- Ας ξεκινήσουμε τη συζήτηση από το γεγονός της παράδοσης της ΑΤΕ. Τι ακριβώς έγινε;

Αλ. Μπαλού (Α.Μ.): Οι εξελίξεις στην ΑΤΕ είναι κομμάτι της διαδικασίας υλοποίησης της κυβερνητικής απόφασης για την επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η ΑΤΕ έκλεισε μέσα σε μία νύχτα στο όνομα των δεικτών που μαγειρεύτηκαν το προηγούμενο διάστημα προκειμένου να δικαιολογήσουν τις επιλογές αυτές. Με μία απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδας δόθηκε το σύνολο των υγιών -όπως τα αποκαλούν - στοιχείων της ΑΤΕ στην Πειραιώς και, ταυτόχρονα, οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις στις οποίες ήταν μέτοχος η ΑΤΕ δόθηκαν στο κράτος με στόχο να πουληθούν.

Από τη συνέντευξη των στελεχών του ΚΚΕ με τους συντάκτες του «Ρ»

Α.Μ.: Είναι τα δάνεια που εξυπηρετούνται, όλα τα περιουσιακά στοιχεία, το ενεργητικό της Αγροτικής Τράπεζας, τα καταστήματα, οι υποδομές της, η γη που είναι υποθηκευμένη, οι κερδοφόρες εργασίες της.

Δ. Μανωλάκου (Δ.Μ.): Σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας Ελλάδας, μη υγιές κομμάτι είναι οι συμμετοχές στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης, Δωδώνη κ.ά. που μένουν στο Δημόσιο και δάνεια που δεν αποπληρώνονται. Τα δάνεια που έχει δώσει η ΑΤΕ είναι ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ και οι δανειζόμενοι έχουν υποθηκεύσει ακίνητη περιουσία ύψους 20 δισεκατομμυρίων ευρώ. Για κάθε 1 ευρώ που δανειζόταν ο αγρότης έβαζε υποθήκη 25 ευρώ. Αυτό είναι ληστεία. Δείχνει πώς λειτούργησε μέχρι σήμερα η ΑΤΕ.

Η Τράπεζα Πειραιώς ζήτησε να αλλάξει η σχέση δανείου-υποθήκης. Αντί για 1 προς 25 να γίνει 1 προς 3 ή 4 ή κάτι άλλο. Στόχος, η περιουσία που θα αποδεσμευτεί από την υποθήκη να πουληθεί, για να αποπληρωθεί το δάνειο. Θα δούμε το νομοθέτημα που θα έρθει στο κοινοβούλιο. Το σίγουρο είναι ότι οι τράπεζες ποτέ δεν χάνουν.

- Η αποκρατικοποίηση της ΑΤΕ πώς σχετίζεται με τις γενικότερες εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα;

Α.Μ.: Συνδέεται με ένα νέο κύκλο συγχωνεύσεων και εξαγορών για την ισχυροποίηση των τραπεζών. Επιδιώκουν να συγκεντρώσουν περισσότερο κεφάλαιο και, ταυτόχρονα, θα ενισχυθούν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Στήριξης - ζεστό χρήμα που προέρχεται από το λαό. Είναι δηλαδή μια διαδικασία που θα προχωρήσει με πολύ γρήγορους ρυθμούς και στόχο έχει να μειώσει τις ζημιές και να θωρακίσει την κερδοφορία του κλάδου.

Δ.Μ.: Αυτή είναι η στρατηγική της ΕΕ, με την «Ευρώπη 2020» προωθεί την οικονομική γιγάντωση σε κάθε τομέα της οικονομίας. Στο τραπεζικό σύστημα θα μείνουν δύο τράπεζες στην Ελλάδα. Η μονοπώληση με ακόμα εντονότερο τρόπο. Η πολιτική αυτή με το μνημόνιο πηγαίνει με ταχύτερους ρυθμούς, γι' αυτό και είναι βίαιος ο τρόπος υλοποίησης. Αφήνει πίσω του συντρίμμια, ανεργία στους εργαζόμενους και καταστροφή στη μικρομεσαία αγροτιά, κερδισμένοι είναι μόνο οι τραπεζίτες. Γι' αυτό πρέπει ο λαός να βγάζει συμπεράσματα και να παλεύει για ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.

- Τι επιπτώσεις θα έχει αυτή η διαδικασία στους εργαζόμενους και στα λαϊκά στρώματα;

Α.Μ.: Οι διαδικασίες συγχωνεύσεων και εξαγορών συνοδεύονται με απώλειες θέσεων εργασίας, μετατροπή προς το χειρότερο των σχέσεων εργασίας. Αναμένεται χτύπημα των ασφαλιστικών δικαιωμάτων μέσα από την αλλαγή του ασφαλιστικού καθεστώτος.

Παράλληλα, δεν θα έχει κανένα όφελος για το λαό με την έννοια ότι η καινούρια τράπεζα που θα προκύψει θα λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Δηλαδή, θα δανείζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα λειτουργεί στο πλαίσιο της ΕΕ, της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας που σημαίνει ότι και τα επιτόκια θα είναι υψηλά και οι όροι δανειοδότησης θα είναι αυτοί που συμφέρουν την τράπεζα. Θα χρηματοδοτούνται κλάδοι με κριτήριο όχι τις ανάγκες του λαού αλλά την ανάγκη διασφάλισης των κερδών τους.

- Στην περίπτωση της Αγροτικής πώς εκφράζεται αυτό;

Α.Μ.: Οι εργαζόμενοι της ΑΤΕ πάνε στην Πειραιώς ως νεοπροσληφθέντες, σα να ξεκινάνε από την αρχή. Χάνουν ένα κομμάτι των αποδοχών που είχε κατακτηθεί με επιχειρησιακές συμβάσεις. Στη σύμβαση που υπογράφουνε αναφέρεται ότι η τράπεζα έχει το δικαίωμα να σε μεταθέτει σε όλη την Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, όπου έχει υποκαταστήματα ή θυγατρικές εταιρείες. Αν ο εργαζόμενος δεν δεχθεί τη μετάθεση τότε θεωρείται ότι παραιτείται. Αυτό δεν μπορούσε να γίνει στην Αγροτική Τράπεζα, ούτε στους εργαζόμενους που ήδη εργάζονται στην Πειραιώς. Επίσης, η εργοδοσία στην Αγροτική είχε τη δυνατότητα να σου ορίζει τη θέση αλλά για να γίνει αυτό ακολουθούνταν μια ολόκληρη διαδικασία στην οποία συμμετείχαν και εκπρόσωποι των εργαζομένων. Το νέο καθεστώς στην Τράπεζα Πειραιώς αποθεώνει το διευθυντικό δικαίωμα καθώς η εργοδοσία έχει το δικαίωμα να σου αλλάξει θέση και αντικείμενο εργασίας και αν δε δεχθείς καταγγέλλεται η σύμβαση εργασίας. Ακόμα οι εργαζόμενοι χάνουν ασφαλιστικά δικαιώματα. Για παράδειγμα, για ένα κομμάτι των εργαζομένων, που έχουν προσληφθεί πριν το 1993, αυξάνεται το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.

- Ποιος ήταν μέχρι τώρα ο ρόλος της ΑΤΕ για τους μικρομεσαίους αγροτοκτηνοτρόφους;

