ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 20 Απρίλη 2003
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η Διεύρυνση

Δυο γεγονότα τον τελευταίο καιρό με ανάγκασαν να ξανασκεφτώ τι ακριβώς μπορεί να σημαίνει ελευθερία, γιατί από τα μαθητικά μου χρόνια μού μίλησαν πολλές φορές γι' αυτήν, χωρίς να πολυκαταλαβαίνω όσα μου έλεγαν. Φώναξα «ζήτω», έμαθα απ' έξω ποιήματα, άκουσα πανηγυρικούς στο όνομά της, μου μίλησαν για ήρωες που πέθαναν για να την προστατέψουν ή να την αποκτήσουν. Και όταν μεγάλωσα, διάβασα σε ένα βιβλίο πως μια αριστοκράτισσα, η μαντάμ Ρολάν, που έζησε στο Παρίσι, στα χρόνια της γαλλικής επανάστασης, και που το αρχοντικό της μέγαρο, στη δεξιά όχθη του Σηκουάνα, το δείχνουν και σήμερα στους τουρίστες, όταν ανέβαινε τα σκαλοπάτια της γκιλοτίνας, για να την αποκεφαλίσουν, γύρισε προς το πλήθος που μαζεύτηκε, για να παρακολουθήσει τον αποκεφαλισμό της: Ω ελευθερία, πόσα εγκλήματα διαπράττονται στο όνομά σου!

Και πριν από ένα μήνα, πάνω κάτω, όταν έβλεπα τη Βαγδάτη, τη μητέρα των πολιτισμών και όχι των μαχών, τη Μεγάλη Σελεύκεια, να καίγεται από τις βόμβες των Αμερικανών, μου είπανε πάλι πως καιγόταν για να ελευθερωθεί, γιατί έτσι συνηθίζεται στη Νέα Τάξη Πραγμάτων, πρέπει να καείς, για να νιώσεις ελεύθερος. Πρέπει να χάσεις τους δυο σου γονείς και τα δυο σου τα χέρια, όπως ο μικρός Αλί, για να ζήσεις ελεύθερος. Και να σκεφτείτε πως αυτό το θλιβερό θύμα της ελευθερίας από τα έντεκά του χρόνια και μέχρι το θάνατό του δε θα μπορεί να πίνει πια νερό με τα δικά του τα χέρια, ούτε θα μπορεί να κρατήσει στα δικά του τα χέρια μια φέτα ψωμί, ούτε να χαϊδέψει τα στήθια της αγαπημένης του.

Και πριν από τέσσερις μέρες, που μαζεύτηκαν στην Αθήνα οι άρχοντες της Ευρώπης, παλιοί και νέοι, για να συνδιασκεφθούν και να υπογράψουν πανηγυρικά την είσοδο των νέων μελών της μεγάλης παρέας, πάλι για την ελευθερία μάς είπανε πως γίνεται όλη αυτή μεγάλη γιορτή. Την ελευθερία συμβόλιζαν οι 11.000 αστυνομικοί που έζωσαν την Αθήνα για ένα και μόνο λόγο, για να μην είναι ελεύθερος ο λαός, που ήθελε να φωνάξει πως δε συμφωνεί με τις υπογραφές. Την ελευθερία συμβόλιζαν, έτσι μας είπανε, τα ελικόπτερα, τα αεροπλάνα, οι «Πάτριοτ» που σκόρπισαν στο αττικό λεκανοπέδιο, παραμονή της μεγάλης εκεχειρίας των ολυμπιακών αγώνων. Την ελευθερία, επίσης, συμβόλιζαν οι δημοσιογράφοι που εκλιπαρούσαν, έστω και μια δήλωση, έστω και ένα χαμόγελο από το σφιγμένο στόμα των μεγάλων αρχόντων, που είναι μεγάλοι και αραδιάζονται στα λευκοστρωμένα μεγάλα τραπέζια, όπου διαγκωνίζονται οι ροδοκόκκινοι αστακοί με τις αλανιάρες τσιπούρες του ελεύθερου Αιγαίου, γιατί οι λαοί το αποφάσισαν, κρυμμένοι μέσα στο παραβάν των εκλογών.

