ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 21 Δεκέμβρη 2003
Σελ. /32
ΓΥΝΑΙΚΑ
Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Aufwiderseen Λένιν!

Εχω συναντήσει δεκάδες πονεμένες ψυχές, που μου έχουν πει πράγματα λυπητερά, μέχρι και απελπιστικά. Μερικές απ' αυτές τις ψυχές, μου εξομολογήθηκαν τις πίκρες τους, με εξοργιστικό, μηχανιστικό τρόπο και ένιωσα, όπως ήταν φυσικό, με την πρώτη, αποστροφή. Μερικές άλλες ψυχές, οι πιο «έξυπνες», όμως, μου έκαναν τις δικές τους εξομολογήσεις με τρόπο που χτύπησαν, κατ' αρχήν, φλέβα. Με αναστάτωσαν, για κάποιο διάστημα, συναισθηματικά. Μου ενεργοποίησαν, για ορισμένο χρόνο, έστω, μόνον τα «χαλαρά» αντανακλαστικά μου. Με μετέτρεψαν, προσωρινά, από ένα σκεπτόμενο άτομο, σε ένα άτομο που δεν αφομοιώνει τα αισθήματα, με την επιβαλλόμενη ταχύτητα, στη συνείδησή του. Με ακινητοποίησαν προς στιγμήν και με εκμεταλλεύτηκαν!..

Ενας τέτοιος «πονηρός» άνθρωπος είναι και ο κ. Βόλφγκανγκ Μπέκερ. Ο σκηνοθέτης της γνωστής και σύμφωνα με το Φεστιβάλ του Βερολίνου καλύτερης ευρωπαϊκής ταινίας, «Goodbye Λένιν»! Ο κύριος αυτός, χρησιμοποιώντας υπερβολικές δόσεις συναισθήματος, κατορθώνει να παρασύρει τον θεατή του σε ένα αδιέξοδο συναισθηματικό παιχνίδι και, στη συνέχεια, αφού τον «πνίξει» και τον αδρανοποιήσει με τον «ανθρωπισμό» του, με τη «θυσία» του γιου προς τη μάνα και άλλες αξίες διαχρονικές, τον εκμεταλλεύεται, εκ του ασφαλούς. Του περνάει τη λαθεμένη, και υπερβολικά «διευκολυντική» για τη νέα τάξη πραγμάτων, άποψη του Goodbye σε βάρος του σωστού και λειτουργικού Aufwiderseen.

Δυστυχώς, τα αντανακλαστικά μας δεν είναι πάντα σε καλή κατάσταση. Πολλοί από εμάς, δε, δε βρισκόμαστε σε τέτοια πνευματική ωριμότητα, που να μπορούμε να συλλάβουμε με την πρώτη τα ερεθίσματα του εξωτερικού κόσμου και να τα μετατρέψουμε από «πληροφοριακά» σε γνωστικές κατακτήσεις. «Τα αισθήματά μας», έλεγε ο Λένιν, «είναι στοιχειώδεις μορφές της αντανάκλασης του κόσμου μέσα στη συνείδησή μας». Ομως, αυτό το «στοιχειώδες», όπως είναι λογικό, παίρνει άλλη διάσταση από άνθρωπο σε άνθρωπο. «Η ανάπτυξη των αισθήσεων στον άνθρωπο καθορίζεται από την πρακτική δράση του», συνέχιζε ο ίδιος. Δυστυχώς, όμως, δεν έχουμε όλοι την ίδια «πρακτική δράση» και, βεβαίως, δεν έχουμε όλοι αναπτύξει τις αισθήσεις μας, τόσο και έτσι, που θα μας επέτρεπαν να συλλαμβάνουμε όλοι με τον ίδιο - σωστό - τρόπο τον εξωτερικό κόσμο.

