Αφιερωμένο στην τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, της κορυφαίας στιγμής της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, με αφορμή τα 70 χρόνια από το τέλος της ένοπλης αναμέτρησης 1946 - 1949, ήταν το διήμερο των Οργανώσεων Ηπείρου - Κέρκυρας - Λευκάδας και Δυτικής Μακεδονίας του ΚΚΕ.

Οι συγκινητικές εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο και την Κυριακή και ξεκίνησαν στο χωριό Θεοτόκος των Ιωαννίνων, εκεί που λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια το Μουσείο του ΔΣΕ, τιμώντας τη συμβολή και τη θυσία των χωριών του Γράμμου και του Σμόλικα στον τρίχρονο ηρωικό αγώνα.

Το διήμερο περιελάμβανε, εκτός από τη μεγάλη εκδήλωση στο χώρο του Μουσείου το απόγευμα του Σαββάτου, λαϊκό γλέντι και πεζοπορία στην περιοχή, στα χνάρια των ανταρτών, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή.

Δεκάδες ήταν οι επιζώντες μαχητές του ΔΣΕ, τα παιδιά και εγγόνια τους, αλλά και κάτοικοι από όλα τα χωριά της περιοχής, που έδωσαν βροντερό «παρών» στην εκδήλωση του Σαββάτου.

Ξεχωριστή στιγμή, που προκάλεσε ρίγη συγκίνησης, ήταν η ανάγνωση του τελευταίου γράμματος του μαχητή του ΔΣΕ Στέφανου Νούτσου από τη Λυκόραχη, το οποίο παρέλαβε ο αδερφός του Αντρέας την ίδια μέρα που παρέλαβε και μήνυμα από τη μονάδα ότι ο Στέφανος έπεσε στο πεδίο της μάχης. Τα συγκλονιστικά αυτά ντοκουμέντα κατατέθηκαν στο Αρχείο του ΚΚΕ και εμπλουτίζουν παράλληλα και τα υλικά του Μουσείου, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο σ. Τάκης Σδούκος.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ με επικεφαλής τον Δημήτρη Γόντικα και την βουλευτή του Κόμματος Διαμάντω Μανωλάκου.

Την κεντρική ομιλία έκανε ο Γραμματέας της Οργάνωσης Περιοχής Δυτικής Μακεδονίας Θανάσης Χαστάς, που αναφερόμενος στη λειτουργία του Μουσείου, τόνισε ότι «εμπλουτίζεται συνεχώς και αποτελεί, ήδη, έναν πόλο επισκέψεων για όσους θέλουν να γνωρίσουν την Ιστορία του ΔΣΕ».

Θύμισε ότι τόσο το Μουσείο όσο και το Μνημείο έγινε δυνατό να κατασκευαστούν χάρη στην πολύτιμη προσφορά που έκανε η οικογένεια Ζούνη, ο Βασίλης, ο Νίκος, ο Αποστόλης, η Βάσω, η Ελένη, η Ζωή. Οπως είπε: «Παραχώρησαν στο ΚΚΕ το σπίτι και τον γύρω χώρο στη μνήμη του πατέρα τους, του αξέχαστου συντρόφου Χρήστου Ζούνη, που τίμησε έως το τέλος της ζωής του τον τίτλο του μέλους του Κόμματος. Δεν λύγισε μπροστά σε καμιά δυσκολία και δεν ήταν λίγες».

Επισημαίνοντας ότι το Μουσείο - Μνημείο στη Θεοτόκο είναι μέρος ενός ευρύτερου πανελλαδικού δικτύου χώρων μνήμης για τη δράση του ΔΣΕ, ανακοίνωσε ότι σε φάση ολοκλήρωσης βρίσκεται και το νέο Μουσείο για τη δράση του ΔΣΕ στο Βίτσι, στην περιοχή των Πρεσπών, ενώ τον επόμενο μήνα θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνιά του στο χωριό Καλλιθέα, στις Πρέσπες. Επίσης, στα άμεσα σχέδια είναι και η δημιουργία μουσείου στο Νεστόριο Καστοριάς.

