Με απολύσεις, εκ περιτροπής εργασία, μειώσεις στο εισόδημα και νέα επίθεση στα δικαιώματά τους, πληρώνουν οι εργαζόμενοι στα αεροδρόμια την ...ανώμαλη προσγείωση που έφεραν η επιδημία και η νέα οικονομική κρίση στην επιβατική κίνηση και στα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων.

Στο «σταυροδρόμι» όπου συναντιούνται οι κλάδοι του Τουρισμού και των Μεταφορών, οι εργαζόμενοι στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» όχι μόνο δεν βγήκαν κερδισμένοι από την πολυδιαφημισμένη «εξωστρέφεια» της ελληνικής οικονομίας, την ανάπτυξη και τα κέρδη που είχαν τα προηγούμενα χρόνια οι αεροπορικές εταιρείες και τα μονοπώλια που εκμεταλλεύονται το αεροδρόμιο, αλλά τους φορτώνουν σήμερα και τα «σπασμένα» της κρίσης.

Ο μύθος για τη «βιώσιμη» ή τη «δίκαιη» ανάπτυξη σε δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, που θα εξασφάλιζε τάχα εισόδημα και δουλειά σε χιλιάδες εργαζόμενους, καταρρέει σαν χάρτινος πύργος, όπως και το «αφήγημα» ότι η ιδιωτικοποίηση των αεροδρομίων θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά τους και τις ευκαιρίες για τους εργαζόμενους.

Οι όποιες υποχωρήσεις υποχρεώθηκαν να κάνουν οι εργαζόμενοι την προηγούμενη περίοδο της ανάπτυξης και των «ρεκόρ» αφίξεων, σε ωράρια, μισθούς, παροχές, δεν έσωσαν τις θέσεις εργασίας με την κρίση.

Αλλά και τώρα που η κυβέρνηση δίνει το σύνθημα της «επανεκκίνησης» των διεθνών πτήσεων και του «ανοίγματος» του τουρισμού, χιλιάδες εργαζόμενοι παραμένουν σε καθεστώς αναστολής των συμβάσεων ή έχουν πεταχτεί στην ανεργία. Η σταδιακή επιστροφή στη δουλειά γίνεται με χειρότερους όρους και συνοδεύεται από νέες προκλητικές εργοδοτικές αξιώσεις, ενώ αντίστροφα τα μέτρα στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων προσαρμόζονται στη μειωμένη λειτουργία τους και στόχο έχουν να περιορίσουν τις απώλειές τους.

Στις εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης «Swissport» και «Skyserv», που ανήκουν στον όμιλο «Aviareps», 480 εργαζόμενοι, δηλαδή το 70% του συνόλου του προσωπικού, βρέθηκαν στα τέλη Μάρτη από τη μια μέρα στην άλλη στην ανεργία. Πρόκειται για εργαζόμενους που δούλευαν με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, συνεχόμενα, χωρίς διακοπή ακόμα και για 13 - 14 χρόνια.

Οι εταιρείες εκμεταλλεύονται τη νομοθετική πρόβλεψη (ν. 3986/11) που τους λύνει τα χέρια και επιτρέπει να διαιωνίζεται η ομηρία των εργαζομένων, χωρίς να υποχρεώνονται να μετατρέψουν τις συμβάσεις σε αορίστου χρόνου.

Ενδεικτικό για το πόσο έχουν αποθρασυνθεί απ' αυτό το αντεργατικό πλαίσιο είναι το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι ούτε καν ενημερώνονται για την ημερομηνία λήξης των συμβάσεών τους! Μετά την πρώτη σύμβαση που υπέγραψαν, οι ανανεώσεις γίνονται «αυτόματα», χωρίς οι ίδιοι να τις έχουν στα χέρια τους ή να γνωρίζουν τη διάρκειά τους.

Οταν μετά από αλλεπάλληλες παρεμβάσεις του Εργατικού Κέντρου Λαυρίου - Ανατολικής Αττικής στην εργοδοσία και στην Επιθεώρηση Εργασίας, δόθηκαν τελικά αντίγραφα των συμβάσεων στους απολυμένους, η ημερομηνία λήξης ήταν συμπληρωμένη σε κενό πεδίο χειρόγραφα και ...όλως τυχαίως το σύνολο των συμβάσεων έληγε μέσα στο ίδιο τετραήμερο, από τις 20 έως τις 24 Μάρτη.

Οι απολυμένοι εξακολουθούν να βρίσκονται στην ανεργία και είναι μετρημένοι στα δάχτυλα όσοι κλήθηκαν να ξαναπιάσουν δουλειά. Οι υπόλοιποι παραμένουν στην πλειοψηφία τους σε καθεστώς αναστολής των συμβάσεων.

Παράλληλα, η εργοδοσία δείχνει τα δόντια της και με νέες περικοπές: Τα «κουπόνια» που χορηγούσε στο προσωπικό, τα οποία είχαν δοθεί για να χρυσώσουν το χάπι των μειώσεων στους μισθούς το 2012, «κόπηκαν» κι αυτά, αρχής γενομένης από τον περασμένο μήνα, ενώ στο στόχαστρο μπαίνουν εκ νέου και οι μισθοί των εργαζομένων.

Με μειωμένο ωράριο επιστρέφουν σταδιακά στη δουλειά οι εργαζόμενοι στην εταιρεία «Goldair», που επίσης δραστηριοποιείται στην επίγεια εξυπηρέτηση. Αξιοποιώντας το πρόγραμμα «Συν-Εργασία», η εργοδοσία έχει μετατρέψει το ωράριο σε 4ωρο - 5ήμερο, επιφέροντας σημαντική μείωση στο εισόδημα των εργαζομένων. Η επιστροφή αφορά τους 8ωρους εργαζόμενους, ενώ για τους 6ωρους η αναστολή συνεχίζεται, όπως συνεχίζονται και οι απολύσεις για τους συμβασιούχους ορισμένου χρόνου.

Στην «Aegean» οι εργαζόμενοι που βρίσκονται σε αναστολή συμβάσεων κλήθηκαν να δουλέψουν παράλληλα με τηλεργασία. Στην εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών ΑΕ», που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο, οι εργαζόμενοι που από τον Μάη έχουν τεθεί σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας ενημερώθηκαν ότι η εργοδοσία έχει την ...καλή πρόθεση να τους πληρώνει το σύνολο του μισθού τους, μόνο που ο μισός θα καταβάλλεται με τη μορφή δανείου (!), το οποίο θα κληθούν αργότερα να ξεπληρώσουν.

Ομαδικές απολύσεις έχει στα σκαριά η εργοδοσία στο catering «Newrest», ενώ έχει ήδη δείξει την πόρτα της εξόδου σε πολλούς συμβασιούχους. Η συγκεκριμένη εταιρεία μονοπωλεί την τροφοδοσία των αεροσκαφών και έχει συσσωρεύσει όλα τα προηγούμενα χρόνια σημαντικά κέρδη. Τώρα «ξεφορτώνεται» το προσωπικό και θέλει να μετατρέψει τους εργαζόμενους σε «πασπαρτού» που τρέχουν από το ένα πόστο στο άλλο, ακόμα και σε καθήκοντα άσχετα με την ειδικότητά τους. Προκειμένου να προχωρήσουν τα σχέδιά της, θέτει στο στόχαστρο το επιχειρησιακό Σωματείο, δηλώνει πως «δεν το αναγνωρίζει» και θέλει να διαβουλευτεί με «επιτροπή» εργαζομένων, προκειμένου να βάλει πλώρη για μαζικές απολύσεις. Οι εργαζόμενοι, συσπειρωμένοι στο σωματείο τους, απαντούν με απεργία την Τετάρτη 24/6. Η απόφαση για απεργιακές κινητοποιήσεις πάρθηκε σε Γενική Συνέλευση που πραγματοποιήθηκε, με πολύ μαζική συμμετοχή, την περασμένη Πέμπτη.

Την ίδια ώρα, στα επισιτιστικά καταστήματα, τα οποία παραμένουν κλειστά καθώς η μειωμένη κίνηση επιβατών καθιστά ασύμφορη τη λειτουργία τους για την εργοδοσία, οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να βρίσκονται σε αναστολή, χωρίς καμία ενημέρωση για το πότε και με τι όρους θα επιστρέψουν στη δουλειά.

Ο συνδυασμός απολύσεων, αναστολής συμβάσεων, εκ περιτροπής εργασίας και μειωμένου ωραρίου έχει περιορίσει το προσωπικό στα ελάχιστα όρια. Η περίοδος των μειωμένων πτήσεων έφερε μαζί της την πλήρη «ευελιξία» του χρόνου εργασίας. Το πρόγραμμα αλλάζει συνεχώς, το ωράριο κόβεται και ράβεται με βάση το πρόγραμμα των πτήσεων. Τη μια μέρα πρέπει να δουλέψουν παραπάνω ώρες και την άλλη οι ώρες δουλειάς είναι λιγότερες από το χρόνο που αναλώνουν στο πηγαινέλα στο αεροδρόμιο.

Σε άλλες περιπτώσεις εργαζόμενοι αναγκάζονται να δουλέψουν τη μέρα του ρεπό τους. Στον τομέα της καθαριότητας, το προσωπικό των εργολαβικών συνεργείων δουλεύει με 9ωρες βάρδιες, με ένα ρεπό το πολύ τη βδομάδα. Αντίστοιχα, στον καθαρισμό των αεροσκαφών οι εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης κάλεσαν εργαζόμενους τους οποίους πέταξαν νωρίτερα στην ανεργία, να ξαναπιάσουν δουλειά με δίμηνες συμβάσεις, με 4ωρο και μισθό 295 ευρώ.

Η κατάσταση αυτή έχει προφανείς επιπτώσεις στην προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, την ίδια ώρα μάλιστα που οι κίνδυνοι είναι αυξημένοι λόγω της καθημερινής επαφής με επιβάτες πτήσεων από όλο τον κόσμο και την πιθανή έκθεσή τους στον ιό.

