Από παλιότερη κινητοποίηση ενάντια στα προγράμματα των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ

Στο παρόν άρθρο θέλουμε να φωτίσουμε ιστορικά την πορεία αυτή, προκειμένου μπροστά στις ξανασερβιρισμένες προσπάθειες τεχνητών πολώσεων μεταξύ ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ να απαντήσουμε στο ποιος είναι ο υπολογίσιμος αντίπαλος απέναντι στη στρατηγική της αστικής τάξης αναβάθμισης του ρόλου των ΗΠΑ σε σχολεία και σχολές.

Πρόκειται για το περίγραμμα των δεδομένων του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας, προσδιορίζοντας τους παράγοντες που διαμορφώνουν εμπόδια στη διείσδυση της αμερικανικής επιρροής στη νεολαία. Λαμβάνουμε υπόψη ότι το ενδιαφέρον της πρεσβείας έχει να κάνει με το ότι η Εκπαίδευση αποτελεί χώρο που η ιδεολογική παρέμβαση της αστικής τάξης γίνεται σχεδιασμένα, ότι επίσης διαμορφώνονται όροι πιο ενεργής οικονομικής διείσδυσης, επιχειρηματικής δράσης του κεφαλαίου.

Ξεχωρίζουν οι εξής πλευρές:

1. Η διαφαινόμενη «(...) αύξηση της ισχύος της πολιτικής δραστηριότητας σε σχολεία και πανεπιστημιακά ιδρύματα». Ως βασικούς λόγους που συντρέχουν την παραπάνω κατάσταση στην Εκπαίδευση η έκθεση εντοπίζει: Α. τις «χρόνιες ελλείψεις στο χώρο της Εκπαίδευσης» που διαμορφώνουν τη βάση για την ανάπτυξη πολιτικής διεκδίκησης αλλά και Β. το άσυλο ως βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη πολιτικής δραστηριότητας εντός των πανεπιστημίων.

2. «Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ιδιωτικός τομέας στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, και κυρίως των ιδιωτικών κολεγίων λόγω της πίεσης που ασκείται στο κυβερνητικό έργο στην προσπάθεια διαμόρφωσης ενός πιο φιλικού νομικού πλαισίου». Δηλαδή, εκτιμάται η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ιδιωτική εκπαίδευση, η έλλειψη ενός φιλικού νομικού περιβάλλοντος για την τόνωση του ιδιωτικού τομέα, της συνολικής αναβάθμισης σε οικονομικό και ιδεολογικό επίπεδο, ως στοιχείο που περιορίζει την εμβέλεια ιδιωτικών φορέων εκπαίδευσης αμερικανικών συμφερόντων.

3. Η καθυστέρηση στη διείσδυση των αμερικανικών συμφερόντων με την κατάλληλη προετοιμασία του νομοθετικού πλαισίου για την καλύτερη εξυπηρέτηση του στόχου αυτού στη λειτουργία, την ερευνητική, εκπαιδευτική και οικονομική δραστηριότητα πανεπιστημίων και σχολείων. Ανάμεσα στους παράγοντες που ξεχωρίζουν στην καθυστέρηση αυτή, προσδιορίζονται το στοιχείο του αντιαμερικανισμού αλλά και η ριζοσπαστικοποίηση σε τμήμα φοιτητών.

Τι εξάγεται από τα παραπάνω; Πρόθεση της πρεσβείας των ΗΠΑ από το 2009 ήταν η εξασφάλιση φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος και στο πεδίο της Εκπαίδευσης ως ένα από τα πιο ευαίσθητα στοιχεία στο υπογάστριο της κοινωνίας που συμβάλλει στη διαμόρφωση κοινωνικών στάσεων, αντιλήψεων. Παράλληλα, αφορούσε την προώθηση των προτεραιοτήτων της σε επίπεδο διμερών σχέσεων στο κομμάτι των γεωστρατηγικών επιδιώξεων των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή αλλά και επιδιώξεων αναφορικά με την έρευνα, το εμπόριο, οικονομικών και διπλωματικών ευκαιριών που μπορούν να ενισχυθούν μέσω της επιχειρηματικής ρύθμισης και του τομέα Ερευνας και Εκπαίδευσης. Εξάλλου, ως όροι για την εξασφάλιση ενός φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος προκρίνονται οι διάφορες νομικές, πολιτικές αλλά και ιδεολογικές παρεμβάσεις που θα μπορούν να εγγυηθούν τη βιωσιμότητα των επενδυτικών σχεδιασμών και τον περιορισμό του ρίσκου που προκύπτει από τα προσδιοριζόμενα «εμπόδια» στην περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των «εταίρων». Σημειωτέον, αντίστοιχη ρητορική και παρεμβάσεις είδαμε και τα τελευταία χρόνια, τόσο επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όσο και επί της νυν κυβέρνησης της ΝΔ, προετοιμάζοντας την «εμβάθυνση και επέκταση» της σχέσης ΗΠΑ - Ελλάδας.

Αν ακόμα δεν βλέπει κανείς το λάκκο, ήδη από το 2009 η «υπέρβαση» του αντιαμερικανισμού στην Επαίδευση αποτελούσε την προϋπόθεση για τη δυναμική παρέμβαση των ΗΠΑ. Σχετίζεται τόσο με την πορεία προώθησης και επέκτασης της επιχειρηματικότητας στην Εκπαίδευση και την επιχειρηματική λειτουργία των δομών της, όσο και με τις αντιδραστικές παρεμβάσεις των ιμπεριαλιστικών οργανισμών και των αστικών κρατών ενάντια στην περιώνυμη «ριζοσπαστικοποίηση» (όρος - ομπρέλα, που πολύ βολικά καλύπτει από τις τρομοκρατικές ενέργειες που αξιοποιεί η αστική εξουσία για την προώθηση σχεδιασμών της μέχρι και τις παρεμβάσεις του εργατικού - λαϊκού κινήματος και τις κομμουνιστικές, ανατρεπτικές ιδέες) που προωθείται εμφατικά από την ΕΕ και υλοποιείται και στη χώρα μας από τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ.

Ομολογουμένως, από το 2009 έως το 2021 έχει κυλήσει αρκετό νερό στο μύλο αναβάθμισης της παρουσίας και του ρόλου της πρεσβείας των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Εκπαίδευση, με τη συνεργεία όλων των διατελεσάντων κυβερνήσεων. Αν η κυβέρνηση της ΝΔ σήμερα δηλώνει παρούσα στην υλοποίηση των αποφάσεων του «Στρατηγικού Διαλόγου» μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, κάτι που το 2009 από ό,τι διαβάζουμε στη έκθεση της πρεσβείας δεν είχε επιτύχει, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις πολύτιμες παρακαταθήκες που έλαβε. Ο ίδιος ο «Στρατηγικός Διάλογος» με τις ΗΠΑ είναι «τέκνο» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και αφορά το βάθεμα της εμπλοκής στα ιμπεριαλιστικά σχέδια των ΗΠΑ σε μια σειρά από πεδία, μεταξύ των οποίων και την Εκπαίδευση. Επόμενα, οι προτεραιότητες του νομοθετικού έργου της ΝΔ προφανώς δεν αποτελούν εκτροπή των κατευθύνσεων αυτών για τον οδικό χάρτη της Εκπαίδευσης. Η εξωστρέφεια και η ανταγωνιστικότητα αποτελούν κατευθύνσεις που «χωρούν» τις ανάγκες επιχειρηματικών συμφερόντων, σχεδιασμών πρεσβειών ακόμα και των ΝΑΤΟικών μακελάρηδων. Αν κάτι ακόμα επιβεβαιώνεται είναι πως το αστικό πολιτικό σύστημα έχει συνέχεια στην υλοποίηση της στρατηγικής της αστικής τάξης, ανεξάρτητα το μείγμα ή τον «τιμονιέρη» της αστικής διαχείρισης σε επίπεδο διακυβέρνησης.

Οι πρόσφατες δηλώσεις Τζ. Πάιατ για την προσέλκυση αντιπροσωπείας προέδρων και αξιωματούχων αμερικανικών πανεπιστημίων, για την οποία πανηγυρίζουν κυβέρνηση και αστικός Τύπος, δεν γεννήθηκε σε κενό αέρος². Αποτελεί προϊόν της μέχρι τώρα κορύφωσης της εμπλοκής της χώρας στους αμερικανοΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς με αντάλλαγμα τη γεωστρατηγική αναβάθμιση της αστικής τάξης, βαθαίνοντας την εμπλοκή και των πανεπιστημίων στις ανάγκες ΗΠΑ - ΝΑΤΟ. Τι προηγήθηκε των δηλώσεων αυτών;

