ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 20 Ιούνη 2020 - Κυριακή 21 Ιούνη 2020
Σελ. /40
ΓΑΛΛΙΑ - ΙΤΑΛΙΑ
Βλέπουν την ... ανάγκη «έντιμης συζήτησης» με την Τουρκία

Τη βδομάδα που πέρασε, οι εξελίξεις στις σχέσεις της Τουρκίας με ισχυρές ευρωπαϊκές δυνάμεις, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, αποκάλυψαν πλευρές ιδιαίτερα χρήσιμες για την κατανόηση του σύνθετου παζαριού που στήνεται στις πλάτες των λαών της περιοχής.

Την ώρα που η κυβέρνηση ΝΔ και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα επιμένουν στον μύθο της «απομονωμένης Τουρκίας» και της προστασίας που δήθεν συνιστά για τη χώρα η στάση των «Ευρωπαίων συμμάχων μας», οι κυβερνήσεις Ιταλίας και Γαλλίας υπενθύμιζαν ότι αποτελεί βασική τους προτεραιότητα η διαπραγμάτευση με την Τουρκία για όλα τα ζητήματα που «καίνε», με πρώτο τη Λιβύη, όπου όλα δείχνουν πως η «επόμενη μέρα» θα επιδράσει καθοριστικά τον ευρύτερο συσχετισμό δυνάμεων στην περιοχή.

Ο υπουργός Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) της Ιταλίας, Λουίτζι ντι Μάγιο, βρέθηκε την Παρασκευή στην Αγκυρα, μόλις λίγα 24ωρα μετά την άφιξή του στην Αθήνα και την υπογραφή της συμφωνίας για καθορισμό θαλάσσιων ζωνών, για την οποία ο Τούρκος ομόλογός του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είχε σχολιάσει ότι «μας επιβεβαιώνει», αφού μεταξύ άλλων προβλέπει μειωμένη επήρεια των νησιών για τον καθορισμό ΑΟΖ, ανοίγοντας έτσι δρόμο και για αντίστοιχες «διευθετήσεις» σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Σε συνέντευξη Τύπου που έδωσαν μετά τη συνάντηση, Τσαβούσογλου και ντι Μάγιο ανακοίνωσαν ότι θα συνεργαστούν για να επιτύχουν «σταθερή ειρήνη και αποτελεσματική πολιτική διαδικασία στη Λιβύη». Ο Τσαβούσογλου μάλιστα τόνισε πως οι δύο χώρες θα μπορούσαν να συνεργαστούν στον τομέα της Ενέργειας στη Λιβύη, ως ΝΑΤΟικοί σύμμαχοι στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τη Δευτέρα είχε προηγηθεί κοινή στρατιωτική άσκηση υποβρυχίων Τουρκίας και Ιταλίας στη Μεσόγειο, με αφορμή την οποία το τουρκικό υπουργείο Αμυνας σημείωνε ότι «Τουρκία και Ιταλία είναι δύο δυνάμεις της περιφέρειάς (μας) που μοιράζονται κοινά συμφέροντα, κοινή ιστορία και κοινές αξίες στη Λεκάνη της Μεσογείου. Οι σχέσεις τους χρονολογούνται από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».

Θυμίζουμε ότι η τουρκο-ιταλική άσκηση έγινε κάποιες μέρες μετά την παρέμβαση της (ευρωενωσιακής επιχείρησης) IRINI, όταν (υπό Ιταλό διοικητή) εμπόδισε ακόμα και τον έλεγχο τουρκικής αρμάδας που προστάτευε τη μεταφορά όπλων στη Λιβύη.

Συνομιλητής κατά προτεραιότητα η Αγκυρα

Μάλιστα, εκ των υστέρων αποκαλύφθηκε πως τα τουρκικά πλοία αργότερα συνάντησαν ένα ιταλικό και ένα γαλλικό πολεμικό της ΝΑΤΟικής δύναμης «Sea Guardian», με τα οποία απειλήθηκε σοβαρό επεισόδιο (λέγεται ότι τα τουρκικά πλοία «λόκαραν» το γαλλικό πολεμικό).