Το στέλεχος του Κόμματος αναφέρθηκε στο ιστορικό της συντεταγμένης υποχώρησης των ηρωικών δυνάμεων του ΔΣΕ, που κορυφώθηκε στις 28 Αυγούστου του 1949 με τη σύμπτυξη και υποχώρηση προς την Αλβανία.

Στη συνέχεια στάθηκε στα χαρακτηριστικά του ΔΣΕ, στη δράση και την αυτοθυσία των χιλιάδων μαχητών του, στη διδακτική ιδεολογικοπολιτική δουλειά που διεξαγόταν στις γραμμές του, στην πλούσια εκδοτική δραστηριότητά του. Οπως είπε χαρακτηριστικά, «έχει μεγάλη σημασία, σήμερα, να αναλογιστούμε όλη αυτή η ιδεολογικοπολιτική δουλειά σε τι συνθήκες γινόταν. Αποτελεί οδηγό για τις σημερινές γενιές των κομμουνιστών, ιδιαίτερα για τα μέλη της ΚΝΕ, καθώς η γνώση και η μόρφωση είναι βασικό γνώρισμα της κομμουνιστικής πρωτοπορίας».

Ο Θ. Χαστάς υπογράμμισε σε άλλο σημείο την πεποίθηση του ΚΚΕ «ότι πραγματική και ουσιαστική τιμή στην Ιστορία του ΔΣΕ, και γενικότερα στην ηρωική υπερ-εκατοντάχρονη πορεία του ως Κομμουνιστικού Κόμματος, αποτελούν τόσο η διδαχή από αυτήν όσο και η εξαγωγή συμπερασμάτων που ισχυροποιούν την ταξική πάλη σήμερα, τον αγώνα για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό».

Ανέδειξε ότι είναι πολύτιμο εφόδιο για το Κόμμα, για τη διαμόρφωση της στρατηγικής του, η μελέτη της Ιστορίας του, όπως και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. «Στην κατεύθυνση αυτή, έχουμε ως πολύτιμο εφόδιο την έκδοση του Δοκιμίου Ιστορίας του Κόμματος της περιόδου 1918 - 1949. Μία έκδοση που αποτελεί πολύτιμο εργαλείο, σύντροφο και βοηθό για όλα τα μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ, για τους οπαδούς και φίλους του Κόμματος, αλλά και για κάθε άνθρωπο καλής θέλησης, κάθε αγωνιστή και αγωνίστρια», υπογράμμισε ανάμεσα σε άλλα.

Αφού αναφέρθηκε αναλυτικά σε συμπεράσματα που προκύπτουν από την ηρωική Ιστορία του ΚΚΕ, και πιο συγκεκριμένα από την εξέλιξη της ένοπλης αναμέτρησης του 1946 - 1949, ο Θ. Χαστάς ανέφερε:

«Ο ΔΣΕ δεν ανήκει στο μουσείο της Ιστορίας. Εχουμε χρέος να μάθουμε τη γεμάτη θυσίες Ιστορία του ΚΚΕ και των αγώνων του λαού μας.

Εμπνεόμαστε, αντλούμε πείρα και διδάγματα από τον τρίχρονο αγώνα του ΔΣΕ.

Εχουμε χρέος να ανταποκριθούμε στις ηρωικές, αγωνιστικές παραδόσεις του ΚΚΕ, που βαδίζει με αισιοδοξία, έχοντας συμπληρώσει 100 χρόνια ζωής, δράσης και προσφοράς "με το λαό, για το Σοσιαλισμό".

Στον σημερινό μας αγώνα για να πάρει η εργατική τάξη την εξουσία, τιμάμε τους συντρόφους και συντρόφισσες, μαχητές και μαχήτριες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας με έναν όρκο: Συνεχίζουμε!

