ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 20 Ιούνη 2010
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
ΚΙΡΓΙΣΤΑΝ
Αιματηρές συγκρούσεις με πολλαπλά κίνητρα και ερωτήματα

Εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι πρόσφυγες - κυρίως παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι - που αναζητούν καταφύγιο από τις βίαιες συγκρούσεις
Εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι πρόσφυγες - κυρίως παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι - που αναζητούν καταφύγιο από τις βίαιες συγκρούσεις
Οι τελευταίες εξελίξεις στο Κιργιστάν αναδεικνύουν, για μια ακόμα φορά, τις τραγικές συνέπειες που προκύπτουν από τις προσπάθειες των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων να εισχωρήσουν δυναμικά στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και των αρνητικών επιπτώσεων που είχε η διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης σε μια σειρά πρώην Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες.

Μετά τις μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, που σημειώθηκαν αρχικά στην Ταλάς και στη συνέχεια σε πολλές πόλεις της χώρας, αλλά και στην πρωτεύουσα Μπισκέκ στις 6 Απρίλη και είχαν ως αποτέλεσμα τουλάχιστον 75 άνθρωποι να σκοτωθούν και να ανατραπεί ο Πρόεδρος Κουρμανμπέκ Μπακίγεφ, η κατάσταση στη χώρα παραμένει τεταμένη. Αίτημα των διαδηλωτών ήταν η παραίτηση του Προέδρου και της κυβέρνησής του καθώς κατηγορούνταν για τεράστια διαφθορά, οικογενειοκρατία και αυταρχική διοίκηση, ενώ οι επιπτώσεις της καπιταλιστικής παλινόρθωσης ολοένα και γίνονται πιο ορατές. Επικεφαλής της «προσωρινής» κυβέρνησης τέθηκε η πρώην υπουργός Εξωτερικών, πρέσβειρα της χώρας στο Ηνωμένο Βασίλειο (1998 - 2001) - και όχι μόνο - Ρόζα Οτουνμπάγεβα, που έσπευσε να ανακοινώσει πως η συγκεκριμένη μορφή εξουσίας θα παραμείνει για έξι μήνες - αλλάζοντας όμως «γνώμη» και επεκτείνοντας την παραμονή της μέχρι το τέλος του 2011 - ενώ στις 27 Ιούνη έχει προκηρυχθεί η διενέργεια δημοψηφίσματος για αλλαγές στο Σύνταγμα της χώρας. Πριν λίγες μόλις μέρες, η «προσωρινή» κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα αναγκαστεί να το ακυρώσει, αν παραμείνει η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Οι περισσότεροι από αυτούς που σήμερα συγκαταλέγονται στην «προσωρινή» κυβέρνηση υπήρξαν πολύ στενοί συνεργάτες του Μπακίγεφ.

Τα πρόσφατα αιματηρά γεγονότα

Περιπολίες στους δρόμους, σημεία ελέγχου γύρω από την πόλη, αλλά και συγκέντρωση σημαντικών στρατιωτικών δυνάμεων είναι η εικόνα των τελευταίων ημερών στο Κιργιστάν
Περιπολίες στους δρόμους, σημεία ελέγχου γύρω από την πόλη, αλλά και συγκέντρωση σημαντικών στρατιωτικών δυνάμεων είναι η εικόνα των τελευταίων ημερών στο Κιργιστάν
Τις τελευταίες μέρες ξέσπασαν βίαιες συγκρούσεις κυρίως στο νότιο τμήμα της χώρας, με αποτέλεσμα να έχει σκοτωθεί αδιευκρίνιστος αριθμός ανθρώπων, με κάποιες πληροφορίες να τον ανεβάζουν και στις 2000. Χιλιάδες άλλοι έχουν τραυματιστεί, ενώ σπίτια, καταστήματα, αυτοκίνητα έχουν πυρποληθεί. Πάνω από 400.000 άνθρωποι υπολογίζεται ότι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους για άλλες περιοχές της χώρας και περίπου 100.000 - κυρίως παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι - έχουν επιχειρήσει να περάσουν τα σύνορα με το γειτονικό Ουζμπεκιστάν.

Οι συγκρούσεις, που παρουσιάζονται ως εθνοτικές ανάμεσα σε Κιργίζιους και Ουζμπέκους (συνολικά οι Ουζμπέκοι αποτελούν το 15% του συνόλου του 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων, όμως στη νότια παραμεθόριο διαμένουν αρκετοί περισσότεροι), δε θα πρέπει να αποσυνδεθούν από τις γενικότερες προσπάθειες αποσταθεροποίησης της περιοχής καθώς και από το γεγονός ότι σε αυτή διακυβεύονται ισχυρά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα.

Από την πρώτη στιγμή, η «προσωρινή» κυβέρνηση έριξε τις ευθύνες των ταραχών στον ανατραπέντα Πρόεδρο και σε μέλη της οικογένειάς του. Μάλιστα, κατηγόρησε τον δεύτερο γιο του, Μαξίμ, ότι χρηματοδότησε με 10 εκατομμύρια δολάρια ανθρώπους, για να οργανώσουν τα βίαια επεισόδια, ενώ προηγούμενα είχε κατηγορηθεί πως καταχράστηκε 80 εκατομμύρια δολάρια από μέρος ρωσικού δανείου. Για το λόγο αυτό καταζητείτο από την «Ιντερπόλ» και μόλις τη Δευτέρα «εντοπίστηκε» και συνελήφθη στη Μεγάλη Βρετανία, χώρα όπου και ζήτησε πολιτικό άσυλο... Παράλληλα, η Λευκορωσία, την ίδια ημέρα, ανακοίνωσε πως απορρίπτει το αίτημα έκδοσης του ανατραπέντα Προέδρου που έχει καταφύγει σ' αυτήν.