Ακριβώς, αυτούς τους αδύναμους κρίκους, τους ανθρώπους, δηλαδή, που δεν έχουν την ικανότητα, γιατί η «πρακτική δράση» τους είναι μικρή και μονοδιάστατη, να μετατρέπουν τις «πληροφορίες» που συλλαμβάνουν και μεταδίδουν οι αισθήσεις τους σε γνώσεις και όπλα, στοχεύει ο κύριος Βόλφγκανγκ Μπέκερ. Ξέρει πως πολύ μεγάλη ποσότητα ανθρώπων, σε μερικές περιοχές του κόσμου τεράστιες πλειοψηφίες, με μικρή έως και ανύπαρκτη «πρακτική δράση», δεν έχουν κατορθώσει, ακόμα, να θέσουν σε λειτουργία ολόκληρο το πολύπλοκο νευρικό τους σύστημα. Δεν έχουν κατορθώσει, ακόμα, να επεξεργάζονται τα μηνύματα των αισθήσεων γρήγορα και αποτελεσματικά. Πάνω σ' αυτούς τους ανθρώπους πέφτει ο «πονηρός» κύριος Βόλφγκανγκ Μπέκερ και προσπαθεί να τους μαδήσει.

Goodbye Λένιν, λοιπόν; Δηλαδή αντίο για πάντα κομμουνισμός; Ετσι, απλά; Κρεμάμε τον Λένιν, και μάλιστα διαμελισμένο, στο ελικόπτερο και τον εξαφανίζουμε; Λες και ο Λένιν είναι το χάλκινο άγαλμα της ταινίας; Λες και αυτή η υπόθεση, που συγκλόνισε τον κόσμο, έχει λήξει οριστικά; Λες και αυτή η κοσμογονία, που έφερε τα πάνω - κάτω, μπορεί να σβήσει μέσα στα ανιστόρητα πλάνα του κυρίου Βόλφγκανγκ Μπέκερ;

Πρόκειται για αφέλεια; Οι σκηνοθετικές του ικανότητες δεν επιτρέπουν τέτοιες προσεγγίσεις. Πρόκειται για πόνο γι' αυτό που «χάθηκε» και εκφράστηκε, έστω, υπερβολικά; Η «σύνθεση» του έργου του δεν επιτρέπει τέτοιες εκτιμήσεις. Το Goodbye Λένιν είναι μια συνειδητή ταινία. Μια ταινία, που προσπαθεί να βάλει ταφόπετρα στο όραμα. Και το προσπαθεί με επαγγελματική μαεστρία. Με «σωστές» δόσεις μελαγχολίας και χιούμορ. Με όλα αυτά τα υλικά, που θα την κάνουν πειστική και ελκυστική.

Goodbye, κύριε Μπέκερ! Με το θάνατό σας θα τελειώσει και η ιστορία σας. Αυτό συμβαίνει, δυστυχώς, με τους περισσότερους ανθρώπους. Για κάποιους άλλους, όμως, γι' αυτούς που το όνομά τους συνδέθηκε με ιδεολογίες, με φιλοσοφίες, με ανατροπές και επαναστάσεις, το goodbye δεν τους αφορά. Γι' αυτούς το aufwiderseen είναι η σωστή λέξη. «Aufwiderseen Λένιν», είναι το σωστό!


