ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 21 Μάρτη 2010
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Καθ' οδόν: Στο Μαρούσι...

«Ο ζεϊμπέκικος» του Γ. Τσαρούχη
«Ο ζεϊμπέκικος» του Γ. Τσαρούχη
Αυτή η Κυριακή της Ανοιξης, θα μας βρει σε μια από τις μεγαλύτερες συνοικίες της Αθήνας. Πριν μάθουμε την άλλη όψη της περιοχής, όπως ήταν όταν τη γνώρισε ο σταθερός φίλος της στήλης, συγγραφέας Βαγγέλης Μηνιώτης, λέμε να κάνουμε πρώτα μια βόλτα στα Μουσεία της. Θα μπορέσουμε έτσι να προγραμματίσουμε τις επόμενες μέρες μια επίσκεψη σε αυτά, γεμίζοντας την ψυχή, την καρδιά και το νου...

Φυσικής Ιστορίας

Ενα από τα μεγαλύτερα μουσεία της Ελλάδας, σε αριθμό και πληρότητα ταριχευμένων εκθεμάτων. Η συλλογή από πτηνά, θηλαστικά, ερπετά, έντομα, κρανία, φωλιές και κοχύλια από την Ελλάδα και από άλλα μέρη του κόσμου, παρέχει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να γνωρίσει και να αγαπήσει τη φύση. Η είσοδος στο Μουσείο είναι ελεύθερη. Σε σχολεία και ομάδες ενηλίκων πραγματοποιούνται ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης. Στους μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πραγματοποιούνται εξειδικευμένες ξεναγήσεις ανάλογα με την ηλικία. Επίσης, παράλληλα με τις ξεναγήσεις, στους μαθητές παρουσιάζονται ταινίες που αφορούν στη ζωή της άγριας πανίδας και στην προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμα, σε τακτά χρονικά διαστήματα γίνονται σχετικές προβολές ταινιών. Το Μουσείο συμμετέχει στη διοργάνωση μαθημάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που πραγματοποιούνται στα σχολεία. Προσφέρει μελετητικό υλικό, πραγματοποιεί διαλέξεις ανάλογα με τα θέματα που έχουν επιλεγεί, οργανώνει εργασίες υπαίθρου και μέσα από εκθέσεις αναλαμβάνει την παρουσίαση των εργασιών των μαθητών. Στα εργαστήρια του Μουσείου, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα της βιωματικής επαφής με τη χρήση μικροσκοπίων και εκθεμάτων, ενώ πραγματοποιούνται και δημιουργικά παιχνίδια, τα οποία απευθύνονται κυρίως σε μαθητές προσχολικής ηλικίας. Το Μουσείο βρίσκεται στη συμβολή των οδών Κυπρίων Αγωνιστών και Καΐρη 2 Τηλ.: 210.8021.295 - 210.8105.519.

Σπαθάρειο

Ο αλησμόνητος Ευγ. Σπαθάρης επί το έργον
Ο αλησμόνητος Ευγ. Σπαθάρης επί το έργον
Σκοπός του Σπαθάρειου Μουσείου Θεάτρου Σκιών είναι να διατηρήσει, να προστατεύσει και να προβάλει με κάθε τρόπο αυτό το τόσο σημαντικό μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς που εκπροσωπεί το λαϊκό θέατρο και ο ήρωάς του: ο ελληνικός Καραγκιόζης. Τα εγκαίνια του Μουσείου, μοναδικό στο είδος του σ' ολόκληρο τον κόσμο, έγιναν το 1995, έπειτα από μακροχρόνια και επίπονη προσπάθεια του αλησμόνητου Ευγένιου Σπαθάρη, να αποκτήσει ο Καραγκιόζης μόνιμη στέγη. Η συστηματική λειτουργία του, άρχισε το 1996 με εκπαιδευτικά προγράμματα προοριζόμενα για μαθητές, που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των επισκεπτών του.

Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός μικρών και μεγάλων επισκεπτών, οδήγησε στην επέκταση του Μουσείου και της επίσπευσης της διαμόρφωσης του αύλειου χώρου σε πολυπόθητο μόνιμο Καραγκιοζοθέατρο που τείνει να χαθεί στις μέρες μας. Βρίσκεται στην Πλατεία Κασταλίας, (Βασ. Σοφίας & Δημητρίου Ράλλη), τηλ.: 210.6127.245.

Ιδρυμα Τσαρούχη

Το Ιδρυμα Γιάννη Τσαρούχη ιδρύθηκε το 1981, με σκοπό τη συγκέντρωση μιας όσο το δυνατόν πληρέστερης συλλογής έργων του Ιδρυτή, αντιπροσωπευτικής όλων των κατά καιρούς αναζητήσεων και τεχνοτροπιών, καθώς και η λεπτομερής καταγραφή, διαφύλαξη και συντήρησή τους.

Το Ιδρυμα στεγάζεται σε διώροφο κτίριο, το οποίο σχεδίασε ο Γιάννης Τσαρούχης και επιμελήθηκε ο ίδιος την ανέγερσή του. Στο ισόγειο του κτιρίου όπου ήταν και ο χώρος κατοικίας του καλλιτέχνη, στεγάζεται μικρό πωλητήριο, όπου διατίθενται μεταξοτυπίες, αφίσες και κάρτες με έργα του Γ. Τσαρούχη, αντίγραφα ή αντικείμενα εμπνευσμένα από έργα του, καθώς και βιβλία με το εικαστικό αλλά και με το συγγραφικό του έργο. Στον πρώτο όροφο και το δώμα του κτιρίου, βρίσκεται ο εκθεσιακός χώρος.

Το κτίριο του Σπαθάρειου Μουσείου
Το κτίριο του Σπαθάρειου Μουσείου
Τα έργα που βρίσκονται σήμερα στην κατοχή του ιδρύματος καλύπτουν όλες σχεδόν τις εποχές δημιουργίας του ζωγράφου. Μέσα από τα έργα αυτά μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την καλλιτεχνική διαδρομή του Γ. Τσαρούχη, τις κατά καιρούς αναζητήσεις, τους προσανατολισμούς του αλλά και τους τεχνοτροπικούς του πειραματισμούς, που σε συνδυασμό με την πολύπλευρη αισθητική του ερμηνεία, αποδίδουν στα έργα του το γνώριμο και καθαρά προσωπικό του ύφος, τόσο όσον αφορά την επιλογή της θεματογραφίας όσο και την τελική απόδοση του θέματος. Σκηνικά και κοστούμια του καλλιτέχνη, μπορούν επίσης να θαυμάσουν οι επισκέπτες, μιας που ο Γ. Τσαρούχης εργάστηκε για πολλές δεκαετίες και για το θέατρο.

Το Ιδρυμα υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε μαθητές αλλά και σπουδαστές, απ' όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης. Η ξενάγηση ζωντανεύει με ποικίλες δραστηριότητες που έχουν στο επίκεντρο το μαθητή. Μέσα από διάλογο και θεατρικά παιχνίδια, εξάπτεται η φαντασία του, μαθαίνει έννοιες, τρόπους και τεχνοτροπίες της ζωγραφικής, ανακαλύπτει τη σημασία της παρατήρησης για μια εις βάθος κατανόηση, όχι μονάχα της ζωγραφικής, αλλά και του κόσμου που τον περιβάλλει γενικότερα. Το Ιδρυμα βρίσκεται στην οδό Πλουτάρχου 28, τηλ.: 210.8062.636-7.

Με τη ματιά του «παλιού»...

«Το Μαρούσι έχει τη δική του παλιά ιστορία μιας και ήταν ένας από τους 12 δήμους που είχαν ιδρυθεί για να προστατεύουν την Αθήνα από τους βαρβάρους. Το όνομα Αμαρούσιον το πήρε από τη Αμαρισία.

Οι αρχαίοι Μαρουσιώτες ήταν εργατικοί και παραγωγοί μεγάλης ποσότητας λαδιού και κρασιού. Σήμερα μετά από εκατοντάδες αιώνες το Μαρούσι έχει γίνει μια τεράστια πόλη που συνεχώς απλώνεται προς κάθε κατεύθυνση και είναι αγνώριστη ακόμη και σε εκείνους που έχουν να τη δουν μερικά μόνο χρόνια.

Εκθεσιακός χώρος του Ιδρύματος Γ. Τσαρούχη
Εκθεσιακός χώρος του Ιδρύματος Γ. Τσαρούχη
Είχα την τύχη να γνωρίσω το Μαρούσι σε παιδική ηλικία πριν τον πόλεμο του 1940. Εκεί παραθερίζαμε οικογενειακώς σε συγγενείς μας και ήταν για μένα επίγειος παράδεισος η διαμονή μου σ' αυτόν τον ωραίο τόπο. Οπως είναι φυσικό, έκανα φιλίες με παιδιά της περιοχής και δε χορταίναμε παιχνίδι από το πρωί ως το βράδυ, πάνω κάτω παντού στην ολοπράσινη φύση, κάτι που μας έλειπε στον προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Κοκκινιάς.

