ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 20 Φλεβάρη 2011
Σελ. /32
ΓΥΝΑΙΚΑ
Οι εργαζόμενες στο επίκεντρο της επίθεσης του κεφαλαίου

Η γυναικεία εργατική δύναμη αντιμετωπίζεται από το κεφάλαιο με τον ίδιο τρόπο, τόσο την περίοδο της κρίσης, όσο και την περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης

Motion Team

Η γυναικεία εργατική δύναμη αντιμετωπίζεται από το κεφάλαιο με τον ίδιο τρόπο, τόσο την περίοδο της κρίσης, όσο και την περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης
Το βάθεμα της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και η όξυνση της επίθεσης του κεφαλαίου εντείνουν την ταξική εκμετάλλευση και μαζί με αυτήν και την ανισοτιμία των εργαζόμενων γυναικών. Στα στατιστικά στοιχεία σχετικά με την απασχόληση που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, αποτυπώνονται εν μέρει οι μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται η ανισοτιμία αυτή. Βέβαια, οι αριθμοί και τα ποσοστά δεν αντανακλούν τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος της ανισοτιμίας που βιώνουν οι εργαζόμενες. Τα όποια επίσημα στοιχεία δεν αγγίζουν τις χιλιάδες εργαζόμενες που δουλεύουν ανασφάλιστες, δεν καταγράφουν τον πραγματικό αριθμό των ανέργων, αφού δεν υπολογίζουν όσους εργάζονται ακόμα και για μια ώρα τη βδομάδα. Επίσης, στα στοιχεία αυτά δεν αντικατοπτρίζονται ακόμα οι επιπτώσεις των αντεργατικών ανατροπών που βρίσκονται σε εξέλιξη. Αρα, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη.

Ρεκόρ ανεργίας

Η γυναικεία ανεργία καταγράφει υψηλότερα ποσοστά σε σύγκριση με την ανεργία των ανδρών, τόσο την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης, όσο και την περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Το φαινόμενο της ανεργίας γεννιέται από τον ίδιο τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, που δεν έχει τη δυνατότητα ούτε την πρόθεση να εξασφαλίσει δουλειά για όλους. Η γυναικεία εργατική δύναμη μπαίνει στην παραγωγή ή, αντίθετα, απομακρύνεται από αυτή σύμφωνα με τις ανάγκες του κεφαλαίου σε κάθε φάση εξέλιξης του καπιταλισμού και τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει στην αύξηση της κερδοφορίας του. Οπως και με την προσπάθεια να φορτώσει ατομικά στην οικογένεια σχεδόν το σύνολο της κοινωνικής πολιτικής, (π.χ., παιδιά στην προσχολική ηλικία και έλλειψη παιδικών σταθμών, τρίτη ηλικία κλ.π.), που την φορτώνει στις γυναίκες. Ιδιαίτερα, δε, αυτή η κατάσταση πλήττει τα νέα ζευγάρια, δηλαδή τις νέες γυναίκες. `Η σε συνθήκες κρίσης που οι εργαζόμενες είναι τα πρώτα θύματα της ανεργίας. Αρα, είναι αναγκαστικά περισσότερο εκτεθειμένες στην ανεργία ή στη συμπληρωματική εργασία.

Κατά την περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης, η ανεργία στις γυναίκες σημείωνε ποσοστά υπερδιπλάσια από αυτά των ανδρών. Με μια ματιά στα στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ ανά τρίμηνο, μπορεί κανείς να διαπιστώσει πως τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας, από το 2006, δηλαδή, μέχρι σήμερα, η ανεργία στις γυναίκες δεν έχει πέσει σε μονοψήφιο ποσοστό. Τα πιο χαμηλά ποσοστά είναι αυτά του Β' και Γ' τριμήνου του 2008, που ανέρχονται σε 10,9% και 10,8% αντίστοιχα, με την ανεργία των ανδρών να βρίσκεται το ίδιο διάστημα στο 4,7%. Η εκδήλωση της οικονομικής κρίσης έπληξε το φύλο που εκπροσωπείται σε μεγαλύτερο ποσοστό και απόλυτο αριθμό στην αγορά εργασίας, ανέβασε σημαντικά την ανεργία των ανδρών στέλνοντας μαζικά εργαζόμενους στην ανεργία. Αυτό, όμως, δεν ανατρέπει την εικόνα. Τα μηνιαία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποτυπώνουν την άνοδο της ανεργίας των ανδρών από το 6,7% τον Ιανουάριο του 2009 στο 11,6% το Νοέμβριο του 2010. Κατά το διάστημα αυτό, όμως, η ανεργία των γυναικών σκαρφάλωσε από το 13,3% στο 17,0%, ποσοστά που μπορεί να μην είναι πια υπερδιπλάσια σε σχέση με των ανδρών, είναι, όμως, πιο υψηλά από ποτέ.

Δεν υπάρχει ηλικιακή κατηγορία που να μην πλήττεται από την έκρηξη των ποσοστών της ανεργίας. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το Γ' τρίμηνο του 2010 καταγράφουν στις γυναίκες 15-29 ετών ποσοστό ανεργίας που ανέρχεται σε 30,6% ενώ τη μεγαλύτερη διόγκωση της ανεργίας αντιμετωπίζει η ηλικιακή κατηγορία 20-24 ετών, οι νέες γυναίκες, πολλές από τις οποίες βγαίνουν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας. Η ανεργία στις γυναίκες αυτής της ηλικίας ανέβηκε από το 27,9% το Γ' τρίμηνο του 2008 στο 32,4% το Γ' τρίμηνο του 2009 και εκτινάχθηκε σε 40,6% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2010. Οι γυναίκες που έχουν ή σκέφτονται να δημιουργήσουν οικογένεια θεωρούνται λιγότερο «ανταγωνιστικές» και ευέλικτες εργαζόμενες, λιγότερο συμφέρουσες για την εργοδοσία και τα κέρδη. Αυτός είναι ένας σοβαρός παράγοντας της διόγκωσης της ανεργίας στις νεότερες ηλικίες, είναι η αιτία της καταιγίδας των απολύσεων εργαζόμενων μητέρων, ακόμα και εγκύων, παρά την τυπική νομοθετική απαγόρευση.

Μερικώς απασχολούμενες...

Οι νέες γυναίκες δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο την υψηλή ανεργία, αλλά και τις ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, τις επισφαλείς θέσεις εργασίας, το σύνολο του εργασιακού μεσαίωνα, που από κοινού επιβάλλουν η ελληνική κυβέρνηση και η ΕΕ. Από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για την είσοδο νέων 15-34 ετών στην αγορά εργασίας (Απρίλιος - Ιούνιος 2009), προκύπτει ότι το είδος της πρώτης εργασίας είναι για το 39,0% των νέων γυναικών εργασία πλήρους απασχόλησης, αλλά προσωρινή και για το 12,5% εργασία μερικής απασχόλησης.

Η ΕΛΣΤΑΤ υπολογίζει το ποσοστό της μερικής απασχόλησης για το Γ' τρίμηνο του 2010 σε 6,4%, το ποσοστό, όμως, αυτό δεν κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλους τους κλάδους. Ο τομέας της παροχής υπηρεσιών - εμπορίου εμφανίζει μερική απασχόληση της τάξης του 9,5% ενώ ποσοστό 14,1% καταγράφει ο τομέας των ανειδίκευτων εργατών και μικροεπαγγελματιών. Στους συγκεκριμένους κλάδους οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία, και, συγκεκριμένα, το 54,1% του πρώτου και το 55,4% του δεύτερου. Τα στοιχεία του Μαρτίου 2010 που ανακοίνωσε το ΙΚΑ καταγράφουν διπλάσιες σχεδόν γυναίκες από άνδρες σε καθεστώς μερικής απασχόλησης, συγκεκριμένα 207.351 έναντι 108.874. Η αύξηση της μερικής απασχόλησης κατά 22.378 εργαζόμενους από το Β' τρίμηνο του 2008 μέχρι το Β' τρίμηνο του 2009 αναλογεί πάνω από το ήμισυ σε αύξηση των μερικώς απασχολούμενων γυναικών, καθώς οι 12.390, δηλαδή το 55,5% αυτών, ήταν γυναίκες.

Η μερική απασχόληση δεν είναι επιλογή, ούτε λύση, αλλά αναγκαίο κακό για τις γυναίκες. Υποχρεώνονται να απασχολούνται μερικώς, αφού οι προσπάθειές τους να βρουν μια δουλειά πλήρους απασχόλησης αποτυγχάνουν, μια και η μερική και ευέλικτη εργασία συμφέρει περισσότερο το κεφάλαιο και την εργοδοσία, συνδυάζοντας τη δουλειά με «χαρτζιλίκι» ως συμπλήρωμα του οικογενειακού εισοδήματος, με τις «υποχρεώσεις» στα παιδιά, στο σπίτι κ.λπ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ (Γ' τρίμηνο 2010) κατέγραψε 55,9 χιλιάδες απασχολούμενες γυναίκες που αναζητούσαν άλλη εργασία: 10,4 χιλιάδες γιατί υπήρχε κίνδυνος να χάσουν τη δουλειά που είχαν και 15,8 χιλιάδες γιατί αναζητούσαν μια εργασία με περισσότερες ώρες. Επιπλέον, οι ευθύνες που επωμίζονται οι γυναίκες στα πλαίσια της οικογένειας, η φροντίδα των μικρών παιδιών, των ηλικιωμένων, των αρρώστων που ενδεχομένως υπάρχουν, αποτελούν έναν ακόμα σημαντικό παράγοντα που δυσκολεύει την εργασία τους με πλήρες ωράριο, αφού πρέπει να ανταποκριθούν στα καθήκοντα αυτά χωρίς καμία ουσιαστική βοήθεια και στήριξη από το κράτος.

