτσι όπως το έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα, σε λίγο θα ανήκει στο παρελθόν, θα βρει τη θέση του στο μουσείο της ιστορίας, όπου θα ανατρέχουν και θα το αναζητούν οι ιστορικοί, οι κοινωνιολόγοι, οι φοιτητές των πολιτικών επιστημών. Θα αντικατασταθεί από την απροσδιορίστου ακόμα δομής, αλλά συγκεκριμένου πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου, «μεγάλη δημοκρατική παράταξη». Τα μηνύματα που έρχονται, πίσω από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, τις διακηρύξεις του νέου ηγέτη, τα αντιδραστικά προγράμματα των κομμάτων εξουσίας, τις «αμφίπλευρες» προσχωρήσεις πολιτικών του ακραίου νεοσυντηρητικού χώρου, αλλά και μεταλλαγμένων «αριστερών», οι οποίοι έχουν αποδεχτεί τις αξίες της νέας τάξης πραγμάτων, μας οδηγούν σε δύο συμπεράσματα:

Πρώτο ότι τα πολιτικά κόμματα της άρχουσας τάξης πάνε να διαμορφώσουν νέο πολιτικό σκηνικό. Και δεύτερο ότι η νέα πολιτική τάξη πραγμάτων που θα προκύψει θα είναι άκρως αντιδραστική, θα συμπυκνώνει και θα οικοδομηθεί με τα αντιδραστικά υλικά της σημερινής κυρίαρχης πολιτικής. Και θέλουν να δημιουργήσουν ένα πολιτικό εποικοδόμημα, πιο βίαιο και πιο αντιδραστικό και από το σημερινό...

Αλλα πώς φτάσαμε ως εδώ;

Εχει, βέβαια, ενδιαφέρον να πάμε λίγα χρόνια πίσω, να πιάσουμε το νήμα από το σημείο εκείνο που ξεκίνησαν και στη χώρα μας οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στην οικονομία, το πώς αυτές επηρέασαν, επέδρασαν και διαμόρφωσαν την οικονομική ολιγαρχία της χώρας, πώς οι αλλαγές στην παραγωγική βάση επηρέασαν το πολιτικό εποικοδόμημα, ώστε να προβάλλει σήμερα η ανάγκη της «ανανέωσής» του, σε αντιδραστικότερη, όμως, βάση. Εχουμε, δηλαδή, στα χρόνια αυτά μια συνεχή αλληλεπίδραση της οικονομίας στην πολιτική και της πολιτικής στην οικονομία, μια συσσώρευση ποσοτικών αλλαγών στις οικονομικές σχέσεις και στο πολιτικό εποικοδόμημα, οι οποίες σήμερα αναζητούν διέξοδο σε μια νέα ποιότητα, μέσα βεβαίως στα πλαίσια του συστήματος.

Κοινός παρονομαστής των εξελίξεων αυτών ήταν η ανάγκη διευκόλυνσης της συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, προκειμένου να αντεπεξέρχεται στον οξύτατο διεθνή ανταγωνισμό, σε συνδυασμό με τις ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες, οι οποίες πυροδότησαν και επιτάχυναν την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα σε όλα τα επίπεδα: Στις εργασιακές σχέσεις, στις κοινωνικές κατακτήσεις, στον πολιτισμό, στις διακρατικές σχέσεις με τις ωμές ακόμη και πολεμικές επεμβάσεις εναντίον λαών και κρατών, όπως τις γνωρίσαμε τα προηγούμενα χρόνια.

Σταθμός, η Συνθήκη
του Μάαστριχτ

Ας δούμε πώς αυτή η κατάσταση πραγμάτων επηρέασε την πολιτική και την οικονομία στη χώρα μας.