Το «Νέα» είχε προστεθεί γιατί προϋπήρχε η παλιά, η οποία παραμένει παλιά! Το παιχνίδι που με ξετρέλανε ήταν το ποδήλατο. Νοικιάζαμε ποδήλατα και χανόμαστε στο πράσινο που κυριαρχούσε παντού. Πόσο άλλαξε η ζωή στο όμορφο προάστιο. Τότε ήταν ένα χαριτωμένο χωριουδάκι που το συνιστούσαν οι γιατροί στους φυματικούς για τον καθαρό του αέρα. Ενα από τα παιδικά παιχνίδια ήταν η βρύση της πλατείας που την ανοίγαμε και μας έπαιρνε ο Λούης στο κυνήγι! Ποιος θα το πιστέψει, αλήθεια;

Αυτά συνέβαιναν προπολεμικά βέβαια. Οταν είχε βγει πρωταθλητής στο Μαραθώνιο και τον ρώτησε ο βασιλιάς Γεώργιος τι δώρο ήθελε να του κάνει απάντησε: «ένα γαϊδουράκι να με βοηθάει να κουβαλάω νερό».

Με την κήρυξη του πολέμου στην Αλβανία οι επισκέψεις μας στο Μαρούσι έγιναν πιο συχνές για λόγους ασφαλείας κι έτυχε να βρίσκομαι εκεί τη μέρα της εισόδου των κατακτητών στην Αθήνα. Πρώτα μπήκαν οι μοτοσικλετιστές και ακολούθησαν τα μηχανοκίνητα με το φοβερό φορτίο τους και τους ανέκφραστους στρατιώτες και πίσω ακολουθούσε το πεζικό με φανερά ταλαιπωρημένους φαντάρους. Οι μεγάλοι φρόντισαν να μείνουν μακριά από αυτή τη θλιβερή «παρέλαση» και τα παιδιά όσα βρέθηκαν καθ' οδόν βιάστηκαν να βρεθούν το συντομότερο στα σπίτια τους. Ο φόβος είχε απλώσει τις μαύρες φτερούγες του παντού καλύπτοντας το φως της ελπίδας σε μικρούς και μεγάλους. Ηταν μια μέρα πένθιμη που δε θα ξεχαστεί ποτέ. Το τι σημαίνει γερμανική κατοχή, το γνωρίζουν καλά όσοι την έζησαν, ωστόσο η φλόγα της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ στην ψυχή των Ελλήνων παραμένει άσβεστη. Σε λίγο τα παλικάρια του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ έκαναν δύσκολη τη ζωή των αιμοβόρων κατακτητών με την απελευθερωτική τους δράση και συντόμευσαν την καταστροφική παραμονή τους σε χώμα ελληνικό!

Το «θηρίο» ανεβαίνοντας προς την Κηφισιά το 1932
Το «θηρίο» ανεβαίνοντας προς την Κηφισιά το 1932
Η εικόνα αυτή των εχθρικών στρατευμάτων να διασχίζουν το Μαρούσι με κατεύθυνση την Αθήνα παραμένει ανεξίτηλα μέσα μου και μου θυμίζει τον όλεθρο της κατοχής».


Εικόνες από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
Εικόνες από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας


Επιμέλεια:
Ελένη ΑΡΓΥΡΙΟΥ


Ξαναδιαβάζοντας...

Ξαναδιαβάσαμε, και μάλιστα για πολλοστή φορά, το βιβλίο της Αννας Ζέγκερς «Η εκδρομή των νεκρών κοριτσιών» Διηγήματα, των εκδόσεων «Σύγχρονη Εποχή». Η μεγάλη αυτή κυρία της τέχνης του λόγου θεωρείται, από εξέχοντες κριτικούς της πατρίδας της, της Γερμανίας, ως η κορυφαία συγγραφέας της γερμανόφωνης λογοτεχνίας του 20ού αιώνα! Οντας η ίδια η Αννα Ζέγκερς εβραϊκής καταγωγής και δραστήρια κομμουνίστρια, έζησε αυτοπροσώπως τη λαίλαπα της ναζιστικής θηριωδίας, την οποία σκιτσάρισε απαράμιλλα με την πένα της!

Το συγκλονιστικό μυθιστόρημά της «Ο Εβδομος Σταυρός», ίσως ό,τι καλύτερο υπάρχει στη γερμανική γλώσσα, γράφτηκε το 1942, την έκανε πασίγνωστη και έδωσε τη δυνατότητα στο πλατύ κοινό να κατανοήσει τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης, αλλά και το ανίκητο φρόνημα «αυτών που δεν υποταχτήκανε...», όπως γράφει ο άλλος μέγιστος του 20ού αιώνα, ο Μπέρτολτ Μπρεχτ!

Το άλλο σημαντικότατο έργο της Ζέγκερς, το «Τράνζιτ», το οποίο επίσης θεωρείται κλασικό, μας συγκινεί, εμάς τους σημερινούς αναγνώστες, για την τραγική επικαιρότητά του. Το δράμα των κυνηγημένων, των διωγμένων, των ανεπιθύμητων... Των πολιτικών και οικονομικών προσφύγων, των παράνομων μεταναστών...

Γυρνώντας στο βιβλίο που σας παρουσιάζουμε σήμερα, θα αναφερθούμε στο αριστουργηματικό κομμάτι «Η εκδρομή των νεκρών κοριτσιών», το οποίο έδωσε τον τίτλο στη συλλογή.

Η συγγραφέας, περιπλανώμενη στο Μεξικό ως πολιτική εξόριστη, γνωρίζει πολύ καλά ότι το καταφύγιό της είναι αβέβαιο για να ονομαστεί σωτηρία. Τριγυρίζοντας στον άγνωστο ξένο τόπο, χάνεται στα μονοπάτια ενός ονειρώδους οράματος, που την οδηγεί στην πατρίδα των παιδικών και εφηβικών της χρόνων. Στη Γερμανία, που στενάζει κάτω από τη σιδερένια μπότα του ακραίου παραλογισμού! Στις φίλες του σχολείου, τα αθώα πλάσματα που θα βρεθούν, γυναίκες πια, μέσα στη φρίκη της ναζιστικής πραγματικότητας, ως δράστες ή ως θύματα! Στη θλιβερή διαπίστωση πως η αυταρχική πολιτική αλλάζει τους ανθρώπους, κάνει τους φίλους εχθρούς, κάποιους τους μεταμορφώνει σε θηρία ή μιαρούς προδότες... Και κάποιους άλλους σε ήρωες - μάρτυρες!

Το θέμα, το ύφος, η γλώσσα, η υψηλή τέχνη της αφήγησης αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη απόλυτα, αφήνοντάς του την εντύπωση ότι ζει ο ίδιος αυτήν τη μοιραία περιπέτεια, που δυστυχώς πάλι και πάλι, όπως μας διδάσκει η πραγματικότητα, σαν ανελέητος εφιάλτης εμφανίζεται στις πολιτικές μετατροπές των κοινωνιών και στη ζωή των ανθρώπων...


Λίζα ΚΟΝΤΟΜΙΧΑΛΟΥ


Μικρές σελίδες

Στη στεριά

Ο ποιητής της θάλασσας, των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων, ο μελαγχολικός μοναχικός κοσμοπολίτης αλλά και ο τοπικιστής, ο άφθαρτος αγωνιστής, αλλά και άφθαστος αφηγητής Νίκος Καββαδίας, ζωντανεύει - τριάντα τέσσερα χρόνια από το θάνατό του και εκατό από τη γέννησή του - από τη γλαφυρή την πέννα του συμπατριώτη του, του Κεφαλονίτη συγγραφέα και αγωνιστή Βαγγέλη Σακκάτου «Ο ποιητής Νίκος Καββαδίας: Ο παράξενος ταξιδευτής και συναρπαστικός αφηγητής» εκδόσεις «Δρόμων». Πρόκειται για ένα μικρό σε όγκο βιβλίο που καταπιάνεται με ένα μεγάλο θέμα: επιχειρεί να ρίξει μια αγωνιστική ματιά και να φωτίσει περισσότερο τη ζωή και το έργο του ιδανικού κι ανάξιου εραστή της ποίησης, του αγώνα και της αγωνίας του ταξιδευτή, που τόσες δεκαετίες «ζει» εξόριστος από το υγρό στοιχείο, στη στεριά.


Τ. Δ.


Εικαστικά εργαστήρια για παιδιά

Το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης (Κόδρου 9 Πλάκα), θέλοντας να συμβάλει στην ευχάριστη και δημιουργική απασχόληση των παιδιών κατά τη διάρκεια των γιορτών, διοργανώνει εικαστικά εργαστήρια για παιδιά, που θα έχουν την ευκαιρία να πειραματιστούν με ποικίλα υλικά και τεχνικές ζωγραφικής και να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους αναπτύσσοντας συγκεκριμένα θέματα. Τα εργαστήρια θα πραγματοποιηθούν τα πρωινά (ώρες 10.30-12.30). Πιο αναλυτικά:

-- «Βλέπω από το ανοιχτό παράθυρο ...ένα τραπέζι με πολύχρωμα πασχαλινά αυγά», Τρίτη 30/3 για παιδιά Νηπ., Α'-Β' Δημ. και Τετάρτη 31/3 για παιδιά Γ'-Στ' Δημ.

-- «...ένα λιβάδι με λουλούδια», Τρίτη 6/4 για παιδιά Νηπ., Α'-Β' Δημ. και Τετάρτη 7/4 για παιδιά Γ'-Στ' Δημ.

-- «...ένα δάσος με πεταλούδες», Πέμπτη 8/4 για παιδιά Νηπ., Α'-Β' Δημ. και Παρασκευή 9/4 για παιδιά Γ'-Στ' Δημ.

Δηλώσεις συμμετοχής τηλεφωνικά στη γραμματεία του Μουσείου από την Τρίτη (ώρες 10.00-14.00) στα τηλ.: 210.3312621, 210.3312750.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