Συνεχίζονται οι αντιπαραθέσεις στις ΗΠΑ, ανάμεσα στην κυβέρνηση του απερχόμενου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και το επιτελείο του νεοεκλεγέντος Τζο Μπάιντεν. Μετά τις εκλογές στις 3 Νοέμβρη ο Τραμπ αρνείται να παραδεχτεί τη νίκη του Μπάιντεν και μπλοκάρει τις προβλεπόμενες διαδικασίες μετάβασης της κυβερνητικής εξουσίας, αξιοποιώντας τις ψήφους 74 εκατομμυρίων Αμερικανών που τον στήριξαν.

Ο απερχόμενος Πρόεδρος ανακοίνωσε στα μέσα της βδομάδας τη μείωση των στρατευμάτων σε Ιράκ και Αφγανιστάν, αφού πρώτα απέπεμψε τον υπουργό Αμυνας, Μαρκ Εσπερ, ο οποίος διαφωνούσε. Η απόφασή του επικρίθηκε από πρωτοκλασάτα στελέχη Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών στο νέο Κογκρέσο, αλλά και από στρατηγούς εν αποστρατεία, όπως ο πρώην διοικητής των αμερικανικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν, στρατηγός Τζον Αλεν, που εκτίμησε ότι η απόφαση του Τραμπ να μειώσει κατά 2.000 τη δύναμη των περίπου 4.500 στρατιωτών στο Αφγανιστάν δεν έχει «κανένα τακτικό, επιχειρησιακό ή στρατηγικό όφελος». Λιγότερες επικρίσεις διατυπώθηκαν για την κατά μόλις 500 στρατιώτες μείωση της δύναμης στο Ιράκ έως τις 15/1/2021, καθώς δεν ανατρέπει τις ισορροπίες στην κατεστραμμένη - από την αμερικανική επίθεση του 2003 - χώρα.

Οσο περνούν οι μέρες και επιβεβαιώνεται η νίκη (με 306 στους 583 εκλέκτορες), το επιτελείο του Μπάιντεν προετοιμάζει την επόμενη μέρα, της διακυβέρνησης.

Τις τελευταίες μέρες ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος προχώρησε σε ανακοινώσεις για τις εξής τρεις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησής του: α) Αντιμετώπιση της πανδημίας, β) δημιουργία θέσεων απασχόλησης, γ) στήριξη του συστήματος Υγείας. Ο «οδικός χάρτης» για την προώθηση πολιτικών σε αυτούς τους τομείς περιγράφηκε με λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα του νέου Προέδρου (joebiden.com).

Η διαχείριση της πανδημίας αναδεικνύεται σε κομβικό ζήτημα στις ΗΠΑ, με δεδομένο ότι η διασπορά του ιού συνεχίζεται αμείωτη και έχει καταγράψει χιλιάδες νεκρούς. Το μερίδιο ευθύνης της κυβέρνησης Τραμπ σε αυτήν την κατάσταση είναι δεδομένο, όμως το σύστημα Υγείας των ΗΠΑ, που κατέρρευσε το προηγούμενο διάστημα, διαμορφώθηκε από όλες τις κυβερνήσεις, Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων, και έχει ως βασικό στοιχείο την πλήρη εμπορευματοποίηση, γεγονός που δεν «διορθώνεται» με πολιτικές που απλώς αμβλύνουν τις πιο οξείες γωνίες του, όπως ήταν το περίφημο «Obamacare».

Ταυτόχρονα, η νέα διακυβέρνηση προφανώς προσπαθεί να συνδυάσει τα μέτρα για την πανδημία με μέτρα αντιμετώπισης της μεγάλης ανεργίας που έχει φέρει η νέα οικονομική κρίση. Ετσι, υπόσχεται νέες δουλειές και θέσεις εργασίας σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Υγείας και στην παραγωγή υγειονομικού υλικού. Εξήγγειλε επίσης στήριξη των πολιτειακών και τοπικών προϋπολογισμών για δαπάνες σε Υγεία και Παιδεία, στήριξη μικρών επιχειρήσεων και οικογενειών χαμηλών εισοδημάτων, καθώς και «επενδύσεις» 25 δισ. δολαρίων στην παραγωγή εμβολίων και σχέδιο διανομής που θα εξασφαλίσει εμβολιασμό σε κάθε Αμερικανό δωρεάν.

Στην οικονομία επαναλαμβάνει τα γνωστά παραμύθια περί «δίκαιης ανάπτυξης» και καταπολέμησης της «απληστίας των μεγάλων εταιρειών», ενώ υπόσχεται στήριξη των εργαζομένων, «πακέτα στήριξης στους επιχειρηματίες» κ.ά.