Με την ψήφιση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, το Δεκέμβρη του 1991, δόθηκε το σύνθημα για μια γενικευμένη επίθεση κατά των εργασιακών δικαιωμάτων των λαών της Ευρώπης και φυσικά και της χώρας μας. Οι εργασιακές σχέσεις που στηρίζονται στο σταθερό ημερήσιο εργάσιμο χρόνο και τη σταθερή εργασία ανατρέπονται. Τη θέση τους καταλαμβάνουν οι «ευέλικτες» μορφές απασχόλησης, οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου κλπ. Τα δημόσια συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης, Παιδείας, Υγείας και Πρόνοιας υπονομεύονται, με την ιδιωτικοποίηση -εμπορευματοποίηση, προς όφελος του ιδιωτικού κεφαλαίου. Επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας ιδιωτικοποιούνται, ενώ επιβάλλονται φορολογικές πολιτικές βαθιά αντιδραστικές. Κοινή βάση των πολιτικών αυτών ήταν η βίαιη ανατροπή των όρων αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης, έτσι ώστε να αυξηθεί ο βαθμός εκμετάλλευσής της, να αναζωογονηθεί το κεντρί του καπιταλιστικού κέρδους. Απτά αποτελέσματα των πολιτικών αυτών έχουμε στα οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων της χώρας μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρίας ICAP, μεταξύ των ετών 1991 και 2001, στη βιομηχανία, στο εμπόριο, στις τράπεζες και τις κατασκευαστικές - οικοδομικές επιχειρήσεις, είχαμε τις ακόλουθες μεταβολές:

  • ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ: Στη δεκαετία, οι βιομηχανικές επιχειρήσεις με τη νομική μορφή της ανώνυμης εταιρίας, αυξήθηκαν κατά 30%, το συνολικό ενεργητικό αυξήθηκε κατά 297,5%, τα ίδια κεφάλαια κατά 646,9%, τα μεικτά κέρδη κατά 200% και τα καθαρά κέρδη κατά 1.693,7%.
  • ΕΜΠΟΡΙΟ: Οι εμπορικές εταιρίες, με τη μορφή της ανώνυμης εταιρίας, αυξήθηκαν κατά 97,6%, το συνολικό ενεργητικό κατά 576%, τα ίδια κεφάλαια κατά 666,7%, τα μεικτά κέρδη κατά 521% και τα καθαρά κέρδη κατά 439,2%
  • ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Στο διάστημα αυτό, οι τράπεζες μειώθηκαν κατά 7,7% (από 26 σε 24), το συνολικό ενεργητικό αυξήθηκε κατά 234,4%, τα ίδια κεφάλαια κατά 621%, τα μεικτά κέρδη κατά 242% και τα καθαρά κέρδη κατά 210%.
  • ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ: Οι κατασκευαστικές εταιρίες, με τη μορφή των ΑΕ, αυξήθηκαν κατά 206% (από 532 σε 1.629), το συνολικό ενεργητικό κατά 3.015%, τα ίδια κεφάλαια κατά 4.614%, τα μεικτά κέρδη κατά 893% και τα καθαρά κέρδη κατά 724,7%.

Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι τη δεκαετία αυτή συντελέστηκε μια σημαντική συσσώρευση κεφαλαίου, που υπήρξε το σύνθετο αποτέλεσμα των αντιδραστικών αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις, στις δραστικές μειώσεις του λεγόμενου μη μισθολογικού κόστους των επιχειρήσεων, στις επιδοτήσεις του κεφαλαίου, στην άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας. Η οικονομική ολιγαρχία βγαίνει σήμερα πιο δυναμωμένη, πιο ισχυρή, αλλά και πιο επιθετική, απαιτεί νέες αντιδραστικές αλλαγές, δεδομένου ότι η βάση σύγκρισης δεν είναι σήμερα εθνική, αλλά πανευρωπαϊκή και διεθνής. Τα αποτελέσματα της αντιλαϊκής «συγκομιδής» συγκρίνονται σήμερα με τα αντίστοιχα αποτελέσματα του ευρωπαϊκού και διεθνούς κεφαλαίου. Ο ανηλεής μεταξύ τους ανταγωνισμός απαιτεί και νέες «ανθρωποθυσίες». Η συνεχής και παρατεταμένη εξαθλίωση της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, προβάλλει ως ο αναγκαίος όρος της διατήρησης και αύξησης της ανταγωνιστικότητας κάθε «εθνικού κεφαλαίου», αλλά και του διεθνικού. Το οποίο συγκρίνει σήμερα τους όρους αναπαραγωγής του σε κάθε κράτος, όχι μόνο με τους όρους αναπαραγωγής των κεφαλαίων που ανταγωνίζονται μέσα στα όρια των περιφερειακών ενώσεων (Ευρωπαϊκή Ενωση), αλλά και στους όρους αναπαραγωγής του κεφαλαίου στα σημεία εκείνα του πλανήτη, όπου η εξαθλίωση της εργατικής τάξης βρίσκεται στα έσχατα σημεία της. Ας θυμηθούμε τις τελευταίες επισημάνσεις του ΙΟΒΕ για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, όπου με ζήλο μας υπενθύμιζαν ότι στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης προσφέρονται πολύ καλύτεροι όροι για επενδύσεις. Ας θυμηθούμε τι έλεγαν τα στελέχη της ΠΑΛΚΟ όταν έκλεισαν την επιχείρησή τους στη χώρα μας. Εκαναν σύγκριση μισθών και όρων εργασίας της Ελλάδας, όχι με χώρα της ΕΕ, αλλά της ...Κίνας.

Νέα αντιλαϊκά ...μποφόρ

Η προώθηση νέων αντιδραστικών αλλαγών, ομολογείται πλέον απ' όλους. Οπως όλοι ομολογούν, τα νέα αντιλαϊκά μποφόρ θα ξεκινήσουν αμέσως μετά τις εκλογές. Με πρωτόγνωρη ειλικρίνεια, οι παράγοντες του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος μας κάνουν γνωστό ότι από τις 8 του Μάρτη θα υποφέρουμε...

Προβάλλει, όμως, το ερώτημα. Ποιος θα διαχειριστεί τη νέα κατάσταση πραγμάτων; Το ΠΑΣΟΚ με τη σημερινή του μορφή; Σίγουρα όχι. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ με τη συνεχή άσκηση επί μία εικοσαετία και πλέον αντιδραστικών πολιτικών, έχει φθαρεί στη λαϊκή συνείδηση, έχει γίνει αναξιόπιστο, μη αποδοτικό... Οταν στις πολιτικές αναλύσεις κάνουν λόγο για «κούραση», αυτό ακριβώς εννοούν. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. Ξεκίνησε σαν ριζοσπαστικό μικροαστικό κόμμα, αναρριχήθηκε στην εξουσία, σταδιακά εγκατέλειψε κάθε ριζοσπαστική πολιτική θέση. Το σημερινό κόμμα αποτελεί άρνηση και αντίθεση του παλιού, αλλά αυτή η μετάλλαξη είχε μέσα της τα σπέρματα της φθοράς. Από την άλλη πλευρά, η νέα τάξη πραγμάτων απαιτεί μια ριζική ρήξη με καθετί που θυμίζει τα μεταπολεμικά μαζικά κόμματα, τα οποία αναδύθηκαν από τις στάχτες του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Κόμματα, τα οποία αναγκάζονταν, με βάση τούς τότε συσχετισμούς δυνάμεων να παίρνουν σε ένα βαθμό υπόψη και το λαϊκό παράγοντα και με ποια μορφή διαχείρισης θα τον ενσωματώσουν. Σε αυτόν τον τύπο κομμάτων, τα επιτελεία του κεφαλαίου, θέλουν να βάλουν οριστικά τέλος. Φυσικά, αν δεχτούμε ότι τα αστικά κόμματα, όπως π.χ. το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησαν σαν τέτοια, σήμερα με την ιστορική μνήμη, των πρώτων χρόνων του σαν κόμματος του μικροαστικού ριζοσπαστισμού, να παραπέμπει σε αγωνιστική διεκδικητική παράδοση, έστω και εντός του συστήματος, αυτή σήμερα φαντάζει ύποπτη. Και αυτός που έχει αναλάβει να θάψει οριστικά το παρελθόν, αναμορφώνοντάς το με βάση τις σημερινές απαιτήσεις, φαίνεται ότι βρέθηκε στο πρόσωπο του Γ. Παπανδρέου. Ο οποίος εμφανίζεται σήμερα σαν ο εγγυητής μιας νέας πολιτικής τάξης πραγμάτων, αντιδραστικής σε όλες της τις μορφές.


Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