Συνακόλουθα δεν υπηρετεί αυτή τη στιγμή στο δήμο ούτε ένας γιατρός εργασίας (ΙΕ), ενώ μέχρι πολύ πρόσφατα υπηρετούσε μόνον ένας τεχνικός ασφαλείας (ΤΑ) που προφανώς δεν επαρκούσε για να καλύψει όλες τις ανάγκες. Μετά από πιέσεις και όπως ανακοινώθηκε στο Δημοτικό συμβούλιο τη Δευτέρα 27/5, η δημοτική αρχή βρήκε «εκ των ενόντων», από το ήδη υπάρχον προσωπικό, και έχρισε επιπλέον ΤΑ, ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε εννέα. Η δε διαδικασία να περάσουν από ιατρικές εξετάσεις όλοι οι εργαζόμενοι (με προτεραιότητα στους προαναφερόμενους κρίσιμους τομείς) έχει «παγώσει» πάνω από 2 χρόνια, παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις αλλά και καθυστερήσεις στην παράδοση ειδών ατομικής προστασίας (όπως μπουφάν, γιλέκα, μπότες, γάντια, μάσκες) και σε αναλώσιμα (όπως σακούλες σκουπιδιών, υλικά καθαριότητας).

Μη διασφαλίζοντας ούτε καν αυτά τα μέτρα ατομικής προστασίας, που είναι ουσιαστικά η τελευταία γραμμή άμυνας του εργαζόμενου, η δημοτική αρχή δεν πληρεί ούτε τις ελάχιστες υποχρεωτικές από το θεσμικό πλαίσιο του αστικού κράτους, προϋποθέσεις για προστασία των εργαζομένων από μια σειρά επαγγελματικούς κινδύνους, με αποτέλεσμα εργατικά ατυχήματα ή επαγγελματικές ασθένειες που μάλιστα δεν καταγράφονται αλλά διαλάθουν ως «κοινή νόσος». Συνέπεια όλα της πολιτικής του ευρωμονόδρομου που τσακίζει μια σειρά εργασιακά δικαιώματα, υπονομεύει την ίδια τη ζωή και ασφάλεια των εργαζομένων.

Θέμα που αγγίζει σήμερα ο «Ρ» στο πλαίσιο της έρευνας του «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ», για την Υγεία του λαού και των εργαζομένων.

Συγκεκριμένα, με αφορμή και το πιο πρόσφατο εργατικό ατύχημα, Καθαρά Δευτέρα 18/3/13, όταν οξέα και αίματα έπεσαν πάνω σε εργάτη καθαριότητας του Δήμου και το απορριμματοφόρο του έξω από το νοσοκομείο «Λαϊκό», οι δημοτικοί σύμβουλοι του ΚΚΕ στην Αθήνα ζήτησαν ενημέρωση στο δημοτικό συμβούλιο από τους αρμόδιους αντιδημάρχους για την υφιστάμενη κατάσταση στα θέματα Υγιεινής και Ασφάλειας στο Δήμο, ιδιαίτερα στους πιο ευαίσθητους τομείς όπως Καθαριότητα, Πράσινο, Τεχνικές υπηρεσίες.

Είχαν προηγηθεί και μια σειρά καταγγελίες, που επίσης μετέφεραν στο δημοτικό συμβούλιο οι δημοτικοί σύμβουλοι του ΚΚΕ, όπως: Για την επικίνδυνη (πλέον) κατάσταση στις δημόσιες τουαλέτες, όπου κινδυνεύουν καθημερινά εργαζόμενοι εγκαταλειμμένοι στην τύχη τους, χωρίς να υπάρχουν καν υλικά καθαριότητας. Για τα καθηλωμένα εδώ και καιρό απορριμματοφόρα, αλλά και αρκετά από τα χρησιμοποιούμενα που είναι κακοσυντηρημένα (φθαρμένα λάστιχα, σασμάν, σκαλοπάτια, χωρίς πυροσβεστήρες, φαρμακείο, τρίγωνο). Τη μη προμήθεια γάλατος εδώ και μία τριετία. Τις ελλείψεις σε ρούχα εργασίας και αναλώσιμα (οι οδοκαθαριστές καταγγέλλεται ότι ψάχνουν ακόμα και για σακούλες, αγοράζουν σκούπες, γάντια και μάσκες από την τσέπη τους) κλπ.