Γι' αυτό κι εγώ αποφάσισα να το ξανασκεφτώ τι μπορεί να σημαίνει ελευθερία! Να είσαι άνεργος ή να δουλεύεις αλυσοδεμένος στο αφεντικό, που εσύ, με την ψήφο σου τον έκανε αφεντικό; Να μείνεις αμόρφωτος ή να μορφωθείς, για να είσαι στη δούλεψη του αφεντικού σου, που εσύ με την ψήφο σου τον έκανες αφεντικό; Ελευθερία είναι να πεθαίνεις, περιμένοντας τη σειρά σου μπροστά στις κλεισμένες πόρτες των νοσοκομείων ή να ζεις με κομμένα χέρια μέσα στα γκρεμισμένα σοκάκια μιας ιρακινής πολιτείας;

Αποφάσισα να σκεφτώ, «ελεύθερε» σύντροφέ μου τι τέλος πάντων είναι η ελευθερία. Είναι μια δύναμη, που σε βοηθάει, μαζί με την ομορφιά, όπως έγραψε ο Μαρξ, να δημιουργείς και να ξεχωρίζεις από τα ζώα ή ν' ανεβαίνεις τα σκαλιά της διευρυμένης ευρωπαϊκής γκιλοτίνας, κραυγάζοντας και συ, όπως εκείνη η μελλοθάνατη Γαλλίδα αριστοκράτισσα της γαλλικής επανάστασης: Ω ελευθερία πόσα εγκλήματα διαπράττονται στο όνομά σου!


Του Γ. Χ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ


Θεατρικά «μυστήρια» για παιδιά

«Μικρά μυστήρια»
«Μικρά μυστήρια»
Ενα από τα λογικά ερωτήματα που απασχολούν τους θεατρόφιλους γονείς είναι, ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να εξοικειωθεί το παιδί με το θέατρο. Από ποια ηλικία μπορεί το παιδί να δει μια θεατρική παράσταση. Συνήθως λέμε μετά τα 4 χρόνια. Ομως, ο ιταλικός θίασος «Theatro Kismet Opera» - Κισμέτ στα σανσκριτικά σημαίνει «θετική μοίρα» - πέρα από τις σοβαρές ενασχολήσεις του με όλες τις μορφές τέχνης, στη θεατρική παραγωγή πέτυχε να δημιουργεί παραστάσεις για όλες τις ηλικίες, ακόμη και γι' αυτές από 1 έως 4 ετών. Και κάτι άλλο: Οι παραστάσεις του, σχεδιασμένες αρχικά για παιδιά, καταφέρνει να κερδίζει τον άνευ όρων θαυμασμό ολόκληρου του κοινού, μικρών και μεγάλων.

Το αθηναϊκό κοινό, λοιπόν, θα έχει την ευκαιρία να δει δύο βραβευμένες θεατρικές παραστάσεις για παιδιά, που χαιρετίστηκαν με ενθουσιασμό στο Φεστιβάλ Σύγχρονου Θεάτρου του Πράτο της Ιταλίας, από το «Theatro Kismet». Πρόκειται να παρουσιαστούν για πρώτη φορά στην Αθήνα, φιλοξενούμενες της «Μικρής Πόρτας» και με τη συνεργασία του ΥΠΠΟ.

Από 4 έως 6 του Μάη, θα παρουσιαστεί μια πρωτοποριακή θεατρική παράσταση για παιδιά από 1 έως 4 ετών, τα «Μικρά Μυστήρια», και από 7 έως 10 του Μάη, στο θέατρο «Ηβη», θα παρουσιαστεί μια ασυνήθιστη εκδοχή του γνωστού παραμυθιού «Η πεντάμορφη και το τέρας» για παιδιά άνω των 7 ετών.

Το πρόγραμμα στις 7 του Μάη περιλαμβάνει και την παρουσίαση του νέου έργου για νήπια «Τι τρέχει», που ετοιμάζει τώρα ο ιταλικός θίασος και θα είναι μια αφορμή για να συζητήσουν οι δημιουργοί με Ελληνες συναδέλφους τους για το πώς ετοιμάζεται μια παράσταση για τόσο μικρά παιδιά.

«Νομίζω - λέει η Ξένια Καλογεροπούλου, που θεωρεί τύχη το ότι παρακολούθησε το 2001 στη Ρώμη το διαγωνισμό των καλύτερων ιταλικών παραστάσεων για παιδιά - πως είναι εξαιρετικά σημαντικό να δούμε στον τόπο μας πώς γίνεται μια παράσταση που απευθύνεται σε νήπια, αλλά και πόσο διαφορετικά μπορεί να αντιμετωπιστεί ένα γνωστό παραμύθι όπως η "Πεντάμορφη", σε μια πολύ τολμηρή σκηνοθεσία και με μια έντονα σωματική ερμηνεία. Σκέφτηκα επίσης ότι θα είχε ενδιαφέρον να δούμε μια εντελώς διαφορετική "Πεντάμορφη", αμέσως μετά την πιο κλασική και φρόνιμη εκδοχή της "Μικρής Πόρτας"».

Λαϊκό θέατρο έρευνας

«Η πεντάμορφη και το τέρας» από το «Τεάτρο Κισμέτ»
«Η πεντάμορφη και το τέρας» από το «Τεάτρο Κισμέτ»
Το «Theatro Kismet» είναι ένας συνεταιριστικός θεατρικός οργανισμός που έχει έδρα το Μπάρι στη Νότια Ιταλία. Ο θίασος έχει γίνει γνωστός σε όλη την Ευρώπη γιατί αντιπροσωπεύει ένα είδος θεάτρου που βρίσκει απήχηση τόσο στο παιδικό όσο και στο ενήλικο κοινό. Είναι ένα λαϊκό θέατρο έρευνας που χρησιμοποιεί σύγχρονους εκφραστικούς τρόπους για να διερευνήσει οικουμενικά θέματα και ερωτήματα. Η ικανότητα που έχει το θέατρο να καταπιάνεται με δύσκολα θέματα με έναν τρόπο που είναι ταυτόχρονα λαϊκός, ψυχαγωγικός και προσιτός, αποτελεί τον πυρήνα της δουλιάς του. Ο θίασος έχει παίξει σε πλατείες χωριών, σε σχολεία, σε νοσοκομεία, εργοστάσια, φυλακές καθώς και σε διεθνή θεατρικά φεστιβάλ.

Συγκροτήθηκε το 1981 από τον Κάρλο Φορμιγκόνι, που είχε μαθητεύσει στο Μπερλίνερ Ανσάμπλ του Μπρεχτ. Τη φήμη του την οφείλει περισσότερο στο γεγονός ότι δημιούργησε ένα παιδικό θέατρο που χρησιμοποιεί πασίγνωστα παραμύθια προκειμένου να διερευνήσει τις συγκρούσεις και τους φόβους που προκαλούνται καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν.

Βραβευμένες παραστάσεις

Η παράσταση «Μικρά Μυστήρια», βραβευμένη το 2001, στη Ρώμη, με το διεθνούς κύρους βραβείο Stregagato, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το Μάη του 2000, με τεράστια επιτυχία στο ιταλικό φεστιβάλ θεάτρου για παιδιά. Πρόκειται για μια γοητευτική, ποιητική παράσταση που διαρκεί μισή ώρα και είναι για παιδιά έως το πολύ 4 ετών. Την παράσταση σκηνοθέτησε ο Λοράν Ντιπόν, που είναι γνωστός για τη δημιουργία απλών και ποιητικών παραστάσεων για μικρά παιδιά στο μουσικό θέατρο της Πάντοβα και στο Theatre Athenor, St Nazaire στη Γαλλία. Ερμηνεύει η Ροσάνα Φαρινάτι, μια από τις σημαντικότερες ηθοποιούς του θεάτρου «Kismet». To θέαμα, που δε βασίζεται στο λόγο, καθώς απευθύνεται κυρίως σε παιδιά που δε μιλούν καλά ακόμη, αφηγείται με έναν ιδιαίτερο και λειτουργικό τρόπο μια απλή ιστορία, σημαντική σε όλους τους πολιτισμούς, πώς δηλαδή φτιάχνεται το ψωμί. Χρησιμοποιώντας ελάχιστες λέξεις, τραγούδια, κίνηση, ποιητικές εικόνες και τα βασικά υλικά του ψωμιού, η Ροσάνα Φαρινάτι ξεναγεί τα παιδιά στην ιεροτελεστία του ψωμιού.

Οσο για την «Πεντάμορφη και το τέρας», έχουν γραφτεί ύμνοι από τον Τύπο, όπως «συναρπαστική», «συγκινητική», «μια παράσταση που η ομορφιά της σε καθηλώνει», κ.ά. Οπως φαίνεται, με την αποτελεσματική καθοδήγηση της Ιταλίδας Τερέζα Λουντοβίκο, η παράσταση ξαναφέρνει το κοινό σ' επαφή - μικρούς και μεγάλους - με ένα από τα δημοφιλέστερα παραμύθια και το κάνει με ζεστασιά, τρυφερότητα και χιούμορ. Η μοντέρνα διασκευή έχει παλμό, είναι διορατική, έως και εκρηκτική.

Είναι, λοιπόν, ενδιαφέρον αλλά και χρήσιμο να δουν αυτές τις παραστάσεις όχι μόνον οι μικροί θεατρόφιλοι, αλλά και όσοι ασχολούνται με το θέατρο για παιδιά ή με το θέατρο γενικότερα.


Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