Η Γαλλία, παρά τους υψηλούς τόνους και το πώς παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση, στην πραγματικότητα αναγνωρίζει σταθερά την «ανάγκη» να γίνει μια «έντιμη συζήτηση» με την Αγκυρα. Αξιωματούχοι του γαλλικού υπουργείου Αμυνας - ενόψει της συνάντησης των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ - αναφέρονταν στις «πολύπλοκες στιγμές (που έχουμε περάσει) στη Συμμαχία» και υποστήριζαν ότι «δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι δεν υπάρχει ένα πρόβλημα Τουρκίας στο ΝΑΤΟ», τονίζοντας όμως ότι αυτό πρέπει «να το αντιμετωπίσουμε», εφιστώντας ουσιαστικά την προσοχή στη σημασία που έχει οι διαφωνίες με την Τουρκία (που δεν κρύβουν ούτε το Παρίσι ούτε η Αγκυρα) να εξεταστούν αποφασιστικά και προσεκτικά, υπό το πρίσμα της ΝΑΤΟικής συνοχής στην περιοχή, με δεδομένο δηλαδή ότι πρόκειται για μια δύναμη καθοριστική για την ισχύ της λυκοσυμμαχίας συνολικά, αλλά και για τις ισορροπίες σε Μέση Ανατολή, Μεσόγειο, Βόρεια Αφρική.

Θυμίζουμε άλλωστε ότι μπορεί η Γαλλία να εκτοξεύει διάφορες κατηγορίες κατά της Τουρκίας (π.χ. για επιλογές της στη Συρία και στην Κύπρο, όπου οι δύο πλευρές εκπροσωπούν διαφορετικά συμφέροντα), αλλά εξίσου σταθερά συζητά μαζί της για όλα τα φλέγοντα μέτωπα. Για παράδειγμα, αρχές Μάρτη, το Παρίσι καταδίκαζε την Αγκυρα ότι χρησιμοποιεί τους μετανάστες «ως μέσο άσκησης πίεσης και εκβιασμού», και λίγες μέρες μετά, μέσα Μάρτη, ο Μακρόν έσπευδε σε τηλεδιάσκεψη με τον Τούρκο ομόλογό του Ερντογάν (μαζί με τους ηγέτες Γερμανίας και Βρετανίας) για να συζητήσει το Μεταναστευτικό και όχι μόνο. Μάλιστα, η γαλλική προεδρία σε ανακοίνωσή της με ειλικρίνεια αναγνώριζε πως υπάρχουν διαφωνίες αλλά και πως «σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό πρόβλημα, το ΝΑΤΟ και τις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, οι Ευρωπαίοι ζήτησαν σειρά διευκρινίσεων από τον κ. Ερντογάν», με ζητούμενο «να δημιουργηθούν περισσότερο διαφανείς και ειρηνικές σχέσεις», να βρεθεί επί της ουσίας ένα νέο προσωρινό σημείο συμβιβασμού.

Αλλωστε η παρουσία της Τουρκίας, που «διασταυρώνεται» με τις ζώνες ενδιαφέροντος της γαλλικής αστικής τάξης, γεννάει - μαζί με τις μεγάλες αντιθέσεις - ακόμα και σκέψεις για «αμοιβαία επωφελείς» λυκοφιλίες. Ενδεικτικά είναι τα όσα έλεγε αρχές Ιούνη στο τουρκικό πρακτορείο «Αναντολού» ο Ντιντιέ Μπιγιόν, βοηθός διευθυντής της γαλλικής «δεξαμενής σκέψης» IRIS (Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων). Ζητούσε οι δύο πλευρές να προσπαθήσουν να καθορίσουν «4 ή 5 άξονες συνεργασίας, στη βάση των κοινών τους συμφερόντων και του αμοιβαίου οφέλους», επισημαίνοντας ότι η Ανατολική Μεσόγειος, ειδικά η Συρία, η Κύπρος αλλά και η Λιβύη πρέπει να σταματήσουν να αποτελούν πεδία «έμμεσων συγκρούσεων» ανάμεσα στις δύο χώρες, και η γαλλική ηγεσία «να κατανοήσει τους προβληματισμούς» της Τουρκίας σε ζητήματα στρατηγικά και ασφάλειας, ως βασική προϋπόθεση για να αποκτήσει η Γαλλία «μακροπρόθεσμη γεωπολιτική στρατηγική» σε Εγγύς Ανατολή και Αφρική.

«Ασπίδα»... διευθετήσεων

Κι επειδή η κυβέρνηση της ΝΔ επιμένει να εμφανίζει τα συμφέροντα των γαλλικών και ιταλικών ενεργειακών ομίλων περίπου ως «ασπίδα» για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου, εξίσου χρήσιμο είναι να θυμίσουμε και την υποδοχή που είχαν τα τουρκικά πολεμικά πλοία τον Φλεβάρη του 2018, όταν εμπόδισαν το γεωτρύπανο «Saipem 12000» να φτάσει στο «οικόπεδο» «3» της κυπριακής ΑΟΖ όπου θα έκανε γεωτρήσεις για λογαριασμό κοινοπραξίας μάλιστα της γαλλικής «Total» και της ιταλικής «Eni». Η μόνη «αντίδραση» της Γαλλίας ήταν η τηλεφωνική συνομιλία που είχε τότε ο Μακρόν με τον Ερντογάν στην οποία - σύμφωνα με την τουρκική πλευρά - ο πρώτος άκουσε τον δεύτερο να του περιγράφει τις «ευαισθησίες της Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου και της Τουρκίας για την ΑΟΖ και τα κοιτάσματα υδρογονάνθρακα στην Κύπρο».

Η δε αντίδραση της Ιταλίας ήταν ακόμα πιο αποκαλυπτική. Σε συνάντηση που είχαν στο Κουβέιτ, ο Ιταλός ΥΠΕΞ είχε εκφράσει στον Τούρκο ομόλογό του μεν ανησυχίες για «τυχόν καθυστερήσεις στις γεωτρήσεις» γύρω από την Κύπρο, αλλά έκρινε σκόπιμο να συζητήσει μαζί του και πώς θα διατηρηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης λόγω «της προώθησης πιθανών περαιτέρω προγραμμάτων στον ενεργειακό τομέα, πέραν εκείνων που ήδη υπάρχουν». Ακόμα, ο Ιταλός υπουργός εξέφρασε επιθυμία να βρεθεί μια λύση «σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο και προς το συμφέρον της εταιρείας "Eni", των χωρών στην περιοχή και των δύο κοινοτήτων της Κύπρου», αλλά και συμφώνησε με τον Τούρκο ομόλογό του «στην ανάγκη να ληφθούν υπόψη τα εθνικά συμφέροντα και των δύο χωρών και οι ανησυχίες που εκφράζονται από τις κυβερνήσεις τους, υπό το φως της διατήρησης ενός κλίματος εμπιστοσύνης, που χρειάζεται για την προώθηση μελλοντικών ενεργειακών προγραμμάτων, παράλληλα με τα υφιστάμενα».

Αλλωστε, τον ίδιο μήνα (Φλεβάρης του 2018), ο «υπουργός Εξωτερικών» του ψευδοκράτους Κ. Οζερσάι είχε συναντήσει στη Ρώμη διευθυντικά στελέχη της «Eni», συζητώντας πώς και τα Κατεχόμενα μπορούν να περιληφθούν στον επενδυτικό σχεδιασμό του ιταλικού κολοσσού στην περιοχή.

Αξίζει, άλλωστε, εδώ να θυμίσουμε και την αντίδραση της Ιταλίας, τον περασμένο Γενάρη, όταν ο Τούρκος Πρόεδρος, επιστρέφοντας από τη Σύνοδο του Βερολίνου για τη Λιβύη, άφηνε να διαρρεύσει σε δημοσιογράφους πως η Ιταλία διαπραγματεύεται με την Τουρκία, με στόχο τη συμμετοχή της στην εκμετάλλευση των πετρελαϊκών πόρων στα ανοιχτά της Λιβύης, σε περιοχές που ορίζει το αυθαίρετο τουρκολιβυκό σύμφωνο.