Από τα μέσα της βδομάδας, ξεκίνησε η επιχείρηση αποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας από μια σειρά οργανισμούς όπως η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (HCR), από τη Ρωσία, την Κίνα, τη Γερμανία και το Πακιστάν, ενώ οι ΗΠΑ αποφάσισαν να ...διαθέσουν 10,3 εκατομμύρια δολάρια στο Κιργιστάν, προφανώς με άγνωστα μέχρι στιγμής ανταλλάγματα, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε έκτακτη βοήθεια 5 εκατομμυρίων ευρώ.

Πολλά τα ερωτήματα

Οι παραπάνω εξελίξεις δημιουργούν πολλά ερωτήματα σχετικά με τα αίτια των συγκρούσεων.

Το σίγουρο, πάντως, είναι πως η καπιταλιστική παλινόρθωση είχε οδηγήσει το λαό σε πολύ μεγάλη ανέχεια, η ανεργία καλπάζει στο 18%, το προσδόκιμο ζωής βρίσκεται στα 60 χρόνια και ολοένα και περισσότερα παιδιά παρατούν το σχολείο. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν του Κιργιστάν αποτελεί το ένα ένατο αυτού του Καζακστάν, ενώ το μέσο μεροκάματο όσων έχουν δουλειά είναι 5 δολάρια. Εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες από το Κιργιστάν έχουν διαφύγει στο εξωτερικό, αναζητώντας δουλειά και αποστέλλουν εμβάσματα στις οικογένειές τους. Υπολογίζεται πως μόνο στη Ρωσία βρίσκονται 800.000 Κιργίζιοι μετανάστες, οι οποίοι εξοικονομούν το 40% του ΑΕΠ του Κιργιστάν, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας «Uralsib». Και αυτά σε μια ορεινή - πλούσια σε μέταλλα - χώρα, που επί σοσιαλισμού είχε λύσει το θέμα του αναλφαβητισμού, είχε σημαντική πρόοδο και στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα.

Πολλά έχουν δημοσιευτεί τις τελευταίες μέρες για τα αίτια των συγκρούσεων. Κύρια ...κατεύθυνση των αστικών μέσων ενημέρωσης ήταν να τις παρουσιάσουν ως εθνοτικές, δηλαδή συγκρούσεις ανάμεσα στους Κιργίζιους και τους Ουζμπέκους ενώ διαρρέουν και την εκδοχή της σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ μαφιών διακίνησης της αφγανικής ηρωίνης. Επίσης, τις τελευταίες δύο μέρες πολλά έχουν δημοσιευθεί σχετικά με την πιθανότητα οι συγκρούσεις αυτές να προκαλέσουν έξαρση ισλαμικού εξτρεμισμού, με συγκεκριμένα κινήματα που φέρονται να σχετίζονται με τους Ταλιμπάν και την Αλ Κάιντα. Η περιοχή της κοιλάδας Φεργκάνα (που χωρίζει ουσιαστικά το Κιργιστάν από το Ουζμπεκιστάν) φέρεται να θεωρείται κομβική για τη δίοδο της διακίνησης ναρκωτικών από το Αφγανιστάν. Δε θα πρέπει να διαφύγει της προσοχής το γεγονός ότι η συγκεκριμένη κοιλάδα διαθέτει μεγάλες ποσότητες νερού - και το Κιργιστάν το έχει εκμεταλλευτεί ζητώντας σαν αντάλλαγμα για τις υδάτινες πηγές της πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Το ζήτημα αυτό παίρνει σημαντικές διαστάσεις, ιδιαίτερα σε μια εποχή που ολοένα και οξύνεται το πρόβλημα του γλυκού νερού γενικότερα και που σε λίγα χρόνια δεν αποκλείεται να υπάρξουν διενέξεις και πόλεμοι για το νερό...

Το ερώτημα τελικά «ποιος βρίσκεται πίσω από τις συγκρούσεις» παραμένει να απαντηθεί. Τόσο η Ρωσία, όσο και οι ΗΠΑ διατηρούν στρατιωτικές βάσεις στη χώρα, για την εξυπηρέτηση και την εξασφάλιση των πολιτικών, οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων τους. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν τη διατήρηση της στρατιωτικής τους βάσης στο «Μανάς», για να εξακολουθούν να εφορμούν στο Αφγανιστάν και να στηρίζουν την προσπάθειά τους να διευρύνουν με κάθε τρόπο τη στρατιωτική (και όχι μόνο) παρουσία στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας. Η Ρωσία, από την πλευρά της, θέλει να εδραιώσει την επιρροή της στην Κεντρική Ασία η οποία δε θέλει να αμφισβητηθεί από τους ανταγωνιστές της ως δικός της ζωτικός χώρος.


Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