Αμετάβλητες, σε γενικές γραμμές, παραμένουν οι προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, γύρω από τους ρυθμούς μεγέθυνσης του παραγόμενου ΑΕΠ στην παγκόσμια οικονομία, ενώ την ίδια ώρα, ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός εντοπίζει σειρά από αβεβαιότητες και κινδύνους με επίκεντρο την «πολιτική προστατευτισμού» από κυβερνήσεις όπως των ΗΠΑ, τους «γεωπολιτικούς κινδύνους», τις εξελίξεις σε οικονομίες που ταξινομούνται στις «αναδυόμενες αγορές», τις απότομες μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών κ.ά.

Σε επίπεδο Ευρωζώνης, ως κυρίαρχο πρόβλημα εμφανίζεται η υποτονικότητα των νέων κερδοφόρων επενδύσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, παρά τους όποιους ρυθμούς ανάκαμψης του ΑΕΠ, τα ενισχυτικά μέτρα της νομισματικής χαλάρωσης και τις άλλες διαρθρωτικές παρεμβάσεις, η μάζα των νέων επενδύσεων παραμένει, ακόμη και σήμερα, σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά του έτους 2007, όταν άρχισαν να εκδηλώνονται τα φαινόμενα της καπιταλιστικής κρίσης.

Το ΔΝΤ δημοσιοποίησε τις προάλλες την έκθεση για την παγκόσμια οικονομία (World Economic Outlook). Παρουσιάζοντας την έκθεση, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Μορίς Ομπσφελντ, τόνισε πως οι πρακτικές εμπορικού και οικονομικού προστατευτισμού θα συνέβαλαν στη διεύρυνση των παγκόσμιων ανισορροπιών και θα περιόριζαν τις παγκόσμιες οικονομικές ροές (σ.σ. κεφάλαια από ξένες επενδύσεις), με αποτέλεσμα μια πιθανή καταπόνηση πολλών αναδυόμενων αγορών και φτωχότερων χωρών.

Σχετικά με τις εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ, ανέφερε ότι τόσο το Brexit, όσο και το πλήθος εθνικών εκλογικών αναμετρήσεων εντός του έτους στην Ευρώπη, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Ειδικά για τις ΗΠΑ, ανέφερε πως μετά τις εκλογές υπήρξε μια «ανατιμολόγηση» της οικονομίας εκ μέρους των αγορών, η οποία σχετίζεται με την εκτίμηση για ταχύτερη αύξηση των μακροπρόθεσμων αμερικανικών επιτοκίων, λόγω των προσδοκιών για ταχύτερη αύξηση του πληθωρισμού. Συμπλήρωσε, δε, ότι οι αγορές έχουν εστιάσει στο ότι ο Λευκός Οίκος και το Κογκρέσο βρίσκονται στα χέρια του ίδιου κόμματος για πρώτη φορά μέσα σε έξι χρόνια και ότι αυτό συνιστά αλλαγή προς την κατεύθυνση της μείωσης των φορολογικών συντελεστών και, ενδεχομένως, προς την κατεύθυνση υψηλότερων δαπανών για υποδομές και άμυνα.

Οι κίνδυνοι που εντοπίζει το ΔΝΤ, μεταξύ άλλων, αφορούν:

-- Τη διεύρυνση των παγκόσμιων ανισορροπιών, σε συνδυασμό με απότομες κινήσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, που με τη σειρά τους θα μπορούσαν να εντείνουν τις πιέσεις προστατευτισμού.

-- Στις προηγμένες οικονομίες, το «έλλειμμα» της ζήτησης από τον ιδιωτικό τομέα, σε συνδυασμό με την ανεπαρκή πρόοδο στις «μεταρρυθμίσεις», θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόνιμη χαμηλότερη ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, με αρνητικές συνέπειες για τη δυναμική του χρέους.

-- Σε «αναδυόμενες οικονομίες», διαφαίνονται κίνδυνοι από το υψηλό χρέος των επιχειρήσεων, τη μείωση της κερδοφορίας, τους «αδύναμους» ισολογισμούς των τραπεζών κ.ά.