Αντιδρώντας τότε το ιταλικό ΥΠΕΞ μιλούσε για «φήμες», σπεύδοντας ωστόσο να προσθέσει πως «η Ιταλία υποστηρίζει εδώ και καιρό» ότι «η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στη Μεσόγειο θα έπρεπε να ιδωθεί ως μια ευκαιρία που πρέπει να αδράξει κανείς, μέσω της συνεργασίας όλων των μεσογειακών κρατών», αλλά και ότι «για να γίνει αυτό απαιτείται η έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών, ειδικά στο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών», δίνοντας δηλαδή το περίγραμμα των σχεδίων συνεκμετάλλευσης και των «διευθετήσεων» που χρειάζεται να προηγηθούν.

Ενώ δεν περνά απαρατήρητο πως πέρα από την απόσυρση της «Eni» όπως και της γαλλικής «Total» από τις γεωτρήσεις στην Κύπρο το προηγούμενο διάστημα (επικαλούμενες την πανδημία και τις συνέπειές της) - απόσυρση που συνοδεύτηκε από αναλύσεις περί ανάγκης... αναστοχασμού για την απουσία της Τουρκίας από τη μοιρασιά - η Ιταλία δεν έχει μέχρι και σήμερα υπογράψει το υποτιθέμενο «εμβληματικό» έργο του «East Med» που μεταξύ άλλων λειτουργεί ανταγωνιστικά σε έργα όπως ο «Turkish Stream».


Α. Μ.

ΛΙΒΥΗ
Αναγγελία στενότερης συνεργασίας ΗΠΑ - Τουρκίας

Στο επίκεντρο του ευρύτερου ιμπεριαλιστικού παζαριού στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου βρίσκονται οι εξελίξεις στη Λιβύη.

Νέο στοιχείο, που προμηνύει ακόμα πιο επικίνδυνες εξελίξεις, είναι η αναγγελία που έκανε την Πέμπτη, ένα 24ωρο μετά την επίσκεψη υψηλόβαθμης τουρκικής κυβερνητικής αντιπροσωπείας στην Τρίπολη της Λιβύης, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Είπε ότι οι Πρόεδροι Ντ. Τραμπ και Ρ. Τ. Ερντογάν συμφώνησαν στη στενότερη συνεργασία ΗΠΑ - Τουρκίας στη Λιβύη. «Πήραμε οδηγίες να δουλέψουμε μαζί με τους Αμερικανούς ομολόγους μας», είπε ο Τσαβούσογλου, χαρακτηρίζοντας τη στενότερη συνεργασία ανάμεσα στα υπουργεία Εξωτερικών, Αμυνας και τις μυστικές υπηρεσίες «σημαντική για την περιφερειακή σταθερότητα και το μέλλον της Λιβύης».

Ο Τούρκος ΥΠΕΞ νωρίτερα αναφέρθηκε στις σημαντικές συμφωνίες που έκλεισε με στελέχη της κυβέρνησης του Λίβυου δοτού πρωθυπουργού Φαγιέζ Σάρατζ, που συνεχίζει να κερδίζει εδάφη έναντι των δυνάμεων του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ, ο οποίος είχε την έμμεση στήριξη της Ρωσίας, ενώ για ένα διάστημα παρουσιάστηκε και από την κυβέρνηση της ΝΔ ως «συνομιλητής» και «αντίβαρο» τάχα στα σχέδια της τουρκικής αστικής τάξης.

Αυτό που συγκεκριμενοποιήθηκε από τις επαφές είναι η επέκταση της αεροπορικής βάσης αλ Ουατίγια, ώστε να γίνει η τουρκική βάση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, και η δημιουργία τουρκικής ναυτικής βάσης στη Μισράτα. Ενθουσιασμένος με τις συμφωνίες που κλείστηκαν στην Τρίπολη ήταν και ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ, αφού επιβεβαίωσε συμφωνία για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος σε περιοχές της Λιβύης από τις τουρκικές εταιρείες «ΕΝΚΑ» και «ΤΣΑΛΙΚ ΕΝΕΡΖΙ».



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