ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 2 Μάρτη 2019 - Κυριακή 3 Μάρτη 2019
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η πρώτη κατοικία στο στόχαστρο της κυβέρνησης

Ο καπιταλισμός στην Ελλάδα του 2019, με 250 χιλιάδες απούλητα σπίτια, αδυνατεί να καλύψει ακόμα και τις στοιχειώδεις ανάγκες στέγασης της λαϊκής οικογένειας
Ο καπιταλισμός στην Ελλάδα του 2019, με 250 χιλιάδες απούλητα σπίτια, αδυνατεί να καλύψει ακόμα και τις στοιχειώδεις ανάγκες στέγασης της λαϊκής οικογένειας
Το νέο σχέδιο διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είναι ένας ακόμα κρίκος σε μια αλυσίδα κυβερνητικών ρυθμίσεων διαχείρισής τους σε βάρος των λαϊκών υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Η πραγματικότητα αποκαλύπτει την απόσταση από τις διακηρύξεις της κυβέρνησης ότι θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα της λαϊκής στέγης.

Η κατοικία στο καπιταλιστικό σύστημα δεν είναι δικαίωμα για τα λαϊκά στρώματα. Αποκτιέται συχνά με μεγάλες στερήσεις από τη λαϊκή οικογένεια. Στην προηγούμενη περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά οδηγήθηκαν στον τραπεζικό δανεισμό προκειμένου να καλύψουν τις στεγαστικές ανάγκες τους. Πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση σήμερα:

-- Η ιδιοκατοίκηση, που αποτελούσε τις προηγούμενες δεκαετίες μεγάλο ποσοστό στη χώρα μας, αρχίζει και υποχωρεί. Η φοροληστεία του λαού, το χαράτσι του ΕΝΦΙΑ, η ανεργία, οι κατακρεουργημένοι μισθοί, η αναδουλειά των μικροεπαγγελματιών οδήγησαν τους νέους ανθρώπους σε αδυναμία να αποκτήσουν δικό τους σπίτι και έτσι ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι υποχρεώνονται να γίνονται ενοικιαστές.

-- Εκατοντάδες χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά δεν μπορούν να πληρώνουν το νοίκι τους. Ενοίκια που φτάνουν το 20 - 30% του μισθού των εργαζομένων είναι συνηθισμένα, οδηγώντας αντικειμενικά λαϊκά στρώματα στο να πρέπει να κόψουν τις δαπάνες τους για να βγάλουν το νοίκι.

-- Εκατοντάδες χιλιάδες άλλα λαϊκά νοικοκυριά αδυνατούν να αποπληρώνουν τα στεγαστικά δάνεια με τα οποία αντιμετώπισαν το στεγαστικό τους πρόβλημα τα προηγούμενα χρόνια.

-- Εκατομμύρια λαού αναγκάζονται να μένουν σε σπίτια ακατάλληλα, παλιά, με κακές συνθήκες υγιεινής, χωρίς καν θέρμανση. Πάνω από το 1/3 των πολυκατοικιών στην Αθήνα δεν βάζουν καθόλου πετρέλαιο θέρμανσης.

Οποια πλευρά και αν κοιτάξει κανείς θα δει την ίδια κατάσταση. Ο καπιταλισμός στην Ελλάδα του 2019, με 250.000 απούλητα σπίτια, αδυνατεί να καλύψει ακόμα και τις στοιχειώδεις ανάγκες στέγασης της λαϊκής οικογένειας.

Αυτά είναι τα προβλήματα που θα έπρεπε να αντιμετωπίσει μια στεγαστική πολιτική για να μπορεί να αποκαλείται «φιλολαϊκή».

Συμφωνία κυβέρνησης - τραπεζιτών

Το νέο σχέδιο ΣΥΡΙΖΑ - τραπεζών για τα «κόκκινα» δάνεια έρχεται σε μια φάση όπου το στεγαστικό πρόβλημα εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων οξύνεται γιατί οι τράπεζες απειλούν να τους πάρουν τα σπίτια με κατασχέσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ φέρνει ένα νομοθέτημα στόχος του οποίου είναι να εξαναγκαστούν οι δανειολήπτες να αποπληρώνουν το μεγαλύτερο δυνατό κομμάτι του εισοδήματός τους στις τράπεζες.

Πρόκειται για μια νέα προσπάθεια στήριξης του τραπεζικού κεφαλαίου σε βάρος των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων. Το τραπεζικό κεφάλαιο που δραστηριοποιήθηκε στα ακίνητα βρίσκεται «παγιδευμένο» σε αντιθέσεις, τις οποίες η αστική διαχείριση δυσκολεύεται αντικειμενικά να λύσει. Η μαζική πώληση ακινήτων σε πλειστηριασμούς θα ρίξει τις τιμές τους και θα αδυνατίσει το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών, με τις τελευταίες να αγοράζουν οι ίδιες τα ακίνητα που βγάζουν σε πλειστηριασμούς για να μην απαξιωθούν. Οι «δανειστές», ΕΕ και ΔΝΤ, διαπραγματεύονται το ύψος των νέων έμμεσων κρατικών επιδοτήσεων προς τις τράπεζες.

Το νέο σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ, με πιο αποτελεσματικό τρόπο απ' τον νόμο Κατσέλη που αντικαθιστά, στοχεύει στο να υποχρεώσει τους δανειολήπτες να πληρώνουν.

Η λογική που διέπει τη συμφωνία ΣΥΡΙΖΑ - τραπεζών είναι απλή:

`Η εντάσσεσαι στη ρύθμιση και πληρώνεις τις δόσεις που υπολογίζει μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, ή αλλιώς, το σπίτι σου μπαίνει στον πλειστηριασμό.

Οι βασικές αλλαγές που σχεδιάζονται

Εως τώρα, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε καθολική προστασία της κύριας κατοικίας, μια εργατική - λαϊκή οικογένεια δικαιούνταν να προσφύγει στο δικαστήριο για να διεκδικήσει ευνοϊκότερη ρύθμιση, προστατεύοντας το σπίτι της από πλειστηριασμό έως ότου τελεσιδικήσει η απόφαση. Βεβαίως, ίσχυαν εισοδηματικά και περιουσιακά όρια για να ενταχθεί.

Πλέον, αυτό καταργείται. Εξαλείφονται ορισμένα «παραθυράκια» που είχαν απομείνει στον ισχύοντα «νόμο Κατσέλη» για δικαστική προστασία από τους πλειστηριασμούς.

Προωθείται, μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η δημιουργία ενός νέου εξωδικαστικού μηχανισμού. Η διάταξη θα ισχύσει για ένα χρόνο και θα αφορά χρέη που δημιουργήθηκαν μέχρι και το 2018. Ο μηχανισμός αυτός θα επιλέγει αυτόματα όσους θα υπόκεινται σε ρύθμιση. Επίσης ηλεκτρονική πλατφόρμα θα καθορίζει αυτόματα όσους θα δικαιούνται επιδότηση.

Στην πραγματικότητα αντικαθίσταται όποια δυνατότητα προσφυγής στη Δικαιοσύνη με την επιβολή μηχανισμού υποχρεωτικής ρύθμισης και εξόφλησης «κόκκινων» δανείων προς όφελος των τραπεζών. Βαφτίζεται «προστασία» ο διά νόμου εκβιασμός του υπερχρεωμένου δανειολήπτη να εξοφλεί ρυθμισμένες ή επιδοτούμενες από το κράτος δόσεις δανείου, για να αποφευχθεί ο πλειστηριασμός.

Βασικός όρος είναι η υποχρέωση να είναι «ενήμερος» και «συνεργάσιμος» με τις τράπεζες. Οι λαϊκές οικογένειες θα αναγκάζονται σε αιματηρή οικονομία προκειμένου να μη χάσουν το σπίτι τους. Στην περίπτωση που δεν αποπληρώνονται οι δόσεις, τότε θα ακυρώνεται και η ρύθμιση.

Μέσα στους σχεδιασμούς προβλέπεται ότι για όσους απορριφθούν από τη διαδικασία της πλατφόρμας και προσφύγουν δικαστικά, δεν θα δικαιούνται προστασία κύριας κατοικίας μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεσή τους. Ηταν μια από τις βασικές αξιώσεις των τραπεζών, που φαίνεται ότι θα συμπεριληφθεί στην τελική συμφωνία, ώστε να προστατεύει η «κουλτούρα πληρωμών».

Ολα τα παραπάνω τελικά επιταχύνουν τις διαδικασίες ρυθμίσεων για «κόκκινα» δάνεια. Από την άλλη, δίνουν τη δυνατότητα να επιταχυνθούν οι πλειστηριασμοί, ενώ ενισχύουν την τακτική των τραπεζών να εκβιάζουν για ρυθμίσεις με την απειλή του πλειστηριασμού.

Το χιλιοπαιγμένο επιχείρημα των «μπαταχτσήδων»

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υιοθετήσει το βασικό επιχείρημα των τραπεζών για αντιμετώπιση των «μπαταχτσήδων» ή «στρατηγικών κακοπληρωτών» προκειμένου να δικαιολογήσει την άρση και αυτής της κουτσουρεμένης δικαστικής προστασίας που είχε απομείνει. Με τον όρο «στρατηγικοί κακοπληρωτές» εννοούν ότι μεγάλο μέρος των υπερχρεωμένων λαϊκών νοικοκυριών αποφεύγουν συνειδητά να αποπληρώσουν ενώ έχουν την «οικονομική δυνατότητα».

Φυσικά, υπάρχουν αυτές οι περιπτώσεις. Ομως, όταν τα κριτήρια ένταξης σε ρύθμιση ή «προστασία» καλύπτουν μέρος των πιο εξαθλιωμένων στη βάση των «ευλόγων δαπανών διαβίωσης», στην ουσία προβάλλεται ότι οι «λιγότερο» εξαθλιωμένοι έχουν την «οικονομική δυνατότητα» να αποπληρώνουν τα δάνεια. Με την ίδια ευκολία κατατάσσουν στους «μπαταχτσήδες» μεγάλο μέρος που έχει προσφύγει στο «νόμο Κατσέλη».

Στην πραγματικότητα, φωτογραφίζουν τη μεγάλη μάζα των εργατικών - λαϊκών νοικοκυριών που εξαναγκάστηκαν σε τραπεζικό δανεισμό για να καλύψουν στεγαστικές και καταναλωτικές ανάγκες, αλλά «τσακίστηκαν» από την κρίση, την ανεργία, τα αντιλαϊκά μέτρα, τις μειώσεις μισθών και τη βαριά φορομπηξία.

Σίγουρα δεν εννοούν τους πραγματικούς «μπαταχτσήδες», δηλαδή μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους που είναι υπεύθυνοι για το μεγάλο όγκο «κόκκινων» δανείων και των χρεών προς το Δημόσιο. Γιατί οι τραπεζικοί όμιλοι με αυτούς σχεδιάζουν τα μεγάλα deal, από κοινού με διάφορα επενδυτικά funds, μέσω συγχωνεύσεων, εξαγορών, αναδιαρθρώσεων, ακόμα και «λουκέτων». Αλλωστε, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει διαμορφώσει το νομοθετικό πλαίσιο για να ενισχύσει αυτές τις συμφωνίες.

Παλεύοντας ανοίγουμε το δρόμο για το δικαίωμα στην κατοικία

Ο ΣΥΡΙΖΑ, υπηρετώντας το κεφάλαιο, καλεί τους εργαζόμενους - δανειολήπτες να πληρώσουν ξανά αυτοί τις συνέπειες της κρίσης. Με τη δαμόκλειο σπάθη του πλειστηριασμού η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει στο να υποχρεώσει χιλιάδες εργαζόμενους να καταβάλλουν το υστέρημά τους για να λυθεί το πρόβλημα που έχουν οι τράπεζες, που δανειοδοτούσαν χωρίς φειδώ την περίοδο πριν από την κρίση. Και τώρα, ΣΥΡΙΖΑ, αστικό κράτος και ΕΕ καλούν το λαό να πληρώσει για μια ακόμα φορά την κρίση.

Το ΚΚΕ προβάλλει αγωνιστικά την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων για την ανακούφιση των λαϊκών δανειοληπτών από την υπερχρέωση, στην κατεύθυνση μετάθεσης του βάρους της κρίσης στους τραπεζικούς ομίλους, προβλέποντας τη δραστική μείωση των χρεών των λαϊκών οικογενειών προς τις τράπεζες, όπως προβλέπει και η σχετική πρόταση νόμου με διαγραφή τόκων και ουσιαστικό «κούρεμα» του χρέους των λαϊκών νοικοκυρών. Το ΚΚΕ επιμένει στην ανάγκη άμεσης απαγόρευσης πλειστηριασμού πρώτης κατοικίας αντικειμενικής αξίας 250.000 ευρώ προσαυξημένης κατά 50.000 για κάθε παιδί, και δευτερεύουσας κατοικίας αντικειμενικής αξίας μέχρι 150.000 ευρώ, ως απάντησης στα σχέδια του τραπεζικού κεφαλαίου για να αξιοποιήσει τους πλειστηριασμούς ως μοχλό πίεσης προς τα εργατικά - λαϊκά στρώματα.

Μαχητικά, με σύνθημα «Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη» καλεί τους εργαζόμενους να αποτρέψουν τους 100.000 πλειστηριασμούς που έχει προϋπολογίσει η κυβέρνηση ότι θα γίνουν το επόμενο διάστημα.

Σήμερα η κατοικία δεν είναι δικαίωμα. Η πάλη των εργαζομένων για ανακούφιση απ' το βραχνά των χρεών, η πάλη απέναντι στους πλειστηριασμούς, μπορεί να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα μόνο όταν βάλει στο στόχαστρο την πηγή του κακού, τον πραγματικό αντίπαλο: Την κατοικία - εμπόρευμα, τις τράπεζες, τους ομίλους στις κατασκευές, για τα κέρδη των οποίων θυσιάζονται τα δικαιώματά μας.

Οι δυνάμεις του ΚΚΕ μπαίνουν μπροστά για την οργάνωση της λαϊκής αντεπίθεσης, για τη διασφάλιση λαϊκής στέγης σύγχρονων προδιαγραφών σε συνδυασμό με την αναμόρφωση των πόλεων, τη δημιουργία αναγκαίων υποδομών, την προστασία από τις φυσικές καταστροφές. Φωτίζουν αγωνιστικά, μαχητικά, ότι υπάρχει άλλος δρόμος που μπορεί να κατοχυρώσει το δικαίωμα στην κατοικία και τον χωροταξικό σχεδιασμό στη βάση των αναγκών του λαού, ο δρόμος της εργατικής εξουσίας.


Του
Χρήστου ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ*
* Ο Χρ. Αγγελόπουλος είναι μέλος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