Γεωπολιτικοί κίνδυνοι, όπως «εμφύλιοι» πόλεμοι και εγχώριες συγκρούσεις, σε Μέση Ανατολή και Αφρική, η κατάσταση των προσφύγων και των μεταναστών στην Ευρώπη και σε γειτονικές περιοχές, οι «πράξεις τρομοκρατίας σε όλο τον κόσμο» κ.ά., θα μπορούσαν να επιβαρύνουν το κλίμα «οικονομικής εμπιστοσύνης», σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, οι εκτιμώμενοι ρυθμοί μεγέθυνσης του ΑΕΠ, για το 2017 και το 2018 αντίστοιχα, διαμορφώνονται ως εξής:

• Παγκόσμια οικονομία: 3,4% και 3,6%
• ΗΠΑ: 2,3% και 2,5%. Εν προκειμένω, καταγράφεται άνοδος της αναμενόμενης μεγέθυνσης σε σχέση με τις προβλέψεις του Οκτώβρη (1,6% για το 2017)
• Ευρωζώνη: 1,6% και 1,6%
• Βρετανία: 1,5% και 1,4%
• Κίνα: 6,5% και 6%
• Ιαπωνία: 0,8% και 0,5%
• Ρωσία: 1,1% και 1,2%
• Ινδία: 7,2% και 7,7%.

Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στην ΕΕ διαμορφώθηκαν το 2015 στο 19,2% του ΑΕΠ, σχεδόν 3 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με το έτος 2007. Μάλιστα, σε ορισμένα κράτη, η κατρακύλα των επενδύσεων ήταν ακόμη εντονότερη.

Στην ελληνική οικονομία, το 2015 υποχώρησαν στο 11,6% του ΑΕΠ, από 25% κατά μέσο όρο την περίοδο 1999 - 2007. Εν προκειμένω, αυτός είναι ο λόγος που ο ΣΕΒ εντοπίζει «επενδυτικό έλλειμμα», ύψους 100 δισ. ευρώ, προκειμένου να ανακάμψει η οικονομία, αφού θα επανέλθουν οι επενδύσεις στα επίπεδα πριν από την εκδήλωση της κρίσης και πιο πάνω.

Ουσιαστικά, εξαιτίας του γεγονότος ότι η απαξίωση κεφαλαίου εμποδίζεται να προχωρήσει αυθόρμητα και επομένως έως σήμερα δεν έχει γίνει στην απαραίτητη έκταση, οι ρυθμοί ανάκαμψης του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και συνολικά στην ΕΕ παραμένουν ισχνοί. Μάλιστα, όπως επισημαίνουν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Ελλάδας, «μακροπρόθεσμα η απουσία ή υποτονικότητα των παραγωγικών επενδύσεων αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών επιπτώσεων στην παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, μέσω της απομείωσης του αποθέματος κεφαλαίου στην οικονομία».

Πάνω σ' αυτήν την κατάσταση αναμένεται η όποια ανάκαμψη, που όμως, ακόμη και σήμερα, παραμένει αβέβαιη, ιδιαίτερα ισχνή, ενώ υπόκειται και σειρά κινδύνους, όπως αυτοί που εντοπίζουν οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί.

Με κεντρικό ζητούμενο την τόνωση των νέων κερδοφόρων επενδύσεων στην Ευρωζώνη, συνεχίζεται η ενδοκαπιταλιστική διαπάλη γύρω από την αναλογία στο μείγμα της νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Το ζήτημα επανήλθε στην επικαιρότητα με αφορμή την ενίσχυση του επίσημου πληθωρισμού στην Ευρωζώνη στο 1,1% το Δεκέμβρη του 2016, από 0,6% το Νοέμβρη και 0,2% το Δεκέμβρη του 2015, σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία που ανακοίνωσε η Γιούροστατ. Σε κάθε περίπτωση, η άνοδος του πληθωρισμού δεν αποτελεί επαρκή ένδειξη ούτε για την τόνωση των επενδύσεων, ούτε βέβαια για την ανάκαμψη της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας.

Επιπλέον, η ΕΚΤ αποδίδει την πρόσφατη ενίσχυση του επίσημου πληθωρισμού της Ευρωζώνης σε συγκυριακούς παράγοντες και συγκεκριμένα στις πρόσφατες ανατιμήσεις στον τομέα της Ενέργειας (πετρέλαιο κ.ά.). Μάλιστα, όπως υποστήριξε, αυτή τη βδομάδα, ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μ. Ντράγκι, ο «δομικός πληθωρισμός» (δηλαδή χωρίς την επίδραση της Ενέργειας) δεν δίνει ενδείξεις για μια «πειστική ανοδική πορεία», λέγοντας πως οι πληθωριστικές πιέσεις συνεχίζουν να παραμένουν υποτονικές, όπως συμβαίνει και με τους άλλους βασικούς δείκτες μέτρησης της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρωζώνη...