Πώς φτάσαμε όμως ως εδώ; Το ΤΕΒΕ, ο μεγαλύτερος συνεταίρος του ενιαίου Ταμείου, θεωρούταν υγιές Ταμείο πριν από μια δεκαετία.
Μήπως φταίνε οι υψηλές συντάξεις; Δηλαδή, τα 675 ευρώ μέση σύνταξη του ΟΑΕΕ, που δεν φτάνει να καλύψει ούτε τις στοιχειώδεις ανάγκες ενός συνταξιούχου.
Τι απέγιναν τα αποθεματικά; Οι συνταξιούχοι πλήρωσαν τις εισφορές τους όταν ήταν ασφαλισμένοι. Σήμερα όμως διαπιστώνουν ότι τα χρήματά τους έχουν χαθεί.
Το πώς απαντά ο καθένας σε τέτοιου είδους ερωτήματα και πολύ περισσότερο τι διέξοδο προτείνει, έχει σχέση με την πολιτική του κατεύθυνση, αν δηλαδή υπερασπίζεται ή υπονομεύει τα συμφέροντα των εκατοντάδων χιλιάδων αυτοαπασχολούμενων και μικρών ΕΒΕ. Γιατί το Ασφαλιστικό δεν είναι, απλά, ένα ταμειακό πρόβλημα, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, είναι κύρια ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα με συνέπειες στη ζωή των λαϊκών στρωμάτων.
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δίνει την απάντησή της με τα νέα ασφαλιστικά μέτρα. Είναι αναγκαίο οι αυτοαπασχολούμενοι και οι μικροί ΕΒΕ να δώσουν τη δική τους αγωνιστική απάντηση.
Η οικονομική κατάσταση του ΟΑΕΕ διακρίνεται ανάγλυφα στον πίνακα 1.
Αυτή η κατάσταση δεν είναι σημερινή. Για αρκετά χρόνια όλες οι κυβερνήσεις είχαν ενιαία τακτική και υπονόμευαν συστηματικά τη βιωσιμότητα του Ταμείου.
Η κατάσταση χειροτέρεψε γιατί όλο και περισσότεροι ασφαλισμένοι του Ταμείου αδυνατούν να πληρώσουν τις εισφορές τους. 20% το 2008, 25% το 2009, 38% φέτος... Τα πράγματα έγιναν χειρότερα με την απόφαση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ που περιέκοψε τη φετινή κρατική επιχορήγηση στο 60% της περσινής απορρόφησης πόρων, πιστή στη συμφωνία της με το ΔΝΤ.
Εδώ πρέπει να κάνουμε μερικές απαραίτητες αποσαφηνίσεις.
Η κρατική χρηματοδότησηδεν είναι ένα ακόμα βάρος στον κρατικό προϋπολογισμό. Είναι η υλοποιημένη προσφορά των ασφαλισμένων, που με την εργασία τους έχουν το δικό τους μερίδιο στην ανάπτυξη της κοινωνίας. Επόμενα, ο κρατικός προϋπολογισμός χρωστά στους ασφαλισμένους. Οι πόροι αυτοί είναι πεδίο ταξικής πάλης και αν δεν δοθούν στην κοινωνική ασφάλιση θα τους αρπάξουν τα μονοπώλια. Η κυβέρνηση και τα... παπαγαλάκια της όταν διαμαρτύρονται για το υψηλό κόστος της κοινωνικής ασφάλισης υποκρύπτουν την επιδίωξή τους να διευκολύνουν τη μετατροπή αυτών των πόρων σε κεφάλαιο χρήσιμο στην καπιταλιστική ανάπτυξη.
Η αδυναμία των ασφαλισμένων να πληρώσουν τις εισφορές τους δεν είναι προϊόν απουσίας ασφαλιστικής συνείδησης. Οσοι δεν πληρώνουν στον ΟΑΕΕ δεν παρακρατούν χρήματα από κανέναν. Αντίθετα, υπονομεύουν την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη και υποσκάπτουν τα συνταξιοδοτικά τους δικαιώματα. Για να φτάσει κάποιος σε αυτό το σημείο, σημαίνει ότι ήδη αδυνατεί να εκπληρώσει τις βασικές του ανάγκες. Εχει τη ρίζα της στη μονοπώληση της αγοράς που στριμώχνει τις μικροεπιχειρήσεις και δημιουργεί αδιέξοδα. Σήμερα η αδυναμία διογκώνεται γιατί η καπιταλιστική κρίση έχει φέρει μεγάλο αριθμό αυτοαπασχολούμενων σε οικονομική ασφυξία. Και αποτελεί μέγιστη υποκρισία να κατακρίνουν την «εισφοροδιαφυγή» των αυτοαπασχολούμενων, αυτοί που με την πολιτική τους έφτασαν χιλιάδες μικροεπιχειρήσεις στο χείλος του γκρεμού.
