ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 21 Ιούνη 2009
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
ΡΩΣΙΑ
Τρεις σημαντικές δράσεις

Από τη Συνάντηση Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας
Από τη Συνάντηση Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας
Τρεις ξεχωριστές και σημαντικές συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν την περασμένη βδομάδα στη Ρωσία, η καθεμία ξεχωριστά από τις οποίες αναδεικνύει τις βλέψεις και τα συμφέροντα των χωρών που συμμετείχαν σ' αυτές και ιδιαίτερα της σημερινής καπιταλιστικής Ρωσίας, σε ό,τι αφορά τους τομείς της οικονομίας, των εμπορικών συναλλαγών, αλλά και γενικότερων γεωστρατηγικών ζητημάτων. Οι συναντήσεις αυτές έρχονται λίγες βδομάδες πριν από τη Συνάντηση Κορυφής του Αμερικανού Προέδρου Μπάρακ Ομπάμα με τον Ρώσο ομόλογό του, Ντμίτρι Μεντβένεφ, στη Μόσχα.

Ισχυρή στρατιωτική δύναμη της ΟΣΣΑ

Την Κυριακή 14 Ιούνη, πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα η Συνάντηση Κορυφής της Οργάνωσης του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ), κατά την οποία οι ηγέτες της υπέγραψαν συμφωνία για τη δημιουργία των Συλλογικών Δυνάμεων Επιχειρησιακής Επέμβασης (ΣΔΕΕ), οι οποίες θα αποτελέσουν μιαν ισχυρή στρατιωτική δύναμη, όπου θα συμμετέχουν ολόκληροι στρατιωτικοί σχηματισμοί και θα ανταποκρίνεται στις επιδιώξεις της Ρωσίας να γίνει η ΟΣΣΑ ένα φιλορωσικό στρατιωτικό μπλοκ, που δε θα υστερεί σε στρατιωτική δύναμη από το ΝΑΤΟ. Ωστόσο, τη συμφωνία υπέγραψαν μόνον οι 5 από τις 7 χώρες της ΟΣΣΑ και, συγκεκριμένα, η Αρμενία, το Καζαχστάν, η Κιργιζία, η Ρωσία και το Τατζικιστάν, ενώ η Λευκορωσία και το Ουζμπεκιστάν αρνήθηκαν προς το παρόν τη συμμετοχή τους στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.

Από τη φετινή Σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης
Από τη φετινή Σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης
Σε ό,τι αφορά το Ουζμπεκιστάν, ήταν γνωστή η διαφοροποίησή του στο συγκεκριμένο ζήτημα εδώ και μερικούς μήνες. Ωστόσο, πρόβλημα προέκυψε με τη Λευκορωσία μετά τον εμπορικό «γαλακτοκομικό πόλεμο» Ρωσίας και Λευκορωσίας, όταν η Μόσχα στις αρχές Ιούνη απέκλεισε μια λίστα σχεδόν 1.300 γαλακτοκομικών προϊόντων της Λευκορωσίας, λέγοντας ότι παραβιάζονται οι νέοι κανόνες για τη συσκευασία που θεσπίστηκαν τον περασμένο χρόνο. Σημειώνεται ότι η Λευκορωσία εξάγει το 95% της παραγωγής της γαλακτοβιομηχανίας της στη Ρωσία. Η εξέλιξη αυτή έφερε και την άρνηση του Μινσκ να συμμετάσχει στη Συνάντηση Κορυφής, αλλά και να καταγγείλει ως «άκυρη» τη συμφωνία που υπέγραψαν οι παραπάνω 5 χώρες.

Σύνοδος Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης

Τη Δευτέρα συνεδρίασαν στο Εκατερίνμπουργκ, στα ρωσικά Ουράλια, οι ηγέτες των χωρών του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (Ρωσία, Κίνα, Καζαχστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν, με παρατηρητές την Ινδία, το Πακιστάν, το Ιράν και τη Μογγολία), ενός σχηματισμού που ξεκίνησε πριν από οκτώ χρόνια για θέματα ασφάλειας, αλλά έχει προσθέσει τα τελευταία χρόνια και ζητήματα εμπορίου και πολιτικής. Εκεί οι συμμετέχοντες στήριξαν τη ρωσική πρόταση για τη χρησιμοποίηση εθνικών νομισμάτων σε αμοιβαίες συμφωνίες και την εισαγωγή ενός κοινού νομίσματος για τον Οργανισμό. Τόνισαν ότι η τρέχουσα δομή του παγκόσμιου συστήματος νομισμάτων - όπου κυριαρχεί το αμερικανικό δολάριο ως το σημαντικότερο αποθεματικό νόμισμα - δεν είναι ιδανική και η εμφάνιση νέων αποθεματικών νομισμάτων είναι αναπόφευκτη. Σημαντική θεωρείται και η ...προσφορά της Κίνας, η οποία ανακοίνωσε πως θα διαθέσει 10 δισεκατομμύρια δολάρια ως δάνειο στα μέλη του Οργανισμού.

