Associated Press

Αμέσως μετά την έκρηξη

Σε σωρό ερειπίων μετατράπηκε μεγάλο μέρος της έδρας του ΟΗΕ στη Βαγδάτη, χτες το μεσημέρι, όταν έγινε στόχος βομβιστικής επίθεσης. Αργά το βράδυ, νεκρός ανασύρθηκε από τα ερείπια ο ειδικός απεσταλμένος του Οργανισμού στο Ιράκ, Σέρτζιο Βιέρα ντε Μέλο, ενώ ένας πρώτος απολογισμός κατέγραφε 20 νεκρούς και περισσότερους από 40 τραυματίες. Αγνωστος παρέμενε ο αριθμός των εγκλωβισμένων στα ερείπια, αφού δεν μπορούσε να επιβεβαιωθεί ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονταν μέσα στο κτίριο τη στιγμή της επίθεσης. Τον αποτροπιασμό του εξέφρασε ο ΓΓ του ΟΗΕ και το Συμβούλιο Ασφαλείας, όπως και σειρά ηγεσιών, ενώ Λονδίνο και Ουάσιγκτον έσπευσαν να αξιοποιήσουν την ευκαιρία, για να επιχειρηματολογήσουν, για άλλη μια φορά, υπέρ «της ορθότητας της επέμβασης στο Ιράκ».

Συνεχίζονταν και κατά τη διάρκεια της νύχτας οι έρευνες των σωστικών συνεργείων στο κτίριο του ΟΗΕ, όπου, υπό κανονικές συνθήκες, εργάζονταν 300 άτομα διαφόρων εθνικοτήτων. Επιτόπου έσπευσε ο κατοχικός διοικητής, Πολ Μπρέμερ, ο οποίος επαναδιατύπωσε την «αποφασιστικότητά του να φέρει σε πέρας τους στόχους του ασχέτως των προσωρινών πισωγυρισμάτων». Για «απερίγραπτο έγκλημα» έκανε λόγο, λίγη ώρα μετά την ισχυρή έκρηξη που συγκλόνισε ολόκληρη τη Βαγδάτη, ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ στη Βαγδάτη, Σαλίμ Λόουν, υποστηρίζοντας ότι «η επίθεση στράφηκε ενάντια σε ανθρώπους από όλο τον κόσμο που ήρθαν να βοηθήσουν τον ιρακινό λαό».

Ο Λόουν εκτίμησε ότι πιθανώς στόχος να ήταν ο ίδιος ο ντε Μέλο, καθώς το παγιδευμένο αυτοκίνητο που προκάλεσε την έκρηξη, και φέρεται να ήταν μια μπετονιέρα, στάθμευσε ακριβώς έξω από το γραφείο του αξιωματούχου του ΟΗΕ. Αμερικανοί αξιωματούχοι άφηναν ανοιχτό το ενδεχόμενο να επρόκειτο για επίθεση αυτοκτονίας. Ο ντε Μέλο, που μετέβη στο Ιράκ τον Μάη, άρχισε να εργάζεται στην Υπηρεσία Αρωγής των Προσφύγων το 1969 και, αφού έφερε σε πέρας πολλές αποστολές, τέθηκε επικεφαλής της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες το 2002, όπου μάλιστα είχε ζητήσει να επιστρέψει 4 μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στο Ιράκ.

Αν και δεν υπάρχει καμία επίσημη ανάληψη ευθύνης για την επίθεση, αξιωματούχοι του Πενταγώνου διέρρεαν ότι «η επίθεση θυμίζει πολύ την αλ Κάιντα». Διαφορετική άποψη έσπευσαν να εκφράσουν ο Πρόεδρος Μπους και ο Βρετανός ΥΠΕΞ. Ο Μπους καταδίκασε την επίθεση και χαρακτήρισε τους δράστες «εχθρούς του πολιτισμού που επιδιώκουν να κάμψουν την αμερικανική θέληση για καταπολέμηση της τρομοκρατίας». Ο Αμερικανός Πρόεδρος τόνισε ότι «δε θα ορίσουν αυτοί οι δολοφόνοι το μέλλον του Ιράκ» και εκτίμησε ότι «πρόκειται για πράξη απελπισίας», αποδίδοντας εμμέσως την ευθύνη σε υποστηρικτές του προηγούμενου καθεστώτος. Ανάλογες υπόνοιες εξέφρασε και ο Τζακ Στρο, σπεύδοντας να συμπληρώσει ότι «η επίθεση αυτή αποδεικνύει την ορθότητα της ανατροπής του προηγούμενου καθεστώτος».

Τον αποτροπιασμό τους για την επίθεση και τη συμπαράστασή τους στον κυρίαρχο ρόλο που οφείλει να διαδραματίσει ο ΟΗΕ έσπευσαν να εκφράσουν οι Γαλλία, Ρωσία, Ιαπωνία, Γερμανία, το Συμβούλιο της Ευρώπης, το ΝΑΤΟ, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Χαβιέ Σολάνα, ενώ την καταδίκη και τη βαθιά της θλίψη για το χαμό του συμπατριώτη της εξέφρασε η βραζιλιάνικη προεδρία. Ο ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, επιστρέφει εσπευσμένως στη Νέα Υόρκη, ενώ ο εκπρόσωπός του, Φρεντ Εκχαρτ, μίλησε για τραγωδία και άφησε σαφείς αιχμές κατά των αμερικανικών δυνάμεων, υπενθυμίζοντας ότι «είχαν την απόλυτη ευθύνη για την ασφάλεια του ΟΗΕ». Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συνεδρίασε εκτάκτως και ο προεδρεύων του, Σύρος διπλωμάτης, Φαϊσάλ Μεκντάντ, καταδίκασε την «τρομοκρατική επίθεση, που δε θα κάμψει τη θέληση της διεθνούς κοινότητας και του ΟΗΕ να βοηθήσει τον ιρακινό λαό».

Στα χέρια των κατοχικών δυνάμεων βρίσκεται από χτες ο πρώην αντιπρόεδρος του ιρακινού καθεστώτος, Τάχα Γιασίν Ραμαντάν, ο οποίος συνελήφθη από Κούρδους μαχητές της Πατριωτικής Ενωσης Κουρδιστάν, τη Δευτέρα, στη Μοσούλη. Ο Ραμαντάν ήταν το νούμερο 20 στη λίστα των καταζητούμενων Ιρακινών αξιωματούχων. Ο Πρόεδρος Μπους έσπευσε να εκφράσει την ικανοποίησή του και την άποψη ότι «σύντομα θα συλληφθούν όλοι όσοι ψάχνουμε». Παράλληλα, ο Αμερικανός Πρόεδρος διαμήνυσε στους Αμερικανούς στρατιώτες ότι «θα ανακουφιστούν το φθινόπωρο από την πίεση που δέχονται καθώς θα αναπτυχθούν στο Ιράκ και δυνάμεις από άλλες χώρες». Η καθησυχαστική δήλωση Μπους έγινε μετά την επιβεβαίωση του θανάτου ενός ακόμη Αμερικανού στρατιώτη στη συνοικία Καραντάχ, της Βαγδάτης, του 61ου από το τέλος των εχθροπραξιών.

Την ίδια στιγμή, οι κατοχικές αρχές ανακοίνωσαν ότι θα τιμωρείται με 25ετή κάθειρξη όποιος συλλαμβάνεται για δολιοφθορά «ιδιαίτερα πετρελαιαγωγών», καθώς για πολλοστή ημέρα φλέγεται ο πετρελαιαγωγός Κιρκούκ - Τσεϊχάν.