Αυτούς τους συνταξιούχους η κυβέρνηση καταδίκασε σε πενταετές πάγωμα των συντάξεων, πετσόκοψε τα επιδόματα (καλοκαιριού, Πάσχα, Χριστουγέννων). Αυτούς θεωρεί συνυπεύθυνους για το οικονομικό αδιέξοδο του ΟΑΕΕ ή διαφορετικά «ο δολοφόνος γυρίζει στον τόπο του εγκλήματος».
Η έναρξη εφαρμογής των νέων μέτρων, που αρχικά είχε ορίζοντα το 2018, κατέβηκε στο 2015 και στο 2013.
Βρισκόμαστε σε μια νέα αντιασφαλιστική επίθεση της κυβέρνησης. Στον πίνακα 3, αναλύονται τα 4 συστήματα υπολογισμού συντάξεων και εισφορών που έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα. Από τη σύγκρισή τους φαίνονται καθαρά οι προθέσεις της κυβέρνησης.
Αυξάνεται η συνολική εισφορά των ασφαλισμένων.
Μειώνεται ταυτόχρονα η προσδοκώμενη σύνταξη. Τα 993 ευρώ που αναφέρονται στον πίνακα προϋποθέτουν την εξασφάλιση ολόκληρου του ποσού της βασικής σύνταξης, κάτι που δεν θα ισχύσει στην πράξη παρά μόνο αν ο ασφαλισμένος έχει 35 χρόνια ασφάλισης και τηρεί όλες τις προϋποθέσεις και τα εισοδηματικά κριτήρια που απαιτούνται για να μη μειωθεί η βασική σύνταξη. Εχουμε δηλαδή ένα τμήμα της σύνταξης άκαμπτο, με δυσμενέστατους όρους, την «αναλογική», και ένα τμήμα της σύνταξης «λάστιχο», τη «βασική», που κανένας δεν ξέρει εκ των πρότερων αν και ποιο τμήμα της τελικά θα λάβει. Αν κάποιος δεν εισπράξει καθόλου βασική σύνταξη, έχει πληρώσει σαν ασφαλισμένος 129 χιλ. ευρώ και θα εισπράξει σαν συνταξιούχος 106 χιλ. ευρώ. Δηλαδή μόνο κατ' όνομα είναι αναλογική η σύνταξη. Στην πράξη πρόκειται περί κλοπής σε βάρος κύρια όσων ασφαλιστούν μετά το 2011.
Επίσης είναι φανερή η προσπάθεια της κυβέρνησης να μειώσει σχεδόν μέχρι το μηδενισμό της την κρατική επιχορήγηση ανά συνταξιούχο, από τα 137 χιλ. ευρώ στα 37 χιλ. ευρώ, και αυτό αν αποδοθεί ολόκληρη η βασική σύνταξη.
Είναι βέβαιο ότι θα ληφθούν και άλλα μέτρα σε βάρος των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων γιατί ο ΟΑΕΕ δε σώζεται παρά τα σκληρά αντιασφαλιστικά μέτρα. Η χρεοκοπία του ΟΑΕΕ, με βάση την οικονομική του κατάσταση και τα μέτρα του ΔΝΤ και της ΕΕ, είναι υπόθεση λίγων μηνών και όχι ετών, που χρειάζονται ακόμα και τα βάρβαρα αυτά μέτρα για να αποδώσουν.
Τα πράγματα θα χειροτερέψουν με τη διαφαινόμενη συρρίκνωση του αριθμού των ασφαλισμένων λόγω της οικονομικής κρίσης και της μονοπώλησης της αγοράς σε βάρος των μικροεπιχειρήσεων.
Οι παλαιότερες ρυθμίσεις για τη διαδοχική ασφάλιση ήταν σφαγιαστικές για τους συνταξιούχους. Οι νέες φαίνονται δικαιότερες, όμως προϋποθέτουν γενική μείωση των συντάξεων, είτε ο συντάξιμος χρόνος διανύεται σε ένα Ταμείο είτε σε περισσότερα. Επομένως δε βελτιώνουν σε καμία περίπτωση τις παρεχόμενες συντάξεις.
Η χρηματοδότηση του ΟΑΕΕ σαν ποσοστό επί του ΑΕΠ έχει δυο συνέπειες. Το 0,4 % είναι πολύ χαμηλό και αντιστοιχεί στο σημερινό επίπεδο της κρατικής χρηματοδότησης, που είναι ανεπαρκής. Εξαρτά την κρατική χρηματοδότηση από ένα μεταβλητό μέγεθος, ενώ οι ανάγκες του Ταμείου είναι συγκεκριμένες και αυξάνονται συνεχώς.
Η νέα έκδοση του ΛΑΦΚΑ ρίχνει το βάρος της «κοινωνικής αλληλεγγύης» στην πλάτη των συνταξιούχων.
Οι ρυθμίσεις για την εξόφληση των εισφορών μπορεί να είναι ευνοϊκότερες από το παρελθόν αλλά δε λύνουν επί της ουσίας κανένα πρόβλημα των αυτοαπασχολούμενων, οι οποίοι αδυνατούν να πληρώσουν τις τρέχουσες εισφορές τους, πόσω μάλλον προσαυξημένες κατά το ποσόν της ρύθμισης. Πολύ περισσότερο ανοίγουν νέο κεφάλαιο χαριστικών ρυθμίσεων προς τους οφειλέτες του ΙΚΑ, που κύρια είναι το μεγάλο κεφάλαιο.
Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των άνεργων ΕΒΕ φορτώνεται αποκλειστικά και μόνο στην πλάτη των ασφαλισμένων με ένα επιπλέον χαράτσι. Και βέβαια δε λύνει το πρόβλημα αυτών που δεν έχουν κλείσει την επιχείρησή τους αλλά αδυνατούν να εξοφλήσουν τις εισφορές τους και παραμένουν χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Τα παραπάνω μέτρα εντάσσονται στην πολιτική των κυβερνήσεων και της ΕΕ για κατάργηση του κοινωνικού χαρακτήρα της ασφάλισης, προς όφελος των μονοπωλίων.
Στις σημερινές συνθήκες της επιτάχυνσης της επιστημονικής τεχνικής εξέλιξης και της παραγωγικότητας της εργασίας, η αύξηση του συντάξιμου χρόνου και η μείωση των συντάξεων αποτελούν φόρο υποτέλειας που επιβάλει το καθεστώς των μονοπωλίων στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα.
Σήμερα γίνεται φανερό ότι αν δεν αναπτυχτεί λαϊκό κίνημα ικανό να επιβάλει λύσεις σε αρμονία με τις διαρκώς αυξανόμενες λαϊκές ανάγκες, τα μονοπώλια και οι πολιτικοί τους εκφραστές, οδηγούν τα λαϊκά δικαιώματα στο στραγγαλισμό, πότε στο όνομα της ανάπτυξης και πότε στο όνομα της κρίσης. Πάντα προς όφελος της καπιταλιστικής κερδοφορίας, που τρέφεται ακριβώς από τις σάρκες των παραγωγών του πλούτου της κοινωνίας.
Σήμερα αποκαλύπτεται με τον πιο σαφή τρόπο η χρεοκοπία των ηγεσιών της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ, που ακόμα τριγυρίζουν τα υπουργεία προσπαθώντας να «λάβουν διευκρινίσεις» για τα νέα αντιασφαλιστικά μετρά.
Μόνο η ΠΑΣΕΒΕ μπορεί να εγγυηθεί ανάπτυξη των αγώνων σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση.
Εχουμε και λέμε, λοιπόν:
Σήμερα αποκαλύπτεται ακόμα και στους πιο δύσπιστους ότι η απουσία των σοσιαλιστικών χωρών βαραίνει στα δικαιώματα όλων των λαϊκών στρωμάτων, έχει σοβαρές συνέπειες στην κάλυψη και των πιο στοιχειωδών λαϊκών αναγκών.
Μόνο μια λαϊκή εξουσία μπορεί να εγγυηθεί μόνιμα και σταθερά λύσεις προς την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών. Μόνο ένα αντιμονοπωλιακό μέτωπο όλων των λαϊκών στρωμάτων μπορεί να ανοίξει δρόμους προς αυτήν την κατεύθυνση και η ΠΑΣΕΒΕ μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτής της προοπτικής.