Επιπλέον, οι συμμετέχοντες ανέφεραν πως στηρίζουν τις προσπάθειες για μια νέα ρωσο-αμερικανική Συνθήκη για τον περιορισμό των στρατηγικών όπλων που λήγει στις 5 Δεκέμβρη. Περιέγραψαν ως αμετάκλητη την πρόοδο προς έναν πολυπολικό κόσμο και ζήτησαν να δοθεί περισσότερη έμφαση στις περιφερειακές προσεγγίσεις στην εξέταση των παγκόσμιων στόχων. Πίεσαν, μάλιστα, τα Ηνωμένα Εθνη να βελτιώσουν το συντονιστικό τους ρόλο στις διεθνείς υποθέσεις. Τέλος, υπογράμμισαν πως η διεθνής συνεργασία είναι το μοναδικό όπλο για την επίλυση των ζητημάτων της παγκόσμιας κοινότητας, συμπεριλαμβάνοντας θέματα Ενέργειας και ασφάλειας τροφίμων, κλιματικές αλλαγές και παγκόσμια οικονομική κρίση.

Συνάντηση BRIC και τα περί ...πολυπολικού κόσμου

Την επόμενη μέρα πραγματοποιήθηκε η πρώτη Σύνοδος Κορυφής των χωρών που εντάσσονται στο BRIC, δηλαδή την άτυπη Ενωση που έχουν συνάψει η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία και η Κίνα, χώρες που θεωρούνται με αναδυόμενες ισχυρές οικονομίες. Εκεί, οι συμμετέχοντες σημείωσαν ότι ο πλανήτης χρειάζεται ένα πιο διαφοροποιημένο διεθνές νομισματικό σύστημα. Μάλιστα, με το τελικό ανακοινωθέν, οι Πρόεδροι της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, της Κίνας Χου Ζιντάο, της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και ο πρωθυπουργός της Ινδίας Μονμοχάν Σινγκ, που εκπροσώπησαν τις χώρες τους στη Σύνοδο, σημείωσαν πως απαιτείται μια μεταρρύθμιση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών ινστιτούτων, ώστε να απεικονιστούν οι αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία. Υπογράμμισαν, επίσης, ότι χρειάζεται ένα σταθερό, προβλέψιμο και πιο διαφοροποιημένο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα - χωρίς, ωστόσο, να αναφερθούν στην κυριαρχία του αμερικανικού δολαρίου - και έκαναν έκκληση για μια πιο δημοκρατική και δίκαια «πολυπολική» παγκόσμια τάξη. Σημειώνεται, πάντως, πως η Βραζιλία, η Κίνα και η Ρωσία έχουν ζητήσει την αντικατάσταση του αμερικανικού δολαρίου ως διεθνούς αποθεματικού νομίσματος, από «καλάθι νομισμάτων» και έχουν προτείνει ένα νέο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, πρόταση για την οποία η Κίνα έχει διατηρήσει τη ...σιωπή της.

Επανέλαβαν τις εκκλήσεις πως θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη εκπροσώπηση των αναδυόμενων οικονομικών δυνάμεων (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα) σε διεθνείς οργανισμούς, όπως στην Παγκόσμια Τράπεζα ή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ενώ το τελικό κείμενο σημειώνει την ανάγκη για ευρύτερη συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, σε διαφοροποιημένους ενεργειακούς πόρους και διόδους μεταφοράς της Ενέργειας. Η επόμενη Σύνοδος καθορίστηκε για το 2010 στη Βραζιλία.


Κλ. ΧΕΣΠΕΡ

Επιθεώρηση των «όπλων»

Τις τελευταίες δέκα ημέρες, με επίκεντρο τη Ρωσία, υπήρξε στην κυριολεξία ένας πραγματικός «οργασμός» διακρατικών συναντήσεων κορυφής: Ευρασιατική Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ), Οργάνωση Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ), Συνάντηση των χωρών του BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα), αλλά και σημαντικές διμερείς συναντήσεις Ρωσίας και Κίνας.

