ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 21 Φλεβάρη 2007
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΠΠΟ
Στην «πεπατημένη» της εμπορευματοποίησης

Η τελευταία φράση του υπουργού Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκη, κατά τον χτεσινό απολογισμό, με αφορμή τη συμπλήρωση ενός έτους από την ανάληψη της υπουργίας του, ότι «ο πολιτισμός είναι ένα πεδίο οικονομίας που τα επόμενα χρόνια θα είναι πολύ κινητικό», έδωσε το πολιτικό στίγμα για την κυβερνητική πολιτική στον πολιτισμό τόσο την προηγούμενη χρονιά, όσο και των σχεδιασμών για το άμεσο μέλλον. Αυτή είναι άλλωστε και η βασική κατεύθυνση του κεφαλαίου της ΕΕ για τον πολιτισμό, από τον οποίο τα μονοπώλια προσδοκούν ακόμη μεγαλύτερα κέρδη, χρησιμοποιώντας τον, παράλληλα, για ιδεολογική χειραγώγηση των λαών.

Ο υπουργός επικεντρώθηκε αρχικά στη λειτουργία του ΥΠΠΟ, στο οποίο είπε ότι υπάρχουν «αγκυλώσεις», ζητώντας «πιο γρήγορους ρυθμούς και πιο γρήγορα αντανακλαστικά» από τους εργαζόμενους, οι οποίοι πρέπει να παίρνουν και «πρωτοβουλίες». Για να υποστηρίξει ότι αυτή η κριτική «δεν είναι μομφή σε πρόσωπα», έφερε σαν αρνητικό παράδειγμα το ότι έμαθε την ανεύρεση του αρχαίου θεάτρου στο Μενίδι... από την τηλεόραση. Υποστήριξε επίσης πως δεν υπάρχει ορθολογισμός στην κατανομή του προσωπικού, αν και σημείωσε ότι «τα ζητήματα του προσωπικού λύθηκαν», εκτός 50 εργαζομένων στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης. Αυτό που δεν ανέφερε είναι ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρότατες ελλείψεις στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, οι οποίες φυσικά δεν καλύπτονται από τη μετατροπή του υπάρχοντος προσωπικού σε αορίστου χρόνου, την ίδια στιγμή που «ζυμώνεται» νέα «φουρνιά» συμβασιούχων.

Για τα οικονομικά του ΥΠΠΟ είπε ότι ...«φαινομενικά δεν αυξήθηκαν» - εννοώντας τον κρατικό προϋπολογισμό - αλλά ουσιαστικά (δηλαδή από άλλες πηγές) διευθετήθηκαν χρέη διαφόρων οργανισμών όπως η Λυρική και η Ορχήστρα των Χρωμάτων, «συμμαζεύτηκε» το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, ενώ «μπήκαν σε σειρά» οι επιχορηγήσεις των θεάτρων. Αυτό που δεν είπε είναι ότι κάθε άλλη χρηματοδοτική πηγή εκτός του κρατικού προϋπολογισμού είναι, αντικειμενικά, «ανοιχτή», τόσο στο ζήτημα της επάρκειας και συνέχειας των χρηματοδοτήσεων, όσο και στην πολιτική τους εκμετάλλευση.

Στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς «έπλεξε το εγκώμιο» των εργαζομένων (ανιδιοτέλεια, επιστημονική επάρκεια) και βέβαια αναφέρθηκε στις επιστροφές αρχαίων αντικειμένων από το εξωτερικό, σημειώνοντας πως ετοιμάζεται το νομικό πλαίσιο για τη σύσταση Διεύθυνσης Αρχαιοκαπηλίας στο ΥΠΠΟ. Επιγραμματικά αναφέρθηκε στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης («οι χρόνοι είναι αυτοί που σχεδιάστηκαν»), στα έργα στην Ακρόπολη και στο νόμο για τη «χορηγία». Μη ικανοποιημένος δήλωσε για τον τομέα του βιβλίου, αλλά και για το πρόγραμμα της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας» στην Πάτρα («θα τα κάναμε διαφορετικά»).

