Με ατζέντα που μυρίζει μπαρούτι, ενώ τον τόνο δίνει η κλιμάκωση των ιμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων σε Μέση Ανατολή, Βαλκάνια και Ανατολική Μεσόγειο, πραγματοποιείται στα τέλη της ερχόμενης εβδομάδας (7 - 8 Ιούνη) στις Βρυξέλλες η Σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας, προκειμένου να μπουν οι τελευταίες «πινελιές» πριν από τη φετινή Σύνοδο Κορυφής, στις 11-12 Ιούλη, στη βελγική πρωτεύουσα.
Η Σύνοδος θα αναλάβει να προωθήσει και να επιταχύνει την υλοποίηση των βασικών στόχων της επικίνδυνης στρατηγικής του ΝΑΤΟ με μια σειρά από κομβικές αποφάσεις και με το βλέμμα στα πεδία των ιμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων.
Μια σύντομη αναδρομή άλλωστε στις πιο πρόσφατες Συνόδους Κορυφής της λυκοσυμμαχίας αποτυπώνει τη βήμα - βήμα υλοποίηση της ολέθριας στρατηγικής του ΝΑΤΟ και την ακόλουθη όξυνση των αντιπαραθέσεων με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, στη βάση των αντιπαραθέσεών τους για τον έλεγχο αγορών, πλουτοπαραγωγικών πηγών και διαύλων, με επίκεντρο την Ενέργεια, τη Διαμετακόμιση αλλά και άλλα χρυσοφόρα για τους επιχειρηματικούς ομίλους πεδία.
Στη Σύνοδο εξετάστηκαν τα βασικά χαρακτηριστικά της «νέας στρατηγικής αντίληψης» της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας, που αντανακλούν την όξυνση των ανταγωνισμών, όπως βέβαια και την ανάδυση νέων ιμπεριαλιστικών κέντρων και δυνάμεων όπως η Κίνα, η Ρωσία κ.ο.κ. και αποφασίστηκε:
Στο Σικάγο, το Μάη του 2012, εξετάστηκε η πορεία υλοποίησης των αποφάσεων της Συνόδου της Λισαβόνας και δόθηκε βάρος στην εξειδίκευση του ΝΑΤΟικού δόγματος περί «ασύμμετρων απειλών».
Αποφασίστηκαν πρόσθετα μέτρα για την ενίσχυση της πυρηνικής υποδομής και μελετήθηκε παραπέρα το δόγμα της λεγόμενης «έξυπνης άμυνας». Το δόγμα αυτό πήρε υπόψη του την τάση περικοπής των στρατιωτικών δαπανών των κρατών - μελών λόγω της καπιταλιστικής κρίσης. Σύμφωνα με τον τότε γγ του ΝΑΤΟ, Α. Φ. Ράσμουσεν (στην ομιλία του στη Σύσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου το Φλεβάρη του 2011), η έξυπνη άμυνα ανταποκρίνεται «στη διασφάλιση μεγαλύτερης ασφάλειας, με λιγότερα χρήματα, μέσα από μια ευέλικτη συνεργασία, με στόχο τη συνένωση και την κατανομή των πόρων έτσι ώστε τα μέλη του ΝΑΤΟ να μπορέσουν μαζί να αποκτήσουν τις απαραίτητες επιχειρησιακές δυνατότητες».
Το ζήτημα αυτό αποτελεί μέχρι σήμερα ένα από τα κεντρικά θέματα σε όλες τις Συνόδους και ζήτημα γύρω από το οποίο εκδηλώνονται και μεγάλες αντιθέσεις - που αντανακλούν ευρύτερους ανταγωνισμούς - ανάμεσα στα κράτη - μέλη της λυκοσυμμαχίας, με τις ΗΠΑ να πιέζουν για την υλοποίηση από όλους του στόχου του 2% του προϋπολογισμού των κρατών να πηγαίνει για τις ΝΑΤΟικές ανάγκες.
Στον απόηχο της επέμβασης ΗΠΑ - ΕΕ στην Ουκρανία και της διαπάλης με τη Ρωσία, αλλά και των εξελίξεων σε Ιράκ και Συρία, όπου μαίνεται η ιμπεριαλιστική επέμβαση με την εμφάνιση του «Ισλαμικού Κράτους» ως στοιχείου της, η Σύνοδος Κορυφής στην Ουαλία το Σεπτέμβρη 2014 αποφάσισε τη σύσταση ΝΑΤΟικής Δύναμης Ετοιμότητας, ουσιαστικά ένα νέο εκστρατευτικό σώμα πολλών χιλιάδων ανδρών, με πλήρη υποστήριξη από αέρα και θάλασσα, ικανότητα ταχύτατης ανάπτυξης και μόνιμη παρουσία στην Ανατολική Ευρώπη και στις χώρες της Βαλτικής, αλλά και ικανότητα μέσα σε 48 ώρες να αναπτύσσεται και να επεμβαίνει σε κάθε περιοχή του κόσμου.
Χαρακτηριστικά τα όσα σημείωνε ο τότε γγ του ΝΑΤΟ, Α. Φ. Ράσμουσεν: «Συμφωνήσαμε ότι θα διατηρήσουμε συνεχή παρουσία και δραστηριότητα σε αέρα, γη και θάλασσα στον ανατολικό τομέα της συμμαχίας, με στάθμευση εκ περιτροπής στις χώρες της περιοχής».
Αποφασίστηκε ακόμη η αύξηση των δαπανών για στρατιωτικούς εξοπλισμούς για τις ανάγκες της λυκοσυμμαχίας, συζητήθηκε ξανά το ζήτημα της συμβολής όλων οικονομικά (δεδομένου και ότι το 2013 μόνο τρεις ευρωπαϊκές χώρες έπιαναν το στόχο του 2%), αλλά και με δεσμεύσεις για ανάληψη στρατιωτικής δράσης από όλα ανεξαιρέτως τα κράτη - μέλη της. Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στην εφαρμογή του άρθρου 5 της Ατλαντικής Συμμαχίας «περί Συλλογικής Ασφάλειας και Συνδρομής».
Συζητήθηκαν ακόμα τα επόμενα βήματα για τη διεύρυνση του ιμπεριαλιστικού οργανισμού, την προετοιμασία για ένταξη στο ΝΑΤΟ της Γεωργίας και του Μαυροβουνίου, την παραπέρα σύσφιξη των σχέσεων με Μολδαβία, Ιορδανία και Ουκρανία. Σχετικά με την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και τις αντιδράσεις της Ρωσίας, ο τότε γγ του ΝΑΤΟ, Ράσμουσεν, δήλωνε ότι «καμία τρίτη χώρα δεν έχει δικαίωμα να ασκήσει βέτο στην εισδοχή οποιουδήποτε κράτους στο ΝΑΤΟ».
Εξετάστηκαν ακόμα ο σχεδιασμός της αποχώρησης της «Διεθνούς Δύναμης από το Αφγανιστάν» (ISAF) και η υλοποίηση νέας ΝΑΤΟικής αποστολής το 2015 για την «εκπαίδευση» των ντόπιων δυνάμεων ασφαλείας κατά τα ΝΑΤΟικά πρότυπα, καθώς και ζητήματα για την αντιμετώπιση «απειλών» στον κυβερνοχώρο και την «αντιπυραυλική άμυνα».
Ενδεικτικό των αποφάσεων της Συνόδου της Ουαλίας, όπως και της κλιμάκωσης της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης, είναι το γεγονός ότι μετά από τη Σύνοδο το Ρωσικό Συμβούλιο Ασφαλείας ανακοίνωσε ότι αλλάζει το στρατιωτικό δόγμα της χώρας, «προκειμένου να ανταποκρίνεται στις νέες συνθήκες ασφαλείας, στην επέκταση του ΝΑΤΟ και την αμερικανική αντιπυραυλική Ασπίδα που θα εγκατασταθεί στην Ευρώπη...».
