Η πρόσφατη παραίτηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, για την οποία πολλοί έσπευσαν να «πανηγυρίσουν» και να μιλήσουν για «αλλαγή σελίδας» στην Ιταλία παρόλο που ο ίδιος δηλώνει πως θα παραμείνει στην πολιτική ζωή της χώρας, δε σηματοδοτεί ουσιαστικά κάποια σημαντική αλλαγή. Στη θέση της λεγόμενης «κεντροδεξιάς» κυβέρνησης, ήρθε η κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» των τεχνοκρατών, διπλωματών υπό τον πρωθυπουργό Μάριο Μόντι, πρώην επίτροπο της ΕΕ, για να εξασφαλίσουν τη διάσωση του κεφαλαίου από τη βαθιά καπιταλιστική κρίση που αντικειμενικά σημαίνει και καταστροφή μέρους του κεφαλαίου και εκφράζεται με μηδενική ανάπτυξη, διόγκωση του κρατικού χρέους που προσεγγίζει τα 2 τρισεκατομμύρια ευρώ ή το περίπου 120% του ΑΕΠ. Οι εξελίξεις, βεβαίως, στην Ιταλία σχετίζονται με τη συγχρονισμένη κρίση στην ΕΕ, τους κλυδωνισμούς στην Ευρωζώνη, αφού πρόκειται για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη και τη δεύτερη πιο χρεωμένη χώρα στην ΕΕ, που αντιστοιχεί στο 20% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης (όταν η Ελλάδα αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ).

Φυσικά και με την κυβέρνηση των τεχνοκρατών, οι θυσίες στις οποίες θα υποβληθούν τα λαϊκά στρώματα δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που προβάλλεται ως «δημοσιονομική εξυγίανση» και μείωση του διογκωμένου χρέους και του ελλείμματος. Αποβλέπουν στο να μειωθεί αυτό που οι καπιταλιστές αποκαλούν μισθολογικό κόστος (μεροκάματα και διάφορες κατακτήσεις και παροχές), ώστε το κεφάλαιο να επανέλθει σε προηγούμενα επίπεδα κερδοφορίας. Οπως πριν σε περίοδο ανάπτυξης τα μονοπώλια στηρίχτηκαν είτε από κεντροδεξιές είτε από κεντροαριστερές κυβερνήσεις χτυπώντας εργατικά δικαιώματα, έτσι γίνεται και τώρα σε περίοδο κρίσης.

Η Ιταλία, που εμφανίζεται ως χώρα με «υψηλή πολιτική κουλτούρα συνεργασιών», έχει πράγματι μακρά ιστορία στους τρόπους χειραγώγησης του λαού που είχαν και έχουν στη φαρέτρα τους τα αστικά κόμματα. Πολλές φορές έχουμε δει συγκεκριμένες «επιχειρήσεις» να τίθενται σε ισχύ, «κάθαρσης» υποτίθεται του δημόσιου βίου από «φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής» που είχαν ως συνέπεια να διαλυθούν και να εξαφανιστούν «ιστορικά» κόμματα και στη θέση τους να δημιουργηθούν άλλα «νέα». Μια τέτοια περίπτωση, χρήσιμη για να βγαίνουν συμπεράσματα, ήταν και η επιχείρηση «Καθαρά Χέρια» στις αρχές της δεκαετίας του 1990 που έφερε στην επιφάνεια τους διάφορους Μπερλουσκόνι, Πρόντι κλπ. που χρησιμοποιήθηκαν για τη συνέχιση της χειραγώγησης του λαού, με δεδομένη τη διάβρωση και τον αφοπλισμό για δεκαετίες του εργατικού κινήματος από τη συμβιβαστική διαχειριστική λογική του Ιταλικού ΚΚ, που στοιχίζει ακόμα στη γειτονική χώρα.

Ας θυμηθούμε, λοιπόν, το μεγάλο αυτό «κόλπο» των αστών. Η επιχείρηση «Καθαρά Χέρια» άρχισε στις 17 Φλεβάρη του 1992 από τον εισαγγελέα του Μιλάνου Αντόνιο ντι Πιέτρο (σημερινός επικεφαλής του Κόμματος των Αξιών) που διέταξε τη σύλληψη του Μάριο ντι Κιέζα, στελέχους του Σοσιαλιστικού Κόμματος που βρέθηκε με μια σακούλα χρημάτων, 7 εκατ. λιρέτες, το μισό από το ποσό που είχε συμφωνήσει να καταβάλει στη Μαφία ο επιχειρηματίας Λούκα Μάνι, ο οποίος στη συνέχεια κατήγγειλε τους εκβιαστές του, πολιτικούς και ανθρώπους του υποκόσμου. Οι έρευνες αποκάλυψαν ένα δίκτυο συναλλαγών των στελεχών που κυριαρχούσαν στην πολιτική ζωή με το οργανωμένο έγκλημα, συμφωνίες ανάμεσα σε πολιτικούς και επιχειρηματίες, χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων. Ενεπλάκησαν επιχειρηματίες, κομματικά στελέχη, βουλευτές, γερουσιαστές, υπουργοί και πρωθυπουργοί. Εκτός από τον πρώην πρωθυπουργό και αρχηγό των Σοσιαλιστών Μπετίνο Κράξι, που ομολόγησε πως έλαβε για το κόμμα του 93 εκατομμύρια δολάρια και αναγκάστηκε στη συνέχεια να αυτοεξορισθεί φυγόδικος στην Τυνησία μέχρι το θάνατό του (2000), κατηγορήθηκαν επίσης και οι πρώην πρωθυπουργοί Τζούλιο Αντρεότι και Σίλβιο Μπερλουσκόνι, οι οποίοι ωστόσο απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες τους κυρίως εξαιτίας του νομικού συστήματος και στην περίπτωση του πρώτου εξαιτίας έλλειψης επαρκών στοιχείων. Εως τον Απρίλη του 1994, συνελήφθησαν 80 άνδρες της Οικονομικής Αστυνομίας και 300 επιχειρηματίες για παράνομες συναλλαγές.