Οπως τόνισαν χαρακτηριστικά οι δημοτικοί σύμβουλοι του ΚΚΕ «δεν πρέπει και δε θα αφήσουμε να ρισκάρουν καθημερινά οι εργαζόμενοι την υγεία και την ασφάλειά τους. Θα επιμείνουμε σε αυτά τα θέματα για τα οποία δυστυχώς υπάρχει μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα ότι είναι πολυτέλεια να ασχολούμαστε με αυτά σε τέτοιες εποχές»... Σε αυτό το πλαίσιο κατέθεσαν και γραπτό υπόμνημα με συγκεκριμένα ερωτήματα προς τους αντιδημάρχους Καθαριότητας, Πρασίνου και Τεχνικών Υπηρεσιών, όπως και στον τμηματάρχη του Τμήματος Εκπαίδευσης, Στατιστικής, Υγιεινής και Ασφάλειας. Ρωτούσαν:

«Τι γίνεται με τα εμβόλια τετάνου; Πόσοι εργαζόμενοι έχουν εμβολιαστεί μέχρι σήμερα και ποια θα είναι η συνέχεια; Τι γίνεται με τις εξετάσεις και τους εμβολιασμούς για Ηπατίτιδα; Τι γίνεται με τη διαδικασία ιατρικών εξετάσεων και έκδοσης Καρτών Υγείας των εργαζομένων, ώστε να διαμορφωθεί αντίστοιχο αρχείο και να παρακολουθούνται ιατρικά σε σταθερή βάση οι εργαζόμενοι; Σε ποια κατάσταση βρίσκονται τα απορριμματοφόρα και τα άλλα οχήματα στη Διεύθυνση Καθαριότητας, στη Διεύθυνση Πρασίνου και στην Οδοποιία (όσα είναι για επισκευή και όσα βγαίνουν δρομολόγια - αναλυτικά και αριθμητικά). Τι γίνεται με το πλυντήριο στην Καθαριότητα, αλλά και με τον Κλαδοφάγο στο Πράσινο; Πότε θα απομακρυνθεί ο μεγάλος όγκος των ξερόκλαδων από το Φυτώριο; Τι γίνεται στις δημόσιες τουαλέτες και λουτρά; Ποια μέτρα σκοπεύετε να πάρετε για να αντιμετωπιστούν τα σοβαρότατα θέματα αναφορικά με την προστασία της Υγείας και Ασφάλειας των εργαζόμενων; Τι γίνεται με τα ρούχα, παπούτσια και τον άλλο εξοπλισμό εργασίας τα Μέτρα Ατομικής Προστασίας και τα αναλώσιμα (γάντια, μάσκες, σακούλες, σκούπες, εργαλεία κηποτεχνίας κλπ.); Υπάρχει επάρκεια; Πού βρίσκεται η διαδικασία; Πότε θα δοθούν; Υπάρχουν και αν ναι, σε ποιους κεντρικούς χώρους, αλλά και στα "πόστα" στα Διαμερίσματα, τουαλέτες, αποδυτήρια και ντουλάπια για τους εργαζόμενους; Τι γίνεται με τα γάλατα των τριών τελευταίων χρόνων; Τι στατιστικά στοιχεία υπάρχουν για τις επαγγελματικές ασθένειες και τα εργατικά ατυχήματα στο Δήμο; Πόσοι γιατροί και τεχνικοί εργασίας απασχολούνται στο Δήμο, με τι σχέση εργασίας (μόνιμοι, ΣΑΧ, ΣΟΧ, άλλη) και πού βρίσκονται τα γραφεία τους; Σε ποιους εργασιακούς χώρους του Δήμου υπάρχουν εξοπλισμένα ιατρεία;».