...και κακοπληρωμένες

Οι εργαζόμενες αμείβονται, κατά μέσο όρο, λιγότερο από τους άντρες συναδέλφους τους και, παράλληλα, εκπροσωπούνται σε μεγαλύτερο ποσοστό στις πιο επισφαλείς δουλειές, στους χαμηλότερα αμειβόμενους κλάδους. Η έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των νοικοκυριών της ΕΛΣΤΑΤ με περίοδο αναφοράς το 2008, παρουσιάζει τις αμοιβές των ανδρών να υπερτερούν σε σχέση με αυτές των γυναικών κατά 12,7%. Η διαφορά αυτή υπολογίζεται σε 7,0% όσον αφορά το δημόσιο και σε 19,6% όσον αφορά τον ιδιωτικό τομέα.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα μηνιαία στοιχεία του ΙΚΑ (Μάρτιος 2010), το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών, 49,11 ευρώ, και ο μέσος μισθός τους, 1.145,04 ευρώ, υπολείπονται από τις αποδοχές των ανδρών, που ανέρχονται σε 62,33 ευρώ και 1.514,93 ευρώ, αντίστοιχα. Η μισθολογική διαφορά ανάμεσα στα δυο φύλα υπάρχει τόσο στους εργαζόμενους με πλήρη, όσο και στους εργαζόμενους με μερική απασχόληση. Το μέσο ημερομίσθιο των πλήρως απασχολούμενων ανδρών ανέρχεται σε 65,23 ευρώ, έναντι 54,16 ευρώ των πλήρως απασχολούμενων γυναικών. Οσον αφορά τους μερικώς απασχολούμενους, οι εργαζόμενες αμείβονται με μέσο ημερομίσθιο 29,13 ευρώ, ενώ οι άντρες με 33,41 ευρώ.

Μόνη απάντηση η οργάνωση της πάλης, η συμμετοχή στο κίνημα, η αντεπίθεση για τη λαϊκή εξουσία

Η γυναικεία εργατική δύναμη αντιμετωπίζεται από το κεφάλαιο με τον ίδιο τρόπο τόσο την περίοδο της κρίσης όσο και την περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης: Αξιοποιείται ως πιο φθηνή, πιο ευέλικτη, περισσότερο εκμεταλλεύσιμη εργασία. Σήμερα που το κεφάλαιο, η ΕΕ και η ελληνική κυβέρνηση σε ενιαίο μέτωπο επιτίθενται με στόχο να καταστήσουν ακόμα πιο φθηνή την εργατική δύναμη, να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των μονοπωλίων, το πλήγμα που δέχονται οι εργαζόμενες είναι ακόμα πιο βαρύ.

Οι γυναίκες εξακολουθούν να λειτουργούν ως αγωγός για τα αντεργατικά μέτρα, πιέζονται να τα αποδεχθούν πρώτες, με στόχο να γενικευθούν σε ευρύτερα τμήματα των εργαζομένων. Με την έννοια αυτή, ο νόμος που ήδη υπάρχει για τις επιχειρησιακές συμβάσεις αλλά και όσοι προετοιμάζονται για να τον συμπληρώσουν και να τον ενισχύσουν, η υπονόμευση των συλλογικών διεκδικήσεων και η προώθηση της ατομικής διαπραγμάτευσης εργαζόμενου - εργοδότη, θέτουν ιδιαίτερα στο στόχαστρο τις εργαζόμενες. Οι πιέσεις της εργοδοσίας τις βρίσκουν «εύκολο στόχο», κάτω από την απειλή της απόλυσης και το φόβο της ανεργίας, κάτω από το βάρος των αυξημένων οικογενειακών υποχρεώσεών τους τις ωθούν σε συμβιβασμό και υποχώρηση από τα δικαιώματά τους.

Οι εργαζόμενες πρέπει να ξεπεράσουν τις σύνθετες δυσκολίες που τις κρατούν μακριά από την οργανωμένη συλλογική πάλη. Τα πολλαπλά εμπόδια που συναντά η συμμετοχή τους στο κίνημα αποτελούν αυτά τα ίδια, το λόγο για τον οποίο πρέπει να βρεθούν στην πρώτη γραμμή του. Μέσα από τα ταξικά σωματεία και τους συλλόγους, τις επιτροπές της ΟΓΕ. Είναι ώρα να σηκώσουν κεφάλι, να ενταχθούν μαζικά στο εργατικό, στο ταξικό συνδικαλιστικό, στο ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα, να ενισχύσουν τις λαϊκές επιτροπές που συγκροτούνται στις λαϊκές συνοικίες, να συμβάλουν στη λαϊκή συμμαχία. Τώρα να μετατρέψουν την απεργία στις 23 Φλεβάρη, με τη μαζική και μαχητική τους συμμετοχή στην απεργιακή συγκέντρωση του ΠΑΜΕ, σε ηχηρό μήνυμα πως δε νομιμοποιούν στη συνείδησή τους την εκμετάλλευση και την ανισοτιμία, αλλά παλεύουν ανυποχώρητα για την κατάργησή τους. Και να εγκαταλείψουν ΠΑΣΟΚ - ΝΔ, να συμπορευτούν με το ΚΚΕ στον πολιτικό αγώνα για λαϊκή εξουσία και οικονομία.


Ε. Χαϊντ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