Για τη δημοπρασία των «Κρίστις» είπε ότι δεν ήταν λανθασμένοι οι χειρισμοί του υπουργείου, επαναλαμβάνοντας ότι «δεν ξέρουμε τι υπάρχει στο Τατόι». Ως προς αυτό συμπλήρωσε ότι το τελευταίο διάστημα ξεκίνησε νέα (σ.σ. η πολλοστή στη σειρά) απογραφή και καταγραφή των αντικειμένων στο πρώην ανάκτορο, υποστηρίζοντας ότι «στο Τατόι δεν έγινε ποτέ απογραφή - καταγραφή». Στην πραγματικότητα ξεκίνησαν ανάλογες κινήσεις αλλά δεν ολοκληρώθηκαν, εκτός από το 1973, τα αποτελέσματα της οποίας δε «συγκίνησαν» καμία από τις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης. Ο υπουργός είπε ότι βιντεοσκοπείται και φωτογραφίζεται το εσωτερικό όλων των κτιρίων, ενώ παράλληλα τεκμηριώνεται κάθε έργο τέχνης και πίνακας. Για τα αρχαία αντικείμενα θα ακολουθηθεί αργότερα ανάλογη διαδικασία.

Για την αξιοποίηση του χώρου πάντως επιχείρησε να «βγάλει την ουρά» του υπουργείου απ' έξω, λέγοντας ότι τη διαχείριση έχει αναλάβει επιτροπή που ορίζεται αποκλειστικά από το υπουργείο Οικονομικών και ότι «γίνεται μια συζήτηση στην κυβέρνηση για το πώς θα αξιοποιηθεί». Για τον κινηματογράφο είπε ότι το συνέδριο θα γίνει το Μάρτη, ξεκαθαρίζοντας, εμμέσως πλην σαφώς, ότι δε θα γίνουν δεκτές προτάσεις που ξεφεύγουν από την κυβερνητική πολιτική.

Αφιερωμένες στον Ν. Εγγονόπουλο

Στον Νίκο Εγγονόπουλο (1907-1985) είναι αφιερωμένες οι εκδηλώσεις που πραγματοποιεί το 2007 το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του σημαντικού υπερρεαλιστή ποιητή και ζωγράφου. Περιλαμβάνουν: Εκδοση του λευκώματος «Νίκος Εγγονόπουλος - η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος...» (φιλολογική επιμέλεια Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου). Εκθεση με τίτλο «Εγγονόπουλος 2007:... ωραίος σαν Ελληνας» (έως 20/4, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών). Παράσταση - αφιέρωμα σε σκηνοθεσία Γ. Κακλέα και επιλογή κειμένων Ν. Βαγενά (Μέγαρο Μουσικής, 16/3). Εκθεση με τίτλο «Τόπος: Εγγονόπουλος» σε επιμέλεια Ντ. Ζαχαρόπουλου (Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, 20/5-20/6). Επιστημονικό συνέδριο (23 και 24/11, Μουσείο Μπενάκη) με θέμα: «Εγγονόπουλος 2007: ο ποιητής και ο ζωγράφος» με τη συμμετοχή 35 μελετητών. Επετειακή έκθεση (13/11), που οργανώνει το Μουσείο Μπενάκη στο νέο του κτίριο στην οδό Πειραιώς, με 250 περίπου αντιπροσωπευτικά έργα από τις πέντε δεκαετίες της εικαστικής του παραγωγής και έκδοση καταλόγου (επιμελήτρια: Κατερίνα Περπινιώτη - Αγκαζίρ). Κινητή έκθεση - αφιέρωμα. Συναυλία με έργα που συνδέονται με τα μυθολογικά θέματα του Εγγονόπουλου, σε σκηνοθεσία Μαρίας Γυπαράκη. Προβολή της ταινίας «Ο κήπος με τα αμέτρητα παράθυρα» σε σκηνοθεσία Λευτέρη Ξανθόπουλου (15/3, 9.10μ.μ., ΕΤ1).


Ο Γ. Χουβαρδάς στο Εθνικό

Ο σκηνοθέτης Γιάννης Χουβαρδάς είναι ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, όπως ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκης. Ο υπουργός είπε ότι μετά τον «καταλυτικό ρόλο» που έπαιξε ο Νίκος Κούρκουλος από τη θέση του διευθυντή του Εθνικού («το οποίο πάντα θα του οφείλει»), «θα ήταν πολύ δύσκολο να μπει ένας ηθοποιός στη θέση του». Στα κριτήρια για την επιλογή του νέου διευθυντή, ο Γ. Βουλγαράκης συμπεριέλαβε τις διοικητικές ικανότητες, την επαφή με το νεαρότερο κοινό, τη λειτουργία χωρίς αποκλεισμούς, την επίδειξη έργου. Ο διορισμός, πάντως, θα αργήσει και ο νέος διευθυντής θα αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιούνη, αφού αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο εξωτερικό, ενώ απαιτείται και μια νομική διαδικασία.

Προπαγάνδα και μνημεία

Στις 25/1, στο Palacio Zurbano της Μαδρίτης, πραγματοποιήθηκε συνάντηση στελεχών των υπουργείων Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με «παρατηρητή» εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με θέμα τον «Ευρωπαϊκό Κατάλογο Πολιτιστικής Κληρονομιάς».

Πρόκειται για συνέχεια αντίστοιχης συνάντησης στην Αθήνα τον περασμένο Οκτώβρη, όπου και επιλέχθηκε η Ακρόπολη ως το πρώτο μνημείο που εγγράφηκε στον εν λόγω κατάλογο. Στη Μαδρίτη συμπληρώθηκαν, από ελληνικής πλευράς, το Μινωικό Ανάκτορο της Κνωσού, ο Ναός του Αγ. Γεωργίου στη Βενετία και τα έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου.

Αυτή η απόπειρα της ΕΕ κάθε άλλο παρά «αθώα» είναι. «Σκοπός του προγράμματος» για την κατάρτιση του «Ευρωπαϊκού Καταλόγου μνημείων και τόπων εμβληματικής ευρωπαϊκής σημασίας», λέει το ΥΠΠΟ στη σχετική ανακοίνωσή του, «είναι και η πολιτιστική ενοποίηση της ηπείρου, μέσω της ταύτισης με έναν κοινό κορμό μνημείων που να συμβολίζουν έννοιες και αξίες τις οποίες ασπάζονται συλλογικά όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες».

Πρόκειται για το βασικό ιδεολογικό κριτήριο που διαπερνά κάθε πολιτική της ΕΕ στον πολιτισμό, συμπεριλαμβανομένων και των χρηματοδοτικών προγραμμάτων της. Δηλαδή, το ευρωπαϊκό κεφάλαιο αναδεικνύει και χρηματοδοτεί τα μνημεία εκείνα που θεωρεί ότι συμβάλλουν στο αντιδραστικό ιδεολόγημα της «ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτιστικής ταυτότητας». Ενα ιδεολόγημα που στοχεύει στον «ευνουχισμό» της πολιτισμικής διαφορετικότητας των διαφορετικών λαών (παρά τις περί του αντιθέτου «κραυγές») και στην ομογενοποίησή της, ώστε να «συνοδευτεί» με όρους ιδεολογικής χειραγώγησης η οικονομική «ενοποίηση» της καπιταλιστικής αγοράς.

Αυτή η προσπάθεια αφορά άμεσα στην Παιδεία, όπου η ιστορία, π.χ., προσαρμόζεται στις σημερινές ανάγκες του συστήματος, αλλά και στο μέλλον της πολιτιστικής κληρονομιάς, αφού ήδη η επιλεκτική χρηματοδότηση της συντήρησης και ανάδειξης μνημείων θα ενταθεί ακόμη περισσότερο. Αυτό πρακτικά θα σημαίνει ότι όποιο μνημείο δε θα «πληροί» τα σχετικά κριτήρια της ΕΕ απλά ...δε θα «υπάρχει». ΄Η θα είναι εύκαιρο για τους «χορηγούς». Αλλά ακόμη και αυτά που θα ευτυχήσουν συντήρησης και ανάδειξης, θα χρησιμοποιηθούν για να «τεκμηριώνουν» αυτό που η αστική τάξη θα θεωρεί κάθε φορά ως «ιστορική αλήθεια».


Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ

Κρουστά και τραγούδια

Οι «Ιστορίες για Κρουστά» συνεχίζουν τη σειρά των εμφανίσεών τους στο «Μπαράκι του Βασίλη» (Διδότου 3, Κολωνάκι, τηλ. 210-3623625). Αύριο, μαζί τους θα βρίσκεται ο Μίλτος Πασχαλίδης. Παρουσιάζουν καινούρια τραγούδια τους απ' την επερχόμενη δισκογραφική παρουσία της ομάδας, καθώς και διασκευές από την Ελληνική, Βαλκανική και Μεσογειακή παράδοση. Κρουστά: Βασίλης Βασιλάτος. Ακορντεόν: Ζαχαρίας Βαμβακούσης. Κλαρινέτο - φωνή: Ελλη Βασιλάτου. Βιολί: Δημήτρης Κουζής, Βασίλης Ραψανιώτης. Κιθάρα - φωνή: Γιάννης Σιφναίος. Μπάσο: Οσβαλντ Αμιράλης. Συμμετέχει το «EMPercus-quintet».



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