Στην ίδια γραμμή, στη Σύνοδο Κορυφής της Βαρσοβίας, τον Ιούλη του 2016, όπου ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας είχε και συνάντηση με τον τότε Αμερικανό Πρόεδρο Μπ. Ομπάμα, αποφασίστηκαν:
Ακολούθησε, ένα μόλις χρόνο μετά, το Μάη του 2017, η Σύνοδος στις Βρυξέλλες. Υποτίθεται έγινε για τα εγκαίνια των νέων γραφείων της λυκοσυμμαχίας και επισήμως παρουσιάστηκε «απλά» ως «Συνάντηση των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων».
Ωστόσο, πάρθηκαν και σε αυτήν την περίπτωση σημαντικότατες αποφάσεις:
-- Καταλήχθηκε η ενίσχυση της ΝΑΤΟικής εμπλοκής στον πόλεμο στη Συρία, με την επίσημη συμμετοχή στον ιμπεριαλιστικό συνασπισμό κρατών «ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος», στον οποίο πρωταγωνιστούν οι ΗΠΑ για την προώθηση των συμφερόντων τους στη χώρα και την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής - Βορείου Αφρικής. Ως πρώτο βήμα αποφασίστηκε η ΝΑΤΟική επιτήρηση με AWACS και άλλα μέσα του εναέριου χώρου της Συρίας, κατά βάση της παρουσίας της Ρωσίας στην περιοχή, ενώ στο ίδιο μοτίβο, αποφασίστηκε η σύσταση ενός κόμβου συγκέντρωσης, ανάλυσης και διάχυσης κατόπιν στους «συμμάχους» πληροφοριών «σχετικά με τη δράση των τρομοκρατών». Αποφασίστηκε, ακόμα, να ορίσουν έναν «συντονιστή» του ΝΑΤΟ στον αγώνα ενάντια στην «τρομοκρατία».
-- Αποφασίστηκε η πιο ενεργός συμμετοχή όλων των κρατών - μελών στις επιχειρήσεις και αποστολές της λυκοσυμμαχίας, ενώ εκφράστηκαν πιο εμφατικά και οι διάφορες «ρωγμές» που προκαλούν τα διαφορετικά συμφέροντα των καπιταλιστικών κρατών που τη συγκροτούν, με επίκεντρο το ζήτημα της «πιο δίκαιης κατανομής βαρών». Το «ποιοτικό» και άκρως επικίνδυνο στοιχείο των όσων αποφάσισαν δεν είναι «απλά» όλες οι χώρες να πιάνουν το στόχο - όπως είχε καταληχθεί ήδη από τη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας το 2014 - 2% του ΑΕΠ τους να πηγαίνει σε στρατιωτικές δαπάνες. «Δεν πρόκειται μόνο για τα μετρητά», έλεγε χαρακτηριστικά ο νυν γγ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ, «αλλά και για σύγχρονες δυνατότητες (σ.σ. «capabilities»). Και πραγματικές συνεισφορές (σ.σ. «meaningful contributions») σε αποστολές, επιχειρήσεις και εμπλοκές του ΝΑΤΟ». Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, εξάλλου, στη Συνάντηση αποφασίστηκε κάθε κράτος - μέλος να καταρτίζει κάθε χρόνο ένα «Εθνικό Σχέδιο», με το οποίο να ενημερώνει και να δεσμεύεται έναντι της λυκοσυμμαχίας για τη συνεισφορά του στους στόχους της.
-- Αποφασίστηκε ακόμη η επιτάχυνση και ολοκλήρωση της εφαρμογής των αποφάσεων της Βαρσοβίας με το βλέμμα στη Ρωσία, ενώ χαρακτηριστικός είναι ο απολογισμός του γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, σε ό,τι αφορά τη συγκέντρωση ΝΑΤΟικών δυνάμεων σε Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, Βαλτική και Μαύρη Θάλασσα, σε συνδυασμό με την εγκατάσταση του συστήματος της «Πυραυλικής Ασπίδας» στην περιοχή, λέγοντας ότι «από το 2014 προχωρήσαμε στη μεγαλύτερη ανάπτυξη δυνάμεών μας από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Τριπλασιάσαμε τη σύνθεση της Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ σε 40.000 άνδρες. Συγκροτήσαμε 8 στρατηγεία στην Ανατολική Ευρώπη. Στις Βαλτικές Χώρες και την Πολωνία προωθήσαμε 4 πολυεθνικούς Σχηματισμούς Μάχης».