Από στοιχεία της Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού του Δήμου, αναφορικά με τα εργατικά ατυχήματα, προκύπτει ότι το 2010 καταγράφηκαν 23, το 2011 18, το 2012 15. Δεν δίδονται ωστόσο παραπέρα πληροφορίες για τα αίτια και τη σοβαρότητα των ατυχημάτων, αλλά και τις επαγγελματικές ασθένειες που σαρώνουν, όπως ηπατίτιδα και μυοσκελετικές κακώσεις. Γνώστες του αντικειμένου σημειώνουν σε αυτό το σημείο ότι οι επαγγελματικές ασθένειες που πραγματικά σαρώνουν δεν καταγράφονται, διαλάθουν ως κοινή νόσος, επιβαρύνοντας τον εργαζόμενο, μεταφέροντας το κόστος θεραπείας και αποκατάστασης στον ίδιο και το ασφαλιστικό του ταμείο, και κυρίως κρύβοντας τις τεράστιες εργοδοτικές ευθύνες κρύβοντας τις τραγικές επιπτώσεις στην υγεία των εργαζόμενων από τη συστηματική πολιτική που προκειμένου να μειώσει το μη μισθολογικό κόστος εργασίας, δε λαμβάνει ούτε καν τα στοιχειώδη και υποχρεωτικά ακόμα και από αυτή τη νομοθεσία προβλεπόμενα μέτρα. Επαγγελματικές ασθένειες όπως μυοσκελετικές παθήσεις, λοιμώδεις ηπατίτιδες, επαγγελματικός καρκίνος, το άσθμα κλπ θα μπορούσαν να προληφθούν αν εφαρμόζονταν επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα.

Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα οι θάνατοι που οφείλονται σε επαγγελματικές ασθένειες και που κρύβονται από την εργοδοσία είναι μέχρι και 4 με 5 φορές περισσότεροι από ό,τι τα θανατηφόρα επαγγελματικά ατυχήματα, γεγονός που δείχνει για ποιο λόγο συμφέρει την εργοδοσία συνολικά και τη δημοτική αρχή της Αθήνας συγκεκριμένα να κρύβουν τις επαγγελματικές ασθένειες να μην τις καταγράφουν, να μην τις αναγνωρίζουν και να μην επιβαρύνονται ούτε καν το κόστος για τη θεραπεία και αποκατάσταση... Για αυτό επιδιώκουν να μην έχουν υπηρεσίες ΥΑΕ, στελεχωμένες με ειδικούς επιστήμονες ΙΕ και ΤΑ, γι' αυτό προτιμούν τις φθηνές και ψευδεπίγραφες υπηρεσίες των ΕΞΥΠΠ («Εξωτερική Υπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης», πουλούν υπηρεσίες Υγιεινής και Ασφάλειας στους χώρους εργασίας και χρησιμοποιούνται από τους μεγαλοεργοδότες, προκειμένου να «ξεμπερδεύουν» τυπικά και νομικά με αυτήν τους την υποχρέωση. Πρόκειται για ιδιωτικές επιχειρήσεις, που παρέχουν «συμβουλές» και «υποδείξεις» προς τους εργοδότες για την τήρηση μέτρων υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, που ουσιαστικά είναι ανύπαρκτα)...

Παραπέρα, από τις «λειψές» απαντήσεις που απέστειλε 19/3/2013 στους δημοτικούς συμβούλους του ΚΚΕ μόνο το Τμήμα Εκπαίδευσης, Στατιστικής, Υγιεινής και Ασφάλειας του Δήμου φαίνεται ότι:

Για τους εμβολιασμούς για ηπατίτιδα, τις ιατρικές εξετάσεις, και τις κάρτες υγείας, ο δήμος είναι ακόμα στη φάση των διαγωνισμών. Για τα είδη ατομικής προστασίας (γάντια, ρούχα κλπ) καθυστέρησε η έγκριση της προμήθειας από την κυβέρνηση και χάθηκε η δυνατότητα προμήθειας για το 2012. Γι' αυτή του 2013, ο δήμος έστειλε το αίτημα, «η δε αρμόδια Επιτροπή Εγκρίσεων του υπουργείου Ανάπτυξης δεν έχει συνεδριάσει ακόμα για τα αιτήματα των Δήμων».

Ισως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της απάντησης είναι αυτό για τους τεχνικούς ασφάλειας και τους ιατρούς εργασίας. Ενημερώνει η δημοτική αρχή τη «Λαϊκή Συσπείρωση»:

«Σας γνωρίζουμε ότι ο Δήμος Αθηναίων είχε δύο μόνιμους υπαλλήλους τεχνικούς ασφαλείας καιο ένας εκ των δύο είναι σε διαδικασία παραίτησης λόγω συνταξιοδότησης. Προκειμένου η Υπηρεσία μας να καλύψει το κενό που θα δημιουργηθεί έχει προχωρήσει την διοικητική διαδικασία "ανοικτής πρόσκλησης ενδιαφέροντος" και είμαστε σε αναμονή προκειμένου να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους οι έχοντες τα "ειδικά προσόντα", έτσι ώστε να ορισθούν ως Τεχνικοί Ασφαλείας.

Σας γνωρίζουμε ότι ο Δήμος Αθηναίων δεν έχει αποκλειστικούς Ιατρούς Εργασίας, κατά συνέπεια τις υποχρεώσεις αυτών τις καλύπτουν οι Ιατροί της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας. Οσον αφορά την πρόσληψη 2 Ιατρών Εργασίας, το Δημοτικό Συμβούλιο ενέκρινε με την 217/5-4-2012 ΠΔΣ, την πρόσληψη 2 Ιατρών Εργασίας και η Υπηρεσία μας στη συνέχεια απέστειλε το αίτημα στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Κατόπιν το αίτημα απεστάλη στο υπουργείο Εσωτερικών και στη συνέχεια το ΥΠΕΣ απέστειλε το αίτημα στο υπουργείο Οικονομικών - Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για να εγκριθεί η δαπάνη. Το υπουργείο Οικονομικών ενέκρινε την πρόσληψη μόνο του ενός Ιατρού Εργασίας και κατόπιν απέστειλε την έγκριση στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης προκειμένου να εγκρίνει τη διαδικασία πρόσληψης. Η ως άνω περιγραφόμενη διαδικασία έχει διαρκέσει χρονικά περίπου 14 μήνες μέχρι στιγμής, από την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Εκτιμούμε, ύστερα από προφορική επικοινωνία που είχαμε με το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, η πρόσληψη τους ενός πλέον Ιατρού θα γίνει πιθανότατα στο τέλος Μαΐου του 2013»...

Σημειωτέον ότι στο Δημοτικό Συμβούλιο της 18/4/13 κάτω από την πίεση της παράταξης του ΚΚΕ και των ταξικών δυνάμεων στο δήμο, η δημοτική αρχή και οι άλλες παρατάξεις αναγκάστηκαν να αλλάξουν αίτημα της Ημερήσιας διάταξης που ζητούσε έναν γιατρό Εργασίας με «μπλοκάκι» για ένα χρόνο και να ζητήσουν τέσσερις. Ωστόσο (βάσει και όσων προαναφέραμε) η διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει μήνες και στο τέλος να δοθεί έγκριση για έναν το πολύ γιατρό Εργασίας (ΙΕ). Παράλληλα στο ίδιο δημοτικό συμβούλιο η πλειοψηφία ενέκρινε περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ για ανάθεση και πάλι σε ιδιωτικό ιατρικό κέντρο, να κάνει τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις στους εργαζόμενους, παρότι ακόμα ψάχνουν να βρουν πού είναι οι προηγούμενες που είχαν αναθέσει πριν περίπου τρία χρόνια.

Ταυτόχρονα η έστω προσωρινή κάλυψη κάποιων κενών από γιατρούς της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας του Δήμου επίσης δε λύνει ζητήματα, όχι με ευθύνη των γιατρών αυτών, αλλά με ευθύνη της δημοτικής αρχής. Επιστήμονες που γνωρίζουν την κατάσταση αναφέρουν: «Οπως δε ζητάς από έναν παιδίατρο να ασχοληθεί με στεφανιαία νόσο, έτσι και εδώ χρειάζεται εξειδίκευση. Ταυτόχρονα ένας ΙΕ πρέπει να κρατά εξατομικευμένους φακέλους για κάθε εργαζόμενο. Παραπέρα ένας ΙΕ προχωρά σε συγκεκριμένες υποδείξεις προς τον εργοδότη για μέτρα Υγιεινής και Ασφάλειας που πρέπει να πάρει και ακολούθως ελέγχει αν υλοποιήθηκαν. Αρα είναι ευθύνη του εκάστοτε εργοδότη, στην προκειμένη περίπτωση της δημοτικής αρχής Αθήνας, και να στήσει τέτοια υπηρεσία, και να έχει ΙΕ, και να υλοποιεί όσα της προτείνουν».

Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογίσουμε την εγκληματική αδιαφορία δήμου και κυβέρνησης για την κατάσταση των δημοτικών κτιρίων και εγκαταστάσεων. Στο ίδιο δημοτικό συμβούλιο οι σύμβουλοι του ΚΚΕ κατήγγειλαν (και οι υπεύθυνοι το παραδέχτηκαν) ότι το Φυτώριο του δήμου δεν έχει άδεια, με αποτέλεσμα εκτός των άλλων κινδύνων, οι εργαζόμενοι σε αυτό να μην παίρνουν ούτε το επίδομα ΒΑΕ!

Μπρος σε αυτήν την κατάσταση οι δυνάμεις του ΚΚΕ στο δήμο καλούν τους εργαζομένους του κλάδου να παλέψουν μαζί με το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, κατά προτεραιότητα για:

• Αμεση λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων, ανάλογα με το χώρο, το επάγγελμα, τα καθήκοντα.
• Δημιουργία εσωτερικής υπηρεσίας προστασίας και πρόληψης και στελέχωσή της με το απαραίτητο επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό, λαμβάνοντας υπόψη τον υφιστάμενο επαγγελματικό κίνδυνο, τον αριθμό των εργαζόμενων, καθώς και τη διασπορά τους σε διάφορες υπηρεσίες.
• Αμεση πρόσληψη τουλάχιστον 4 γιατρών Εργασίας και τεχνικών Ασφαλείας στο δήμο, με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση.
• Αμεση διεξαγωγή προληπτικών ιατρικών εξετάσεων και έκδοση Καρτελών Υγείας από δημόσιο νοσοκομείο σε συνεργασία με τα δημοτικά ιατρεία, για όλους τους εργαζόμενους, με προτεραιότητα στους ευάλωτους τομείς. Να γίνουν άμεσα τα εμβόλια τετάνου και να ακολουθήσουν αυτά για Ηπατίτιδα που προϋποθέτουν τις εξετάσεις. Διασφάλιση της συστηματικής επίβλεψης της υγείας των εργαζόμενων ανάλογα με τη θέση εργασίας και τον υφιστάμενο επαγγελματικό κίνδυνο.
• Δημιουργία εξοπλισμένων σταθμών πρώτων βοηθειών στις Διευθύνσεις Καθαριότητας, Οδοποιίας, Πρασίνου και στα Κεντρικά του δήμου και πλήρη φαρμακεία σε όλες τις άλλες Διευθύνσεις, στα πόστα εργατών και στα οχήματα, σύμφωνα με το σχέδιο παροχής πρώτων βοηθειών που πρέπει να διαμορφωθεί με τη συμβολή των επιστημόνων από την ΕΣΥΠΠ (Εσωτερική Υπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης) .
• Να ξεκινήσει άμεσα ο έλεγχος όλων των οχημάτων του δήμου και επισκευές όπου απαιτείται, με πρώτα τα απορριμματοφόρα και τα οχήματα των Διευθύνσεων Πρασίνου και Οδοποιίας.
• Να ξεκινήσει άμεσα έλεγχος όλων των δημοτικών κτιρίων με προτεραιότητα σε αυτά που στεγάζονται παιδιά και νέοι (παιδικοί σταθμοί, παιδικές χαρές, πολιτιστικά και αθλητικά κέντρα κ.ά.) και αυτά που δουλεύουν πολλοί εργαζόμενοι και εξυπηρετείται πολύς κόσμος (κεντρικές υπηρεσίες δήμου, Καθαριότητα, Πράσινο, Οδοποιία, κτίρια που στεγάζονται, σιτίζονται και προμηθεύονται τρόφιμα και ρούχα άστεγοι και φτωχοί κλπ.).

Σε κάθε περίπτωση αναδεικνύεται όσο ποτέ επιτακτική ανάγκη οι εργαζόμενοι να διεκδικήσουν και να κατακτήσουν τη συστηματική λήψη μέτρων για την προστασία της ΥΑΕ, που μπορεί να διασφαλιστεί από το σχεδιασμό της ανάπτυξης και της παραγωγής με γνώμονα την αναλογική κάλυψη των κοινωνικών αναγκών και όχι τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των μονοπωλίων. Οι εργαζόμενοι να διεκδικήσουν την κατάργηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και στον κλάδο της ΥΑΕ, την κατάργηση των ΕΞΥΠΠ και δημιουργία αποκλειστικά κρατικού σώματος τεχνικών Ασφαλείας και γιατρών Εργασίας, που θα είναι ενταγμένοι οργανικά σε ενιαίο, αποκλειστικά Δημόσιο, Δωρεάν Σύστημα Υγείας.