Σαφώς και δεν έχουμε να κάνουμε με μια τυχαία συγκυρία εξελίξεων, αλλά για διεργασίες που εκφράζουν τις σύγχρονες τάσεις στο παγκόσμιο πολιτικό - οικονομικό «στερέωμα». Ποιες όμως είναι αυτές; Και πώς αποκαλύπτονται πίσω από τα στρογγυλά τραπέζια και τις μεγαλοπρεπείς αίθουσες των συναντήσεων;

Αλλάζει ο παγκόσμιος συσχετισμός δύναμης

Η παγκόσμια οικονομική κρίση, που χτύπησε πρώτα απ' όλα τις «μητροπόλεις» του καπιταλισμού, ενισχύει την τάση μεταβολής του συσχετισμού στην παγκόσμια αγορά. Μια τάση που κυριαρχεί σε όλη την τελευταία τετραετία και εκδηλώνεται με την υποχώρηση του μεριδίου των ΗΠΑ στο παγκόσμιο ΑΕΠ, την άνοδο της Κίνας, αλλά και τη σταδιακή βελτίωση της θέσης και άλλων δυνάμεων, όπως της Ρωσίας, της Ινδίας και της Βραζιλίας, ως μερίδια στο Παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν. Η συνάντηση λοιπόν αυτών των τεσσάρων δυνάμεων (BRIC), που, κατά γενική ομολογία, ακόμη ψάχνουν και δεν έχουν βρει τις κοινές «συνισταμένες» τους, είχε σκοπό να δηλώσει την ισχυρή παρουσία τους και τη διεκδίκηση ενός μεγαλύτερου ρόλου στις διεθνείς υποθέσεις.

Η αμφισβήτηση της αμερικάνικης κυριαρχίας έγινε ακόμη πιο φανερή στη συνάντηση της Οργάνωσης Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ), όπου ευθέως αναζητήθηκαν λύσεις, που θα βάλουν σταδιακά τέλος στον παγκόσμιο ρόλο του αμερικανικού δολαρίου.

Οξύνονται οι αντιθέσεις

Αυτή η τάση μεταβολής του παγκόσμιου συσχετισμού δύναμης σαφώς και σχετίζεται όχι μόνον με τις οικονομικές δυνατότητες, αλλά και την πολιτική και στρατιωτική ισχύ των χωρών. Κι όχι τυχαία, αφού οι αλλαγές οξύνουν τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, που διεξάγονται με κάθε μέσο, ακόμη και με τον πόλεμο.

Ετσι, βλέπουμε τα τελευταία χρόνια να ενισχύεται ο ανταγωνισμός για τη στρατιωτική παρουσία και πολιτική επιρροή των διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων σε περιοχές όπως η Κεντρική Ασία, η Μέση Ανατολή, η Αφρική και η Λατινική Αμερική, ακόμη και η Αρκτική. Αυξάνονται οι στρατιωτικές δαπάνες, οι εξαγωγές όπλων, ο σχεδιασμός παραγωγής και εγκατάστασης νέων πυρηνικών όπλων.

Οπως έδειξε και το πρόσφατο βέτο της Ρωσίας, που έβαλε τέλος στην παρουσία των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ στον Καύκασο και η ανάλογη επιδίωξη ΗΠΑ - ΕΕ για το Κόσσοβο, το Διεθνές Δίκαιο, όπως το γνώρισαν οι λαοί στην περίοδο της ενεργητικής παρουσίας και δράσης του σοσιαλιστικού συστήματος στις διεθνείς υποθέσεις, δεν υπάρχει πλέον. Εχει υποκατασταθεί πλήρως από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. Ιδιαίτερα επικίνδυνη στρατηγική είναι αυτή των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων με την επίκληση του λεγόμενου «αυτοπροσδιορισμού» ως προσχήματος για την υποκίνηση μειονοτικών ζητημάτων και τη δημιουργία κρατών - προτεκτοράτων.