Δ.Μ.: Το ΚΚΕ επανειλημμένα έχει καταγγείλει την ληστρική πολιτική της ΑΤΕ . Οι περισσότεροι αγρότες έχουν πληρώσει 3 και 4 και 5 φορές το αρχικό κεφάλαιο και ακόμη χρωστάνε, καταχρεωμένοι είναι. Η ΑΤΕ φτιάχτηκε από τη δουλειά των εργαζομένων της και την απομύζηση των αγροτοκτηνοτρόφων. Αυτό σήμερα ομολογείται από τους κυβερνώντες. Ανέφεραν στη Βουλή, ότι 1,8 δισ. ευρώ είναι τα δάνεια και 20 δισ. ευρώ είναι οι υποθήκες. Αυτό σημαίνει ληστρική πολιτική. Βεβαίως έρχονται εκ των υστέρων να το καταγγείλουν, αλλά τόσα χρόνια το ευνοούσαν με νύχια και με δόντια και θα το συνεχίσουν με νέα μορφή. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια μετά την κρίση, η ΑΤΕ προκλητικά αυθαιρετούσε. Χαρακτηριστικά για όσες Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών ή πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί εξυπηρετούσαν τα δάνειά τους, αυθαίρετα αύξησε τα επιτόκια δανεισμού. Κραυγαλέο παράδειγμα η Ενωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου. Η ΑΤΕ εκβιαστικά τριπλασίασε τα επιτόκια δανεισμού της, απειλώντας με διακοπή της κάλυψης των δανειακών αναγκών της. Μόνο το 2011 η Ενωση Σάμου πλήρωσε επιπλέον 860.000 ευρώ μόνο σε τόκους. Οταν λένε οι αγρότες ότι ήταν τοκογλυφική η πολιτική της ΑΤΕ, στην κυριολεξία είναι έτσι. Κάποιοι λένε ότι υπήρξε αγροτική ανάπτυξη εξαιτίας της ΑΤΕ, αλλά δεν αληθεύει αυτό. Το μόνο που ενδιέφερε την ΑΤΕ, ήταν να ενισχύει το χαρτοφυλάκιό της... Την αύξηση των κερδών της. Μάλιστα τελευταία προώθησε όχι την ανάπτυξη καλλιεργειών για παραγωγή τροφίμων, αλλά την «καλλιέργεια» φωτοβολταϊκών. Δηλαδή την αλλαγή χρήσης της αγροτικής γης. Βέβαια χρησιμοποιήθηκε και ρουσφετολογικά, να ευνοήσει συγκεκριμένους προέδρους συνεταιρισμών που στη συνέχεια αυτό εκφραζόταν σε ψήφους υπέρ των κομμάτων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

- Ποιες θα είναι οι συνέπειες για τους μικρομεσαίους αγροκτηνοτρόφους;

Δ.Μ.: Η παραπέρα συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του τραπεζικού κλάδου θα έχει ακόμη χειρότερες επιπτώσεις σε εργαζόμενους και μικρομεσαίους αγρότες. Ηδη σήμερα η δανειοδότηση αγροτών είναι σχεδόν ανύπαρκτη, με το σταγονόμετρο και με υψηλά επιτόκια - τοκογλυφικά. Θα ενταθεί και θα χρησιμοποιηθεί για την γρηγορότερη καταστροφή των μικρομεσαίων αγροτών προκειμένου να συγκεντρωθεί η παραγωγή και η γη στα χέρια λίγων, των μεγάλων. Με την μονοπώληση του τομέα του τραπεζικού συστήματος η ληστρική πολιτική θα ενισχυθεί. Δηλαδή θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο τα επιτόκια και δε θα δίνονται δάνεια στους μικρομεσαίους αγρότες. Θα υπάρξουν δημεύσεις και δεδομένου ότι μεγάλο ποσοστό αγροτικής γης είναι υποθηκευμένο, θα συγκεντρωθεί στους έχοντες ρευστό και περιμένουν στη γωνία.

Βαριές επίσης επιπτώσεις στις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας, αλλά και στους μικρομεσαίους αγρότες θα υπάρχουν, από την ιδιωτικοποίηση των μεταποιητικών αγροτικών επιχειρήσεων. Η ιδιωτικοποίηση της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης ίσως σημαίνει και το κλείσιμό της, που θα στερήσει τη χώρα, τους αγρότες, όλους τους κλάδους που εμπλέκονται στη ζάχαρη από μία παραγωγική χρήσιμη δραστηριότητα και θα ενισχύσει την ανεργία, από την απόλυση 2.000 περίπου εργαζομένων της ΕΒΖ. Δεν υπάρχει σπίτι που να μην χρησιμοποιεί ζάχαρη. Δεν μπορεί να μην καλύπτονται οι ανάγκες μας, επειδή το θέλουν η ΕΕ και οι ελληνικές κυβερνήσεις, όταν μάλιστα υπάρχουν και δυνατότητες εξαγωγής ζάχαρης. Η ΔΩΔΩΝΗ επίσης, έχει φτιαχτεί από τον κόπο και ιδρώτα εργαζομένων και κτηνοτρόφων. Στον κτηνοτροφικό τομέα είμαστε ελλειμματικοί και χρειάζονται τέτοιες μονάδες. Σήμερα η τιμή που θα πάρει ο κτηνοτρόφος στο γάλα, εξαρτάται από την τιμή που δίνει η ΔΩΔΩΝΗ, που δυστυχώς δουλεύει με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Η παράδοση στο ιδιωτικό κεφάλαιο σημαίνει ακόμη χαμηλότερη τιμή γάλακτος στον κτηνοτρόφο. `Η ακόμη μπορεί να αγοράσει κάποιος τη ΔΩΔΩΝΗ και να φέρνει εισαγόμενο γάλα, που σημαίνει πλήγμα για την Ηπειρο και συρρίκνωση της κτηνοτροφίας. Επίσης, τη Βιομηχανία Ζάχαρης μπορεί να την αγοράσει μια εταιρεία από τη Γαλλία ή Γερμανία ή Πολωνία και να παράγει τη ζάχαρη στα δικά της εργοστάσια. Οπότε αυξάνονται οι εισαγωγές, εξοντώνεται παραγωγικά η χώρα από ένα προϊόν που το χρειάζεται, το έχει ανάγκη ο λαός και βέβαια ενισχύεται η ανεργία ακόμα πιο πολύ. Εάν κλείσουν τα εργοστάσια της ΕΒ Ζάχαρης που έχουν απομείνει, συρρικνώνεται η απασχόληση στις περιοχές Ορεστιάδα, Σέρρες, Πλατύ Ημαθίας. Εδώ έχουμε ανάγκη να ανοίξουν και άλλα εργοστάσια όχι να μειωθούν.

- Μπρος σ' αυτή την κατάσταση πώς θα πρέπει να αντιδράσουν οι μικρομεσαίοι αγροτοκτηνοτρόφοι;

Δ.Μ.: Θα πρέπει να δώσουν αποφασιστικά και συντονισμένα τον αγώνα τους, αγροτιά μαζί με τους εργαζόμενους και όλα τα λαϊκά στρώματα για να μην περάσει αυτή η πολιτική της ΕΕ και των κυβερνήσεων των μνημονίων και της δυστυχίας για το λαό. Καλούνται να διεκδικήσουν μέτρα μικρής ανακούφισης για:

1ον Περιορισμό (μείωση) των υποθηκών στα χρέη των αγροτών στο ύψος του δανείου και καμία υποθήκη στα καλλιεργητικά βραχυπρόθεσμα δάνεια. Οσοι έχουν πληρώσει τουλάχιστον το 2πλάσιο του αρχικού δανείου, να διαγράφεται οριστικά το χρέος. Οσοι συνεχίζουν να έχουν οφειλές, πάγωμα χρεών όσο διαρκεί η κρίση, για μικρομεσαίους γεωργούς και κτηνοτρόφους.

2ον Αμεση και επαρκή δανειοδότηση στους μικρομεσαίους αγροτοκτηνοτρόφους με επιτόκιο στο 1%.

3ον Κανένας πλειστηριασμός στην κύρια κατοικία που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες της αγροτικής οικογένειας και της αγροτικής εκμετάλλευσης με αντικειμενική αξία 300.000 ευρώ.

4ον Διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των αγροτικών μεταποιητικών επιχειρήσεων (ΕΒΖ, ΔΩΔΩΝΗ, ΣΕΚΑΠ κ.ά.) και ανάπτυξή τους για παραγωγή που να καλύπτει τις εγχώριες λαϊκές ανάγκες και εξαγωγές όπου είναι δυνατόν.

5ον Τα χρέη των αγροτικών συνεταιρισμών να ελεγχθούν κατά περίπτωση. Να διαγραφούν όσα έχουν πληρωθεί στο 2πλάσιο του αρχικού δανείου και να υπάρξει άμεση και επαρκής δανειοδότηση με επιτόκιο στο 1%, για παραγωγικές διαδικασίες και κυρίως για τη συγκέντρωση της αγροτικής παραγωγής.

Ομως η οριστική λύση βρίσκεται στη γραμμή κατάργησης μνημονίων και δανειακών συμβάσεων, στη μονομερή διαγραφή του χρέους, την αποδέσμευση από την ΕΕ, με εργατική λαϊκή εξουσία και το λαό ιδιοκτήτη του πλούτου που παράγει. Δηλαδή ο ίδιος ο λαός να έχει την εξουσία.