ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 19 Αυγούστου 2003
Σελ. /24
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Υμνος στην ειρήνη στα ποντιακά

Η Ελένη Γερασιμίδου μιλά για το ανέβασμα της «Λυσιστράτης» στην ποντιακή διάλεκτο από ερασιτέχνες ηθοποιούς

Ελένη Γερασιμίδου
Ελένη Γερασιμίδου
Ο μεγάλος εχθρός είναι ο πόλεμος. Αυτόν και τις συνέπειές του προσπάθησε να χτυπήσει μέσα από τη «Λυσιστράτη», ο Αριστοφάνης. Αυτός ήταν ο αληθινός κίνδυνος που απειλούσε το γένος των Ελλήνων και αυτός είναι ο μόνιμος κίνδυνος που απειλεί σοβαρά το γένος των ανθρώπων. Η υπόθεση της δημοφιλέστερης κωμωδίας του αρχαιοελληνικού θεάτρου, μέσα από την οποία ο Ποιητής έκανε την ύστατη προσπάθειά του για τον τερματισμό του Πελλοπονησιακού πολέμου, είναι γνωστή: Η Αθηναία Λυσιστράτη, απογοητευμένη από τον ολέθριο εμφύλιο πόλεμο, συγκεντρώνει μιαν αυγή στο σπίτι της, που βρίσκεται κοντά στην Ακρόπολη, τις γυναίκες από όλες τις εμπόλεμες πόλεις, εχθρικές και συμμαχικές. Παρά τις διαφορετικές διαλέκτους που μιλάνε, η συνεννόηση είναι εύκολη γιατί όλες υποφέρουν τα ίδια βάσανα, κι όλες έχουν ένα και μόνο εχθρό, τον πόλεμο και μία μόνο επιθυμία, την ειρήνη. Αυτή η πολυπόθητη ειρήνη, που έρχεται τελικά χάρη στην αυστηρή ερωτική απεργία των γυναικών, δοξάζεται στη «Λυσιστράτη», που τελειώνει με ένα συμπόσιο μουσικής και χορευτικής αποθέωσης.

Η «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη, σε απόδοση στα ποντιακά από τον Κώστα Διαμαντίδη και σε σκηνοθεσία της Ελένης Γερασιμίδου, ανεβαίνει στις 23 και 24 Αυγούστου, στο ανοιχτό θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» της Ποντοκόμης του νομού Κοζάνης. Στην παρουσίαση του έργου στα ποντιακά συμμετέχουν ερασιτέχνες - μέλη ποντιακών συλλόγων της περιοχής Κοζάνης. Η μουσική είναι του Γιώργου Γερασιμίδη, η χορογραφία - κίνηση του Σίμωνα Πάτροκλου, τα σκηνικά - κοστούμια του Κώστα Βελινόπουλου, ενώ βοηθός σκηνοθέτη είναι η Αγγελική Ξένου. Ομως εκτός από τη γλώσσα, το ποντιακό «χρώμα» διατρέχει το σύνολο της παράστασης. Οπως αναφέρει η Ελ. Γερασιμίδου, τα κοστούμια έχουν σαν βάση τις ποντιακές στολές, με μικρές ενδυματολογικές επεμβάσεις, ενώ βασισμένες σε ποντιακά στοιχεία είναι και η μουσική και οι χορογραφίες.

«Δέχτηκα με ενθουσιασμό την πρόταση να σκηνοθετήσω την παράσταση», λέει η Ελ. Γερασιμίδου, που στηρίζεται σε «μια πολύ ωραία μετάφραση, στα ποντιακά, που στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι αρχαία ελληνικά». Για την Ελ. Γερασιμίδου αυτή η «Λυσιστράτη» είναι «πολύ πιο κοντά στην αρχαία», ενώ «το κωμικό στοιχείο είναι πιο έντονο και η αθυροστομία δεν έχει χυδαιότητα». Στην παράσταση, όπως αναφέρει, «αναδεικνύονται τα μηνύματα του έργου, τα αντιπολεμικά, που στις μέρες μας είναι πολύ επίκαιρα, και βεβαίως το κυριότερο που είναι ο ύμνος στο υπέρτατο αγαθό, την ειρήνη».

Η συμμετοχή της γνωστής ηθοποιού στη συγκεκριμένη παράσταση σχετίζεται βεβαίως με την ποντιακή καταγωγή της. Η συνάντησή της όμως με την κωμωδία του Αριστοφάνη δεν είναι τωρινή. «Το έργο το ξέρω καλά» δηλώνει, υπενθυμίζοντάς μας τη συμμετοχή της στις παραστάσεις του Εθνικού και της «Θεατρικής Διαδρομής», όπου ερμήνευε το ρόλο της Κλεονίκης.

Αναφερόμενη στην ιδιαιτερότητα της παράστασης η Ελ. Γερασιμίδου λέει: «είναι πολύ σημαντικό να συμβάλλουμε στη διατήρηση της πολιτιστικής μας ταυτότητας. Να βοηθήσουμε στο να μην εξαφανιστούν οι ντοπιολαλιές μας. Είναι και αυτό μια μορφή αντίστασης, σε μια περίοδο που την εξαφάνιση ακόμα και των εθνικών γλωσσών - πόσο μάλιστα των τοπικών - κάποιοι τη θεωρούν αναπόφευκτη, ενώ είναι στόχος του πολιτιστικού τμήματος της παγκοσμιοποίησης».

Οσον αφορά στην ανταπόκριση του κόσμου η Ελ. Γερασιμίδου λέει ότι υπάρχει μεγάλος ενθουσιασμός από τους κατοίκους της περιοχής, που έχουν αγκαλιάσει θερμά όλους τους συντελεστές της παράστασης. Το ενδιαφέρον για τη «Λυσιστράτη» στα ποντιακά υποδηλώνεται και από τις πολλές προτάσεις που έχουν γίνει από συλλόγους και διάφορους φορείς για το ανέβασμά της στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

«Εφυγε» η Ρένα Χατζηδάκη

Κηδεύτηκε χτες από το Α' Νεκροταφείο Αθηνών η ποιήτρια, μεταφράστρια και ψυχοθεραπεύτρια Ρένα Χατζηδάκη, η οποία πνίγηκε στην Τζια στις 13/8, «φεύγοντας» πρόωρα από κοντά μας, στα 60 της χρόνια.

Διακριτική αλλά ουσιαστική παρουσία στα ελληνικά Γράμματα, η κόρη της Λιλής Ζωγράφου, έγινε ευρύτερα γνωστή με την ποιητική της σύνθεση «Κατάσταση πολιορκίας», την οποία μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης. Η χούντα τη συνέλαβε το 1967, κρατήθηκε 43 μέρες στη Γενική Ασφάλεια Αθηνών και στη συνεχεία, στις Γυναικείες Φυλακές «Αβέρωφ». Αποφυλακίστηκε με το δεύτερο νόμο περί «αμνηστίας» το 1968, αλλά βρισκόταν υπό καθεστώς αναστολής. Απόφοιτη του Ινστιτούτου Ομαδικής Ανάλυσης Αθηνών, εργάστηκε σαν ψυχοθεραπεύτρια από τη μεταπολίτευση μέχρι το θάνατό της. Ως επιστήμονας συμμετείχε με εισηγήσεις σε διεθνή συνέδρια και ήταν μέλος ψυχαναλυτικών ιδρυμάτων του εξωτερικού. Μετά το θάνατο της μητέρας της το 1998, η Ρένα Χατζηδάκη παραχώρησε τα βιβλία της και άλλο αρχειακό υλικό στην Ηλιάκειο Δημοτική Βιβλιοθήκη και το Ιστορικό Αρχείο Νεάπολης Κρήτης.