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ


Για τον καινούριο χρόνο
Με «στοργή» από το Κερατσίνι

Σαράντα χρόνια αγωνιστικής ζωής έκλεισε πρόσφατα ο γυναικείος σύλλογος «Στοργή του Παιδιού» (μέλος της ΟΓΕ) στο Κερατσίνι και πρόσφατα γιόρτασε τα «γενέθλιά» του με πρωτότυπο τρόπο στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου: Οι γυναίκες πρόεδροι του συλλόγου, που «γεννήθηκε» το 1963 μίλησαν εναλλάξ για την ιστορία του, ενώ σε μια γιγαντοοθόνη, σλάιτς «ξετύλιγαν το κουβάρι της μνήμης» με εικόνες από ένα μαχητικό παρελθόν: Από τότε που ξεκίνησε, με στόχο τη χειραφέτηση της γυναίκας, τη συμμετοχή της στα κοινά και τη δημιουργία συνθηκών, ώστε να μεγαλώσουν σωστά τα παιδιά της, ως σήμερα που παλεύει ενάντια στις Σειρήνες του αποπροσανατολισμού, του μοναχικού δρόμου και της ατομικής λύσης. Προδικτατορικές διαδηλώσεις στις εικόνες, η μορφή του Πέτρουλα, το συνέδριο για το παιδί που οργάνωσε η ΠΕΓ το 1966. Η «δεκαετία των γυναικών», οι θεσμικές αλλαγές, οι αγωγές για το περιβάλλον σε μια υποβαθμισμένη περιοχή, όπου ο σύλλογος μπήκε μπροστάρης: Το κλείσιμο της ΔΕΗ, οι μάχες για βιολογικό καθαρισμό και ελεύθερους χώρους στην περιοχή. Κι ακόμα, η αντίσταση των γυναικών μέσω του πολιτισμού: Δημιουργία σχολής εφήβων, συμβουλευτικού σταθμού, θεατρικές παραστάσεις, ερασιτεχνικό θέατρο, παιδικό θέατρο και κουκλοθέατρο, συμπαράσταση στις γυναίκες κρατούμενες, εκδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο - είναι μερικές μόνο από τις πολυσχιδείς δραστηριότητες του ιστορικού συλλόγου, που σήμερα καλεί τις νέες γυναίκες να πλαισιώνουν τη «στοργή» σε νέους αγώνες. Να τα εκατοστίσει!

Για να γνωρίσουμε το λαϊκό μας πολιτισμό

«Ηλιε, γιατί μας άργησες/ κι αργείς να βασιλέψεις;/ Σε καταριόται, ήλιε, η αργατιά/ κι οι ξενοδουλευτάδες».

Στίχοι από τραγούδια και κάλαντα της περιοχής Κρανιάς Νομού Καρδίτσας. «Μάθε για τον παλιό καιρό και τα παλιά ζαμάνια», ο τίτλος της πολύ καλαίσθητης έκδοσης που εξέδωσε (συνοδευμένη από cd) το Δημοτικό Σχολείο Κρανιάς - Αγίων Αναργύρων μαζί με το Νηπιαγωγείο Κρανιάς Καρδίτσας. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική συλλογική δουλιά ομάδας εκπαιδευτικών. Στο cd τραγουδούν οι αγρότισσες Αμαλία Καραμπέκου, Γαρυφαλλιά Καραμπέκου και Σοφία Κανιούρα και είναι μια πολύτιμη συμβολή στη διάσωση του λαϊκού μας πολιτισμού, που κινδυνεύει με την επέλαση της υποκουλτούρας να χαθεί.

Η έκδοση αυτή αποτελεί μέρος σειράς δραστηριοτήτων που γίνονται στα πλαίσια του σχολικού προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης «Κοινωνική ζωή της Κρανιάς και των Αγίων Αναργύρων στο μισό του περασμένου αιώνα, προφορική λαϊκή παράδοση». Περιλαμβάνει: Κάλαντα του δωδεκαημέρου, του Λαζάρου, της Μεγάλης Παρασκευής, αποκριάτικα τραγούδια, πασχαλιάτικα, τραγούδια που έλεγαν στο σεργιάνι, τραγούδια του γάμου, του κλήδονα, διάφορα (ερωτικά κ.ά.). Γράφει στον πρόλογο ο Αστέρης Χαλάτσης, συντονιστής του προγράμματος: «Η προσέγγιση της προφορικής λαϊκής παράδοσης έγινε μέσα από τη ζωντανή αφήγηση, το τραγούδι και το παραμύθι από ηλικιωμένους, με σκοπό να αναδειχτούν τα γλωσσικά χαρακτηριστικά, οι ιδιωματισμοί, αλλά και το ύφος της αφήγησης ή του τραγουδιού.

...Τα τραγούδια ερμηνεύονται φωνητικά χωρίς συνοδεία οργάνων και λειτουργούν βασικά ομαδικά. Κυριαρχούν οι γυναικείες φωνές στην αυθεντική τους εκτέλεση, γεγονός που αναδεικνύει και το ρόλο της γυναίκας στα κοινωνικά δρώμενα της περιοχής.