Το αίτημα να μη φορτωθούν οι εργαζόμενοι τα βάρη της κρίσης, αλλά να πληρώσουν αυτοί που θησαύρισαν στις πλάτες τους όλα τα προηγούμενα χρόνια, προτάσσουν η Επιτροπή Αγώνα Εργαζομένων στο αεροδρόμιο και το Εργατικό Κέντρο Λαυρίου - Ανατολικής Αττικής.

«Είναι θράσος να μας μιλάνε για "βιωσιμότητα" των επιχειρήσεων αυτοί που θησαύρισαν στις πλάτες μας», ξεκαθαρίζει η Επιτροπή Αγώνα σε ανακοίνωσή της και υπενθυμίζει «τα 500 εκατ. αποθεματικά της "Aegean" και τις νέες επενδύσεις για επέκταση στα Βαλκάνια και όχι μόνο», τα εκατομμύρια που «τσεπώνει η "SkyExpress" για τις "άγονες" γραμμές», τα δεκάδες εκατομμύρια «που οι επιχειρηματίες στις αερομεταφορές επένδυσαν όλα αυτά τα χρόνια και σε άλλους κλάδους (μεταποίηση, τουρισμό, Ενέργεια κ.λπ.)».

Με τις παρεμβάσεις που οργανώθηκαν στην εργοδοσία και στο υπουργείο Εργασίας με αφορμή το κύμα απολύσεων, την κινητοποίηση στο αεροδρόμιο στις 10/6, την περιοδεία που έκαναν την περασμένη Πέμπτη στο χώρο, τις συζητήσεις και συσκέψεις με τους εργαζόμενους, θέτουν στο επίκεντρο την ανάγκη για οργάνωση και αγώνα για τη διασφάλιση του εισοδήματος και των θέσεων εργασίας.

Παράλληλα με τη συμμετοχή στη δραστηριότητα αυτή, τα επιχειρησιακά σωματεία τόσο στη «Newrest» όσο και στη «ΣΕΛΕΚΤ ΣΕΡΒΙΣ ΠΑΡΤΝΕΡ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΕΛΛΑΣ ΑΕ» δίνουν το «παρών» και στις κινητοποιήσεις που οργανώνονται στον κλάδο του Επισιτισμού - Τουρισμού. Η προσπάθεια αυτή αποτυπώνεται και στις σελίδες του τελευταίου τεύχους του «Πρωτεργάτη», της εφημερίδας του Εργατικού Κέντρου.

«Οι εργαζόμενοι που στην πλειοψηφία τους αμείβονται με τον κατώτερο μισθό αντιμετωπίζουν πλέον προβλήματα επιβίωσης», τονίζει ο Μάνος Μυλωνάς, εργαζόμενος στη «Swissport». Την ίδια στιγμή, επιστρατεύονται εκβιασμοί και πιέσεις προκειμένου να «βάλουν πλάτη» με νέες θυσίες στα δικαιώματά τους και να πληρώσουν τα «σπασμένα».

Ωστόσο, «οι πλειοψηφίες των Σωματείων στις εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης βρίσκονται μακριά από τα σοβαρά προβλήματα, μακριά από την ανάγκη οι εργαζόμενοι να απαντήσουν στην επίθεση προτάσσοντας τις δικές τους διεκδικήσεις», σημειώνει. Οπως εξηγεί, είναι ενδεικτικό ότι ορισμένα σωματεία δεν ανταποκρίθηκαν ούτε καν στην πρωτοβουλία του Εργατικού Κέντρου να οργανώσει σύσκεψη με θέμα την Υγεία, ένα ζήτημα που «καίει» τους χιλιάδες εργαζόμενους που δουλεύουν στο αεροδρόμιο και πολλοί από αυτούς ζουν με τις οικογένειές τους στην περιοχή.

Το κάλεσμα σε «αγώνα με κριτήριο τη "βιωσιμότητα" των ίδιων και των οικογενειών τους και όχι των κερδών της εταιρείας» μεταφέρει και η Μαριαλένα Βεσκούκη, εκλεγμένη στη διοίκηση του επιχειρησιακού Σωματείου στην «Goldair».

«Η ισοπέδωση των μισθών, οι απολύσεις των συμβασιούχων, το χτύπημα στο 8ωρο είναι μέτρα που θα μείνουν», αναφέρει σχολιάζοντας την επίθεση κυβέρνησης και εργοδοσίας. Οι εργαζόμενοι που, όπως υπενθυμίζει, την προηγούμενη περίοδο των ρεκόρ σε πτήσεις, επιβάτες και κέρδη, το μόνο που «κέρδισαν» ήταν οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου, οι μισθοί διαφορετικών ταχυτήτων και τα ωράρια μερικής απασχόλησης, δεν πρέπει να τα αποδεχτούν, αλλά να οργανώσουν τον αγώνα για να τα αποκρούσουν.