Κόμματα «ιστορικά», όπως η Χριστιανική Δημοκρατία, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Ιταλικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το Ιταλικό Φιλελεύθερο Κόμμα, το Ιταλικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα εξαφανίστηκαν ή μεταμορφώθηκαν σε άλλα. Οσον αφορά το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα - που ακολουθούσε τον ευρωκομμουνισμό και απαρνιόταν το μαρξισμό λενινισμό - διαλύθηκε μετά τις ανατροπές στη Σοβιετική Ενωση και μετονομάστηκε σε Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς, ενώ ορισμένα μέλη της δημιούργησαν το Κόμμα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης. Το διάστημα της επιχείρησης «Καθαρά Χέρια» ορισμένα στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος της Αριστεράς κατηγορήθηκαν πως είχαν δωροδοκηθεί όντας μέλη του ΙΚΚ, ωστόσο δεν απαγγέλθηκαν τελικά κατηγορίες.

Μέσα σ' αυτές τις εξελίξεις, από το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα δημιουργήθηκαν το Λαϊκό Κόμμα και το Χριστιανοδημοκρατικό Κέντρο, ενώ εμφανίστηκαν στην «πολιτική σκακιέρα» η νεοφασιστική Εθνική Συμμαχία και η ξενοφοβική και αυτονομιστική Λίγκα του Βορρά. Το 1994 έκανε την εμφάνισή του ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι με τη Φόρτσα Ιτάλια, ενώ το 1995 έως το 2007 δημιουργήθηκε ο Συνασπισμός της Ελιάς του Ρομάνο Πρόντι που σε συνεργασία με την Επανίδρυση κέρδισε τις εκλογές του 1996, που, στη συνέχεια, εξελίχθηκε στο Δημοκρατικό Κόμμα με σημερινό ηγέτη τον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι. Ο σημερινός Λαός της Ελευθερίας δημιουργήθηκε το 2007 από το συνασπισμό του Φόρτσα Ιταλία με την Εθνική Συμμαχία.

Τα παραπάνω αποτελούν απλά μια μικρή ενδεικτική και μόνο περιγραφή της αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος τα τελευταία 15-20 χρόνια, καθώς παραλείφθηκαν πολλές διασπάσεις κομμάτων, όπως και η ύπαρξη αρκετών μικρότερων. Αποτελεί, ωστόσο, ένα δείγμα γραφής για το ότι τα πολιτικά κόμματα είναι ουσιαστικά «αναλώσιμα».

Το ερώτημα ωστόσο που τίθεται πάντα, και εκεί κρίνεται το κάθε κόμμα, είναι ποιανού τα συμφέροντα εξυπηρετεί, πώς απαντάει στην πραγματική διαχωριστική γραμμή με τα «μονοπώλια ή με το λαό;».

Και στην προκειμένη περίπτωση, της νέας κυβέρνησης «εθνικής ενότητας» του Μάριο Μόντι (αντίστοιχη της κυβέρνησης του μαύρου μετώπου αστικών κομμάτων - πλουτοκρατίας - κεφαλαίου στην Ελλάδα) φαίνεται ξεκάθαρα πως εφαρμόζει κατευθύνσεις για τη σωτηρία του κεφαλαίου από την αντικειμενική καταστροφή που φέρνει η κρίση ρίχνοντας τα βάρη της κρίσης στους εργαζόμενους και το λαό. Αυτό προκύπτει εξάλλου από τις πρόσφατες προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης, όπου ανάμεσα στα άλλα αναφέρεται πακέτο αντιλαϊκών μέτρων που προβλέπει την αύξηση του ΦΠΑ από το 20% στο 21%, το «πάγωμα» των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων έως το 2014, τη σταδιακή αύξηση της συντάξιμης ηλικίας για άνδρες και γυναίκες στα 67 έως το 2026 και στα 70 έως το 2050, αποκρατικοποιήσεις, ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων της τοπικής αυτοδιοίκησης, διευκόλυνση στην απόλυση εργαζομένων, φόρο στην πρώτη κατοικία.