Παπαγεωργίου Βασίλης

Με τα 20 προγράμματα του «Σχεδίου Δράσης» κυβέρνηση και επιχειρηματικοί όμιλοι διαμορφώνουν για τη νέα βάρδια της εργατικής τάξης ένα μέλλον στο οποίο δε θα έχουν θέση στοιχειώδη δικαιώματα, όπως Συλλογικές Συμβάσεις, κατώτεροι μισθοί, ασφαλιστική κάλυψη και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν τα υψηλά ποσοστά της ανεργίας στους νέους, το χαμηλό βαθμό της οργάνωσής τους στα σωματεία, την περιορισμένη πείρα που διαθέτουν από τη συμμετοχή σε εργατικούς και κοινωνικούς αγώνες, για να μετατρέψουν τη νεολαία σε «αγωγό» για τη διάδοση του σύγχρονου εργασιακού μεσαίωνα στο σύνολο τελικά των εργαζομένων. Εξαπολύουν παράλληλα επίθεση με στόχο να κυριαρχήσει στη συνείδηση των εργαζόμενων και ανέργων νέων ο συμβιβασμός με τα ψίχουλα που ανά διαστήματα μπορεί να τους πετούν, να αποδεχτούν την προσωρινή απασχόληση με πετσοκομμένα δικαιώματα ως «μικρότερο κακό» και μονόδρομο.

Το πρώτο από τα νέα προγράμματα, και παράλληλα το πιο διαφημισμένο από το υπουργείο Εργασίας, είναι η «επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας». Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 100 ώρες κατάρτισης και «πρακτική άσκηση» διάρκειας πέντε μηνών σε επιχειρήσεις. Προβλέπει την επιδότηση των ανέργων που θα πάρουν μέρος με 460 ευρώ το μήνα, για τους απόφοιτους ΑΕΙ/ΤΕΙ, και 400 ευρώ για τους υπόλοιπους. Δίνει ακόμα τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν οι εργοδοτικές εισφορές για ένα ακόμα έτος, στην περίπτωση που ο εργοδότης θελήσει στη συνέχεια να μετατρέψει την πρακτική άσκηση σε σύμβαση εργασίας. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζουν δωρεάν εργατικό δυναμικό κατά προτεραιότητα σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του τουρισμού, της ναυτιλίας, της ενέργειας, των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας, της διατροφής και των νέων τεχνολογιών. Πρόκειται για τομείς και κλάδους της παραγωγής στους οποίους το κεφάλαιο προσανατολίζεται καθώς υπόσχονται μεγαλύτερα κέρδη. Την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των επιχειρήσεων αυτών φροντίζει να ενισχύσει η κυβέρνηση προσφέροντάς τους τη δωρεάν εργασία 45.000 ανέργων.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται το πρόγραμμα που επιδοτεί τις επιχειρήσεις για να προσλάβουν άνεργους πτυχιούχους πανεπιστημίων. Το πρόγραμμα προβλέπει την επιδότηση των νέων με 500 ή 625 ευρώ το μήνα, ανάλογα με το αν είναι μικρότεροι ή μεγαλύτεροι των 24 ετών. Η διάρκεια της επιδότησης φτάνει τους 24 μήνες, ενώ ο εργοδότης δεσμεύεται να διατηρήσει τη θέση εργασίας για 3 ακόμα μήνες μετά τη λήξη της επιδότησης. Πρόκειται για «δέσμευση» που μοιάζει περισσότερο με πακέτο προσφοράς για την εργοδοσία: Από τους 27 συνολικά μήνες οι 24 είναι εντελώς δωρεάν για την επιχείρηση.

Οσον αφορά τους αποφοίτους της τεχνικής εκπαίδευσης σε πορεία υλοποίησης βρίσκεται αντίστοιχο πρόγραμμα μαθητείας, διάρκειας 4-6 μηνών. Και στην περίπτωση αυτή ο εργοδότης δε χρειάζεται να βάλει καθόλου το χέρι στην τσέπη, αφού οι νέοι που θα εργάζονται με 6ωρη βάρδια θα αμείβονται από το πρόγραμμα με μια «υποτροφία» ύψους 300 ευρώ το μήνα. Εκτός από το μισθό ψαλιδισμένη είναι και η ασφάλισή τους, αφού αφορά μόνο τον κίνδυνο ατυχήματος.

Μεγάλο μέρος του «Σχεδίου Δράσης» καταλαμβάνουν τα προγράμματα πρακτικής άσκησης για νέους που βρίσκονται στους χώρους της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της μαθητείας. Είναι χαρακτηριστικά όσα προβλέπει η σύμβαση μαθητείας με την οποία απασχολούνται οι νέοι και οι νέες στις Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑΣ) του ΟΑΕΔ: Η εβδομαδιαία τους απασχόληση φτάνει τις 36 ώρες ενώ η αμοιβή τους περιορίζεται στο 70% του μεροκάματου του ανειδίκευτου εργάτη, σε 18 δηλαδή ευρώ. Η τρέχουσα επιδότηση προς τους εργοδότες φτάνει τα 12 ευρώ για κάθε μέρα, δηλαδή οι νέοι και οι νέες στις σχολές μαθητείας «κοστίζουν» στον εργοδότη μόλις 1 ευρώ την ώρα!

Παρόμοιες είναι οι δράσεις που αφορούν την πρακτική άσκηση φοιτητών ΑΕΙ και ΤΕΙ, με μηνιάτικο «χαρτζιλίκι» 340 ευρώ. Μπορεί το καθεστώς που διέπει την πρακτική άσκηση να μην είναι καινούριο, σύμφωνα όμως με το «Σχέδιο Δράσης» επιδιώκεται «η επέκταση και η ποιοτική αναβάθμιση του θεσμού σε τέτοιο βαθμό, ώστε η πρακτική άσκηση των φοιτητών να μην αποτελεί μόνο αίτημα των Ιδρυμάτων προς την αγορά εργασίας, αλλά και αίτημα της αγοράς εργασίας προς τα Ιδρύματα». Το έργο της διαφήμισης των νέων σαν τζάμπα εργατική δύναμη αναλαμβάνουν να φέρουν σε πέρας τα γραφεία διασύνδεσης σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Οι συγκεκριμένες δομές προορίζονται να λειτουργήσουν ως «δίαυλοι επικοινωνίας, δικτύωσης και συνεργασίας με τις επιχειρήσεις» αλλά και με τους εργοδοτικούς φορείς.

Στην προσπάθεια να προβληθεί στη νεολαία η «επιχειρηματικότητα» ως οδός διαφυγής από την ανεργία και τη φτώχεια, συμβάλλει ένα πλήθος προγραμμάτων. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται οι «μονάδες καινοτομίας και επιχειρηματικότητας» στα ΑΕΙ και ΤΕΙ που στοχεύουν στην ανάπτυξη «επιχειρηματικής νοοτροπίας και κουλτούρας στο φοιτητικό πληθυσμό» και στην καλλιέργεια «θετικής στάσης» απέναντι στην επιχειρηματικότητα. Από τα προγράμματα για την προώθηση της νεανικής και γυναικείας «επιχειρηματικότητας» ορισμένα περιλαμβάνουν επιδοτήσεις ενώ άλλα περιορίζονται στη συμβουλευτική υποστήριξη των υποψήφιων «επιχειρηματιών». Μέσα από την προβολή της «επιχειρηματικότητας» όχι μόνο καλλιεργούν αυταπάτες αλλά και κατευθύνουν τους ανέργους να αισθάνονται οι ίδιοι υπεύθυνοι για την κατάσταση που αντιμετωπίζουν. Πίσω από τα προγράμματα για την «επιχειρηματικότητα» κρύβεται το σκεπτικό ότι η κυβέρνηση παίρνει πρωτοβουλίες, σχεδιάζει δράσεις, εφαρμόζει προγράμματα και είναι ευθύνη των ίδιων των ανέργων να επωφεληθούν από αυτά, να αξιοποιήσουν τις «ευκαιρίες» που τους δίνονται.

Τα συλλαλητήρια που οργανώνονται με πρωτοβουλία του ΜΑΣ θα αποτελέσουν κορύφωση της δραστηριότητας και της παρέμβασης που αναπτύσσουν, όχι μόνο οι δυνάμεις του ΜΑΣ αλλά και τα σωματεία και οι ομοσπονδίες που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ, ενάντια στο «Σχέδιο Δράσης». Τα αγωνιστικά ραντεβού έχουν οριστεί για την Πέμπτη 24 Γενάρη, στις 14.00 στα Προπύλαια στην Αθήνα, στις 18.30 στο Αγαλμα Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη και στις 19.30 στον πεζόδρομο Ρήγα Φεραίου και Γεροκωστοπούλου στην Πάτρα. Καθημερινά αυξάνονται οι αποφάσεις συμμετοχής από συνδικάτα, φοιτητικούς και σπουδαστικούς συλλόγους. Μέχρι στιγμής τη συμμετοχή τους στα συλλαλητήρια έχουν αποφασίσει οι Ομοσπονδίες Τύπου - Χάρτου και Εργαζομένων στο Φάρμακο και τα Συναφή Επαγγέλματα (ΟΕΦΣΕΕ), το Συνδικάτο ΟΤΑ Αττικής και το Συνδικάτο Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων Αττικής. Ακόμα, η ΠΕΜΕΝ, η ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ, οι Ενώσεις Μαγείρων (ΠΕΕΜΑΓΕΝ) και Πληρωμάτων Ρυμουλκών Ναυαγοσωστικών και Συνταξιούχων ναυτεργατών (ΠΕΣ ΝΑΤ).

Σε αποφάσεις έχουν καταλήξει οι Φοιτητικοί Σύλλογοι: Νοσηλευτικής ΕΚΠΑ, Χημικού, Οικονομικών Επιστημών ΕΚΠΑ, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Μηχανολόγων Μηχανικών, Χημικών Μηχανικών, Χαροκοπείου, ΣΕΜΦΕ ΕΜΠ και ο Σύλλογος Οικοτρόφων Εστίας ΑΣΠΑΙΤΕ στην Αθήνα, Ηλεκτρολόγων - Μηχανολόγων Μηχανικών, Πληροφορικής, Φιλολογικού, Ιστορικού - Αρχαιολογικού, Ψυχολογικού, Νομικής, ΜΜΕ στη Θεσσαλονίκη και ο Σύλλογος της Εστίας του ΤΕΙ Χαλκίδας.

Επίσης, στο συλλαλητήριο καλούν το Συντονιστικό Σχολείων Αγώνα Αθήνας και ο Σύλλογος Σπουδαστών Δημοσίων ΙΕΚ Αττικής (ΣΥΣΔΙΕΚ), ενώ σχετική ανακοίνωση έχει βγάλει η ΟΓΕ και η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Αναπήρων (ΣΕΑΑΝ).

Οι κινητοποιήσεις και η δράση για την προετοιμασία τους θέτει παράλληλα τη βάση για να δυναμώσει η προσπάθεια οργάνωσης των νέων, για να ενισχυθεί η παρέμβαση του ΠΑΜΕ και των συνδικάτων στην εργαζόμενη και άνεργη νεολαία. Σε πρώτο πλάνο βρίσκονται οι εργασιακοί χώροι που δουλεύουν νέοι στα πλαίσια της πρακτικής άσκησης, της μαθητείας, των διάφορων προγραμμάτων, οι χώροι όπου ήδη εφαρμόζονται τα προγράμματα αυτά, όπως τα πεντάμηνα της «κοινωφελούς εργασίας» στους δήμους όλης της χώρας. Από το σχεδιασμό και τον προσανατολισμό της παρέμβασης δε λείπουν οι Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑΣ), τα ΙΕΚ, τα Νυχτερινά σχολεία, οι χώροι κατάρτισης που συγκεντρώνονται τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών.

Το πλατύ κάλεσμα για την απόρριψη του «Σχεδίου Δράσης» από την εργατική τάξη και τα παιδιά της αποτελεί την αφετηρία, ώστε οι νέοι και οι νέες που ήδη βρίσκονται ή που το επόμενο διάστημα ενταχθούν σε κάποιο από τα προγράμματα να μη δεχθούν το ρόλο του «αναλώσιμου», του «φθηνού και ευέλικτου» αλλά να πάρουν θέση στην οργάνωση της πάλης, οργανωμένοι στα ταξικά σωματεία, να δυναμώσουν τον αγώνα για σύγχρονα εργασιακά, ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα.