Τα «Κρόταλα» (Βαγγέλης Καρίπης, Ανδρέας Παπάς, Πέτρος Κούρτης) με τον Αρτο (κάτω αριστερά)

-- «Ο δίσκος είναι η υπερηφάνειά μας», λέει ο Π. Κούρτης. «Είναι αυτό που μας βοηθάει να συνεχίσουμε μια πολύ καλή φιλία. Γιατί έτσι ξεκίνησαν τα "Κρόταλα". Νιώθω περήφανος γι' αυτό που καταφέραμε, το οποίο στηρίζεται σε μια αξιοπρέπεια και όχι σε μια διάθεση εντυπωσιασμού. Η ελληνική μουσική πραγματικότητα μας ζητάει να παίζουμε πολύ απλά πράγματα. Οταν παίζεις εμπορική ή έντεχνη μουσική φτάνεις μέχρι ένα σημείο... Μέσα μας όμως υπάρχουν κρυμμένα πράγματα, τα οποία δεν μπορούμε να τα βγάλουμε, γιατί δε μας δίνεται η ευκαιρία. Εχουμε ανάγκη, θέλουμε να παίξουμε. "Πρέπει να σε φοβάται το όργανο" έλεγαν οι παλιοί...».

«Η αγάπη μας για τα κρουστά και η φιλική μας σχέση μετουσιώθηκε στο CD, που δημιουργήθηκε μετά από πέντε χρόνια λειτουργίας του σχήματος», λέει ο Α. Παπάς. «Ο καθένας χωριστά, αλλά και μαζί, έχουμε δισκογραφικές συνεργασίες με πολλούς και σημαντικούς καλλιτέχνες (Αρβανιτάκη, Αλεξίου, Νταλάρα κ.ά.), όμως κάναμε αρκετό καιρό να βγάλουμε δικό μας δίσκο, ακριβώς γιατί θέλαμε να βγει κάτι καλό. Το υλικό ζυμώθηκε αρκετό καιρό, τα κομμάτια δουλεύτηκαν στις ζωντανές εμφανίσεις μας. Αμέριστη ήταν η συμπαράσταση του φίλου και συνεργάτη μας Δημήτρη Μπέλλου, ο οποίος ήταν και ηχολήπτης, ενώ βοήθησε την παραγωγή και δούλεψε πολύ με τις γνώσεις του στα κομπιούτερ και στις κονσόλες. Μεγάλη ήταν επίσης και η συμπαράσταση των φίλων μουσικών που συμμετείχαν, οι οποίοι είδαν το δίσκο σαν να είναι δική τους δουλιά. Δύο μάλιστα ήρθαν από το εξωτερικό: ο αρμενικής καταγωγής Αρτο Τουντσμπογιατσιάν, πρώην μέλος του συγκροτήματος "Νάιτ Αρκ", ένας καταπληκτικός μουσικός, γνωστός και στη χώρα μας, που ήρθε από την Αμερική και έδωσε ζωή στο CD μας. Επίσης, ο Ζόχαρ Φρέσκο από το Ισραήλ, εξαιρετικός σολίστας και μέλος του συγκροτήματος έθνικ "Μπουστάν Αμπραχαμ", που και αυτός έβαλε την ψυχή του σε κάποια κομμάτια.

Εμείς πάνω απ' όλα με το δίσκο θέλαμε να κάνουμε το κέφι μας. Να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε μετά από τόσα χρόνια δουλιάς, συνεργασίας και αγάπης προς τα κρουστά. Πιστεύω, ότι είναι κάτι ιδιαίτερο και δεν έχει σχέση με ό,τι κυκλοφορεί στη χώρα μας με κρουστά. Η Ελλάδα είναι το σταυροδρόμι Ανατολής - Δύσης, έχει μεγάλο πλούτο παραδοσιακής μουσικής, πολλά και διαφορετικά ιδιώματα. Αυτός ο πλούτος δεν πρέπει να μείνει ανεκμετάλλευτος. Τη στιγμή, μάλιστα, που γίνεται τόσος ντόρος για το λεγόμενο έθνικ, το οποίο ήταν μια ανάγκη των δισκογραφικών εταιριών προκειμένου να βγάλουν κάτι καινούριο και ενδιαφέρον, αφού όλα τα άλλα είχαν τελειώσει»...

-- Και συνάμα να παίξει κι αυτό στο χρηματιστήριο της παγκόσμιας μουσικής βιομηχανίας...

-- «Δε γλιτώνεις γιατί άλλοι κινούν τα νήματα» συνεχίζει ο ίδιος. «Δεν μπορείς να κάνεις εύκολα μια ανεξάρτητη παραγωγή. Πηγαίνοντας σε μια μεγάλη εταιρία θα έχουν άλλες απαιτήσεις. Τα πράγματα είναι δύσκολα στο χώρο. Κι εμείς τα έχουμε βιώσει τόσα χρόνια. Οσον αφορά στην ανάπτυξη του έθνικ και δισκογραφικά τα τελευταία χρόνια τη βλέπω θετικά, αν και κάπου το παρατραβάνε και πάνε να το ξεζουμίσουνε. Εμείς, μπορεί στη δουλιά μας να δίνουμε τη σφραγίδα του έθνικ, όμως αυτό που κάνουμε είναι η Ελλάδα. Ακούγοντας το δίσκο βλέπεις ότι οι ρίζες είναι ελληνικές. Οπως στις "Βυζαντινές Μνήμες" ή στον "Προκόπη", που αν και σύγχρονο κομμάτι βασίζεται σε μια παραδοσιακή ηπειρώτικη μελωδία του κοφτού».

-- Στο σημερινό, «βομβαρδισμένο» μουσικά τοπίο, όπου κυριαρχεί το... εύπεπτο, ποια είναι η θέση του δίσκου σας;

-- Α. Παπάς: «Νομίζω, καλή. Υπάρχουν κάποιες δουλιές που τις θεωρώ φάρους μέσα σε αυτόν τον αχταρμά. Μέσα σε αυτό το βομβαρδισμό του "σκυλοπόπ", που εκπορεύεται ακόμα και από εμάς τους μουσικούς, παραγωγούς, καλλιτέχνες οι οποίοι με φτηνιάρικα και "πιασάρικα" πράγματα προσπαθούν να καθιερωθούν. Ο δίσκος μας είναι μια δουλιά σημερινή, αληθινή και νομίζω ότι θα μείνει κλασική. Είναι εννιά κομμάτια, που το καθένα σε ταξιδεύει».

-- Τι είναι αυτό που κάνει ένα έργο να μιλάει στην καρδιά του ακροατή;

-- Α. Παπάς: «Πάνω απ' όλα το να είναι αληθινό, να μην είναι ψεύτικο, δήθεν. Δεν μπορώ να δεχτώ το φαστ φουντ τη στιγμή που δίπλα έχω σουβλάκι. Γιατί να φάω κάτι άγευστο, άοσμο, άχρωμο; Εδώ υπάρχουν και χρώμα και ποικιλία και ομορφιά και γεύσεις και μπαχαρικά... Η μελωδία του "Προκόπη" βασίζεται σε ένα παραδοσιακό ηπειρώτικο χορό. Ακόμα υπάρχει ένας μακεδονικός ρυθμός που τον αποδώσαμε με λάτιν κρουστά όργανα, ένα "πάντρεμα" που κατέπληξε όταν το παρουσιάσαμε στην Αμερική. Υπάρχουν επίσης οι "Βυζαντινές μνήμες", που βασίζονται στο έργο ενός Ρωμιού συνθέτη της Πόλης».

-- Π. Κούρτης: «Το κομμάτι αποδίδεται σύμφωνα με την παρτιτούρα. Το μόνο που κάναμε ήταν να το υποστηρίξουμε με τα κρουστά και να αναδείξουμε την εσωτερικότητά του. Θεωρούμε ότι είναι ένα κομμάτι που θα έπρεπε να υπάρχει, γιατί όσο περνάει ο χρόνος πολλά πράγματα ξεχνιούνται».

-- Α. Παπάς: «Αυτό το είδος της μουσικής οι Τούρκοι το παρουσιάζουν σαν τούρκικη κλασική μουσική, παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος γράφτηκε από Ελληνες, Αρμένιους, Εβραίους και λιγότερο από Τούρκους. Με μεγάλο, βέβαια, σεβασμό το παίζουν λέγοντας πως πρόκειται για κλασική τούρκικη μουσική. Οι δικοί μας δεν το ξέρουν καν».

-- Ισως σχετίζεται με το ότι στην Τουρκία, κακά τα ψέματα, υπάρχουν άλλες υποδομές στη μουσική...

-- Α. Παπάς: «Οπωσδήποτε. Το έχουμε διαπιστώσει πηγαίνοντας πολλές φορές στην Τουρκία. Πρώτα απ' όλα υπάρχει Ακαδημία παραδοσιακής μουσικής. Και όσοι παίζουν αυτά τα έργα είναι διαβασμένοι και μουσικοί επιπέδου. Εδώ, τα ξέρουν λίγοι. Δυστυχώς, το κράτος πάντα ήταν, είναι και νομίζω θα είναι, εχθρός αυτού που λέμε ελληνικό, παραδοσιακό. Μεγάλωσα στο χώρο του παραδοσιακού τραγουδιού και δυστυχώς λυπάμαι που τόσα χρόνια δεν έχει γίνει κάτι. Περιοριζόμαστε στα δυο τσάμικα που θα παίξουμε στις εθνικές επετείους».

-- Π. Κούρτης: «Το κράτος μάλλον αδρανεί γιατί δεν ξέρει το αντικείμενο. Υπάρχουν κάποιοι που αυτοχρίζονται ειδήμονες αλλά δεν ξέρουν και λένε: "να επενδύσω σε μια ακαδημία δημοτικής μουσικής και ποιος θα πάει;" Υπάρχουν όμως και οι μουσικοί, που ψάχνουν για να βρουν πηγές, γνώσεις. Και συγκλονίζεσαι όταν ανακαλύψεις αυτή την ευγενική μουσική, όπως οι "Βυζαντινές μνήμες", ένα κομμάτι σταθμός για τους Τούρκους, οι οποίοι υποκλίνονται στους μεγάλους Ελληνες μουσουργούς».

-- Α. Παπάς: «Οι δικοί μας έχουν μείνει στη νοοτροπία "με γαλλικά και πιάνο". Από το 1821 φέρανε τα πιάνα για να βάλουνε τον τσολιά με τα τσαρούχια να χορέψει βιενέζικο βαλς..».

Δίνοντας μεγάλη σημασία στη ζωντανή επαφή με το κοινό τα «Κρόταλα» θα πραγματοποιήσουν το επόμενο διάστημα σειρά εμφανίσεων σε πολλές πόλεις της Ελλάδας, οι οποίες θα συνοδεύονται και από σεμινάρια για τα ελληνικά όργανα και τους ρυθμούς και κυρίως απευθύνονται στους νέους. Παράλληλα, όπως λέει ο Π. Κούρτης, «προσπαθούμε να στήσουμε στην Αθήνα μια μεγάλη παράσταση, ένα διήμερο ή τριήμερο, για να παρουσιάσουμε τη δουλιά μας μαζί με όλους τους καλεσμένους μουσικούς, που συμμετείχαν στο δίσκο. Θα είναι κάτι ξεχωριστό για όσους ενδιαφέρονται για τα κρουστά».