Η κυβέρνηση Τραμπ συνεχίζει να ασκεί ασφυκτικές πιέσεις στο Ιράν, εντείνοντας τις κυρώσεις, με περισσότερα μέτρα σε βάρος αξιωματούχων, οργανισμών και εταιρειών του Ιράν. Δεν είναι τυχαία η τελευταία περιοδεία του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο σε χώρες της Μέσης Ανατολής: Επιδιώκει αφενός την επιβεβαίωση της συστράτευσής τους έναντι του Ιράν, αφετέρου την αποκλιμάκωση των εντάσεων ανάμεσα στις περισσότερες μοναρχίες του Κόλπου, στην Αίγυπτο και το Κατάρ, καθώς οι σχέσεις τους έχουν παγώσει από τον Ιούνη του 2017.

Η 10ήμερη περιοδεία του Αμερικανού ΥΠΕΞ σε 7 χώρες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής ολοκληρώνεται τη Δευτέρα, με την επίσκεψη στη Σαουδική Αραβία, και φαίνεται να αποτελεί μία από τις τελευταίες προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να κλείσει κάποιες εκκρεμότητες.

Η επιλογή των χωρών (Γαλλία, Τουρκία, Γεωργία, Ισραήλ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ, Σαουδική Αραβία) δεν φαίνεται να έγινε τυχαία, καθώς με αυτές οι ΗΠΑ έχουν συγκλίνοντα συμφέροντα ή εξυπηρετούν απώτερες επιδιώξεις της Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο ευρύτερης κόντρας με ανταγωνιστικές δυνάμεις, όπως είναι η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν. Οι συναντήσεις του με τους προκαθήμενους της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε Κωνσταντινούπολη και Τιφλίδα εξυπηρετούν βασικά τους σχεδιασμούς τους ενάντια στη Ρωσία.

Ο Πομπέο συναντήθηκε στο Παρίσι με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και συζήτησαν για την «τουρκική επιθετικότητα». Μιλώντας αργότερα στην εφημερίδα «Φιγκαρό», είπε πως συμφώνησαν ότι οι τουρκικές ενέργειες «είναι πολύ επιθετικές». Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον Νότιο Καύκασο, στη Λιβύη, στη Συρία, στο Ιράκ και ξεκαθάρισε τη θέση της Ουάσιγκτον ότι «η διεθνοποίηση αυτών των συγκρούσεων είναι επιβλαβής και βλάπτει όλες τις εμπλεκόμενες χώρες». Ειδικά για τη Λιβύη είπε πως ζητήθηκε από όλες τις χώρες «να σταματήσουν να επεμβαίνουν - οι Ρώσοι, οι Τούρκοι και άλλοι». Βεβαίως, η Τουρκία σε όλα αυτά τα πεδία παραμένει ο βασικός εκπρόσωπος της ΝΑΤΟικής πλευράς, γεγονός που αναβαθμίζει το ρόλο της, παρ' όλες τις αντιθέσεις της με άλλες χώρες - μέλη της λυκοσυμμαχίας.

Μεταβαίνοντας στην Ιερουσαλήμ, ο Πομπέο επέλεξε να κάνει «ιστορικές» επισκέψεις στήριξης της βάρβαρης κατοχής των παλαιστινιακών και συριακών εδαφών. Επισκέφτηκε εβραϊκό εποικισμό της κατεχόμενης Δυτικής Οχθης ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 15 λεπτών με το αυτοκίνητο από κεντρική οδική αρτηρία της βόρειας Ιερουσαλήμ, δοκιμάζοντας κρασιά στο οινοποιείο Πσαγκότ με το όνομά του («Pompeo wine»). Εκατοντάδες μέτρα μακριά, Παλαιστίνιοι της περιοχής φώναζαν τον Πομπέο «εγκληματία πολέμου» και του ζητούσαν να αποχωρήσει, να γυρίσει στις ΗΠΑ, ενώ Ισραηλινοί ακτιβιστές της οργάνωσης «Ειρήνη Τώρα!» ζητούσαν να μην επιβραβεύονται από τις ΗΠΑ πολιτικές ενός σύγχρονου απαρτχάιντ σε βάρος των Παλαιστινίων.

Ο Πομπέο δεν δίστασε να κάνει άλλη μία «ιστορική πρωτιά», καθώς έγινε ο πρώτος Αμερικανός υπουργός που μετέβη στα κατεχόμενα συριακά εδάφη των Υψιπέδων του Γκολάν, όπου συνάντησε τον Ισραηλινό ομόλογό του Γκάμπι Ασκενάζι. Η επίσκεψη αυτή προκάλεσε την εύλογη αντίδραση της Συρίας, που θύμισε στον Αμερικανό αξιωματούχο ότι πατά κατεχόμενη γη, παραβιάζοντας αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Οι μετέπειτα προγραμματισμένες επισκέψεις του Πομπέο σε Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Σαουδική Αραβία αφορούν την κόντρα των δύο τελευταίων με το πρώτο. Κόντρα η οποία ξέσπασε τον Ιούνη του 2017 και σχετίζεται με τη συγκυριακή συνεργασία του Κατάρ - στενού συμμάχου της Τουρκίας - με το Ιράν, μετά τον εντοπισμό τεράστιων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων πετρελαίου. Στο στόχαστρο των ΗΠΑ είναι σταθερά και μόνιμα το Ιράν, ένας βασικός ανταγωνιστής των συμμάχων τους στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.