Εβδομήντα χρόνια μετά, ο ταξικός πόλεμος συνεχίζεται, καθώς συνεχίζει να υπάρχει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, συνεχίζει το καπιταλιστικό σύστημα να ματώνει το λαό για τα κέρδη του κεφαλαίου, συνεχίζει να γεννά κρίσεις, φτώχεια και πολέμους.

Σήμερα, το αστικό πολιτικό σύστημα παίρνει τα μέτρα του, προκειμένου να εμποδίσει τη ριζοσπαστικοποίηση του λαού, να εκτονώσει την αγανάκτησή του από τον πόλεμο ενάντια στις ανάγκες, αλλά και κατακτήσεις του, που διεξάγουν η καπιταλιστική τάξη και η εξουσία της, η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι ελληνικές κυβερνήσεις. (...)

Οι ήττες και τα προσωρινά ιστορικά πισωγυρίσματα δεν μπορούν να σταματήσουν τις μέρες που θα συγκλονίσουν ξανά τον κόσμο.

Το ΚΚΕ έρχεται από πολύ μακριά και πάει πολύ μακριά, αφού πολύ μακριά πάει και η υπόθεση της απελευθέρωσης της εργατικής τάξης.

Χτίζουμε ένα Κόμμα ικανό να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή κάθε φορά που ο καιρός το απαιτεί.

Μπορούμε να το δυναμώσουμε παντού. (...)

Κρατάμε καλά μέσα στο νου και την καρδιά μας το κάλεσμα του ΔΣΕ, όπως αυτό αποτυπώθηκε στο ακόλουθο απόσπασμα της μπροσούρας που εκδόθηκε το 1948 για τα δύο χρόνια από την ίδρυση του ΔΣΕ: "Παλεύουμε για να μπορέσουμε εμείς, τ' αδέρφια μας και τα παιδιά μας να φάμε γλυκό ψωμί και να κάνουμε τη χαρά καθημερινό σύντροφο στη ζωή μας. Είμαστε οι πολλοί. Είμαστε οι δυνατοί. Γιατί έχουμε το δίκιο μαζί μας, γιατί παλεύουμε για την Πατρίδα μας, για το λαό μας. Γιατί είμαστε ο καινούριος κόσμος και κλείνουμε μέσα μας τη δύναμη που έχει η ζωή για να τραβάει μπροστά"...».

Είναι άλλο να διαβάζεις - και έχουμε πλέον πάρα πολλά υλικά να διαβάζουμε για τη δράση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας - κι άλλο να περπατάς στα ίδια μέρη, να νιώθεις από κοντά τις αποστάσεις, να βιώνεις τον ίδιο το χώρο όπου έδρασαν οι μαχητές του ΔΣΕ, να μελετάς εδώ σ' αυτόν τον τόπο την τρίχρονη εποποιία της ένοπλης αναμέτρησης με την αστική τάξη.

Καμπίτσιο, Αρένες, Πέτρα Μούκα, 18 Αυγούστου 2019. Ακριβώς 70 χρόνια μετά την έναρξη του μεγάλου ελιγμού του συνόλου των δυνάμεων του ΔΣΕ από τον Γράμμο στο Βίτσι.

Δεκάδες μέλη και φίλοι του ΚΚΕ, κάτοικοι των γύρω χωριών, μα κι από πιο μακριά, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των Οργανώσεων του Κόμματος στην Ηπειρο και τη Δυτική Μακεδονία και πήραν μέρος στον ιστορικό περίπατο στους χώρους όπου είχε την έδρα του το Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ, εκεί που για μια περίοδο ήταν και η έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ έχοντας την άμεση καθοδήγηση της ένοπλης αναμέτρησης.