Σ' αυτές τις συνθήκες, αυξάνεται συνεχώς ο ρόλος και η ετοιμότητα της στρατιωτικής ισχύος της κάθε δύναμης. Καθόλου τυχαία λοιπόν η ΟΣΣΑ προχωρεί στην «αύξηση του στρατιωτικού δυναμικού», καθώς και στην εμβάθυνση της «στρατιωτικής οικοδόμησης του συνασπισμού» σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή, με τεράστιο πλούτο, αλλά και πολλά προβλήματα, όπως είναι η Κεντρική Ασία. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατες δηλώσεις του Νικολάι Μπορντιουζά, Γενικού Γραμματέα της Οργάνωσης του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ), η νέα στρατιωτική δύναμη της ΟΣΣΑ θα δημιουργηθεί «για μεγάλο πόλεμο. Σε περίπτωση σοβαρής απειλής της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας» των χωρών της ΟΣΣΑ. Ενώ οι υπάρχουσες «δυνάμεις ταχείας επέμβασης» προβλέπεται να δράσουν σε μικρής έκτασης στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Νέες συμμαχίες

Η μεγάλη ενεργειακή συμφωνία 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που ανακοίνωσαν Ρωσία και Κίνα, ήταν ένα ακόμη «μήνυμα», που στάλθηκε από τη ρωσική ηγεσία, αυτή τη φορά τόσο προς τις ΗΠΑ, όσο και προς την ΕΕ, μετά την πρόσφατη «φτωχή συγκομιδή» της συνάντησης κορυφής Ρωσίας - ΕΕ για τα ενεργειακά ζητήματα στο Χαμπάροφσκ. Οι αγωγοί, που θα στρέψουν τις ρωσικές πηγές ενέργειας προς την Ανατολή (Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα κ.ά.) δεν είναι πλέον ένα σενάριο προς συζήτηση, αλλά ένα πραγματικό ενδεχόμενο, που μπαίνει σε εφαρμογή και το οποίο μπορεί μέσα σε λίγα χρόνια να δημιουργήσει νέα δεδομένα στην αγορά τόσο του πετρελαίου, όσο και του φυσικού αερίου. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες αναταράξεις και τριγμούς στο εσωτερικό της ίδιας της ΕΕ, αφού είναι γνωστό πως όχι όλες οι χώρες της ΕΕ έχουν το ίδιο ενδιαφέρον για την εμβάθυνση των σχέσεων του ευρωενωσιακού ιμπεριαλιστικού κέντρου της ΕΕ με την ολιγαρχική Ρωσία.

Οι παραπάνω εξελίξεις σαφώς και θα γίνουν αντικείμενο προσοχής από τις ΗΠΑ, που φαίνονται διαθέσιμες να επανεξετάσουν τη στρατηγική και τα σχέδιά τους σε μια σειρά περιοχές, ψάχνοντας για νέες συμμαχίες, που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τα δικά τους συμφέροντα. Αλλωστε, και η Ουάσινγκτον επιδιώκει ανάλογη προώθηση των θέσεών της σε τέτοιες χώρες «κλειδιά» για τις εξελίξεις, όπως είναι η Ινδία, η Βραζιλία κ.ά.

Οι κινήσεις του ρωσικού «δικέφαλου», που τις τελευταίες μέρες μάλλον περισσότερο ενεργοποίησε την «ανατολική κεφαλή» του, δεν σημαίνουν καθόλου πως δε νοιάζεται και για την «δυτική» κατεύθυνση των συμμαχιών του. Μάλλον περισσότερο η όλη προσπάθεια της Μόσχας θύμιζε «επιθεώρηση των όπλων» πριν από μια μάχη. Και μια τέτοια διπλωματική «μάχη» θα είναι οι συνομιλίες κορυφής Ρωσίας - ΗΠΑ, που αναμένεται να πραγματοποιηθούν στις αρχές Ιούλη στη Μόσχα. Η ρωσική ηγεσία, έχοντας ανοίξει στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ μια «ατζέντα» πολύ μεγάλη, από τις εμπορικές σχέσεις έως τα πυρηνικά όπλα, επιθεώρησε τα «όπλα», τα «ατού» της εξωτερικής πολιτικής της, που είναι οι συμμαχίες που έχει συνάψει και επιδιώκει να συνάψει. Η «επιθεώρηση» πήγε καλά, απομένει να δούμε και το αποτέλεσμα της «μάχης».


Του Ελισαίου ΒΑΓΕΝΑ*
*Ο Ε.Βαγενάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπέυθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων

Ενα σκόπιμο παραμύθι

Αγανακτισμένος μικρομεσαίος «νοικοκύρης» απευθύνεται σε Αφγανό μετανάστη - πρόσφυγα λέγοντάς του ότι «δεν σας καλέσαμε να έλθετε στην Ελλάδα», για να λάβει την απάντηση του ταλαίπωρου Αφγανού ότι «κι εμείς δεν καλέσαμε το ΝΑΤΟ να μας βομβαρδίζει και να υποχρεωθούμε να εγκαταλείψουμε τη χώρα μας».