  • Τι ξέρουμε αλήθεια για το ελληνικό έπιπλο που έχει μια μακρόχρονη ιστορία; Το κενό (είναι ίσως το μοναδικό βιβλίο που κυκλοφορεί γι' αυτό το θέμα) έρχεται να καλύψει ένα βιβλίο της Ειρήνης Δαρζέντα - Γοργία, από τις εκδόσεις «Φιλιππότη». Γεμάτο από σχέδια και φωτογραφίες, μας ξεναγεί στις περιοχές και τα νησιά του τόπου μας, όπου άνθισε η ελληνική επιπλοποιία αλλά και η εκκλησιαστική ξυλογλυπτική, από λαϊκούς καλλιτέχνες. Χαίρεσαι να βλέπεις αυτά τα αριστουργήματα! Κι όμως, όπως διαπιστώνει η Ειρήνη Δαρζέντα - Γοργία, αγωνίστρια σήμερα του γυναικείου κινήματος, «έχω παρατηρήσει ότι σε κανένα φωτογραφείο σε ελληνική πόλη, δεν υπήρξαν καθίσματα ελληνικά, τοπικά».
Η ατζέντα της ΟΓΕ

Με ανοιξιάτικες κόκκινες πινελιές - χαρούμενες παπαρούνες μέσα στο χειμώνα - κυκλοφορεί η ατζέντα 2004 της ΟΓΕ. Μικρή, εύχρηστη είναι συγχρόνως ημερολόγιο και τηλεφωνικό ευρετήριο. Ενα ημερολόγιο για να μην ξεχνιόμαστε: Σε μια εποχή που τα κυβερνητικά μέτρα - και νόμοι - υπέρ της εργοδοσίας δίνουν και περνούν, σε μια εποχή που το οκτάωρο έχει ουσιαστικά καταργηθεί η ατζέντα «ανοίγει» με το καθημερινό ωράριο μιας εργάτριας, που ξεκινάει από τέσσερις ώρες και είναι κυμαινόμενο, για να φθάσει τις 28 ώρες σε δυο συνεχόμενες μέρες. Αλλα θέματα: Η καταλυτική επιρροή της τηλεόρασης, η ενδοοικογενειακή βία, η εκμετάλλευση των ανέργων μέσω του επιδόματος ανεργίας, η ενοικίαση εργαζομένων, η πορνεία, τα μεταλλαγμένα προϊόντα. Η κακή επίδοση (βαθμοί κάτω από τη βάση) του 1/3 του συνόλου των μαθητών της Β' και Γ' Λυκείου μέσα στο 2003, οι συντάξεις κ.ά. Στην ατζέντα θα βρούμε επίσης γελοιογραφίες, χρήσιμες διευθύνσεις και τηλέφωνα - γυναικείων οργανώσεων, γυναικείων τμημάτων κομμάτων και συνδικαλιστικών οργανώσεων, υπουργείων, εφημερίδων, καθώς και τηλέφωνα για προστασία από τη βία και τη σεξουαλική εκμετάλλευση. (Τα γραφεία της ΟΓΕ βρίσκονται Ιπποκράτους 120, ανοιχτά 6-8 μ.μ. καθημερινά).

«Ερως διατηρητέος»

Πενήντα πέντε βιβλία 43 δημοσιογράφων - συγγραφέων παρουσίασε πριν λίγες μέρες το Μορφωτικό Ιδρυμα της ΕΣΗΕΑ. Η παρουσίαση των βιβλίων έγινε από τον Βαγγέλη Ψυρράκη και τον Θόδωρο Καρζή, ενώ η Αννα Συνοδινού παρουσίασε τα θεατρικά έργα των δημοσιογράφων. Ανάμεσά τους και το έργο της «δικής μας» Τιτίνας Δανέλλη «Ερως διατηρητέος... έως...». Θεατρικό έργο σε δυο πράξεις (εκδόσεις «Αρμός»). Διθυραμβική η Αννα Συνοδινού για το έργο, που έχει σαν πρωταγωνίστρια μια γυναίκα και συμβολισμούς που παραπέμπουν στο σήμερα, ευχήθηκε να ανέβει σύντομα στο «σανίδι». Ευχή που κάνουμε κι εμείς για τον καινούριο χρόνο!


Αλίκη ΞΕΝΟΥ - ΒΕΝΑΡΔΟΥ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