• Διαλέξεις αξιωματούχων της πρεσβείας των ΗΠΑ σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, εκδηλώσεις, ημερίδες. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση ημερίδας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ με την Ελληνική Ενωση για την Ατλαντική και Ευρωπαϊκή Συνεργασία, με θέμα «Σύγχρονες προκλήσεις ασφαλείας στην Ευρώπη, τη Μεσόγειο και την Ελλάδα: Ο ρόλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ», το 2016, το 26ο ετήσιο συμπόσιο της TRansatlantic Youth for the 21st Century το 2017 με θέμα «Προκλήσεις Ασφαλείας: ΝΑΤΟ & ΕΕ, Υβριδικές Απειλές - Τρομοκρατία - Ο ρόλος της κοινωνίας πολιτών», με την υποστήριξη Διεύθυνσης Δημόσιας Διπλωματίας του NATO, αλλά και του «Κέντρου Ερευνας και Καινοτομίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης για την Ψηφιακή Επικοινωνία (Digital Communication Network Southeast Europe Hub - DCN-SEE)», του ΑΠΘ, το οποίο σε συνεργασία με τη «δεξαμενή σκέψης» «Atlantic Council» και τη στήριξη της αμερικάνικης πρεσβείας διοργάνωσε εργαστήριο που απευθυνόταν σε δημοσιογράφους και φοιτητές Τμημάτων Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, με παρουσία του τότε πρόξενου των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη, Γκρέγκορι Φλέγκερ, ο οποίος επισήμαινε τις προτεραιότητες των ΗΠΑ απέναντι στις «ασύμμετρες απειλές» και αντίπαλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων το 2019³.
• Υπογραφή μνημονίων συνεργασίας και διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων μεταξύ αμερικανικών πανεπιστημίων, της πρεσβείας αλλά και του ΝΑΤΟ ήδη από το 2009. Ενδεικτικά: Johns Hopkins University - Σχολή Επιστημών Υγείας (2009), Fairleigh Dickinson University - Σχολή Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων (2009), αλλά και του ΝΑΤΟ με το τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ το (2015), Πανεπιστήμιο Πατρών, ΕΜΠ, την πρόσφατη συμφωνία ΝΑΤΟ - Γ' Σώμα Στρατού (Multi-Corps Land Component Command / MC LCC), με ΑΠΘ και ΔΙΠΑΕ (2021).
• Εξασφάλιση υποτροφιών και οικονομικών κινήτρων για ερευνητική δραστηριότητα σε πανεπιστημιακά ιδρύματα των ΗΠΑ απευθυνόμενα σε νέους ερευνητές, επιστήμονες, αποφοίτους, όπως οι υποτροφίες Fulbright κ.α.

Σε αυτά να προσθέσουμε ότι σε επίπεδο σχολείων επιχειρούνται σειρά προγραμμάτων μακροπρόθεσμων επιδιώξεων όπως το μαθητικό αμερικανικό πρόγραμμα FLEX («Future Leaders Exchange Program», «Πρόγραμμα Ανταλλαγών Μελλοντικών Ηγετών»)⁴.

Αρμονικά δεμένοι με την εκπαιδευτική διαδικασία και σε επίπεδο Περιφερειών είναι η λειτουργία διαφόρων techlabs, διαφορετικών των «Αμερικανικών Χώρων» ως θύλακες αμερικανικής επιρροής, γρήγορης συγκέντρωσης δεδομένων και εκπόνησης δραστηριότητας εναρμονισμένων στις επιδιώξεις του «Στρατηγικού Διαλόγου», όσο και δεδομένου του εντοπισμού πως «ορισμένα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας είναι ιστορικώς επιφυλακτικά για τη συνεργασία Ελλάδας - ΗΠΑ στην άμυνα, στην οικονομία και στα πολιτικά ζητήματα»⁵.

Η δραστηριότητα υποτάσσεται φυσικά στους στόχους της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, να αναβαθμίσει τις οικονομικές σχέσεις της με την ελληνική πλευρά σε μια σειρά τομείς της έρευνας και της επιστήμης, όπου εντοπίζεται ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω της δυναμικής τους αλλά και της εξυπηρέτησης στις ευρύτερες δραστηριότητες ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην περιοχή.

Παράλληλα, πλευρά των σκοπών που εξυπηρετούν οι παραπάνω παρεμβάσεις είναι το «να προωθήσουν μια θετική άποψη των αμερικανοελληνικών σχέσεων» και «οι πολίτες να κατανοήσουν τις προτεραιότητες των ΗΠΑ στην περιοχή και να υποστηρίξουν τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας με τις ΗΠΑ, τους οικονομικούς δεσμούς και την πολιτική εμπλοκή». Συστατικά στοιχεία είναι αφενός η «ουδετεροποίηση» του πληθυσμού στρατηγικών περιοχών, σε σχέση με το αίσθημα αντιαμερικανισμού, προκειμένου τη σκυτάλη να πάρουν «διπλωμάτες και ερευνητές (...) να επιδιορθώσουν τη ρήξη η οποία έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια»⁶.

Σε όλη αυτήν την πορεία, τόσο τα «θέλω» των παραπάνω οικονομικών και ιδεολογικών στόχων των ΗΠΑ όσο και τα «ενοχλητικά» εμπόδια στο να στρωθεί ο δρόμος για την αναβαθμισμένη παρέμβαση των ΑμερικανοΝΑΤΟικών στην εκπαιδευτική διαδικασία απαντήθηκαν με συνέπεια από όλες τις κυβερνήσεις. Είναι χαρακτηριστικές οι περιχαρείς φωτογραφίες κυβερνητικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που υποδέχθηκαν την αντιπροσωπεία των ΗΠΑ ως τιμώμενης χώρας στην τελευταία ΔΕΠ επί διακυβέρνησής τους, για να προβάλλουν, μεταξύ άλλων, και τις προοπτικές συνεργασίας με τα αμερικανικά πανεπιστήμια, που αν τις δει κάποιος από το εξωτερικό που δεν γνωρίζει πρόσωπα και καταστάσεις, δύσκολα θα μπορούσε να τις ξεχωρίσει από τις περιχαρείς φωτογραφίες των κυβερνητικών στελεχών της ΝΔ που προωθούν σήμερα αυτές τις συνεργασίες.

Και στο μεταξύ, βέβαια, έχουν «τρέξει» δεκάδες ΝΑΤΟικά προγράμματα στα πανεπιστήμια της χώρας. Διόλου ανεξήγητο, λοιπόν, γιατί το άσυλο ενοχλεί και έπρεπε να υπονομευτεί και να καταργηθεί, ή γιατί είναι διαχρονικά «καρφί στο μάτι» της αστικής εξουσίας οι πολιτικοποιημένες συλλογικές δραστηριότητες του κινήματος στα πανεπιστήμια και τις σχολές. Η σύγκλιση των πεπραγμένων των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ στους στόχους αυτούς βγάζει μάτι (αρκεί να θυμηθεί κανείς όσα έθετε το περίφημο «πόρισμα της Επιτροπής Παρασκευόπουλου»).

Εξάλλου, δεν χρειάζεται να το αποδείξουμε εμείς, αφού τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κρύβουν ότι οι σχετικές τους παρεμβάσεις εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις της «Στρατηγικής της ΕΕ για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας» (διατυπωμένη ήδη από το 2005) και των υποδείξεων των ΗΠΑ για την καταπολέμηση της έντονης πολιτικοποίησης στη βάση της οποίας επιτυγχάνεται η διατήρηση αντιαμερικανικών αισθημάτων στην Εκπαίδευση.

Συνεπώς, η σπουδή για τον περιορισμό των φοιτητικών και μαθητικών κινητοποιήσεων, η ποινικοποίηση ιδεών των αγώνων της νεολαίας και η πρόκριση μιας «άλλης κουλτούρας» με συστατικό συμπλήρωμα την καταστολή και τον αυταρχισμό έχουν εξήγηση. Αποτελούν στοιχεία που αποβλέπουν στον περιορισμό των λαϊκών αντιδράσεων, τον εκφοβισμό, αλλά και την ενσωμάτωση, ιδιαίτερα διαβλέποντας τις εξελίξεις που διαμορφώνονται σε συνολικότερο επίπεδο από την εκδήλωση μιας νέας πιο βαθιάς διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης, την καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων μεταξύ των οποίων και του ανθρώπινου παράγοντα, το φόρτωμα της κρίσης πάνω στις πλάτες του λαού, αλλά και τους ανταγωνισμούς που μπορούν να οδηγήσουν σε αναδιάταξη συμμαχιών, ακόμα να αποκτήσουν βίαιη μορφή, πολεμικών αναμετρήσεων. Η νεολαία επομένως θα πρέπει να γαλουχηθεί στην υποταγή και με τους δύο τρόπους (την καταστολή και την ενσωμάτωση), αλλά και στα πρότυπα των ιμπεριαλιστικών συμμάχων της χώρας, ΕΕ και ΗΠΑ - ΝΑΤΟ.

Συμπερασματικά, το «σκονάκι» των αμερικανοΝΑΤΟικών συμφερόντων παραδίδουν χέρι χέρι όλες οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα με συνέπεια. Οι διαγκωνισμοί μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ για το ποιος είναι ο καλύτερος μαθητής των αντιλαϊκών - αντιεκπαιδευτικών σχεδιασμών δεν θα πρέπει να οδηγήσουν τον κόσμο της Εκπαίδευσης να στηθεί πίσω από «ξένες» για εκείνον επιδιώξεις. Το στοιχείο της αναβαθμιζόμενης παρουσίας των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην Εκπαίδευση αποτελεί μαρτυρία της στρατηγικής συμφωνίας ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ στις επιδιώξεις της αστικής τάξης για γεωστρατηγική αναβάθμιση. Επιδιώξεις που θέτουν όλο και πιο βαθιά τον λαό και τη νεολαία στο κουβάρι των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και τους κινδύνους που γεννιούνται από αυτούς.

Εμπόδια στους σχεδιασμούς αυτούς μπορεί να θέσει μόνο η ισχυροποίηση της οργανωμένης παρέμβασης του ΚΚΕ και της ΚΝΕ σε σχολεία, σχολές και πανεπιστήμια και η καθημερινή δουλειά οργάνωσης του κινήματος μαθητών, φοιτητών, των εργαζομένων στα πανεπιστήμια, των ερευνητών, των διδασκόντων με κατεύθυνση αντικαπιταλιστική.

Η δράση εκείνη που προβάλλει το σχολείο και το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών θέτει στο προσκήνιο τις προτεραιότητες της νεολαίας, αναδεικνύοντας τα όρια του σημερινού τρόπου οργάνωσης της παραγωγής. Δράση ικανή να βάζει εμπόδια στους σχεδιασμούς της αστικής τάξης στην Εκπαίδευση, αποκαλύπτοντας τον χαρακτήρα τους, οργανώνοντας τη διεκδίκηση, καταρρίπτοντας τα κάλπικα δίπολα προόδου - συντήρησης. Προβάλλοντας πως πραγματική πρόοδος είναι η ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών της νεολαίας.

Δράση ικανή να εκφράζει τα πιο πρωτοπόρα στοιχεία, τον γνήσιο ριζοσπαστισμό, να συναντιέται με τον προβληματισμό, τις αγωνίες, να καλλιεργεί αγωνιστικές διεργασίες.

Μέσα από τις εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνεται με εμφατικό τρόπο η οργανωτική και ιδεολογική προετοιμασία των επαναστατικών δυνάμεων να προβάλλουν τις ιδέες της κοινωνικής απελευθέρωσης ανθρώπου από άνθρωπο, να οργανώνεται η αντεπίθεση για την προοπτική του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1. The sorry state of the Greek educational system: A challenge for U.S. Public Diplomacy. Part I

2. «Ενδιαφέρον 30 κορυφαίων πανεπιστημίων των ΗΠΑ για συνεργασία με ελληνικά ΑΕΙ», «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», 19.02.20 στο https://www.kathimerini.gr/society/1065470/endiaferon-30-koryfaion-panepistimion-ton-ipa-gia-synergasia-me-ellinika-aei/. Επίσης, «Η πρόοδος στο πρόγραμμα συνεργασίας με ΑΕΙ των ΗΠΑ», «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», 4.03.21, στο https://www.kathimerini.gr/society/561283729/i-proodos-sto-programma-synergasias-me-aei-ton-ipa/.

3. «Προετοιμάζουν στην Ελλάδα "εφεδρείες" για εκστρατείες προπαγάνδας και "κοινωνικής επιρροής"», «Ριζοσπάστης», Σάββατο 28 - Κυριακή 29 Μάρτη 2020, σ. 24.

4. «Πρόγραμμα ανταλλαγών μελλοντικών ηγετών Ελλάδας-ΗΠΑ», «Ριζοσπάστης», Παρασκευή 12 Ιούλη 2019, σ. 3.

5. «Εξωραϊσμός του αμερικανικού ιμπεριαλισμού με μανδύα τον πολιτισμό», «Ριζοσπάστης», Σάββατο 8 - Κυριακή 9 Φλεβάρη 2020, σ. 15.

6. Από το εγχειρίδιο του αμερικανικού ΥΠΕΞ, για την αποστολή των «Αμερικανικών Κέντρων» και των «Αμερικανικών Γωνιών», διαθέσιμο στο https://fam.state.gov/