Πολύς ο λόγος κι από πολλούς στα αγελαία χοντροκάναλα περί του φόβου των «λαθρομεταναστών» και της ανάγκης επαναπροώθησής τους. Παρατηρείται μια νοητική συνάντηση αδελφών ψυχών από τα καθωσπρέπει μεγαλοκόμματα εξουσίας μέχρι τα κοκόρια της μαδημένης εθνικοφροσύνης. Ολοι κάτι έχουν να πουν για τους «κακούς λαθρομετανάστες».

Αυτοί που τρίβουν τα χέρια τους από ικανοποίηση είναι οι «εθνικόφρονες» τρυγητές ψήφων της δικαιολογημένης δυσαρέσκειας των Ελλήνων για τη μεταναστατευτική πολιτική των κυβερνήσεων από το 1990 που πρωτοπαρουσιάστηκε το πρόβλημα. Οι υποψήφιοι αποκαταστάτες της ξεχασμένης «εθνικοφρόνου» Ελλάδας κρύβουν με την κραυγαλέα προπαγάνδα τους την αλήθεια μιας συμβατικής υποχρέωσης της Ελλάδας προς την αρμόδια αρμοστεία του ΟΗΕ. Με την υπογραφή της η Ελλάδα είναι μεταξύ πλείστων πολιτισμένων χώρων που υποχρεούται να φιλοξενήσει και περιθάλψει εξανδραποδισμένους από την πατρίδα τους πληθυσμούς εξαιτίας 1) πολέμων, 2) πολιτικών διώξεων, 3) φυσικών καταστροφών. Τα περί «επαναπροώθησης» ανθρώπων π.χ. από το Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Παλαιστίνη, Κούρδων κι άλλες χώρες, σημαίνει παράνομη παραβίαση της Ελλάδας υπογεγραμμένων συμβατικών της υποχρεώσεων στον ΟΗΕ.

Τα επιχειρήματα περί ευρωενωσίτικης μπουρδολογίας είναι για προπαγάνδα προς άγρα ψήφων. Τη διαφαινόμενη εκκόλαψη «του αβγού του φιδιού» δείχνουν να συμμερίζονται μετεκλογικά και τα μεγαλοκόμματα της αποτυχημένης εκλογικής ψηφοθηρίας. Ισως μπορέσουν να αντλήσουν δυνάμεις αντίστασης στο επικίνδυνο φαινόμενο από τις εναπομείναντες δόλιες αρχές της χρεοκοπημένης αστικής δημοκρατίας. Για την ώρα, δυο βασικά σημεία του προβλήματος αποκρύπτονται ή λοιδωρούνται στις τηλεοπτικές εκπομπές της αγελαίας δημοσιογραφίας. Το ένα είναι οι ιμπεριαλιστικές πολεμικές επεμβάσεις στις χώρες που καταδικάζουν στη φτώχεια και στον εξανδραποδισμό τον πληθυσμό τους. Ολοι μιλούν για «λαθρομετανάστες» χωρίς να κατονομάζουν αυτούς που τους δημιουργούν. Το άλλο είναι η συμβατική υποχρέωση της Ελλάδας έναντι του ΟΗΕ και του πανάρχαιου πολιτισμού της να διδάξει δημοκρατική αλληλεγγύη.

Το σκόπιμο παραμύθι της ποσόστωσης από την αγελαία εθνικοφροσύνη και η όψιμη αγανάκτηση της μικρομεσαίας βαρβαρότητας των «νοικοκυραίων» γίνεται απειλή για την πολιτισμένη Ελλάδα. Ολα δείχνουν ότι η «νύχτα των κρυστάλλων» αποτελεί εθισμό για λούμπεν πολιτικά προϊόντα και αμφιλεγόμενα κοινωνικά στρώματα. Το εργατολαϊκό κίνημα θα έχει πολλά να πει και να πράξει σ' αυτό το ζήτημα.

Η προσπάθειά του για την εθνική και κοινωνική ανόρθωση της Ελλάδας και του λαού της έχει άκρως σύνθετο χαρακτήρα. Η στήλη θα συνεχίσει να συμβάλλει σ' αυτό βασισμένη στις ιστορικές παρακαταθήκες των Ελλήνων από την αντίσταση κατά των Μήδων και βαρβάρων μέχρι τη νεότερη Εθνική Αντίσταση. Βασισμένη ακόμη στο φιλότιμο και τη φιλοξενία των Ελλήνων ως λίκνο του πολιτισμού.


Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