Από ψηλά, απ' το Καζάνι, δίπλα στα πολυβολεία της Πέτρα Μούκα, στη σκιά της πάνω Αρένας, ανάμεσα στ' αμπριά και τα πολυβολεία του ΔΣΕ, βροντοφωνάχτηκε και πάλι το σύνθημα «ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ, ΟΠΛΑ, ΔΣΕ, δόξα και τιμή στο ΚΚΕ»!

Λίγο πριν, ο Δημήτρης Γόντικας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, είχε κάνει μια σύντομη αναφορά ακριβώς σ' αυτήν την αξία της μελέτης της δράσης του ΔΣΕ, στο συνταίριασμα της μελέτης με επίσκεψη στο χώρο της δράσης, στο άπλωμα αυτής της εμπειρίας σε ακόμα περισσότερους.

Και λίγο νωρίτερα, στο χώρο του Αρχηγείου του ΔΣΕ, βόρεια απ' το Καμπίτσιο, έγινε από τον Θανάση Λεκάτη, μέλος της Επιτροπής Αρχείου του ΚΚΕ, παρουσίαση της δομής του Αρχηγείου του ΔΣΕ, των χώρων που κάλυπτε στο διάστημα της εγκατάστασής του εκεί.

Ξεχωριστή η συγκίνηση για έναν προς έναν όσους συμμετείχαν στην πορεία, όταν έγινε η αποκάλυψη μιας από τις μεγάλες αποθήκες πυρομαχικών που είχε ο ΔΣΕ στην περιοχή. Δεκάδες βλήματα όλμων, παροπλισμένων πλέον, ήταν οι μάρτυρες της τιτανομαχίας που δόθηκε σ' αυτά τα μέρη. Και η συγκίνηση έγινε βούρκωμα όταν έγινε γνωστό ότι από αυτήν την αποθήκη «αντλήθηκαν» δύο πολυβόλα κι ένας όλμος, που αφού συντηρήθηκαν, εκτίθενται στη σημερινή έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό, μάρτυρες και διαρκής υπόμνηση της κορυφαίας στιγμής της ταξικής αναμέτρησης στον αιώνα που πέρασε.

Και από κοντά, στην άμεσα βιωμένη εμπειρία του χώρου, ήρθαν να προστεθούν οι μαρτυρίες μιας μικρής ομάδας νεολαίων συντρόφων που ξεκίνησαν πέντε μέρες πριν από το δυτικό Γράμμο κι αφού διέσχισαν επί πέντε μερόνυχτα το σύνολο των κορυφογραμμών του, έφτασαν στην ανατολική πλευρά κι ένωσαν τις φωνές τους με αυτές των δεκάδων που περπάτησαν το πρωί της Κυριακής στο σύνθημα: «Ενας αιώνας αγώνας και θυσία, το ΚΚΕ στην πρωτοπορία».

Εβδομήντα πέντε χρόνια συμπληρώθηκαν το Σάββατο 17 Αυγούστου από το αιματοβαμμένο Μπλόκο της Κοκκινιάς του 1944 και το Παράρτημα Κοκκινιάς της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ με τις ΚΟ Νίκαιας - Ρέντη του ΚΚΕ διοργανώνουν εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τους αγωνιστές που εκτελέστηκαν απ' τους ναζί κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων ξεκίνησε το Σάββατο από την πλατεία Αγίου Νικολάου, με καταθέσεις στεφάνων στα σημεία όπου πραγματοποιήθηκαν εκτελέσεις, καταλήγοντας στον ιστορικό χώρο της Μάντρας.

Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται την Τετάρτη 28 Αυγούστου, στις 6 μ.μ., στο κοινοτάφιο του Γ' Νεκροταφείου, με χαιρετισμό από τον εκπρόσωπο του Παραρτήματος Κοκκινιάς της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, κατάθεση στεφάνων και ενός λεπτού σιγή.

Θα κορυφωθούν την Πέμπτη 26 Σεπτέμβρη, με την κεντρική εκδήλωση στο χώρο της ιστορικής μάντρας του Μπλόκου.