Ταυτόχρονα, με τη Ρωσία σταθερά να παραμένει πάντα στην κορυφή της ατζέντας τους, στο περιθώριο της Συνόδου αρμόδιοι ΝΑΤΟικοί αξιωματούχοι έδιναν πληροφορίες για την επιχειρησιακή κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια, λέγοντας ότι παραμένει «ασταθής» ως περιοχή, καθώς και στις ναυτικές επιχειρήσεις, όπως η «SEA GUARDIAN» που απλώνεται στη Μεσόγειο, με τη συμμετοχή και του ελληνικού ΠΝ.
Βέβαια, δεν περνά απαρατήρητο ότι η εμπλοκή στους επικίνδυνους σχεδιασμούς έχει κυριολεκτικά ...απογειωθεί επί της τωρινής κυβέρνησης, αφού η αστική τάξη βλέπει τα σχέδιά της για ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδοφορίας να περνάνε μέσα από τη «γεωστρατηγική αναβάθμισή» της και τους αναβαθμισμένους ρόλους στα σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στην περιοχή.
Σε αυτό το φόντο:
Οι αντιθέσεις αυτές δεν αφορούν μόνο τον ανταγωνισμό με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, αλλά και το ίδιο το εσωτερικό της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας. Ενδεικτικές, για παράδειγμα, είναι οι «τριβές» που αναπτύχθηκαν στο εσωτερικό της, ιδιαίτερα μετά την εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ. Εκδηλώθηκαν αντιπαραθέσεις με χώρες της ΕΕ στο πλαίσιο των Συνόδων του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα με τη Γερμανία, με τη Γερμανίδα καγκελάριο να φτάνει στο σημείο να δηλώνει, λίγο μετά την περσινή άτυπη Σύνοδο στις Βρυξέλλες, ότι «η διατλαντική σχέση είναι κεφαλαιώδους σημασίας» αλλά «η Ευρώπη πρέπει να πάρει την τύχη της στα χέρια της». Οι αντιπαραθέσεις αυτές δεν αφορούν μόνο το ζήτημα του ΝΑΤΟικού στόχου του 2% του ΑΕΠ και τις επισημάνσεις Τραμπ ότι «οι ΗΠΑ δεν μπορούν να πληρώνουν για την ασφάλεια της Ευρώπης», αλλά ευρύτερες αντιθέσεις, στο έδαφος και των διαφορετικών συμφερόντων των καπιταλιστικών κρατών που συγκροτούν την ιμπεριαλιστική συμμαχία.
Ενδεικτική, εξάλλου, μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, είναι και η επιτάχυνση της προσπάθειας - μέσα από αντιφάσεις και αντιθέσεις που τροφοδοτούν τα αντιτιθέμενα συμφέροντα στο εσωτερικό της - για την ενίσχυση των «αυτοτελών» στρατιωτικών δυνατοτήτων της ΕΕ, «συμπληρωματικά» σε αυτές του ΝΑΤΟ.
Ακόμη περισσότερο ενδεικτικές για το πώς οι αντιθέσεις αυτές επιδρούν και στο εσωτερικό της λυκοσυμμαχίας είναι οι ρωγμές στις σχέσεις Τουρκίας - ΝΑΤΟ, στο φόντο των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή.
Οι ανταγωνισμοί, εξάλλου, έχουν τη δική τους δυναμική, ανεξάρτητα από τα σχέδια των αστικών επιτελείων.
Αλλωστε, είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο που το ένα πίσω απ' το άλλο τα βασικά ιμπεριαλιστικά κέντρα προσαρμόζουν την «παγκόσμια στρατηγική» τους (π.χ. η αναθεώρηση της «στρατηγικής ασφάλειας» των ΗΠΑ, η νέα «Λευκή Βίβλος Ασφάλειας» της Γερμανίας κ.ο.κ.), ενώ στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ δυναμώνει η συζήτηση για την ανάγκη παραπέρα προσαρμογής της στρατηγικής του στα «νέα δεδομένα».