Αφιέρωμα στον Νίκο Ξυλούρη

Αφιερωμένη στον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη είναι η συναυλία, που θα πραγματοποιηθεί στις 25 Αυγούστου στο Χουδέτσι - Δήμος «Νίκος Καζαντζάκης» Κρήτης, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που διοργανώνει το Μουσικό Εργαστήρι «Λαβύρινθος» του Ρος Ντέιλι σε συνεργασία με τη δημοτική επιχείρηση του δήμου. Μια συναυλία που δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργική δουλιά του Ν. Ξυλούρη που αφορά στην κρητική μουσική. Μας υπενθυμίζει ότι ο καλλιτέχνης, αν και διακρίθηκε για τις ερμηνείες τραγουδιών άλλων συνθετών, υπήρξε παράλληλα ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς της κρητικής παραδοσιακής μουσικής, στη σύγχρονη εξέλιξή της. Οι Γιώργος και Γιάννης Ξυλούρης, οι οποίοι κυρίως παίζουν λαούτο, επιμελήθηκαν ένα πρόγραμμα με μουσική του Ν. Ξυλούρη και με Ριζίτικα τραγούδια, που ο ίδιος αγαπούσε ιδιαίτερα.

Στις 6-12/9 θα φιλοξενηθεί ο κορυφαίος δεξιοτέχνης της βουλγάρικης λύρας (γκαντούλκα), Γκεόργκι Πετρόφ, που με πενταμελές συγκρότημα θα παρουσιάσει σκοπούς και τραγούδια της Βουλγαρίας.

Η ανάγκη της ποίησης

Ο Διόνυσος και ο δούλος του Ξανθίας κατεβαίνουν στον Αδη για να φέρουν πίσω τον Ευριπίδη ή τον Αισχύλο, αφού δεν υπάρχουν πια άξιοι ποιητές στο Αθηναϊκό Θέατρο και γιατί ένας ποιητής μόνο, ίσως, μπορεί να προσφέρει σωτηρία στην Αθήνα που βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής. Την αναπαράσταση της ζωής στον Αδη, που όμως μοιάζει πιο φωτεινός και αστείος από την πραγματική ζωή και προσφέρει δυνατότητες για μια ξέφρενη θεατρική γιορτή, βλέπουμε στους αριστοφανικούς «Βατράχους», με τους οποίους συμμετέχει στα φετινά Επιδαύρια το ΚΘΒΕ. Η ουτοπία βρίσκει έδαφος και στήνει τη γιορτινή της ονειροφαντασία σε ένα γλέντι όπου οι νεκροί είναι πιο ζωντανοί από τους ζωντανούς, στην κωμωδία του Αριστοφάνη, που θα ανεβεί στην Επίδαυρο στις 22 και 23 Αυγούστου. Η σκηνοθεσία είναι του Σωτήρη Χατζάκη, η μετάφραση του Κώστα Ταχτσή, τα σκηνικά της Ερσης Δρίνη, τα κοστούμια της Κλερ Μπρέισγουελ, η μουσική της Ελίζαμπεθ Σουέντος και η χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου. Παίζουν: Αλέξανδρος Μυλωνάς, Κώστας Σαντάς, Χρήστος Στέργιογλου, Βασίλης Χαραλαμπόπουλος κ.ά.

«Πολύ θα ήθελα να φέρω πίσω στο σήμερα τον Ρίτσο ή τον Ελύτη. Και στις μέρες μας υπάρχει η ανάγκη της ποίησης», σημειώνει ο σκηνοθέτης Σωτήρης Χατζάκης. «Πρόκειται για πολύ δύσκολο έργο. Υπάρχει η συμμετρική αντιστοιχία με τη σύγχρονη Ελλάδα - και στις δύο εποχές έχουμε δύο δημοκρατίες υψηλού κινδύνου». Στην παράσταση αποφεύγεται η αθυροστομία, το σεξιστικό στοιχείο, τα σύμβολα και οι αντιστοιχίες με πρόσωπα της επικαιρότητας.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